Bewoners protesteren
tegen komst blokcontainer
Vernieuwingen aan Vlaardingse Hoogstraat
Rotterdams Dagblad
Negenhonderd handtekeningen voor wethouder
Centrummanagement roept tafeltennissers
op om de Korenbeurs snel te verlaten
Gratis parkeren door vuurwerk
Poging tot
beroving
4 winkels vol schitterend vuurwerk. Bij sativar juweliers.
'Schrappen
A4 is moord'
Politie pakt
inbrekers
6 weken vóór f
sm?^<oroofebonn6m®
Rotterdams Dagblad
Waterweg
Dinsdag 29 december 1998
Door Jella Pichotte
Vlaardingen In een traditionele grijze vuilniszak kreeg wet
houder K- van der Windt (stadsontwikkeling en reiniging) gis
termiddag op het stadhuis negenhonderd handtekeningen
aangeboden tegen de komst van blokcontainers in Vlaardin-
gen-Ambacht,
De vier leden van het actieteam
verzamelden deze handtekenin
gen in een tijdsbestek van vierda
gen. De snelle actie was het ge
volg van enkele informatieavon
den waarop de bewoners het ge
voel kregen dat de blokcontainers
in de wyk kwamen, zonder enig
overleg. v,Wij hadden het gevoel
voor het blok gezet te zyn. Een
blokcontainer wei te verstaan,"
zegt M. Pranger van het actie
team.
Onder de tweeduizend huishou
dens in Vlaardingen-Ambacht
hield het actieteam een enquête.
Meer dan 95 procent van de res
pondenten is tegen de komst van
de blokcontainers. Na evaluatie
van het team bleek dat de wijk
zich te kort gedaan voelde, omdat
zij geen inspraak heeft gehad
rond de gekozen methode van ge
scheiden afvalinzameling.
Het doel van het actieteam was
dan ook de wethouder tijdens een
gesprek duidelijk te maken dat de
buurt tegen de komst van de blok
container is. Maar ook om te laten
weten dat de bewoners graag wil
len meedenken over alternatie
ven. Gehoopt wordt dat de ge
meente besluit om het plaatsen
van containers nog even uit te
stellen en te kiezen voor een alter
natieve manier van vuil ophalen.
„Wij richten de actie puur op de
blokcontainers. Het moet duide
lijk zijn dat wij niet tegen het
scheiden van afval zijn," zegt W.
Mijne. Een voorstel dat het actie
team de wethouder deed was om
met twee zakken te werken: één
voor het huisvuil en één voor het
gft-afval. Een andere suggestie
was een ondergrondse container
te plaatsen. Het viertal ziet het
zelf als geen probleem een tientje
meer te betalen als er op een an
dere manier afval ingezameld zou
worden.
Wethouder Van der Windt luister
de naar het actieteam en zegde
toe opnieuw een gesprek met hen
te voeren in januari. Hij zou in de
gemeente kijken naar andere op
lossingen en alternatieven. Maar
liet hen ook weten dat hij geen be
loftes kon doen, die hij toch niet
kon waarmaken.
De gemeente Vlaardingen besloot
in 1992 in heel Vlaardingen het
scheiden van afval in te voeren. In
veel delen van de gemeente is de
blokcontainer al geplaatst, maar
de Oostwijk en Vlaardingen-Am
bacht werden lange tijd als pro
bleemwijken beschouwd vanwe
ge de krappe straatjes. Maar nu
moeten ook deze wijken aan de
verandering geloven.
Mochten de blokcontainers er
toch komen, dan overweegt het
actieteam juridische stappen te
ondernemen. „Desnoods gaan we
onze krachten bundelen met an
dere wijken," zegt Mijne.
Schiedam Het Centrummana
gement heeft in een brief aan de
tafeltennisverenigingen De Ko
renbeurs en N.OAD. een klem
mend beroep gedaan zo snel mo
gelijk plaats te maken voor Jan
des Bouvrie.
De Schiedamse clubs zitten nu in
de Korenbeurs, waar Des Bouvrie
zijn designcentrum gaat begin
nen. Het probleem is echter dat de
tafeltennissers met de gemeente
nog geen overeenstemming heb
ben over een tijdelijke huisves
ting voordat het defnitieve nieu
we onderkomen -waarover de
clubs wel tevreden zijn- kan
worden betrokken. De Koren
beurs en N.OAD. hebben al ge
dreigd de zaak zo te rekken dat ze
tot juni 1999 in de Korenbeurs
blijven spelen. Dat schopt de
planning van Des Bouvrie hele
maal door de war.
Het Centrummanagement, een
samenwerkingsverband van in de
Schiedamse binnenstad gevestig
de winkeliersverenigingen, hore
ca, culturele instellingen, WV,
projectontwikkelaar, banken en
gemeente, wijst de clubs op 'de
enorme impuls' die de komst van
Des Bouvrie voor Schiedam bete
kent
„Zijn bedrijf trekt belangstelling
die wij als Schiedamse binnen
stad op dit moment helaas mis
sen," aldus het Centrummanage
ment, dat er op wijst dat als er
geen haast wordt gemaakt Des
Bouvrie misschien wel afziet van
zyn Schiedamse filiaal. „Omdat
het hem allemaal te lang duurt
Em „Wij begrijpen dat u in de ge
sprekken met de gemeente op
komt voor de belangen van uw
verenigingen en uw leden, dat is
uw goed recht. Wij vinden even
wel dat u zich daarbij bewust
moet zijn van het feit dat het in
deze gesprekken allang niet meer
gaat om de belangen van twee
partijen, te weten uw verenigin
gen en de ondernemer Jan des
Bouvrie. Het gaat in feite over de
toekomst van de gehele Schie
damse binnenstad," aldus het
Centrummanagement, dat vindt
dat ook de tafeltennissers wat wa
ter bij de wijn moeten doen.
Nog maar not
was op het He-
mapJein een
nieuwe parkeer
automaat ge
plaatst of die
werd donderdag
ook opgeblazen
met vuurwerk.
Het was de der
de keer in een
week tijd dat
een parkeerau
tomaat om deze
reden in Schie
dam total-loss
raakte. De par-
k eercontrole
heeft daarom
besloten de
Schiedammers
een nieuwjaars
presentje te ge
ven: gratis par
keren In de
maand decem
ber. Alle par
keerautomaten
worden de res
terende decem
berdagen name
lijk bulten wer
king gesteld.
Om de appara
ten voor nieuwe
vernielingen te
behoeden zijn
ze afgedicht
met een meta
len plaat. Nor
maal functione
ren is daardoor
onmogelijk ge
worden. De par-
k eercontrole
zag zich ge
noodzaakt tot
deze maatregel
wegens te hoge
reparatiekos
ten. De drie ap
paraten die ver
vangen moeten
worden, kosten
zo'n 25.000 gul
den per stuk. Fo
to Roger van der Kraan
Door Ben van Haren
De Hoogstraat kennen de Vlaar-
dingers als hun oudste winkel
straat Bestrating en lantaarnpa
len moeten er nu het "Nostalgia'
van maken dat door de 'Bloemen-
trappen' van Wilma Kuil verbon
den is met het 'Utopia' genoemde,
vernieuwde Liesveld. Op dit mo
ment staan aan die Hoogstraat
veel panden leeg, maar van ver
paupering zoals aan de Schiedam
se Hoogstraat is (nog) geen spra
ke.
De situatie in Vlaardingen herin
nert aan de jaren zestig van deze
eeuw waarin gemeentelykesloop-
plannen oude panden bedreigden
en veel winkeliers kozen voor de
nieuwbouw aan Fransenstraat,
liesveld en Korte Hoogstraat Het
duurde toen ongeveer tien jaar tot
jonge ondernemers d'Outoe Hoog-
straet een nieuwe impuls gaven.
Rond de vorige eeuwwisseling
had de Hoogstraat in vlaardin
gen, van oorsprong een zeedijk
met huizen, werkplaatsen en
stadsboerderijen, ook met ver
nieuwing te maken. De industrië
le ontwikkeling, in het havenge
bied nabij de Galgkade begonnen,
was tot de oude binnenstad door
gedrongen en in 1898 kwam hier
zelfs de 'sociale questie1 in beeld.
Willem Jacobus van Dusseldorp
maakte een eeuw geleden van
zijn koffiebranderij, sigaren- en
tabaksfabriek De Zeeman aan de
Hoogstraat een naamloze ven
nootschap, Waarin hij ook drie an-
dere' gemeenteraadsleden (reder/
koopman W.F. K. van Buren,
koopman M. Versteven en
scheepsbouwer I.S. Figee), de
..adellijke familie van de directeur
vair de Maassluise gasfabriek jhr.
R. W. van der Does en de plaatse
lijke financieel expert J. S. Tijl als
aandeelhouders toeliet. Zelf bleef
hij met 12? van de 150 aandelen
wel de baas.
Mogelijk zagen zijn vrienden in
het kort daarvoor van de koning
van België ontvangen 'Brevet
d'invention' (een soort patent) en
zyn recht van alleenverkoop in
dat land van 'nicotine vrije tabak
en sigaren' als teken van een pro
fijtelijke toekomst voor de nv,
Toynbee
De Nieuwe Vlaardingsche Cou
rant schreef op 8 januari 1898: 'In
de statuten van de vennootschap
is de bepaling opgenomen dat
15% van de overwinst aan het per
soneel ten goede zal komen. Ver
der zullen de belangen van de
werklieden zooveel mogelijk wor-
De jaarwisse
ling nadert en
daarmee het
gebruikelijke
terugblikken
op wat is gepasseerd. De In
trede van 1999 betekent ook
het verdere aftellen van de
laatste Jaren van de twintigste
eeuw, die met twee wereld
oorlogen en de komst van Wf
voorbeeld telefoon, auto's, vlieg
tuigen, radio en tv-satellieten
het dagelijks leven Ingrijpend
heeft veranderd. Hoe gingen de
bewoners van Maasslul
dam en Vlaardingen
deze eeuw in? Ben van Haren
Mikt terug In een korte serie.
den verzorgd en is in het plan op
genomen: de oprichting van een
pensioenfonds, van een zieken
fonds, van spaarkassen, het geven
van onderwijs aan jongens en
meisjes, herhalingsonderwys
voor ouderen, Toynbeen-avon-
den. Reeds hebben verschillende
heeren en daaronder mannen van
naam zich bereid verklaard om
van tijd tot tijd verschillende on
derwerpen met en voor de werk
lieden te bespreken. De nieuwe
vennootschap stelt zich dus al da
delijk op den grondslag van de
nieuwe denkbeelden omtrent de
verhouding tusschen patroon en
werkman en wij mogen niet an
ders doen dan dit toejuichen.'
Hiermee liep Van Dusseldorp in
Vlaardingen ver voor de fanfare
uit, besefte de toenmalige NVC-
redactie. Zelf stond zij, gezien het
foutje in de schrijfwijze, kenne
lijk ook ver af van het vormings
werk dat tot de grote steden van
veel Europese landen was doorge
drongen.
Arnold Toynbee (1852-1883) was
Brits econoom en sociaal hervor
mer, die zich in Londen wijdde
aan volksontwikkelingswerk in
de arbeiderswijken. Zijn denk
beelden over de verheffing van de
arbeider vonden pas na zijn dood
een voedingsbodem. Toen werd
het hiervoor gebouwde volkshuis
de Toynbee Hall genoemd en ver
scheen zijn economisch-histo-
risch werk The Industrial Revolu
tion in England in druk. Interna
tionaal sloeg het aan. In Neder
land promootte de Maatschappij
Boogstro&t »t.
£BR.AMD€^!j
Met een litho van een rokende schoorsteen achter de nieuwe fabriek en overige panden aan de
Hoogstraat, naast de toren van de Grote Kerk In Vlaardingen, gaf rond de vorige eeuwwisseling de
nieuwe eigenaar van DeZeeman In zijn briefhoofd aan waar en hoe hij gevestigd was. ntustratiestadsar-
eteï «sarSfisetAc-fs Roe! Dgkstra
tot Nut van 't Algemeen het Toyn-
bee-werk.
Het drong echter laat door tot het
Nederlandse platteland, waartoe
toen ook Vlaardingen met zijn on
geveer 17IKK) inwoners behoorde.
Het grootste deel van haar be
roepsbevolking verdiende op zee
of op land zyn brood in haringvis
serij en -handel. Met ruim hon
derd schepen had Vlaardingen in
die tijd veruit de grootste vissers
vloot van ons land.
Buitenstaanders
Industrie brachten buitenstaan
ders hier voorzichtig tot ontwik
keling. De Stoommeelfabriek De
Maas, die Adriaan van Dusseldorp
in 1872 langs de Buitenhaven liet
bouwen en de Hollandsehe Boter-
fabriek Vacca van de Groninger
Muurling (1874) aan de Oostha-
venkade worden in 't algemeen
gezien als het begin van de indu
strialisering in Vlaardingen. Het
voortbestaan van de oersterke ge
bouwen van de 'blomfabriek', la
ter bekend geworden als De Pel
molen en nu woongebouw met 36
appartementen, en het vroegere
kantoor van Hollandia, dat uit
Vacca voortkwam, voeden die ge
dachte.
De kiem werd echter al gelegd in
1844 toen de vader van Willem Ja
cobus van Dusseldorp, Corstiaan
Gerrit en Willem's oom Adriaan
de eerste pelmolen begonnen aan
de Galgkade.
Opa Van Dusseldorp, kandidaat
notaris en koopman in Schiedam
maar afkomstig uit een Brabantse
molenaarsfamilie, had drie jaar
eerder de molen De Bonte Os op
de hoek van de Galgkade enWest-
havenkade gekocht voor zijn zo
nen Adrianus Marinus (21 jaar) en
Corstiaan Gerrit (20). De runmo
len vermaalde eikenschors, dat
werd gebruikt bij het 'tanen' (im
pregneren) van de katoenen ha
ringnetten.
Vanaf 1844 gebruikt de firma Ge
broeders Van Dusseldorp die mo
len voor het pellen van rijst en
gort. De zaak draait goed en de
jongens nemen twee jaar later De
Bonte Os van pa over. Ze bouwen
in 1849 een tweede pelmolen, De
Hoop, vervolgens ook nog een
wijn- en jeneverstokerij en in 1851
een stoompelmolen, De Rijst
halm. Dat was tientallen jaren
voordat stoom als krachtbron
doordrong op visserschepen en in
Vlaardingse kuiperijen.
De Zeeman
C. G. van Dusseldorp trouwt met
de Vlaardingse Anna Suzanna
van der Boor. Zij is de enige doch
ter van W. J. van der Boor, die zyn
in 1821 aan de Hoogstraat begon
nen winkel in tabak, snuif, koffie
en thee, De Zeeman, uitbouwt tot
een complete fabriek. Willem van
der Boor stamtuit een tabaksker-
versfamilie in Delft; zijn broer
heeft in die tijd bijvoorbeeld in
Den Haag een grote tabaks- en si
garenfabriek.
De schoonvader van de jongste
van de ondernemende gebroeders
Van Dusseldorp is 67 jaar oud en
vier maanden weduwnaar als hij
overlijdt in 1863. Er werken dan
ongeveer acht mensen bij De Zee
man, die een jaaromzet heeft van
13.000 gulden. Corstiaan Gerrit,
42 jaar, neemt de leiding van de
groeiende tabaks- en sigarenfa
briek, koffiebranderij, grossierde-
rij annex winkel aan de Hoog
straat in handen. Het gaat goed en
rond 1870 werken er al meer dan
twintig mensen.
Twee jaar later stapt zijn broer
Adriaan uit hun gezamenlijk be
gonnen bedrijf aan de Galgkade.
De oudste van het duo ziet meer
heil in de fabricage van meel dan
in de rijsthandel en pellerij die
Corstiaan voortzet. Adriaans eer
ste daad is het laten bouwen van
de 'blomfabriek'.
In 1874 overlijdt Corstiaan. Zoon
Willem J. (genoemd naar opa Van
der Boor) is dan al werkzaam in de
tabaks/koffie/theezaak De Zee
man. C. G. van Dusseldorp heeft
in zijn leven zo'n kapitaal bezit
opgebouwd, dat zijn erfgenamen
vier dagen en deskundige hulp
nodig hebben om alles te inventa
riseren en taxeren. Ze komen uit
op een waarde van bijna 362.000
gulden. Panden aan beide zijden
van het zuidelijke deel van de
Hoogstraat zijn op 5200 en 8500
gulden getaxeerd. De buiten ge
bruik gestelde stoompelmolen De
Rijsthalm aan de Galgkade ver
koopt de weduwe Van Dussel-
dorp-Van der Boor binnen een
jaar aan haar zwager Adriaan, die
hem uitsluitend nog voor opslag
van goederen gebruikt.
In 1879 zijn bij De Zeeman aan de
Hoogstraat door stoom aangedre
ven machines in gebruik voor het-
kerven van tabak en het branden
en malen van koffie, later ook
voor zeven en slijpen.
Nieuwe fabriek
Een zware brand vernielt negen
jaar later het oude pand met win
kel en fabriek aan de oostzijde
van de Hoogstraat totaal. Gloeien
de koffiebonen, vlokken branden
de tabak en thee vliegen in het
rond en ruiten van omliggende
panden sneuvelen. Alleen het be
schilderde houten bord van 'De
Hopende Zeeman', dat in het bo
venlicht van de druk beklante
winkel was bevestigd, wordt ge
red.
Fabricage en verkoop van tabaks
artikelen gaan verder in een pak
huis aan ue andere (even) zijde
van de Hoogstraat. Daar werken
in 189141 mensen. Een nieuwe fa
briek, naar ontwerp van de Vlaar
dingse architect Pleun van den
Berg, wordt in 1899 opgeleverd.
Het is het pand Hoogstraat 202-
204, waarin nu onder meer de wit
goedhandel van Vingerhoed! is
gevestigd en dat inmiddels ook te
koop staat.
Liquidatie
Of het de bouwkosten van de
nieuwe fabriek waren, een gevolg
van erfenisverdeling of iets an
ders, is niet bekend maar in maart
1899 gaat de NV in liquidatie. Voor
18.200 gulden koopt een jaar later
de Vlaardingse scheepsbouwers-
zoon Aiy van der Windt het be
drijf. De voorraden met onder
meer 400.000 sigaren worden af
zonderlijk verkocht.
Van der Windt was in 1888 verder
op aan de Hoogstraat, in de buurt
van de Timmersteeg, begonnen
met een sigarenwinkeltje. In 1891
trok hij in een groter pand ter
hoogte waar nu de Korte Hoog
straat is en negen jaar later koopt
hij dus de nieuwe fabriek van De
Zeeman. Schuin hier tegenover
op Hoogstraat 205 gaat hij m 1904
wonen.
Oorlogshandelingen bemoeilij
ken tussen 1914 en 1918 de ta
baks-, koffie- en theehandel, de
verplichting tot banderolleren en
verhoogde accijnzen kosten in de
jaren daarna vele kleine fabriek
jes de kop. In 1934 beperkt Van
der Windt zich tot winkelverkoop
vanuit zijn woning en een kiosk
aan de Binnensingel.
Twee jaar later neemt Jan van der
Sar het bedrijfje over. Hij blijft
thee mengen en eens per week
koffie branden, die hij ook aan an
dere winkels levert onder het
merk De Zeeman. Naast de win
kel aan de Hoogstraat en de kiosk
aan de Binnensingel heeft hij ook
nog een filiaal aan de Aert van
Nesstraat. De laatste twee stoot
Van der Sar na de oorlog af.
De winkel aan de Hoogstraat ne
men in 1975 kunstenaar Joop
Stigter en zijn vrouw Mietje over.
Het bij de brand in 1888 geredde
schild van De Zeeman siert nog
steeds hun pandje waarin ze de si
garen-, tabaks-, koffie- en thee
handel hebben voortgezet en
sinds lange tijd ook een koffie- en
theesalon runnen.
Uit onderzoek van oud-stadsar
chivaris Theo Poelstra is geble
ken dat de eerste bebouwing op
dit stukje Vlaardingen in 1589 be
schreven staat.
•Bronnen: Krantencollectie
Stadsarchief Vlaardingen, Artikel
uan Jon P. van der Voort in H isto-
wch Jaarboek Vlaardingen 1979
en artikel Theo Poelstra in Hol
land,. regionaal historisch tijd
schrift, nr.4,12e jaargang 1980.
RotterdamDe Kamer van Koop
handel (KvK) van Rotterdam
waarschuwt de regering dat zij
zich een onberekenbare partner
toont als zij besluit de A4 Midden-
Delfland te schrappen. „Het be
wust niet behandelen van een le
vensbedreigende verstopping in
deze verkeersader staat gelijk aan
moord," schrijft de KvK in een
brief aan premier Kok.
De Tweede Kamer nam vorige
week donderdag een motie aan
van de PvdA en D66 die ervoor
pleit dit stuk rijkweg tussen Delft
en Kethelplein te schrappen. Mi
nister Netelenbos van Verkeer en
Waterstaat ontraadde de motie,
maar heeft nog niet gezegd of zij
hem uit zal voeren. Ze wil eerst
overleg met lokale en regionale
overheden.
Volgens de indieners van de mo
tie zijn er in deze regio verbeterde
spoorvoorzieningen voorzien, en
zal het rekeningrijden de A13 ont
lasten. Bovendien zou de A4 door
Midden-Delfland weinig zin heb
ben omdat het vervolgstuk om de
rechtstreekse verbinding tussen
Amsterdam en Antwerpen te vol
tooien, de zogenoemde A4 Zuid,
er toch niet komt.
Onzin, meent de Rotterdamse
KvK. De A13 is al overbelast,
het effect van het eventuele reke
ningrijden is nog onbekend. 13e
verbeterde spoorverbindingen
liggen er ook nog lang niet en
daar heeft het vrachtverkeer be
trekkelijk weinig aan. De KvK
vraagt de Tweede Kamer ook het
besluit te herroepen en de A4,
waarvoor het zandlichaam er al
decennia ligt, nu 'onverwijld' aan
te leggen.
Vlaardingen De politie van het
district Waterweg heeft vannacht
omstreeks 02,15 uur op de Drift-
straat in Vlaardingen vier man
nen aangehouden die even tevo
ren hadden ingebroken ip een
verenigingsgebouw aan de Suri-
namesingel. Het viertal, Vlaardin-
gers van 21,20,15 en 18 jaar oud,
had flessen wijn en ijsjes uit het
gebouw ontvreemd. Ze zyn inge
sloten.
Schiedam Een oplettende
vrachtwagenchauffeur wistgiste-
ren te voorkomen dat een 65-jan-
ge vrouw uit Schiedam werd be
roofd. De vrouw liep omstreeks
15.00 uur op de Westvest, toen^ij
werd achtervolgd door "rijf jon
gens. Eén van hen pakte haar las
af die zij onder haar arm hadJIe-
klemd en ging er vandoor. De41-
jarige vrachtwagenchauffeur,
eveneens een Schiedammer, zag
het gebeuren eri reed de overval
ler klem, zodat de vrouw hem in
de kraag kon vatten. De dader
wist zich los te rukken, maar
moest zijn jas achterlaten in de
ijzeren greep van de dame. Zon
der jas sloeg hij op de vlucht rich
ting Hoogstraat De tas heeft hij
uiteindelijk weggegooid.
R
Stuur deze bon in t