10
Seksdagboek
teder maar
nogal sereen
1
Jaap van Zweden
dwingt respect af van
Residentie Orkest
Fotoflitsen verstoren betovering Assepoester
Bernard
Haitink is
Royal
Opera zat
Zuid-Afrikaanse
poëzie van geweld
naar verwachting
Uit archief van Zapje
Vredesprijs voor
Martin Walser
Duitse prijs voor
Andre Rieu
Mozarts schedel
blijkt echt
Stripdagen
trekken minder
bezoekers
Filmprijs voor
Merlijn Passier
Guy Cassiers start veelbelovend als
artistiek leider bij RO Theater
Rotterdams Dagblad
Maandag 12 oktober 1998
Frankfurt De Duitse schrijver
Martin Walser heeft gisteren de
prestigieuze Vredesprijs gekre
gen, die jaarlijks door de verenig
de Duitse boekhandels wordt toe
gekend ter gelegenheid van de
Frankfurter Buchmesse. In het
juryrapport staat dat Walser .,de
wereld en de Duitsers hun eigen
land" heeft uitgelegd en die twee
dichter bij elkaar heeft gebracht.
De 71-jarige Walser, wiens ro
mans een verkenning vormen
van het geweten van de Duitsers
in het naoorlogse Duitsland,
kreeg de prijs, 25.000 mark, in de
Pauiuskerk in Frankfurt uitge
reikt in aanwezigheid van de
Duitse president Roman Herzog.
Walser was een van de eersten die
de opsplitsing van Duitsland be
kritiseerden. In een van zijn be
kendste boeken, de spionagero
man Dorle en Wolf, hekelt hij het
opwekken van angst voor het an
dere Duitsland waaraan politici in
oost en west zich schuldig maak
ten. De Vredesprijs wordt sinds
1950 uitgereikt. Vorig jaar kreeg
de Turkse romanschijrver en
mensenrechtenactivist Yasar Ke-
mal de prijs.
Ludwrgshafen De Nederlandse
violist Andre Rteu en zijn Straus-
sorkest zijn zaterdagavond in het
Duitse Ludwigshafen onderschei
den met de Gouden Stemvork,
een prijs voor vertolkers van Duit
se amusementsmuziek. De Lim
burger kreeg de onderscheiding
als beste instrumentalist. In die
categorie verkocht hij het afgelo
pen jaar de meeste cd's in Duits
land. De winnaars in de andere ca-
tegoriën waren aüemaal artiesten
uit de Bondsrepubliek. De Duitse
inzending voor het Eurovisie
songfestival, de spraakmakende
Guildo Hom en zijn Orthopedi
sche Sokken, werd de beste schla»
gergroep.
SalzburgDe in een Salzburgs ar
chief gekoesterde schedel is die
van de componist Wolfgang Ama-
deus Mozart. De paleontholoog
Gottfried Tichy vergeleek de
schedel met een aehttiende-
eeuws portret van Mozarl, die
leefde van 1756 tot 1791, en stelde
vast dat de omtrek van de hoof
den identiek is. Met andere por
tretten heeft de schedel grote
overeenkomsten. Mozart had vol
gens de onderzoeker een slecht
gebit. Gok was te achterhalen dat
de beroemde eomponist leed aan
de Engelse ziekte. Een doodsoor
zaak kon Tichy niet met zeker
heid vaststellen. Hij houdt het
voor mogelijk dat Mozart overleed
aan de gevolgen van een griep.
Ook een schedelfractuur die
Tichy op het hoofd ontdekte kan
echter fataal zijn geweest.
Mozarts resten zijn na zijn dood
bijgezet in een massagraf in We
nen. De nu geïdentificeerde sche
del stamt uit de collectie die de
arts Hyrtl in de achttiende eeuw
aanlegde. Hoe die er aan geko
men is, is niet bekend.
Breda Ongeveer 17.000 mensen
hebben dit weekeinde de Stripda
gen in Breda bezocht. Dat waren
er 2000 minder dan vorig jaar. Vol
gens do organisatie komt dit door
het slechte weer. Het album 'Hori
zon' van Lian Ong werd uitgeroe
pen tot Nederlands album van het
jaar. 'Jojo 8-Meneertje KanaÜes'
van André Geerts kreeg de jaar
prijs voor het beste jeugdalbum.
'Ghost 'World' van Daniel Clowes
werd onderscheiden met de jaar
prijs voor het beste buitenlandse
album.
NeubrandenburgDe Nederland
se film 'Tranen van Castro' van
Merlijn Passier is op een Euro
pees filmfestival in het Duitse
Neubrandenburg in de prijzen ge
vallen. De eindexamenfilm won
een hoofdprijs van 5000 mark
voor de 'geslaagde grensover
schrijding tussen documentaire
en speelfilm', aldus de jury van
DokumentART gisteren. De Tra
nen van Castro is in 1997 in Ne
derland onderscheiden met het
Gouden Kalf voor beste korte do
cumentaire. Jaap van Donselaar
won voor zijn rol in de film een
Gouden Kalf als beste acteur. De
film rekent op komische wijze af
met de droom van het communis
tische ideaal in Cuba, het land van
Fidel Castro.
Door Han Geurts
Rotterdam Het RO Theater
maakt zakelijk en artistiek een
compleet nieuwe start en dat was
afgelopen zaterdag goed te zien.
Artistiek leider Guy Cassiers
breekt in zijn eerste regie bij het
stadsgezelschap met de tot dusver
toegepaste stijl en thematiek.
Geen sociale kwesties, geen poli
tiek engagement. Geen familiepe-
rikelen, al is er wel sprake van een
gezin. 'De sleutel' is een thriller
over haat en liefde, maar losge
trokken van de werkelijkheid van
alledag, los van de wereld waar we
in leven, louter ais fenomeen tus
sen mensen.
Het is ook geen toneel in de nor
male zin maar een literaire vertel
ling. In die zin doet de voorstel
ling wel weer denken aan de start
van Peter de Baan destijds met
Helmert Woudenberg - maar
klassieker wat betreft het soort
verhaal en tegeiykertijd moder
ner qua vorm en inhoud. Want zo
als te verwachten was zet Cassiers
wel de lijn voort uit 'Angels in
America' en 'Onder het Melk
woud', waarin videoschermen
veel meer dan een bijrol vervul
den.
Hoe het seksuele leven fleur te ge
ven? Hij is zesenvijftig maar nog
lang niet uitgeblust, zij lijkt sek
sueel geremd. De echtelieden be
ginnen een dialoog via hun dag
boeken. De één organiseert een
driehoeksrelatie voor de ander
om het voor beiden spannender te
maken. Met haar remmingen is
het inderdaad snel voorbij. Cathe
rine Ten Bruggencate bloeit op
als een pubermeisje, blijkt onver
zadigbaar en hanteert al spoedig
een Clinton-achtigc definitie van
niet-vreemdgaan. Alles doet ze
met haar nieuwe minnaar, werke
lijk alles, behalve dat ene. Joop
Keesmaat is de romanticus, die
steeds verder wordt opgeslorpt
door zijn fantasieën en de aanbid
ding van zijn vrouw.
Wat we zien is vrij sereen: twee
mensen temidden van videopro
jecties, die fragmenten voordra
gen. Muzikanten maken hel ge
luid van water of zuchten zacht
door hun toeters. Zo nu en dan
zijn er zeer tedere scènes.
Keesmaat koestert de voeten van
Ten Bruggencate, zij verzet ze.
Hij hapt haar haren terwijl zij in
haar dagboek schrijft. Steeds
weer handelt de één, schrijft de
ander en becommentarieert daar
mee het verhaat. In een hilarische
scène ligt Keesmaat op de grond.
Ten Bruggencate erbovenop han
teert de slagroomspuiten de aard
beien: lustig likkend van zijn rug,
hem voerend met haar grote teen.
Ontluisterend zijn daarna de vi
deobeelden van de blote buik van
Keesmaat als hij verlamd is na
een hersenbloeding vanwege het
nuttigen van teveel potentiepil-
len. En zij schrijft verder aan haar
seksdagboek, schrijft nu de volle
dige waarheid die haar man niet
kan verdragen. Harde vrouw. Ro
mantische man. Jammer dan.
De mengeling van multimedia en
theater is - uiteraard bij Cassiers -
mooi en hoewel er niet veel reality
te zien is ontstaat er van lieverlee
ook een soort slaapkamerintimi
teit. Toch wordt de naar drama
hunkerende bezoeker niet vol-
Door Aad van der Ven
Den Haag Er heerste enthousi
asme, vreugde, hier en daar zelfs
euforie. Toch waren de omstan
digheden voor Jaap van Zweden
moeilijk. Maar hij heeft het Resi
dentie Orkest en het Haagse con
certpubliek laten zien, dat hij een
dirigent is om wie we niet heen
kunnen.
Toen het orkest vorige week in de
openbaarheid bracht, dat niet Ser-
giu Comissiona maar Van Zweden
de in de afgelopen dagen gegeven
concerten zou leiden, gaf het me
teen de reden daarvoor prijs: het
testen van een mogelijke nieuwe
chefdirigent. Die openhartigheid
maakte het voor de kandidaat -
vooralsnog de enige - niet eenvou
dig zich onbevangen aan een toch
al zwaar programma te wijden.
Aanvankelijk leek Jaap van Zwe
den vrijdagavond zo behoedzaam
ais een steltloper in een moeras
vol krokodillen. Het eerste deel
van Schuberts 'Onvoltooide' Werd
in een ongebruikelijk langzaam
tempo en met heel veel pianissi
mo extreem uitgesponnen. De
ideale Schubert van Jaap van
Zweden is de Schubert van Har-
noncourt. bij wie deze componist
voortdurend een schrijnende
droefheid uitstraalt. Voor Van
Zwedens interpretatie - de wel
vende melodieën, de gescandeer
de akkoorden, de lange stiltes, de
temporelatie tussen het eerste en
het tweede deel - staat in grote
trekken Hamoncourts uitvoering
met het Concertgebouworkest
model, zoals die op cd is vastge
legd.
Belangrijker is echter, dat Van
Zweden er zo goed in slaagt een
visie, die een zeer sterke concen
tratie vraagt en die ook in andere
opzichten niet makkelijk te reali
seren is, zo duidelijk op een or
kest over te brengen. Hij mag dan
by wijze van spreken als violist
zijn geboren, zijn fysieke taal als
dirigent liegt er ook niet om.
Emotie
Wat Jaap van Zweden in Schubert
zo goed lukt, het naar boven halen
en vasthouden van een emotie,
gaSt hem jf» ue Vijfdé SVnuumC
van Sjostakovitsj iets moeilijker
af. Althans in de eerste tu<*< <\>-
len, die én meer trots én meer bit
terheid moeten hebben, wil de we
zenlijke kracht achter de stoer
heid voelbaar worden. Tot het be
gin van het derde deel is dit een al
te gezonde, westerse Sjostako
vitsj.
Maar dan - dat was zowel vrijdag
als gisteren het geval - gebeurt er
iets bijzonders. Bij het omslaan
van de stemming in het Largo is
het alsof Jaap van Zweden pas
dan de2e symfonie beschouwt als
iets bijzonders. Zonder huilerig
heid, zonder krokodillentranen
kan dan de existentiële tragiek
van deze muziek naar voren ko
men, ook al kost het de strijkers
van het Residentie Orkest moeite
de daarvoor benodigde intensiteit
aan hun instrumenten te ontlok
ken. Die sfeer keert terug in de
rustige midden-episode van het
laatste deel, omsloten door luid
ruchtige kermis muziek. Die ui
tersten werden hier heel goed ge
realiseerd.
Schubert en Sjostakovitsj flan
keerden een uitvoering van Beet-
hovens Vierde pianoconcert, die
wat ongelukkig uitviel doordat de
conceptie van de Russische pia
nist Mikhail Rudy op zijn zachtst
gezegd merkwaardig is. In het
eerste deel fladdert hij "*n
beetje op los, grillig, ritmisc
re van exact. Hoewel daarna zijn
greep op de muziek steviger
wordt is zijn interpretatie door het
fragmentarische karakter toch
verre van bevredigend. Boven
dien behoort Mikhail Rudy tot de
categorie rechterhand-pianisten.
Zijn linker doet mee, maar daar
mee is ook alles gezegd. Daardoor
ontbeert zijn Mank kracht en
diepte.
Voor dirigent en orkest was het
lang niet eenvoudig deze pianist
te assisteren. Maar mede dankzij
Van Zwedens waakzaamheid en
duidelijkheid - als ex-concert
meester kent hij de waarde van
het anticiperende gebaar - ging al
les goed. Eigenlijk was bij het or
kest meer Beethoven te horen
dan bij de solist
Jaap van Zweden kan - wat er ook
verder gebeurt - op enkele zeer
geslaagde concerten terugkijken.
Beter had hij. de prille dirigent
met een niettemin al rijke muzi
kale ervaring het moeilijk kun
nen doen.
Residentie Orkest o.Lv. Jaap van
Zweden, Mikhail Rudy
(piano). Werken van Schubert,
Beethoven en Sjostakovitsj. Ge
hoord: vrijdagaw1'1 en gister
middag, Den Haa .nton Phi-
lipszaal.
Catherine Ten
Bruggencate
bloeit opals
een puber
meisje in De
Sleutel. Foto
Jaap Rozema/Rot
terdams Dagblad
doende bevredigd. Het verhaal
zelf wordt van lieverlee steeds
complexer, maar waar gaan die
man en vrouw je raken? Wanneer
wordt hun fantasie de jouwe? Het
duurt ook vry lang eer 'De Sleu
tel' op gang komt. De spelers wor
den niet ondergesneeuwd door de
videobeelden, maar krijgen even
min veel kans om je erin te trek
ken. De voorstelling komt mis
schien beter tot zijn recht in de
middenzaal die het RO zelf bezit,
daar ontstaat sneller de contem
platieve sfeer die nodig is. 'De
Sleutel' is veelbelovend maar we
wachten nog even met op de stoe
len dansen voor het nieuwe RO.
'De sleutel' van Junichiro Tani-
zaki door het RO Theater. Ge
zien: zaterdagavond in de Rot
terdamse Schouwburg (grote
zaal). Herhalingen: t/m 24 okto
ber.
Door Martin Bijkerk
AmsterdamHoewel de jonge so
liste Sofiane Sylvegeen spier ver
trok, was in het ensemble om haar
heen de irritatie duidelijk zicht
baar om het vele geflits uit de zaal
van meegesmokkelde fotocame
ra's. De eerste voorstelling van de
nieuwe reeks Assepoester-ballet-
ten waarmee Het Nationale Ballet
deze maand optreedt in Amster
dam, Den Haag en Rotterdam,
werd er ernstig door verstoord.
Dat het geflits vooral tijdens de
spectaculaire dansvariaties, zoals
die van Assepoester tijdens het
bal optrad, was helemaal onge
hoord. De telkens toegesnelde
zaalwachten hadden er de handen
aan vol, en van de beoogde be
tovering kwam weinig terecht..
Vijftig jaar geleden, in 1948, ere-
eerde wijlen Sir Frederick Ashton
zijn sprookjesballet Assepoester.
Vele choreografen waren hem
daarin voorgegaan, onder wie de
grootmeester van het genre Mari-
us Petipa zelf. Maar Ashton speel
de in Assepoester twee troeven uit
die zijn ballet tot een onsterfelijk
kasssucces maakten: de muziek
van Prokofiev (uit de toenmalige
Sovjet-Unie, en dus drong het bij
behorende ballet niet tot het wes
ten door), en Ashtons noodgreep
om de valse stiefzussen door man
nen te laten dansen. Een nood
greep die - mede dankzij een
meesterlijk foute kostumering -
twee dolkomische dansrollen
heeft opgeleverd die inmiddels
tot de hoogtepunten van het ballet
Assepoester horen.
Bij Hei Nationale Ballet werden
de stiefzusters vertolkt door Wim
Broekx en Robert Bell, waarvan
Bell het meest over humor-timing
beschikt. Assepoester werd ge
danst door de jonge soliste Sofia
ne Sylve, die het vooral moet heb
ben van haar oogverblindende
danstechniek. Loepzuiver, trefze
ker, en met een verbazingwek
kend gemak en bravoure is Sylve
op haar best in veeleisende dans
variaties, zoals die van het bal. Als
karakter is haar Assepoester ech
ter een behoorlijk pittige tante,
van wie we moeilyk kunnen gelo
ven dat zij in lijdzaamheid haar
dagen onder het juk van de stief-
zusssen uitzit. Van haar prins,
Jahn Johansen, lijkt deze Asse
poes ook niet bijster onder de in
druk. Hij is vooral vehikel die
haar kan laten schitteren, en Jahn
Johansen leek zich daar nobel in
te schikken.
De dansstijl van Ashton zit vol
met grillige details en accenten,
met name in pittig voetenwerk en
grappige handaccenten, maar ook
wel in - muzikaal niet altijd even
gelukkig geplaatste - plotselinge
golven van rug en torso. Accenten
die men misschien getrut mag
vinden, maar dat getrul moet er
wel staan. De goede Fee Valerie
Valentine en twee van de sei
zoensfeeën konden vooral met de
rugbewegingen niet geweldig uit
de voeten. Herfstfee Sabine Cha-
land en winterfee Kumiko Haya-
kawa beheersen dit materiaal ech
ter tot in de puntjes. Tijdens de
winterfee-variaties blunderde de
belichting echter door de achter
doeken van de daaropvolgende
paleisscène alvast te laten door
schemeren.
In de tweede acte, tijdens het hof
bal, werken de groepsdansen
soms als een kaleidoscoop van
wisselende formatielynen, en het
ensemble wist hierin een hypnoti
serende schoonheid te bereiken.
David Dawson is als hofnar virtu
oos in spectaculaire sprongen met
royaal door de ruimte klievende
en scharende benen. Ook in de
slotscène is het ensemble van de
twaalf sterren zeer fraai, hoewel
de te royale betichting weinig
overliet van het effect van de
lichtstaafies in de handen van de
danseressen.
Het Nationale Ballet met: Asse
poester. Choreografie; Fredrick
Ashton (1948, herzien in 1965,
premiere HNB 1987). Muziek
Sergej Prokofjev. Begeleiding
door het Nederlands Ballet Or
kest. Gezien in Muziektheater
Amsterdam, 10 oktober. Daar
nog tot en met 1 november, daar
na Lucent Theater Den Haag 3
en 4 november, Rotterdamse
Schouwburg, 6 en 7 november.
Door Harm Harkema
Londen Bernard Haitink
dreigt op te stappen als muzi
kaal leider van het Royal Ope
ra House in Londen. De 69-jari-
ge Nederlandse topdirigent,
die in 1987 het Amsterdamse
Concertgebouworkest verruil
de voor Londen, is de financië
le en organisatorische chaos
bij de Royal Opera meer dan
zat, zegt hy in een interview
met de Sunday Times.
De druppel die de emmer deed
overlopen was het besluit van
bestuursvoorzitter Sir Colin
Southgate, een maand gele
den, om uit bezuinigingsover
wegingen komend jaar in het
geheel geen opera's uit te voe
ren, en het jaar daarna dertig
procent minder dan nu. In een
brief aan-Southgate en aan cul
tuurminister Chris Smith
heeft Haitink aangekondigd er
eind dit jaar mee op te houden,
tenzij alsnog besloten wordt
het komend jaar geld in dé
opera te steken. Haitinks con
tract loopt officieel in 2Ö02 af.
Haitink is ook woedend over
het feit dat het besluit om een-
jaar lang geen uitvoeringen te r
houden volkomen buiten hem
om is genomen. Hij beschul
digt Southgate ervan geen en
kele rekening te houden met-'
de artisitieke belangen van de
Opera. „Sluiting voor een jaar
is dodelijk," aldus Haitink.
Ook zegt hjj: „Het heeft weinig
zin muzikaal leider te zijn, als
er geen muziek uitgevoerd kan
worden."
Het wereldberoemde Royal
Opera House is al enkele jaren
op zijn retour als gevolg van
slecht management. Het is er
een komen en gaan van com
merciële en artistieke mana
gers/Vorige week nog nam de
directeur externe .contacten
ontslag uit onvrede met de
werkomstandigheden. Een
honderden miljoenen guldens
kostende verbouwing van het
uit 1858 stammende Operathe
ater aan Covent Garden, die
eind volgend klaar moet zijn,
dreigt de Royal Opera nu bo
ven het hoofd te groeien. Als er
niet fiks in de programmering
en de loonkosten wordt gesne
den, dreigt in 2000 een tekort
van zo'n 75 miljoen gulden,
had Southgate uitgerekend.
Door Esther Rosenberg
Rotterdam Met de opmerking
'Ik zou v. ill- n dat jullie problemen
onze o"' gen waren' vatte de
Zuid se dichter en poli
tiek .-remyCronin gister-
mie politieke verschillen
tussen /.uid-Afrika en Nederland
samen. De dichtkunst in beide
landen bleek meer overeenkom
sten te kennen en werd tijdens
het minifestival 'Nieuwe ruimtes
in de Zuid-Afrikaanse Poëzie' in
het NAi dit weekend verwoord en
verbeeld door onder andere
Antjie Krog, Lesego Rampolo-
keng, Sandüe Dikeni en vijf Ne
derlandse collega's, waaronder
Jules Deelder en Tom Laneye, ch
op de een of andere manier ee
band met het land hebben.
Het poeziefestival is een onder
deelvan de Rotterdamse manifes
tatie 'South African Seasons', dat
nog tot maart volgend jaar duurt
en diverse culturele aspecten van
het politiek bewogen land belich^
De directe aanleiding voor de ma
nifestatie is de politieke verande
ringen sinds de afschaffing van
het Apartheidsregime vier jaar
geleden en de invloed ervan op de
Zuid-Afrikaanse cultuur. Vrijheid
zorgt voor meer ruimte als het po
litieke verzet m de poezie plaats
maakt voor hoop en venwi hung.
Eveneens zorgt de herontdekking
van de pre-kolomale orale tradi
ties voor meer ruimte in het land
waar analfabetisme nog een
enorm probleem is. Deelder nuan
ceert het belang van de gesproken
dagmiddag echter met de opmer
king dat geschreven poëzie vol
gens hem ook in Nederland niet
gelezen wordt.
Zuid-Afrikaanse voordrachts
kunstenaars als Dikeni. de rap-
Tom Lanoye,
alle poezie is
nolitiekge-
mtf-ao
Kuiper/Rotterdams
pende Rampolokeng en muzikant
Gert Vlok Nel laten een indruk
wekkend staaltje van deze dich
tende spreektaal zien, al doen
Deelder en de Vlaamse Lanoye
hier in enthousiasme, dramatiek
en gewelddadigheid nauwelijks
voor onder. De bijna meditatieve
voordrachten van Ad Zuiderent
en Ingrid de Kok bieden een mooi
tegenwicht op een avond waarop
de spanning tussen geschreven
taal en spreektaal centraal staan.
De discussie even later in het
goed gevulde auditorium van het
NAi over de verschillen tussen
orale en geschreven dichtkunst
wordt echter teniet gedaan door
de mening van de dichters dat dit
verschil onbelangrijk is en opge
heven zou moeten worden.
Met de opmerkingen 'alle poézie
is politiek getint' en 'het is onmo
gelijk a-politiek te zijn als dich
ter'. haalt Lanoye eveneens de
discussie over politiek en poézie
onderuit, maar Dikeni benadrukt
een essentieel verschil: een man
die iemand doorzijn hoofd schiet
heet hier symboliek, daar reali
teit, „Nederlandstalige poëzie is
veel minder politiek getint, min
der sociaal bewogen," zegt ook Er
ik Menkveld van Poetry Interna
tional. „Het gaat over de meest
elementaire dingen." Dit kon za
terdagavond gezien worden bij
het zeer geëmotioneerde optre
den van Dikeni. De dichter barst
te op het podium in tranen uit en
kon zijn toedracht pas na de pau
ze hervatten.
De confrontatie tussen de Neder
landstalige en Zuid-Afrikaanse
dichters over de invloed van de
politieke omwentelingen op de
poezie bleef zondagmiddag uit.
Wat de avond de moeite waard
maakte waren de indrukwekken
de individuele optredens van de
dichters
Frank Zappa
a I b u
Mysteiy Disc
lab
Ryko
duur
77.29 mm.
Van Frank Zappa, alweer bijna vijfjaar dood, blijven maar nieuwe al
bums verschijnen. Daar is niks op tegen: echte liefhebbers, en daar zijn
er duizenden van, krijgen nooit genoeg. Volgens mensen die het weten
kunnen ligt de studio onder het huis van de erven Zappa nog vol met
nooit uitgegeven werk. 'The Mystery Disc' is een verzameling fragmen
ten en nummers uit het diepe verleden: muziek uit de tijd van toen, zeg
maar, Zappa nog een Zapje was. Bijna alle nummers waren ooit al te ho
ren en wel op de 'Mystery Discs 1en '2', die horen bij de de 'Old Masters
Box 1' en '2', uit respectievelijk 1985 en 1986. Let wel: we hebben het hier
over vinyl. Met weglating van een paar nummers (die inmiddels ook
weer op andere albums verschenen) zijn die twee platen samengeperst
op een cd.
"The Mystery Disc' is voer voor echte Zappa-adepten. Flarden van mo
nologen. korte stulges van allereerste optredens, digitaal geêpibreerd
maar opgenomen met erbarmelijk jengelende bandrecorders. Belang
rijke momenten ook, zoals de geboorte van de Mothers of Invention (no
ta bene als voorprogramma van Lenny Bruce) en de 'ontdekking' van
Don Van Vliet, ofwel Captain Beefheart. Dat stokoude werk (het begin
van de jaren zestig) waar geen platenmaatschappij aan wou beginnen,
bevat ook flarden die opduiken in Zappa's latere muziek. Het is het eer
ste gesleutel aan een later oeuvre. Zo bevat 'The Mystery Disc' veel
mooie momenten. Bijvoorbeeld Zappa die laat horen hoe je met twee
reeksen piano-akknnrden 'ongeveer vijftigduizend rock 'n roll songs'
kunt spelen. Om onmiddellijk de daad bij het woord te voegen met een
lovesong. opgedragen aan ene Charva: 'Charva, I love you more and mo
re, I swear because your father owns a liquorestore'. Wordt ver-
volgd, met c. .ian de nazaten van de componist/gitarist/tekstdichter/
dingent/zakeninan/etcetera, verenigd in The Zappa Family Trust.
Peter Slavenburg
