15,;
Historische begraafplaats
als alternatief voor stadspark
A
Sport-'complex'
Spooroverweg wordt
's nachts afgesloten
Reanimatiecursus
in Holy Ziekenhuis
Bouwdorp op terrein
van ijsbaan van start
Hoekse computer
club weer onder dak
Extra afvaart
naar Europoort
jgenda
Rotterdams Dagblad
Woensdag 26 augustus 1.998 f
Zou dat multifunctionele sportcomplex in de Broekpolder er nou ei
genlijk nog wel komen? Shell zit goed in de slappe was, maar om nog
zó le investeren in haar sportcomplex De Vijfsluizen als er snode
plannen zijn om in het Vlaardingse groengebied een 'sportdorp1 uit
de grond te stampen.... Dan ga ik twijfelen.
Bij Shell, of beter gezegd, de Rotterdamse Ontspanningsvereniging
Shell (ROVS), is wel ai gesproken over de Broekpolder, maar veel
verder dan het instemmen met een onderzoek naar de mogelijkhe
den, is men daar nog niet gekomen. Er zijn nogal wat oudere leden
die de opheffing van de beslotenheid van hun club niet zien zitten,
laat staan dat ze de verhuizing toejuichen. Logisch ergens, mensen
verkassen liever niet meer op latere leeftijd. Worden ook eigenwijzer
en daardoor moeilijker hanteerbaarder. Niet dat ik daar problemen
mee heb overigens, het is een normaal verschijnsel,
Kyk. van mij mag dat sportcomplex in de Broekpolder er komen.
Drie voetbalclubs er laten fuseren tot één grote regiotopper, een toffe
zaalvoetbalclub, tennisbanen, jeu de boules-bakken voor de ouwe-
tjes, doe er maar een paar squashbanen bij, een sportcafé, gemoede
lijk bistrootje, een sporthalletje en een zwembadje. Als dat er komt,
geloof me, dan wordt ook de infrastructuur verbeterd, komt er zelfs
een bus te rijden en wordt de Broekpolder, met de daar al gevestigde
Die Flardingha Ruiters en hockeyclub Pollux, een trekpleister van
jewelste. Vlaardingen kan dan een sports tad worden en net als Schie
dam en Maassluis nationale en internationale sportprestaties op de
kaart zetten. Er schijnt een projectontwikkelaar te zijn die het hele
'zooitje' neer wil zetten en wil gaan beheren. Nou heien dan maar
daar in de Broekpolder, zou ik bijna willen zeggen.
Maar zoals bekend praten ze er in de politiek vaak lustig op los; sla
gen ze er in van een klein bolletje wo! een enorme pullover te breien.
Als er niet snel spijkers met koppen worden geslagen, komt dat
sportcomplexer nooit. Net als de die derde sporthal in Vlaardingen.
Je zou er bijna een sport-'complex' van krijgen.
Over sportcomplexen gesproken. Dat in Kethel is fraai opgeknapt.
WK heeft een mooi terras, buurman ODC een voordeurdeler: Ursus.
Dat wordt komend voetbalseizoen een gezellige drukte daar. Ver
draagzaamheid moet er het toverwoord worden. Dus niks geen Ver
keerde' of gekleurde'publiciteit meer a.u.b. Daar zou dezekrantzich
de afgelopen weken aan schuldig hebben gemaakt Oei! Hoe kan dat
nou? Onze drukinkt is doorgaans zwart, kleurtjes gebruik je als je
het mij vraagt, alleen om mee te Verven'.
SANDER SONNEMANS
Redactie
Waterweg:
Edwin
Comelisse,
Mare Hoor,
Ben van
Haren,
Daniëtle
Hermans,
Judith van
Klaveren,
Sentinavan
der Meer,
Mariëtte
Olsthoorn,
Jan
Rozendaal
De spooroverweg bij de Kerkweg/Kandelaarweg
wordt het komende weekeinde twee nachten afgeslo
ten voor alle verkeer. Van 23,30 tot 6.30 uur kan er op
vrijdag en zaterdag geen gebruik worden gemaakt
van de overgang. De afsluiting is nodig omdat groot
onderhoud wordt uitgevoerd aan de spoorlijn tussen
Schiedam Delft.
Vlaardingen
De Nederlandse hartstichting houdt dinsdag 1 sep
tember een reanimatiecursus in het Holy Zieken
huis. In twee avonden worden de cursisten, zowel in
de theorie als de praktijk, geleerd wat zc moeten
doen om iemand te helpen met een hartstilstand.
Deelname kost vijfentwintig gulden.
De hartstichting geeft ook herhalingscursussen om
de kennis en vaardigheden op peil te houden. Deel
name hieraan kost tien gulden.
Voor beide activiteiten kan men zich aanmelden bij
LH. Vink (010) 4750189.
Het bouwdorp op de ijsbaan, langs de Vlaardings-
edijk, in Maassluis is deze week van start gegaan.
Jonge timmerlieden en projectontwikkelaars in de
leeftijd van 8 tot en met 12 jaar kunnen zich vier da
gen lang uitleven in het maken van creatieve, sfeer
volle en architectonisch al dan verantwoorde bouw
sels. Bouwmateriaal wordt per kind voor 1,50 gulden
aangeleverd.
Het bouwdorp is alle dagen tot vier uur 's middags
geopend en wordt georganiseerd door het wijkbe
heer, het sociaal-cultureel werk en de gemeente
Maassluis. Naast het bouwen van een eigen huis
Kunnen de kinderen deelnemen aan andere activitei
ten: schminken, haarstrengetjes vlechten, klimmen
en klauteren, skeeleren, voetballen en vlotvaren.
Ook worden er spelletjes gedaan als zaklopen, skip
pybal, blikken gooien en steltlopen. Kinderen kun
nen bovendien nog een nestkastje voor vogeltjes
bouwen.
Hoek van Holland
De Senioren Computer Club in Hoek van Holland
heeft nieuw onderdak gevonden. Door een grote toe
vloed van leerlingen op de Jozefschool moest de
ruimte die daar altijd werd gebruikt, worden verla
ten.
Dat betekende lichte paniek bij de club, maar dank
zij bemiddeling van de ouderenbonden en de Stich
ting Welzijn, kon het probleem snel worden opgelost.
Er bleek namelijk in het Bertus Bliekhuis een ruimte
voorhanden die voor de oudere computer-fanaten op
maat was gesneden. Die ruimte is op tijd ingericht,
zodat in het nieuwe seizoen de deelnemers daar aan
het werk kunnen op de computers, de laserprinter,
de ink-jetprinter en alle andere attributen die in de
loop van de laatste jaren bijeen zijn gebracht. Ook
het internet is in de nieuwe ruimte bereikbaar.
De nieuwe ruimte wordt vandaag in gebruik geno
men, tegelijk met de kapsalon en de 'Gouwe gang'
die de verbinding vormt tussen de seniorentoren en
het Bertus Bliekhuis.
Over de
Vesten 3,
3116 AD
Schiedam
Postbus 373,
3100 AJ
Schiedam
Telefoon
2732700
Telefax
4265227
Sportredac
tie:
Sander
Sonnemans
Telefoon
2732700
4004310
De rondvaarten met schip dc Watergeus vanuit Hoek
van Olland door de Europoort worden 's zondags uit
gebreid. Er komt een tweede afvaart. Voor de tocht
van 15.15 tot 16.45 uur is er voortaan ook een vaart
om 13.00 en 14.30 uur. Vertrek is vanaf de Berghaven
in Hoek van Holland. Iedere keer kunnen honderd
passagiers mee. Kaartjes zijn te koop aan boord en
ook bij de GWK in Hoek van Holland.
Door Judith van Klaveren
Vlaardingen Ingeklemd
tussen drukke verkeersaders
als de Westlandseweg en de
Burgemeester Heusdenslaan
ligt begraafplaats Emaus als
een oase van rust. De aanwe
zigheid van diverse oorlogs
graven en complete fami
liegraven geven de begraaf
plaats een interessante histo
rie. Maar ook de talrijke rij
kelijk gedecoreerde grafste
nen maken een bezoek aan
dit Vlaardingse kerkhof de
moeite waard.
Het klinkt raar: voor je ontspan
ning wandelen over een begraaf
plaats. Toch is volgens Jan Ander
son - kenner van de Vlaardingse
historie- de Algemene Begraaf
plaats Emaus min of m<-' een
openbaar park. Begraven wurdt er
nog nauwelijks; alleen mensen
die reeds vóór 1970 een graf heb
ben gekocht, worden hier nog te
ruste gelegd. Graven waarvan
geen grafrechten meer worden
betaald, worden geruimd. Op de
vrijgekomen plek vindt gazonvor
ming plaats, volgens Anderson
een 'prima plek voor een picnic'.
„In andere landen is dat heel ge
bruikelijk," meent Anderson.
„Daar hebben begraafplaatsen in
derdaad de functie van park.
Mensen gaan erheen om te wan
delen of een boek te lezen. Ook op
Emaus zijn bezoekers welkom. En
neem maar van mij aan: als je ge
stresst bent en je loopt hier een
half uurtje rond, kom je gegaran
deerd anders terug."
Toegegeven: met name op een zo
merse dag is begraafplaats Emaus
een aangename afwisseling voor
het warme, drukke stadsleven.
Afgeschermd
van het ver
keerslawaai
door de hoge,
dichtbegroei
de bomen
biedt het kerk
hof een aardig
alternatief
voor een stads
park. Kleine
gazons liggen
her en der verspreid over het ter
rein, onderling verbonden door de
grindpaden die als lange lanen
langs de graven leiden. Bij veel
grafstenen liggen bloemen. Op
verschillende plaatsen zijn rust
punten ingericht, met brede hou
ten banken bij de bomen, die het
zonlicht op schilderachtige wijze
filteren. De enigen die zich niets
aantrekken van de stilte zijn de
vogels, in grote aantallen aanwe
zig en luid kwetterend dan wel
prachtig zingend.
Boomgaard
Emaus bestaat feitelijk uit twee
begraafplaatsen: een christelijke
en een katholieke. In de jaren ze
ventig zijn deze samengevoegd
tot algemene begraafplaats. Het
katholieke deel is het oudste ge
deelte van de begraafplaats. Dit
dateert uit 1820, toen de familie
Van Mill een deel van haar boom
gaard aan het Emaus beschikbaar
stelde aan de Vlaardingse katho
lieken. Emaus lag toen nog in
Zouteveen, het gebied op de
grens van Vlaardingen en Am
bacht. De schuur naast de boerde
rij van deze familie werd gebruikt
als schuilkerk voor de katholie
ken, omdat zij niet in Vlaardingen
mochten Kerken. Jaarlijks wer
den hier zo'n tien missen gehou
den. In 1820 werd de grond door
een bisschop uit Haarlem gewijd,
zodat er ook kon worden begra
ven.
Het algemene gedeelte van de be
graafplaats werd in 1828 door de
gemeente Vlaardingen aange
kocht. Tot dat jaar werd er in en
rond de Grote Kerk begraven,
maar dat werd toen van over
heidswege verboden. Na aankoop
van een drietal woningen aan het
Emaus (de nummers 4,6 en 6} op
11 juli 1828, inclusief tuin, boom
gaard en plantage, werd dit ter
rein het jaar daarop ingericht als
algemene begraafplaats. Nadat de
gemeente in 1911 ook de huizen
met de nummers 10,12,14 en 16
had aangekocht, kwam na enkele
ingrijpende verbouwingen de hui
dige inrichting van dit deei van de
begraafplaats tot stand.
De cultuurverschillen tussen bei
de begraafplaatsen zijn duidelijk
te onderscheiden. Zijn de grafste
nen op het katholieke deel bijna
uitsluitend voorzien van een
kruis; de van oorsprong christelij
ke begraafplaats kenmerkt zich
door een grote verscheidenheid
aan bijzondere grafstenen, in al
lerlei vormen en van uiteenlopen
de materialen. Vele zijn rijkelijk
gedecoreerd met symboliek. Tij
dens een rondleiding met cursis
ten van 'Ken uw Stad' van de
Vlaardingse WV geeft Anderson
uitleg over deze symboliek. Het
meest voorkomende symbool is
de tak. „De achterliggende ge
dachte is dat de duivel de tak
heeft afgehakt, als metafoor voor
het leven dat is afgesneden," ver
klaart Anderson. Op veel andere
stenen is een zandloper te zien.
De begraafplaats
als een oase van
rust, met schilder
achtige dooil<ijkjës
door de bomen. Met
name op een zomer
se dag biedt Emaus
een aangenaam al
ternatief voor het
drukke stadsleven.
Foto Fred Libochant/ Roef
Emaus is rijk aan graven met symboliek en grafmonumenten. Het graf van Hugo Maarleveldis een
typisch voorbeeld van monumenten waarop veel symboliek is verwerkt. Foto Fred Libochant Roei oijKstra
„Dat wil zeggen dat het leven een
einde heeft."
Een ander symbool op de grafste
nen vormen de tekens van Alpha
en Omega. „Dat staal voor de be
trekkelijkheid van het leven."
legt Anderson uit. „In die beperk
te tijd heb je te leven." En dan zijn
er nog de nummers van psalmen,
die op veel stenen staan. „De
met-orthodoxe chnstenen ge
bruiken nummers van met-berij-
mende psalmen." voegt Anderson
toe.
Opvallend is dat op de meeste ste
nen drie namen staan vermeld.
Ook daar heeft dc eigenaar van
het Streekmuseum een verkla
ring voor. „Vroeger was het ge
bruikelijk een graf te kopen als je
ging trouwen Maar ook als een
van de ouders overleed, kocht
men alvast een graf ernaast. Vaak
zie je dus de namen van de ouders
èn die van hun zoon of dochter.
Als er twee namen op de steen
staan, is er mogelijk nog ruimte
graf."
Hoewel Emaus in principe niet
meer in gebruik is, wordt er nog
een paar keer per maand begra
ven. In 1970 besloot de gemeente
hiermee te stoppen en richtte z.ij
de begraafplaats in Ylaardmgen-
Holv m. Omdat er protest kwam
van de mensen die tot m de jaren
zestig op Emaus hun grafrechten
hadden gekocht, is bepaald dat zij
hier nog wel kunnen worden be
graven.
In tegenstelling tot vroeger zijn er
geen eeuwigdurende grafrechten
meer. Een graf kan worden ge
huurd voor tien jaar of gekocht
voor twintig jaar. Worden deze
grafrechten niet meer betaald,
dan wordt het graf geruimd. De
overblijfselen uit geruimde gra
ven komen terecht in een groot
graf. De stenen worden geruimd
en op de lege plek wordt gras ge
zaaid.
Monument
Meer nog dan de symboliek trek
ken op Emuus de grafmonumen
ten de aandacht. Sterk m het oog
springend is bijvoorbeeld het graf
van Kornelus Samuel van dei-
Brugge. een Vlaardtnger die leef
de van 1833 tot 1902. Op zijn graf
ment. bestaande uit een rechtop
staande steen met daarop een
groot blok. Op de vier zijden van
de zuil staat achtervolgens te le
zen: Ter nagedachtenis, zijn
vrienden', 'uit dankbaarheid, de
ij dub", 'uit erkentelijkheid, varia'
en 'uit achting, badinrichting'.
„Dit is een typisch negentiende
eeuwse manier van mensen
eren," vertelt Anderson. ..Mijn
heer Van der Brugge was een no
tabele en zijn graf is betaald door
zijn vrienden en diverse vereni
gingen waarvan hij lid was."
Een ander voorbeeld van /o'n be
taald grafmonument is dal van
Hugo Maarleveld. De/e Vlaardm-
ger (geboren in 1855 en overleden
op 4 februari 1886) was schilder op
de Hoogstraat, weet Anderson.
Zijn graf -overigens een fami
liegraf- wordt gemarkeerd door
een enorme /uil met daarop afge
beeld een palet, een /eis (symbool
voor tiet leven dat is afgerukt) en
een zandloper. 'Liefdedragers,
brandmeesters. Ciecendo, varia.
Tot nut van 't algemeen', staat op
een zijde 'Liefde, eenvoud en
kunst maakte hem bemind en ge-
eerd', op een andere zijde van het
monument.
Na de Tweede Wereldoorlog kwa-
als een ondergaande zon en een
vlinder. De laatste staat voor de
kortstondigheid van het leven,
legt Anderson uit. „Een vlinder
leeft kort, maar geeft toch het le
ven door." Ook werden veel her
kenningstekens gebruikt. Zo is
opliet graf van
een voormalig
chauffeur een
stuur te zien,
en bij andere
graven het em
bleem van de
padvinderij,
het Leger des
Heils of fami
liewapens. Bij
zonder is ook de grafzerk in de
vorm van een harp, bij het graf
van wijlen de Vlaardingse musi
cus Arnold Vrancken (1899-1971)
en zijn vrouw Annie Vraneken-
de Haan (1901-1971).
Historische betekenis ontleent
begraafplaats Emaus verder aan
de diverse graven van oorlogs- en
verzetshelden. De grootste van
deze gedenktekens is ter nage
dachtenis van vijftien geuzen en
drie Amsterdamse stakers. '2y
die hier rusten werden op 13
maart 1941 op de Waalsdorper-
vlakte te Scheveningen door de
nazi's ter dood gebracht", meldt de
begeleidende tekst op het monu
ment.
.,In 1945 zijn de stoffelijke resten
van de zes Vlaardingse geuzen op
gegraven van de Waalsdorper-
vlakte en met militaire eer in 1946
hier opnieuw ter aarde besteld."
vertelt Anderson. Hun witte graf
stenen zijn voorzien van het wa
pen van het Koninkrijk der Ne
derlanden. met daaronder op elke
steen afzonderlijk de naam en ge
boortedatum van het slachtoffer.
Ook is er een gedenkteken voor
de uit Vlaardingen afkomstige In-
die-strijders. 'Gedenk in uw ge
dachten, dat zij hun leven gaven,
en vtT\a.ï\ hun verwanten, m den
vreemden zijn begraven', staat er
te lezen. „Ondanks dat zij hier
niet zijn begraven," zegt Ander
son. „wordi op deze manier toch
een gedenkmogelijkheid gebo
den."
Een ander in het oog springend
monument met een opmerkelijke
historische achtergrond is dat van
dc vijf brandweerlieden die in fe
bruari 1951 zijn omgekomen inde
Koningin Wtlhelminahaven. Daar
was een laag olie die op het water
dreef in brand gevlogen. Door de
enorme rookontwikkeling raakte
de brandweerauto van de weg en
kwam in de haven terecht. De
brandweerlieden zijn verdron
ken. Overigens had deze ramp
vanwege zijn aanzienlijke schade
ook veel andere slachtoffers, die
door de brandwonden voor hun le
ven getekend waren.
Helemaal achterin Emaus, ten
slotte. is in 1970 een hoek inge
richt als km der begraaf plaats.
Hier is kriskras door elkaar een
tiental sobere grafstenen ge-
plaats. Op verzoek van Anderson
is dit gedeelte tot monument ver
klaard. „Als een kind overlijdt, is
de droeven is groter dan bij een
ouder of een ander familielid."
Anderson vijst erop dat kinderen
in vroeger jaren op een simpeler
manier werden begraven dan nu
het geval is. „Vroeger was er im
mers veel kindersterfte. Tot circa
1940 mochten de vrouwen niet
der ging met andere familieleden
en de dominee. Vervolgens ging
de dominee mee naar huis voor
koffie en een bitterkoekje. Daar
na was het tijd voor een plezierig
uurtje."
Begraafplaats Emaus is op door
deweekse dagen toegankelijk
van 09.00 tot 16.00 uur; op zater
dag en zondag is bet hek ge
opend van 09.00 tot 17.00.
(Met dank aan '150 jaar Dragen
en beg ra ren tn Vlaardingen' van
de Historische Vereniging Vlaar
dingen
Woensdag 26 augustus
SCHIEDAM
Dc de 4 Molens. Koers Dal, 19 00-22. OOu
VLAARDINGEN
Het Hof/O ranjeparii. Opening Hof van Ver-
schijnsel. 20.00u
ROTTERDAM
Museumpark 21.30 Canal Pleinbioscoop.
Met vandaag de film: Love Serenade. Dier
gaarde BlIJdorp Uitgeslapen. Een nieuwe ac
tieve kinderspeurtocht over slaapgedrag bij
dieren. Wilhelminapler20,30 en 22.00 Wil-
helmina's Zomers 1998 Orkater. Draaikon
ten. Reserveren 010-41383264390580.
Nlghttown Theatercafé 22.00 Fresh (Jp.
Park op de Wllhelmlnakade diverse tijden
Wil! ra's Zomers 1998.
Donderdag 27 augustus
SCHIEDAM
Dc de Woudhoek. Opening seizoen, 13.30-
16 OOu.
VLAARDINGEN
Grote Kerk. Lunchconcert. 12.45-13.15u.
MAASSLUIS
Usbaan Vfaardingsedijk. Bouwdorp, 10.00-
16 OOu
ROTTERDAM v,
Hlst Museum 'Schlelandshuis' M 00-
17.00 Meer over klompen m Nederland. Mu
seumpark 21.30Canal PlembioscoöpT Met
vandaagdetilm Kleine Teun DiergaardeBlij-
dorp Uitgeslapen. Een nieuwe actieve kinder-
speurtocht overslaa pged ragbijdierenWith el-
mi na pier 20.30 en 22.00 Wiihelmma's Zo
mers 1998 Orkater. Draaikonten Reserveren
010-4138326/4390580. Diergaarde BlIJ
dorp 17.00 tot 21.30 ZOOameravond. Blau
we Vis 23.00 Shake your Booty m the Hot Tub.
Club Vibes 23.00 nappy Station, iio.i. Si,
Laurenskerk 12.45 Middagpauzeconcert.
Manege Kralingse Bos diverse aanvangstij
den 50e C.H.I 0.1998.
Bioscopen
Van do.2G t/m wo.2$ aug.
ROTTERDAM
Cinerama 1: 'Species If (16) dag 13-16-
18.45-21.30 Cm.2: Lethal Weapon 4" {161
dag. 12.15-15.15-18 15-21.15 Cln.3: Tita
nic' (12) dag 12 30-16.15- 20.15 Cin.4:
'Primary Colors' (at) dag.17.45 21 Cin.5:
'TheBigHit' (16) dag. 18 45-21 30
I max The aten 'The iivingsea(aij dag beh.vr-
.za 18. za.zo.ook 12. 'Amazon' (a!) dag. 13-
15 17.vr.za.ookl9. Everest'(all dag.(beh.vr-
za14-16-19.15, vr.za 14-16-13-20 Tita
nic (12) dag (beh.vr.za 20.30. vrza.21.15
Lantaren: dag 2130|16)' 'Romeo and Juliet'
do. 'Seven Years in Tibet' vr. "Alien" za.20.
'Aliens'za.22.15.Al-en3'za 01.00 'AlienRe
surrection' zo. Tre Tango Lesson ma. The
sweet hereafter di Lost Highway'wo Ven.l:
'Junkmail' (16) dag 22.Ven.2:'DieSalarian-
ner von Tibet (16) dag 21.45. Ven.3:
dag 21,30(16) 'La Promesse'do. four wed
dings ana a funeral' vr 'Como agua para cho
colate's. ,Wa!iice&Gromiiareback,':o. 'Love
valour' Compassion' ma Tierra di. Ridicule'
wo Ven 4: KiemeTeunT16;dag.22.
Lum.1: Mefia' ion dag 13.15-16-18 45-
2130. Lum. 2: 'Armageddon' (12)
cag 13.30-17 20.30. Lum. 3: 'Deep Ris'ng
(16) dag 19-21 30 Lum.4:'TheX-files'(12i
dag. 15 45-18 30-21 15
Rexane: Tien verschillende adut films (18)
oag 12 tm 0100.
Pathé: TheX-files' (12) dag. 11.10-13.40-
1610-18.40-21.30. Mafia1' (al) dag 11.40-
14 50-17 10-19 30-2150. Wild things'(16)
dag 16.20 13.50-21.20. City of Angels' (12)
dag. 16 40-19.10-21 40, di rvetom 2140
'Lethal Weapon 4' (16) dag 11.50-15.20
18.10-21 'Six days, seven n'ghts' (al) dag
11.30-14.10-16.35-19-21.40 'Armaged-
d> 15 20. Sneak preview: Freezing" di.21.40.
Kindermatinees: Cin.4: 'De kieine zeemeer
min Cag.13.15-15.45. Cin.5: 'Jacht op de
k'entjes dag 13 15 30. Lum.3: 'De kleme
zeemeermin dag. 13.30-15.15. Lum.4: Air
Bud" dag. 13 Pathe: Het magische zwaard'
dag.11.20-13.50. 'Jacht op de kleintjes' dag.
Ibeh.di11.50-14.40. di. 11-13.10. 'Pauiie
de eigenwijze papegaai' dag. 11.30-13 40.
