18
Cito-toets verplicht
op basisscholen
'Bij veel grote bedrijven
sluit de week op vrijdag'
'Je kunt geen beleid maken als je geen
instrument hebt om kwaliteit te meten'
'Als zo'n truck gaat, is er geen houden meer aan'
Hoogbouw Rotterdam als uitdaging
en inspiratiebron voor stadsschilders
Luipaardhaai: superrover met uitstekend gehoor en grote tanden
Met de klok mee
Rotterdams Dagblad .v Woensdag 10 juni 1998
Druk, druk, druk. We hebben het allemaal ontzettend druk. En door
de 24-uurs economie krijgen we het misschien nog drukker, zo vrezen
kerken en vakbonden. Door andere arbeids- en winkeltijden zijn wc
steeds langer in de weer. Eenderde van de Nederlandse beroepsbevol
king werkt al op onregelmatige tijden. Wat betekent dat allemaal
voor ons? Vandaag aflevering 3 van een 6-deIige serie. Een gesprek
met EUie Bouwman-De Zoeten, directeur van Kinko's Copies Neder
land, dat aan het Vasteland in Rotterdam een vestiging heeft die ze
ven dagen per week 24 per dag geopend is.
Directeur Ellfe Bouwman-De Zoeten van Kinko's Copies Neder
land: 'Het ishelemaal geen ideaalbeeld om 24uur per dagdoor te
razen, maar waar het nodig is, n ioet Je het doen. Het leven kan er
juist relaxter van worden'. Foio Jaap Rczema/Rotlordams Dagblad
Rotterdam Met ingang van
1999 wordt de Cito-toets in
Rotterdam verplicht. Dan
moet wel aan twee voorwaar
den voldaan zijn: alle basis
scholen moeten meedoen en
de gegevens worden zonder
persoonsgegevens aan be
langhebbende instanties ver
strekt.
De toets wordt voor vijftig procent
door de gemeente gesubsidieerd.
„De eindbeslissing valt in sep
tember," zegt J. Eikelboom, voor
zitter van FOCOR, de koepelorga
nisatie waarbij alle Rotterdamse
schoolbesturen zyn aangesloten.
De gemeente loopt daarmee in de
pas met de plannen die staatsse
cretaris Netelenbos (Onderwijs)
onlangs per brief aan de Tweede
Kamer voorlegde. Een woordvoer
der van de Dienst Stedelijk On
derwijs: „Met de opkomst van de
nieuwe, gemoderniseerde Cito-
test is de discussie wel of geen Ci-
to weer opgelaaid. En wij willen
hetzelfde ais wat Netelenbos wil:
één centrale test waar alle scholen
aan deelnemen. Je kunt immers
geen beleid maken als je geen in
strument hebt om de kwaliteit
van scholen te meten. En het is
belangrijk datje kunt vergelijken
met andere scholen om ie weten
waar je staat."
Niet haalbaar
Openbare publicatie van Cito-re-
sultaten zoals Tweede Kamer
fracties WD en D66 dat willen,
blijft voorlopig politiek niet haal
baar. CDA en GroenLinks voor
zien een situatie waarin 'kille cij
fers' die weinig zeggen over de
kwaliteit van een school uiteinde
lijk de doorslag gaan geven.
Landelijk wordt de eindtoets ge
maakt door 70 procent van de
ruim 7500 basisscholen. In Rotter
dam maakt slechts 5 procent van
de ruim 180 basisscholen (circa
53.000 leerlingen) gebruik van de
Cito-test De overige scholen ge
bruiken sinds jaar en dag een an
dere toets, die eveneens door het
Cito is ontwikkeld. Deze zoge
noemde entreetest is bedoeld om
eventuele zwakke punten van
leerlingen bloot te leggen, zodat
daaraan bijtijds gesleuteld kan
worden. De Cito-test is veel meer
een momentopname, die ook nog
eens afhankelijk is van de facto
ren als 'vorm van de dag'.
Wat getoetst wordt is wat de pak
weg 12-jarige weet aan de voor
avond van de overgang naar de
middelbare school. Maakt hij of
zü er op die dag een potje van, dan
zou daaruit volgen dat een leer
ling maar niet naar het vwo moet,
ook als die het de rest van het jaar
prachtig heeft gedaan.
Momentopname
Daar wringt hem dan ook de
schoen, vinden tegenstanders van
de Cito-toets, die vrezen dat zo'n
momentopname niet genoeg zegt
over het complete scala aan vaar
digheden van de leerling in kwes
tie. Jenaplan- en Montessorischo
len bijvoorbeeld zien geen brood
in de Cito-toets. Hoewel de Rotter
damse conceptscholen (Montes
sorischool, Jenaplanschool en de
Vrije School) volgens Eikelboom
bij de beslissende vergaderronde
'weinig weerstand boden', spreekt
M. Prenk, adjunct-directeur van
Montessorischool De Dukdalf, an
dere taal. „We hebben wel dege
lijk protest aangetekend! We zijn
niet tegen toetsen, maar om dat
massaal op één moment te doen,
daar hebben we moeite mee."
Als de Cito-test de graadmeter
wordt waar ouders en overheid de
kwaliteit van een school gaan af
meten. dan is dat een slechte
zaak, vindt Frenk. Bovendien is
hij bang dat conceptscholen on
der dwang van Koning Cito hun
'eigen concept gaan loochenen',
in de hoop de subsidiegevers door
goede Cito-resultaten gunstig te
stemmen. Frenk: ..Beleidsmede
werkers willen alles in cijfers heb
ben. daar stemmen ze ook de sub
sidies op af. Alles draait tegen
woordig steeds meer om preste
ren, en ik denk dat dat fout is. Een
kind is meer dan de optelsom van
een aantal cijfertjes."
Rob Dekker, beleidsadviseur van
de DSO: „Die Cito-test móeten we
hebben. Zowel ouders als minis
ters -de overheid geeft veel geld
voor het achterstandsbeleid in
Rotterdam- hebben er recht op
te weten hoe de vlag erbij hangt.
Het Cito is een onmisbare schakel
bjj het ontwikkelen van een sys
teem om de ontwikkeling van een
kind te volgen en in kaart te bren
gen (monitoren). Aan de hand
daarvan kunnen schoolbesturen
de aanzet geven tot verbetering
op terreinen waar dat nodig is."
Dekker zegt dat er niet hoeft te
worden gevreesd voor het 'Dron-
kers-effect' (de professor die een
vergelijkend scholenonderzoek
voor TYouw uitvoerde, dat voor
een aantal scholen onverdiend de
sastreus uitpakte): „We zijn meer
geïnteresseerd in de individuele
ontwikkeling van een kind dan in
het vergelijken van scholen."
Door Peter Louwerse
De concurrentie was aanvanke
lijk sceptisch over Kinko's besluit
om ook 's avonds open te gaan.
„Dat wordt niks. dat loopt niet."
kreeg Elite Bouwman vijfjaar ge
leden veelvuldig te horen tydens
de openingsreceptie. Inmiddels
kunnen klanten van Kinko's 24
uur per dag terecht voor kopieer
en computerklussen. En daar
wordt volop gebruik van gemaakt,
zegt Bouwman.
Waarom zijn jullie 2-i un r per dag
open?
Bouwman: „Toen we begonnen,
waren we open van zeven uur 's
ochtends tot tien uur 's avonds. Al
gauw bleek dat de klanten langer
wilden blijven. Toen hebben we
besloten om om middernacht te
sluiten, maar ook toen konden we
de mensen niet de deur uitkrij
gen. Het lag dus voor de hand om
24 per dag open te zijn. Veel men
sen moeten onder tijdsdruk iets af
zien te krijgen. Dat kunnen archi
tecten zijn. of studenten met een
afstudeerscriptie. Tot half drie 's
nachts is het druk. Daarna wordt
het minder tot een uur of vijf 's
ochtends. En dan begint het weer
opnieuw."
Wat voor klanten maken vooral
gebruik ra» de ongebruikelijke
openingstijden?
Bouwman: „Grote bedrijven be
steden zaken uit. Bij hen sluit de
week op vrijdag. Er kan ook ie
mand ziek geworden zyn. Als ze
hun presentatie voor maandag af
willen hebben, kunnen ze bij ons
terecht We krijgen in het week
eind ook nogal eens liturgieën
voor begrafenissen te verwerken.
Verder zorgen wij altijd dat onze
computerapparatuur en software
up-to-date is. Onze klanten kun
nen hun eigen investeringen
daarom uitstellen of er helemaal
van afzien."
Hoe loste men vroeger dit soort
problemen dan op?
Bouwman: „Geen idee. Er kwam
hier een keer een klant wiens ei
gen kopieerapparaat stuk was ge
gaan. Hij was enorm opgelucht
dat wij hem konden helpen maar
kon zich niet voorstellen dat veel
mensen van deze service gebruik
zouden maken. Maar iedereen
kan de pech hebben dat zijn appa
ratuur kapot gaat! Het werkt ook
ontspannend: je zit niet te
stressen met sluitingstijden. Wat
ook gebeurt is dat mensen 's
avonds hun documenten brengen
en de volgende dag kant en klaar
gebonden weer komen ophalen."
Hoe reageren uw concurrenten op
uw openingstijden?
Bouwman: „Sommigen hebben
hun openingstijden wel ver
ruimd, maar dat blijft toch be
perkt, Ik denk dat ze het allemaal
te veel gedoe vinden om mensen
te motiveren ook 's avonds te wer
ken. Het heeft misschien te ma
ken met de bedrijfscultuu,\ Het is
ook niet nodig dat alle bedrijven 's
avonds open zijn."
Hebt u moeite om mense» te pin
den?
Bouwman: „Nee, we hebben zelfs
een wachtlijst van mensen die
hier willen werken. De mensen
die alleen van 9 tot 5 willen wer
ken, komen hier niet. Voor onze
werknemers is het juist fantas
tisch dat het zo flexibel kan. We
hebben een medewerker wiens
vrouw groepsleidster is. Die komt
elke maand met het rooster van
zijn vrouw en daar bouwen wij
zijn rooster omheen. Er is nog
iets: als je allemaal van 9 lot 5
werkt, ben je allemaal op dezelfde
tijd vrij, sta je allemaal tegelijk by
de Efteling, noem maar op. En
dan heb ik het nog niet eens over
de files."
Dr Van Lt rubers,1: iraarsHjmrt
zijn proefschrift over ongewone
tuerfctijden tegen de gezondheids
risico's van werken m ploegen
diensten. Hy constateert slaap
vermoeidheids- en spysrerteniigv
problemcn Hoe gaat w daar mee
om"
Bouwman: „Wij hebben 16 vaste
medewerkers en 6 oproepkrach
ten in dienst. Onze mensen wer
ken in dag,- avond- en nachtdien
sten. De meesten hebben er geen
problemen mee. We hebben eén
iemand gehad die er wel moeite
mee had, en hy weFkt nu in de
dagdienst. We zijn er met bij ge
baat als de dingen niet goed lo
pen."
De kerkert en de vakbonden ivaar-
scftnteeu voor de nadelen ran de
24-mmecoHO?nie. Ze vinden dat
tee onszelf gek aan het maken zyn.
Bouwman: „Het past binnen de
denkwijze van vakbonden om dat
te vinden. Maar niemand wordt
verplicht om mee te doen. Het is
helemaal geen ideaalbeeld om 24
uur per dag door te razen, maar
waar het nodig is moet je het
doen. Hei leven kan er 'uist relax
ter van worden als je het doet zo
als hier. Dat kan alleen maar bij
dragen aan de volksgezondheid."
Rotterdam - Beneden, op de rails,
is pas goed te zien hoeveel geluk
de chauffeur heeft gehad, De
groene cabine hangt in z'n geheel
over de rand van het viaduct, het
linkerportier wagenwijd open.
Een stuk stof wappert naar bui
ten. De wielophanging verbogen,
de bumper danig toegetakeld.
Als die container erachter niet zo
zwaar was beladen met post."
luidt de toelichting, „dan was die
truck zeker naar beneden geval
len. En had de chauffeur het niet
overleefd."
De 21-jarige chauffeur, in eerste
instantie nuchter over de zaak,
constateerde dat de personenauto
die op het moment van de slippar
tij langszij kwam, z'n redding is
geweest. De wagen vormde als het
ware een 'buffer' tussen de truck
en de vangrail en voorkwam zo
dat de combinatie meteen recht
door raasde. Ook de inzittenden
van de personenauto liepen overi
gens geen letsel op.
Gladde wegdek
Vermoedelijk was het gladde weg
dek de oorzaak van het ongeluk,
dat plaatsvond op het punt waar
de A15 in een scherpe bocht in de
A16 richting Van Brienenoord-
brug overgaat.
Als in een film kwam het voertuig
tot stilstand, met chauffeur én ca
bine boven de afgrond, De man
weet eruit te klauteren en veilig
het wegdek te bereiken. Een geur
van diesel verspreidt zich. Wat
stukken bumper dwarrelen naar
beneden. In de cabine klinkt
meermalen de oproep van een col
lega-chauffeur, elders in het land,
kennelijk niet op de hoogte van
het onheil dat zich in Rotterdam-
Oost heeft voltrokken. Later za!
de bestuurder nog een keer terug
keren, om z'n spullen uit de cabi
ne te vissen.
De stroom wordt van de bovenlei
ding gehaald. De afslag van de
A15 richting Dordrecht afgezet.
Een lange goederentrein, afkom
stig uit Gouda, moet enkele tien
tallen meters voor het viaduct
wachten. Een enorme kraan
wordt ingezet om de truck boven
de rails vandaan te krijgen. Dat
lukt, zij het met veel geknars en
gekraak. Weer dwarrelen onder
delen van het zwaar beschadigde
voertuig naar beneden. Bijgelicht
met schijnwerpers, vissen agen
ten de brokstukken van de rails.
Het is het derde ongeluk met een
vrachtwagen op dit punt in korte
tijd èn de tweede maal dat het be
drijf VLS hierbij is betrokken.
Een woordvoerder van deze ver
voerder meent dat de bocht le
vensgevaarlijk is. „De eerste keer
De groene cabine hangt in z'n geheel over de rand van het viaduct. Het gewicht van de container
voorkwam dat de hele truck doorschoot. Foto Roei Dijkstra
dat dit ons overkwam, reed de
chauffeur nog geen zestig kilome
ter per uur. Er reed een huisarts
achter, die zelfs wilde gaan inha
len, En toch ging het mis. Wat er
gisteren is gebeurd, is nog ondui
delijk. We zullen de tachograaf
nog moeten bekijken," meent hij.
Wat hem betreft moet er voor de
afrit richting Zuid een betere sig
nalering komen. Waarschuwin
gen dat er een gevaarlijke bocht
op komst is. „Dat zou mijns in
ziens geen overbodige luxe zyn.
We rijden vaste routes voor de
PTT, vanuit Rotterdam en Den
Haag. Maar dit is zo'n rotweg. Als
het even minder weer is, kun je in
de problemen komen. En als zo'n
trailer gaat, dan is er geen houden
meer aan. Dan kun je hoogstens
een schietgebedje doen.''
Pas rond middernacht kon de weg
worden vrijgegeven en mochten
ook de treinen weer gebruik ma
ken van het baanvak.
Rotterdam Wie ook maar een
greintje artistiek gevoel in zich
bergt mag de komende maanden
meedoen aan de schilderwed
strijd die in het kader van de ma
nifestatie 100 Jaar Hoogbouw in
Rotterdam is georganiseerd.
Schilders, aquarellisten, penteke
naars of houtskoolspecialisten:
het maakt niet uit want ze worden
allemaal uitgenodigd om hun vi
sie op de contouren van de stad
aan het linnen of het papier toe te
vertrouwen.
Zaterdag 20 juni wordt voor de
kunstenaars die willen deelne
men een bijzondere dag: dan kun
nen zy neerstrijken op tal van
plaatsen in de stad die speciaal
voor hen zijn ingericht. Met ezel
of schetsboek kunnen ze plaats
nemen op het dak van het Witte
Huis, op het buitenbalkon van de
aankomst en vertrekhallen van
de Holland Amerika Lijn op de
Kop van Zuid, of op een grasveld
je aan de Maas in Katendreeht,
waar in de schaduw van wat bo
men de stad langs de rivier kan
worden bestudeerd en in beeld
gebracht Wie wil meedoen moet
zich wel eerst even aanmelden.
Tony Dielen, stafdocent by de
Stichting Kunstzinnige Vorming
Rotterdam (SKVR) en een van de
organisatoren van de wedstrijd.
heeft inmiddels al wat ervaring
met dit soort competities. Hij is
ook betrokken by het Alexander-
festival, het Amateurfestival en
deed indertijd mee aan het pro
ject waarbij amateurkunstenaars
het spoortunneltracé in beeld
konden brengen. Het hoogbouw-
thema prikkelt zijn verbeelding
onmiddellijk.
„Er zijn allerlei uitdagingen,"
zegt Dielen. „Hoe pak je zoiets
aan, wanneer je de hoogbouw in
beeld gaat brengen? Uit welke
hoek ga je het bekijken. Je kunt
de lucht zien als verbindende
schakel tussen de verschillende
gebouwen. Het kan een spel wor
den van licht, van verandering
van kleur. Hoogbouw is geen
saaie opeenstapeling van bouwla
gen."
Impressies
Docenten zullen op alie plekken
aanwezig zyn om de deelnemers
aan de wedstrijd te begeleiden.
„Ze hoeven ter plekke niet me
teen een kant en klaar product te
maken," zegt Dielen. „Ze kunnen
er impressies opdoen, wat schets-
ideeën maken, gestimuleerd door
de adviezen. Ze kunnen proble
men die ze tegenkomen oplos
sen." Want, waarschuwt Dielen,
wie artistiek met de hoogbouw in
de slag wil. zal het niet eenvoudig
krijgen en keuzes moeten maken,
„Je moet daar maar even iets van
maken, wanneer je zo'n enorm
brok architectuur voor je ziet. Wat
schilder of teken je dan? Voor veel
mensen is het beeld overweldi
gend. Zoek dan naar rust, advi
seer ik zelf altijd. Schilderen is
voor een groot deel de kunst van
het weglaten, iets kernachtig
neerzetten. De kunst van de een
voud heeft de meeste kracht."
De organisatoren hebben hoge
verwachtingen van de resultaten
waartoe de schilderwedstrijd zal
leiden. De schilderijen kunnen in
vijf categorieën worden inge
stuurd: olieverf/acrylverf, aqua
rel, grafisch tekenen, pen- en te
kentechnieken en als laatste de
categorie gemengde technieken/
gouaches/coilages.
Elke deelnemer mag maximaal
drie kunstwerken inleveren.
Wie wil meedoen of zich wil aan
melden om op een van de schil-
derlocaties plaats te nemen, kan
de folder voor dc schilderswed
strijd aanvragen by het City Infor
matiecentrum. de SKVR of by het
Rotterdams Dagblad. Raadplegen
op Internet kan ook:
http://wnv.mediaport.org/
"rdamcity.
Rotterdam - Een naam superrover. Hij heeft
Rotterdam - Een naam hebben ze
niet, want wie geeft vissen nou
een naam? Maar de vier baby-lui-
paardhaaien zyn even goed de
nieuwste trots van diergaarde
Blijdorp: voor zover bekend werd
er in gevangenschap niet eerder
met deze haaiensoort gefokt.
De diergaarde houdt met dit laat
ste een slag om de arm, omdat
niet met honderd procent zeker
heid te zeggen valt dat de lui-
paardhaaien zich nergens ter we
reld in gevangenschap hebben
voortgeplant.
„Wij onderhouden contact met al
le grote aquaria in de wereld,"
zegt woordvoerder Jan Klapwijk
van de Rotterdamse dierentuin.
„Daar zijn geen meldingen ge
daan. Maar je weet nooit zeker of
een particulier in een buitenwijk
van Santiago niet ook zo'n fokre-
sultaat heeft gehaald."
Triakis scmfasciata is de officiële
naam van de luipaardhaai. Bij
dorp had tot maandag drie vol
wassen exemplaren rondzwem
men, ieder 1.30 meter lang en
plusminus twintig kilo zwaar. „De
dieren zijn op hun twaalfde
fokrijp," weet Klapwijk. „Vorig
jaar heeft één van de vrouwtjes
vier dode jongen ter wereld ge
bracht."
Dit jaar ging het wel goed. De vier
jonge luipaardhaaitjes werden
maandag geboren, en ze maken
het goed. Het publiek kan de jon-
De jonge luipaardhaaien zwemmen nu nog afgeschermd rond in het Oceanium. Als blijkt dat ze het
redden moeten ze mogelijk verhuizen. Foto Jaap Rozerna/Rottefdams Dagblad
ge dieren nog niet zien: ze worden
door schermen aan het zicht ont
trokken. De volwassen luipaard-
haaien -ze heten zo vanwege de
tekening op hun vel - zwemmen
wel gewoon rond in het haai
enaquarium in de Kivièrahai.
Haaien zijn niet kieskeurig. „Ze
eten van alles," legt Klapwijk uit.
„Allerlei vissen: sprot wijting, ha
ring en platvis, maar ook kreeften
versmaden ze niet." De luipaard
haai komt alleen voor bij de west
kust van de Verenigde Staten. Hij
leeft niet op grote diepte, en
zwemt in flinke scholen. „Hij
komt slechts in een beperkt ge
bied voor," zegt Klapwijk. „We
weten niet of de soort in gevaar is.
Maar bij het publiek dringt steeds
meer de gedachte door dat diver
se haaiesoorten bedreigd worden.
Er wordt op gevist voor consump
tie." Anders dan misschien voor
de hand ligt, zijn de haaien niet
gevaarlijk voor mensen.
Is een haai een dierentuindier?
Klapwijk vindt van wel. „Je mag
hem natuurlijk niet vergelijken
met een dolfijn, „Het is een vis.
een superrover. Hij heeft een uit
stekend gehoor, een perfecte
reukzin en grote tanden. Maar
qua intellentie is hij niet verge
lijkbaar met een dolfijn. Je kunt
hem niets leren."
Hij vervolgt: „Een haai spreekt
natuurlyk tot de verbeelding.
Kijk naar de televisie: er zijn ont
zettend veel documentaires waar
in de haai voorkomt. Het is een
dier dat attractief element heeft.
Ook in een dierentuin heeft het
de belangstelling van je pubhek.
Je appelcert aan dat spannende
van de haai, maar je legt ook uit
hoe het dier leeft."
De jonge haaien krijgen een be
langrijke plaats in het Oceanium.
Dit nieuwe verblijf voor waterdie
ren is eind volgend jaar klaar. Wat
er later gebeurt met de jonge haai
en, is nu nog bekend. „Ze zullen
hier voorlopig blijven," vertelt
Klapwijk. „Eerst kijken we of ze
overleven. Als de haaien door
gaan met de voortplanting, kun
nen we ze niet allemaal zelf hou
den."
De dierentuin besteedt uit princi
pe veel aandacht aan fokprogram-
ma's. „üns doel is om iedere dier
soort uit het Oceanium zelf te fok
ken," verklaart Klapwijk. „Lukt
dat niet. dan proberen we de soort
te laten overkomen uit andere
aquaria. Wildvang is uit den boze.
Wy pleger, geen roofbouw op de
natuur."
