16 Schiedams gitaartalent nieuwste lid van Focus Grijpt Rotterdam definitief naast Culturele Hoofdstad? Voskuil wint Libris- literatuurprijs 1998 Drie debutanten in de race voor Gouden Strop Menno Gootjes moet Jan Akkerman doen vergeten Techniek én concept Poëzieprijs voor Rutger Kopland Dresselhuys Prijs voor Porgy Franssen Rotterdams Dagblad Dinsdag 26 mei 1998 Door Peter van Eijkeienburg RotterdamDe kans is groot dat de Europese cultuurministers donderdag opnieuw geen over eenstemming kunnen vinden over Rotterdam als Culturele Hoofdstad in het jaar 2001. De Rotterdamse Europarlementariër Peter Pex (CDA) voorspelt dat in dat geval de chaos over de besluit vorming compleet zal zijn en men zal moeten afzien van het jaarlijks benoemen van een stad tot Euro pees cultuurcentrum. Rotterdam is dan net niet aan de beurt ge weest voor dit predikaat Eind vorig jaar en eerder dit voor jaar konden de Euro-ministers het ook al niet eens worden. Zij gaven zichzelf voor aanstaande donderdag een allerlaatste kans op unanieme steun voor de com binatie van Rotterdam en de Por tugese stad Porto voor het jaar 2001. Hun topambtenaren zouden het besluit voorbereiden en het zelf onderling al proberen eens te worden. Dat is niet gelukt, zodat de ministers het donderdag hele maal zelf zullen moeten doen. Vooral de Spaanse minister van cultuur is nog steeds tegen Rot terdam omdat Spanje de eigen stad Valencia blijft promoten. Komt er deze week geen overeen stemming. dan wordt het volgens alle betrokkenen langzamerhand te laat om welke stad dan ook vol doende voorbereidingstijd te ge ven voor een bijzonder cultureel feestjaar in 2001. Volgens CDA-er Peter Pex betekent het dan te vens een failliet voor het instituut Culturele Hoofdstad. In het bijzondere millenniumjaar 2000 mogen bij wijze van uitzon dering vele steden in Europa tege lijk zich Culturele Hoofdstad noe men. Groot probleem bij de jaar lijkse uitverkiezing van één stad is steeds geweest dat alle Europe se landen het over die ene kandi daat eens moeten zijn. Mede daar om werd eerder al besloten er een soort duo-vorm van te maken, zo als het voorstel Rotterdam-Porto. Om aan het gesteggel elk jaar op nieuw over de besluitvorming een eind te maken, was nog weer later besloten om voor de jaren 2002, 2003 en 2004 alle serieuze kandi daten voor die jaren 'automatisch' hun zin te geven. Het Europees Parlement komt tot nu toe niet te pas bij de besluitvorming. Vanaf het jaar 2005 wil het Euro-parle ment daarom een besluitvorming bij meerderheid zien met boven dien zeggenschap door het parle ment zelf Maar dat hoeft allemaal niet meer als het tussen de cul tuurministers opnieuw niet lukt tot unanieme besluitvorming te komen, voorspelt Pex. Als het overleg in Brussel mis lukt, gaat ook Rotterdam er van uit dat er geen nieuwe kans meer zal komen om nog ooit Culturele Hoofdstad te zijn. De stad over weegt in dat geval op eigen initia tief in het jaar 2001 een groot cul tureel feest op touw te zetten. Amsterdam - Rutger Kopland krijgt de VSB Poëzieprijs 1998 voor zyn bundel Tot het ons los laat'. Hij ontvangt op 9 juni in De Rode Hoed te Amsterdam de on derscheiding en de bijbehorende 50.000 gulden. Met de overige zes dit jaar genomineerden ontvangt Kopland als blijvende herinne ring een bronzen kunstwerkje van beeldend kunstenares fris Le Rütte. De VSB Poëzieprijs is be stemd voorde beste Nederlandse poëziebundel dat in het jaar voor de uitreiking in boekvorm is ge publiceerd. Voor de prijs van 1998 was het maximaal toegestane aantal van zeven bundels genomineerd. Kanshebbers naast Kopland wa ren Gerrit Krol voor 'De kleur van Groningen', Erik Menkveld met 'De Karpersimulator', Tonnus Oosterhoff voor 'Robuuste tong werken', Kees Ouwens (Van de „verliezer de lichtbron'), Toon Teilegen ('Over liefde en niets an ders') en Willem van Toom voor 'Tegen die tijd'. Volgens de jury vormen Koplands - gedichten 'de volmaakte uitdruk king van zichzelf, ze zien er uit en ze klinken alsof ze er altijd al zijn geweest, ze zijn helderen geheim zinnig tegelijk, ze zijn nooit het laatste woord, maar altijd voorlo pige verkenningen, ze willen raadsels betrappen, niet oplos sen'. Rutger Kopland is de vijfde win naar van de VSB Poëzieprijs. Hu- go Claus beet in 1994 het spits af met de bundel 'De Sporen'. De ja ren daarna ging de prijs achter eenvolgens naar Huub Beurskens voor 'Aangod en de afmens', Leo Vroman met 'Psalmen en andere gedichten', terwijl in 1997 Gerrit Kouwenaar de onderscheiding in de wacht sleepte voor zyn 'De tijd staat open'. Amsterdam - Porgy Franssen heeft gisteravond uit handen van Mary Dresselhuys de naar haar ge- „juoemde toneelprijs ontvangen. 'Dat gebeurde na afloop van de voorstelling 'De Formidabele -Yankee' van Orkater in de Am sterdamse Stadsschouwburg, Ze las de acteur zelf ook het juryrap port voor. Franssen krijgt de prijs wegens zijn veelzijdige creativiteit en to tale inzet voor het theater. De jury noemt hem een voortreffelijk ac teur die ook regisseert, schrijft, musiceert en bovendien inven tief, eigenzinnig en artistiek avontuurlijk is. De prijs bestaat uit een beeldje van Eric Claus en een bedrag van 25.000 gulden dat hij kan beste den aan verdergaande studie in alle vormen van toneelspelen. De prijs is eerder uitgereikt aan Je roen Willems en Katelijne Da- men, Mary Dresselhuys zat zelf in de jury. Door Louis Pu Moulin Rotterdam Het zal je maar ge beuren: als leergierige anonymus worden opgenomen in een vetera- nenfonnatie als Focus en dan me teen te worden gebombardeerd, tot hét nieuwe gitaartalent vanjj' Nederland, Menno Gootjes. (24) kan er zelf best om la-, chen. De Sefriedamse renaerobaat zegt het niet als een zware belasting te be-, schouwen dat de weer de weg timmerende mu- ziekelub rond Thijs van; Leer hem waar mogelijk bestempelt als degene die: de illustere Jan Akker man snel zal doen verged ten. „Moet ik me daar mee bezighouden? Men roept maar wat men niet laten kan. Ik ga lekker-: m'n eigen gang»en zie wel'; waar ik terechtkom. Voor-' Iopig hou ik me bezig me de toekomst van deze groep, Voor het roemrijke verleden van Focus koopje niets, zolang je er niet in slaagt aansluiting «té": vinden met de actualiteit Om dat kunstje te helpen klaren zullen mij ook hebben gevraagd," aldus Gootjes, die vanavond in het Bi bliotheektheater z'n opleiding Lichte Muziek aan het Rotter dams Conservatorium afrondt met een 'aangekleed' eindexa menconcert. Zijn principiële vader is niet van plan z'n nieuwe muziekvrienden de hand te schudden, want in diens ogen gaan ze teveel voor het grote geld. En z'n beide broers Marcel en Matthijs, met wie Men no beginjaren negentig de harde kern vormde van de alternatieve rockband Moon Of Sorrow, die hadden wellicht ook liever een an dere 'move' gezien, maar zijn ge lukkig wel veel begripvoller, „Zij zien Focus veel meer zoals ik. Als een mooie kans om in één keer de stap te kunnen maken naar het echte professionele niveau. Kom daar anders maar eens om in dit landje. Je kunt wel volop de ster ren van de hemel spelen, voor zo genaamde gitaarhelden blijft het klimaat uiterst onvriendelijk. Wiï je van je instrument redelijk kun nen leven, dan zul je moeten inha ken op de schaarse mogelijkhe den die zich voordoen." Op scherp Waarmee Menno Gootjes niet heeft gezegd dat Focus voor hem slechts een gemakkelijke brood winning betekent. „Ik ben een ty pe dat graag alles uitprobeert, er van uitgaande dat je daar altijd van leert. Als ik alleen al zie hoe het er zakelijk bij Focus aan toe gaat, dan rollen m'n ogen soms uit J.J. Voskuil wordt gefeliciteerd nadat hem de Libris Literatuur prijs is toegekend. De schrijver krijgt de prijs a 100.000 gulden voor zijn boek 'Plankton', het derde deel van de romanreeks 'Het Bureau. FotoANP Menno Gootjes (uiterst rechts) bij Focus als de lachende vierde man. Naast hem kopman Thijs van Leer, middenonderdrummer Hans Cleuver en geheel links bassist Bert Ruiter. Foto Showbiz Evenementen m'n kassen. Natuurlijk zitten we een beetje in het warme circuit van Joop van den Ende en Henk van der Meyden, maar daar weten ze wel hoe ze de zaken moeten aanpakken. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Moet deze act weer op de rails? Ga er dan maar van uit dat het ook gebeurt," weet de tekenaarszoon inmiddels. „Het verschil met de bandjes die je met je vriendjes op richt is dan ook levens groot Daar gaat het puur om de lol. Hier wordt alles zakelijk benaderd en moet en zal je presteren, dus moet je voortdurend op scherp staan. En dat is ook wei eens goed. Want als je zelf beter wilt worden en om je heen is er alleen maar sprake van vrijblijvendheid, dan kan dat zeer frustrerend zijn. Met Moon Of Sorrow ben ik er destijds hele maal voor gegaan, totdat de zaak klapte door problemen met de zanger. Ik ben daar toen een jaar kapot van geweest, kan ik je ver tellen." Gootjes heeft bij Focus nog geen moment het gevoel gehad dat hij als 'de junior' alleen maar mag mgehobbelen met de oude rotten (naast fluitende, 'toetsende' en zingende kopman Van Leer drummer Hans Cleuver en bassist Bert Ruiter). „Het is om te begin nen niet zo dat Thijs de dienst uit maakt, zoals menigeen zal den- ken. De rollen zijn zo verdeeld dat iedereen evenveel inspraak heeft. Dat leidt vaak tot discussies op het scherpst van de snede, waar bij ik zonodig word uitgedaagd om ook voor m'n kritische' me ning uit te komen. Ik moet me dan mengen in knalharde tegen stellingen, die natuurlijk zijn ge voed door de niet geringe ego's van mijn oudere collega's. Het voordeel daarvan is wel dat je daar heel snel zelf ook weerbaar der van wordt, anders overleef je het niet." Voorzover Menno Gootjes kan in schatten heeft Focus' - waarvoor hij overigens pas in aanmerking kwam nadat de eerste (middelba re) kandidaat z'n baan als leraar Engels uiteindelijk niet durfde op te geven - alles in 2ich om aan te pikken bij de huidige tijdgeest. „De anderen zijn dooïdat ze al door in de muziek actief zijn ge bleven eigen lijk gewoon meegeëvolu- eerd. De nieu were namen zijn voor hen net zozeer ge meengoed als voor mij. Je moet ook niet meer denken aan die klassiek aandoende, lang uitge sponnen nummers van weleer. We gaan'nu veel neer uit van compacte songs met een eigen tijdse sound. Watje hoort zijn de jaren negentig en niet meer de ja ren zestig en zeventig, de oude hits waar je onder deze vlag niet omheen kunt even daargelaten." Menno Gootjes heeft bij Focus een zogeheten exclusiviteitócon- tract, waardoor andere muzikale avonturen tot nader order uit den Amsterdam - Maar liefst drie debu tanten zijn genomineerd voor de Bruna Gouden Strop 1998, de prijs voor het beste Nederlandsta lige spannende boek. Het gaat om Mirjam Boelsums (met 'Slangen aaien'), Onno te Rijdt ('Het spel') en Ed Sanders ('De frontmnners') Het trio Iaat ervaren auteurs als René Appel, Tomas Ross en Peter de Zwaan achter 2ieh. De overige genomineerden, Jac. Toes ('Foto finishen Charles den Tex ('Code „39'), draaien al wat langer mee in het thrillergenre. De prijs, be staande uit 25.000 gulden en een plastiek, wordt op vrijdag 19 juni in Amsterdam uitgereikt. De twee ervaren thrillerschrijvers Jac. Toes en Charles den Tex heb ben in het verleden al nominaties voor de Bruna Gouden Strop in de wacht gesleept: Toes in '93 en '94 voor respectievelijk 'Dubbel spoor' en 'Aftekening', Den Tex in '95 en '96 voor 'Dump' en 'Claim'. De drie debutanten publiceerden ook al eerder, de inzendingen voor de thrillerprijs zijn echter hun eerste spannende roman. Sociologe Mirjam Boelsums 1955) heeft onder meer scenario's voor docudrama en animatiefilm op haar naam staan, terwijl Onno te Rijdt (1959) twee jaar geleden de roman 'Ciao Padua! Over de vloer bij een Italiaanse familie' publiceerde, een roman geba seerd op zijn ervaringen als coach van een vrouwenhockeyteam in Italië. Achter het pseudoniem Ed Sanders schuilt de in 1944 gebo- ren fiscaal junst Ewoud Lietaert Peerbolte, schrijver van onder meer een column in de Volks krant en enkele non-fictie boeken over geld en belastingen- De jury, bestaande uit Ed Hooir- ing (Haagsche Courant), Guido Schuring (Nederlands Biblio theek en Lectuur Centrum), Bert Vuijsje (hoofdredacteur HP/De Tijd), KPN-topman Wim Dik en Peter Kuijt (Geassocieerde Pers Diensten), constateerde met ge noegen dat een relatief groot aan tal debutanten onder de inzendin gen waren: dertien op de longlist van 38 titels (geschreven door tien vrouwen en 27 mannen). Een on gekende hoeveelheid. „Wellicht is de droom van Bob Mendes dan toch uitgekomen," opperde jury voorzitter Kuijt tijdens de be kendmaking. De Vlaamse auteur Mendes, vorig jaar winnaar van de thrillerprijs, zei toen dat hij er van droomde dat de uitgevers net zoveel energie stoppen m het ver kopen van misdaadliteratuur uit het Nederlandse taalgebied als het aanprijzen van Angelsaksi sche thrillers. De grot Op de longlist nnf hreekt het boek 'De grot' van Tim Krabbé. De schryver, drie jaar geleden win naar van de Bruna Gouden Strop, wilde niet dat zijn boek werd inge zonden. Hij wenst ook niet als thrillerauteur te worden bestem peld. Kuijt: „Het zij zo. Je hoeft niet per se een misdaadschrijver te zijn om een spannende roman te kunnen afleveren. Wat ons be treft mogen bestuurskundigen, zeezeilers, gemeentevoorlichters of filmregisseurs dat ook." De juiy omschreef 'Fotofinish' van Jac. Toes als 'real suspense'. In dit boek wordt een ambitieuze advocaat tijdens een serie hard loopwedstrijden slachtoffer van een serie bizarre gebeurtenissen. Vooral Toes' stilistische kwalitei ten en de overtuigende ontkno ping in Fotofinish worden door de jury geroemd. In 'Het spel' van Onno te Rijdt, staat de eenling Nïek Wouda centraal, een zonder linge vogel met psychopatische gedachten. En zijn dorp worden beestachtige moorden gepleegd en Niek vermoedt dat zijn 'hoe- keyvrinden' ermee te maken heb ben. „Een taalkundig juweellje waarin het milieu van bovenmo- dale opscheppers genadeloos wTdt neergezet," meent de jury. M.ijam Boelsums verhaalt in 'Slangen aaien' over de 17-jarige Mariecke. Zij is betrokken bij de dood van een leraar en verblijft in een inrichting. Gaandeweg wor den de details van deze gebeurte nis uit de doeken gedaan, in een 'adembenemend verhaal, fraai in zijn opbouw'. In de financiële thriller Code 39 van bedrijfsadviseur Den Tex wordt de zwaarlijvige vertegen woordiger Jan Stegger naar Dubai gestuurd om de verdwijning van een collega uit te zoeken. Hij moet naar China om achter de waarheid te komen. „Een met vaart ge schreven verhaal, met veel aan dacht voor couleur locale," stelt de jury. Ed Sanders tenslotte ver telt in 'De frontrunners' over Edu- ard Grahl. een Amsterdamse uit gever van internationale faam. Hij raakt in opspraak door toe doen van een computerhacker en een jonge advocate die ook een graantje willen meepikken. Het gaat hier volgens de jury om een 'imposant thrillerdebuut, dat mooi inhaakt op de actualiteit'. boze 2ijn. „Dat klinkt misschien lullig, maar is gezien alle plannen, ook voor het buitenland, wel be grijpelijk. Laat ik me eerst maar lekker hierop concentreren, er voor zorgen dat ik aan alle hoog gespannen verwachtingen vol doe. En dan wel op m'n eigen ma nier. Men moet niet denken dat ik ga proberen aan te sluiten bij de stijl van Jan Akkerman. Die heb ik altijd wel een goeie gitarist ge vonden, maar ook niet meer dan dat." Op het podium van het Biblio theektheater kan Gootjes straks nog wel even alles naar z'n eigen hand zetten. Maar liefst vijftien bevriende mede-studenten zullen hem daarbij ter zijde staan. Die welkome steun noemt hij illustra tief voor de algehele verrijking die vijf jaar Rotterdams Conser vatorium hebben opgeleverd. „Wat zo mooi is aan die opleiding is het netwerk dat je gaandeweg opbouwt. Je komt binnen en je kent niemand, maar na een paar jaar besef je ineens datje een heel netwerk aan muzikale relaties hebt opgebouwd," recapituleert de specialist op de elektrische gi taar, die zich als zeventienjarige al aanmeldde voor de klassieke afdeling, toen werd geweigerd, maar twee jaar later wel werd toe gelaten tot de opleiding Lichte Muziek. „Verder is dit instituut uniek, omdat je in aanmerking met alle mogelijke soorten mu ziek. Wat ik altijd heel -inspire rend hebt gevonden is dat als je alleen maar een rondje door het gebouw maakt je op het ene mo ment een pianosonate tegemoet komt, twee tellen een flamencogi tarist hoort, weer verderop wordt geconfronteerd met een popen semble en bij de volgende deur kan meemaken dat een jazzmuzi kant uit z'n bol gaat. Als je dat af zet tegen de opleidingen aan die rockacademies die er gaan ko men, dan denk ik datje daar toch de basis veel minder breed zal zijn. Zoals men in Tilburg van start wil gaan, dat lijkt best inte ressant en gegeven het etiket rockacademie zal Rotterdam er ook best last van krijgen, maar ik duif te wedden datje hier aan het eind van de rit meer bagage zult hebben." Eindexamenconcert Menno Gootjes in Bibliotheektheater, vanavond, aanvang: 20.00 uur. Door Jan-Hendrik Bakker Amsterdam De schrijver J.J. Vos kuil heeft voor 'Het Bureau 3: Plankton' de Libris-iiteratuur- prijs 1998 gekregen. De prijs is hem gisteravond toegekend tij dens de jaarlijkse uitreiking van de onderscheiding in Amsterdam. Aan de roman prijs is een bedrag van 100.000 gulden verbonden. Voskuils eerste reactie was dat hij vooral blij was voor zijn uitgevers, die dit 'idi oot dikke werk' uit hebben willen geven en nu daarmee door kunnen gaan. Een groot deel van het prijzengeld zal de schrijver gebruiken om zyn schuld af te betalen die hij heeft moeten maken in verband met de campag ne voor het welzijn van de varkens in Neder land. De woordspeling dat Voskuils werk 'parels voor de zwijnen' is, was dan 'ook al snel gemaakt. De Librisprijs is Voskuil overi gens pas na heftige discussie bin nen de jury toegekend. De jury, onder voorzitterschap van Henk van Os, voormalig directeur van het Rijksmuseum, maakt geen -melding van unanimiteit, zelfs niet van een overgrote meerder heid in de jury, zoals meestal ge bruikelijk, maar van het zuinige 'een meerderheid'. „Ik besef heel goed," was de bescheiden reactie van de schrijver gisteren dan ook, „dat bij een iets andere samen stelling van de juiy een andere genomineerde gewonnen zou hebben," Voskuils grote romanreeks 'Het Bureau', die in het totaal acht de len zal bestrijken, waarvan nog vier delen moeten verschijnen, is dan ook wisselend gewaardeerd. Vooral de genadeloze afrekening met zijn voormalige werkkring in het P. J. Meertens Instituut wordt hem door deze en gene aangere kend. Over de kwestie zegt de jury: .Als Voskuil wraak heeft willen nemen op het P,J. Meertens Instituut... dan niet op het onbenul waarmee hij tijdens zijn arbeidzame leven te maken had, maar op het leven zelf." -'I Voskuil begon zijn schrijfwerk pas na zijn pensionering. Dè^üry vindt dat Voskuil niet zijn eigen verleden gekopieerd heeft;hij heeft „door tot op zekere hoogte afstand té nemen van de werke lijkheid, deze naar zyn hand ge zet, haar symbolisch gemaakt, be tekenis gegeven aan het onbete kenende, op een manier die de le zer in staat stelt zich terug te vin den in het verhaal". Volgens de jury gaat het in Het F ureau om het existentiële pro bleem van 'de onmacht om deel te nemen aan het maatschappelijk leven, maar dat desondanks wel te doen'. Maarten Koning, de hoofdpersoon van de reeks, noemt de jury 'de held van deze tijd', iemand zonder religie of po litiek idealisme. Voskuils eerdere nominaties van delen uit Het Bureau hebben nooit een prijs opgeleverd. Vos kuil gaf onlangs te kennen dat dit de laatste nominatie zou zijn waaraan hij mee zou werken. Vo rig jaar werd hij wel onderschei den met de Bordewijkprijs. Andere genomineerden waren dit jaar: Arnon Grunberg met 'Figu ranten', Geerten Meijsing: .'.Tus sen mes en keel', Helga Ruebsa- men: 'Het lied en de waarHpjd', Nelleke Noordervliet: 'Uithcc pa radijs' en Manon Uphoff: 'Gemis'. artiest Jesse van Ruller U IJl Herbs, fruits, bairns and spices label Sue Music/Red Bullet d u u 55:15 mm. Een technisch begenadigd gitarist is Van Ruller nog steeds, maar er is iets essentieels bijgekomen. Hij is een volledig jazz-muzikant geworden is die zin dat hij nu geheel zelfstandig een smaakvol artistiek concept draagt. Hij schreef de meeste stukken voor deze nieuwe cd zelf. En hjj wist uitstekende collep's aan zich te binden. Tenorsaxofonist Jan Menu en trompettist Angelo Verploegen bijvoorbeeld. Dat hij ook koos voor een bijdrage in twee nummers van bandeon-speler Dick van der Harst is natuurlijk uiterst modieus, maar daarmee maakt hij er nog geen com merciële uitbuiting van. Evenmin ais van de medewerking in één stuk van drie bata-slagwerkers, Jesse van Ruller zelf speelt meesta l een prachtige hoofdrol maar at sole rend eist hjj niet eens altijd de volledige aandacht op. Bj geeft boven dien zijn collega's regelmatig volop de ruimte en dan beperkt lüj zich tot een begeleidende rol of eentje die diendend is voor het bereiken van het beoogde totaalgeluid. Behalve de niet door Van Ruller gecomponeerde stukken 'Love for Sale' en 'Touch Her Soft Lips and Part' is er nog 'Albatros', de klassieker van Fleetwood Mac. De gitarist verklaart deze keuze als zijn eerste muzikale anker toen hij een jochie was. Hij neemt het tempo aanzienlijk sneller dan het orginee] en aanvankelijk herken je het liedje niet eens. Als dat eenmaal wel het geval is, hoor je pas wat een armzalig themaatje het ei genlijk is. De platenmaatschappij brengt juist dit stuk niettemin op cd- single uit, een betrekkelijk nieuw verschijnsel in de hedendaagse jazz. Peter van Eijkeienburg

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1998 | | pagina 6