ii,
BVSZ op bres
voor emotionele
waarde panden
Vergeten Alida schonk aandacht aan kinderen
Rotterdams Dagblad
Voor Ylaardingse visroker rest slechts puinruimen
In-ïsfe."
Inzameling kerstbomen
'Dat wordt nogal eens miskend'
Vuurwerkbom
in Basismarkt
Controle op
vuurwerk
Vuurwerk
te vroeg
6 weken voor
SÉ
i
ÉÉf&Pi
Of bei gratis
0806-06 42
TJR BETA COMPUTERS SPIJKENISSE-
TJR BETA COMPUTERS SPIJKENISSE
Rotterdams Dagblad
m
Waterweg
Woensdag 30 december 1998
m
Schiedam De Bewonersvereniging Schiedam Zuid (BVSZ)
wil extra inzet plegen om de bouwkundige kwaliteit en het be
houd van panden in het zuidelijk stadsdeel te waarborgen.
Onlangs is een uitgebreide inven
tarisatie gehouden van de panden
in de Gorzen, de Plantage en het
Nassaukwartier en de bewoners
vereniging wil verder nog contact
zoeken met de Historische Ver
eniging Schiedam.
Deze wil het boek 'Bouwkundig
bezit van de stad Schiedam' her
zien. De BVSZ wi! de historische
vereniging daarbij graag van
dienst zijn. Het in 1980 uitgeko
men boek wordt vaak geraad
pleegd door de bewonersvereni
ging als sloop dreigt voor panden
die zijn opgenomen in het boek.
Aan de publicatie van het boek is
een periode van vier jaar vooraf
gegaan waarin vrijwilligers alle
waardevolle en beeldbepalende
gebouwen van voor 1940 in kaart
hebben gebracht.
De BVSZ heeft de initiatiefne
mers van de historische vereni
ging inmiddels een brief gestuurd
waarin de herziening van de ver
sie uit 1980 wordt toegejuicht.
Verder biedt de bewonersvereni-
ging graag haar diensten aan bij
het actualiseren van het bouw
kundig bezit. Ze heeft zelf name
lijk onlangs een inventarisatie af
gerond van de bouwkundige kwa
liteit van alle panden in de Gor
zen, de Plantage en het Nassau
kwartier. De gebouwen in de in
dustriegebieden Mathenesse, Ha
venstraat en Wilhelmmahaven
moeten nog volgen.
De inventansatie is uitgevoerd
door een bouwkundig adviseur en
op basis van zijn bevindingen
heeft de bewonersvereniging op
het moment een advies in de
maak over het behoud en het be
schermen van beeldbepalende of
waardevolle panden. De histori
sche vereniging zou deze gege
vens kunnen gebruiken bij de
boekherziening. De BVSZ voelt
zelf veel voor zo'n samenwerking.
Het zou er namelijk voor kunnen
zorgen dat er in de Brandersstad
wat meer rekening wordt gehou
den met de emotionele waarde
van het stadsgezicht. J)at wordt
door overheden en bouwers nogal
eens miskend," aldus de BVSZ.
Maassluis De gemeente Maas
sluis heeft op verzoek van het
wijkbeheer twee containers ge
plaatst om kerstbomen te verza
melen, zodat jongeren tijdens de
jaarwisseling een vreugdevuur
kunnen ontsteken. De containers
staan bij wijkgebouw De Groene
Stip in de Oleanderstraat en bij de
Wethouder Smithal bij Westein
de. Inwoners van Maassluis kun
nen hier dagelijks tussen 19.00 en
20.00 uur hun kerstboom inleve
ren. Volgens de gemeentelijke
verordening is de kerstboomver
branding in Maassluis verboden,
Maar de jongeren zijn hierin niet
tegen te houden, zo bleek ook vo
rig jaar weer.De gemeente heeft
nu besloten de verbranding oog
luikend toe te staan. Voor wie wat
langer van de gezelligheid van
zijn kerstboom wil genieten, is er
op woensdag 6 januari nog een
mogelijkheid de boom in te leve
ren. Elke oude kerstboom levert
twee kwartjes op en een lot waar
mee men kans maakt op de hoofd
prijs in de kerstbomenloterij: een
Nintendo-spelcomputer.
De bomen kunnen op 8 januari
tussen 13.00 en 15.00 uur worden
ingeleverd bij het grasveld aan de
Pelmolen, het parkeerterrein van
NS-station Maassluis-West, het
parkeerterrein van de Seringen-
flat en dat van de G. A. Bredero-
laan/ hoek Van Lennepstraat.
van de to
taal ver
nielde pa
lingrokerij.
Door Judith van Klaveren
VlaardingenEen héle grote klap.
Met deze woorden omschrijft
P.M. Scherpenisse de gevolgen
van de brand die op de late avond
van Tweede Kerstdag woedde in
zijn paling- en zalmrokerij m
Vlaardingen. De stem door de te
lefoon drukt diepe verslagenheid
uit. Die nacht had hij nog hoop dat
op zijn minst de kostbare appara
tuur in zijn bedrijf enigszins ge
spaard zou blijven. De hoop ver
vloog snel toen Scherpenisse zon
dag by daglicht zijn bedrijf be
trad. Een enorme ravage van ver
wrongen staal was alles wat hy er
aantrof. De vlammenzee heeft de
visrokerij volledig in de as gelegd.
Het is nog een kwestie van oprui
men, antwoordt de Zeeuwse eige
naar/directeur van de paling- en
zalmrokerij dan ook cynisch op de
vraag wanneer het sloopbedrijf in
actie komt. Dat 'slopen' is nodig,
omdat het pand lange tijd van bin
nenuit is blijven nasmeulen. Na
dat de brandweer eerst al tot zon
dagochtend 10.00 uur bezig was
geweest met blussen, moest
maandagmiddag opnieuw wor
den uitgerukt omdat het vuur op
laaide. Door het vet en verpak
kingsmateriaal kon bluswater
niet tot diep in de massa doordrin
gen.
Inmiddels lijkt het risico van op
nieuw oplaaiend vuur verdwenen.
De iavage die rest zal naar ver
wachting geen vlam meer vatten.
De brandweer hoefde dinsdag
dan ook niet meer uit te rukken.
Rondom het-bedryf zijn gister
middag Hekken geplaatst. Vol
gens een-woordvoerder van de ge
meente Vlaardingen zal een
sloopbedrijf in januari een ver
gunning bij de dienst Bouw- en
Woningtoezicht aanvragen, met
de verwachting dat zo snel moge
lijk kan worden begonnen met
het vergaren van de wrakstuk
ken.
De oorzaak van de brand is nog
steeds niet bekend. Wel heeft de
technische recherche vastgesteld
dat het vuur is begonnen bij de
pallets die wij de visrokerij ston
den opgesteld. Of er sprake is van
brandstichting wil de politie niet
zeggen. „Dat is nog in onder
zoek," reageert een woordvoer
der. Scherpenisse vermoedt van
wel „Dit riekt naar aanstichting.
Een zeer droevige zaak," zegt hy
ernstig.
Speculeren wii hij hierover echter
niet. De verplichtingen naar. de
klanten toe zijn zijn grootste zorg,
zegt hij. „Het probleem-is,hoe
krijg ik mijn producten terug. Ik
moet zorgen voor mijn klandizie.
Hiervoor heb ik medewerking no
dig van andere bedrijven, anders
is de schade helemaal niet te over
zien. De producten waarmee ik
werk hebben een beperkte houd
baarheid en mijn klanten kunnen
ook niet zonder zitten."
De Vlaardingse visrokerij van
Scherpenisse, die in zijn woon
plaats Sint Annaland nog een be
drijf in paiingproducten heeft, is
naar zijn zeggen 'één van de gro
tere in de branche'. Behalve zalm
en paling bewerkt hij er onder
meer haring, makreel en steur.
„In Vlaardingen had ik ook alles
op logistiek gebied onderge
bracht," legt hij uit. „Mijn formu
le is een totaal assortiment van
gerookte producten voor super-
marktenenop -kleinere schaal'
voor de visgroothandel en de de*
itaillist'^4 'fj i-ps.. V&V,
vjn Vlaardingen werden alle 'natte'
producten tot gerookte producten
gemaakt en die werden vervol
gens bewerkt tot consumenten
eenheden, vervolgt Scherpenisse.
Zijn omzet bedraagt zo'n vijftien
miljoen gulden. De schade van de
brand is juist zo groot - de voorlo
pige schatting is vijf miljoen gul
den, maar volgens de ondernemer
waarschijnlijk hoger- omdat
Scherpenisse zeer specifieke ap
paratuur had. Bovendien lag er
'heel veel vis' opgeslagen, evenals
een grote hoeveelheid verpak
kingsmaterialen.
Ook over zijn personeel maakt
Scheipenisse zich zorgen. Bij het
bedrijf zijn een kleine vijftig men
sen in vaste dienst, plus zo'n twin
tig uitzendkrachten. „Hun toe
komst staat of valt met de eonti-
nuïteit," zegt Scherpenisse be
zorgd.
f>,3y mij komt de terugslag later
- nog wel, ik ben ook maar een
mens. Als ondernemer moet ik
eerst aan mijn klanten denken."
Door Ben van Haren
Twee vrouwen werden afgelopen
jaar in Schiedam letterlijk op een
voetstuk gezet. Samen op een ten
toonstelling in het Stedelijk Mu
seum en afzonderlijk als stand
beeld. Aleida van Henegouwen,
de schenkster van de stadsrech
ten in 1275, tegen de achtergrond
van de ruïne van haar vroegere
verblijfplaats, achter het nieuwe
theater. Liduina, de stadsheilige
sinds 1433, wier verering tot revol
te in de plaatselijke kerk leidde
volgens het in juni verschenen
boek over de Kruisheren, staat
zeer hoekig in het plantsoen ach
ter de Grote of St. Janskerk.
Geen standbeeld, geen straat,
slechts een oud schoolgebouw dat
in een ver verleden haar naam
droeg en sinds jaar en dag domein
is van Bewonersvereniging Schie-
dam-Zuid, herinnert aan een an
dere grote vrouw uit de Schie-
damse historie. De vergeten grote
vrouw leefde in de vorige eeuw.
Misschien dat de grote kans op
naamsverwarring haar in de ver
getelheid bracht. Zy heet Alida;
dus zonder e, aan welke kant ook
van de i. De voormalige school in
de Leliestraat in de Gorzen is ooit
de Alidabewaarschool genoemd,
naar de goedgeefse telg uit de
voorname Schiedamse familie
Van Loopuyt.
Alida van Loopuyt en haar fami
lieleden werden in 1898 wel ge-
eerd in hun geboorteplaats. Door
voorzitter A. A. Beekman in zijn
toespraak ter gelegenheid van de
feestelijke viering van het IQÖ-ja-
rig bestaan van zyn departement
Schiedam der Maatschappij „Tot
Nut van't Algemeen".
Die familie schonk de stad zijn
eerste twee bewaarscholen, één
dus in de Gorzen en één in de
Nieuwstraat, de Mariabewaar-
school. Tot 1895 konden boven
dien elk jaar vijftig kleuters kos
teloos naar die scholen dankzij
schenkingen van mejuffrouw Ali
da. Na 75 jaar gingen in 1918 beide
Nutsbewaarscholen over in ge
meentehanden.
Duizenden guldens schonken de
erfgenamen van burgemeester
Jan Loopuyt (1761-1846) in de loop
ANMO De Jaarwlsse-
.1 JWk'tffcf llng nadert en
daarmee het
gebruikelijke
jsas 1 terugblikken
op wat Is gepasseerd. De In
trede van 1999 betekent ook
het verdere aftellen van de
laatste Jaren van de twintigste
eeuw, die met twee wereld
oorlogen en de komst van bij
voorbeeld telefoon, auto's, vlieg
tuigen, radio en tv-satellieten
het dagelijks leven Ingrijpend
heeft veranderd. Hoe gingen de
bewoners van Maassluis, Schie
dam en Vlaardingen eigenlijk
deze eeuw In? Ben van Haren
blikt terug in een korte serie.
van de vori^,. .-euw aan 't Nut. Ali
da {1796-1875), als langstlevende
van de vier kinderen, drukte hier
een stempel op. Zij was de oudste
van de drie dochters, van wie de
jongste slechts drie maanden leef
de. Alida bleef, net als haar zuster
Cornelia, ongehuwd en kinder
loos.
De oudste was hun broer mr. Pie-
ter Loopuyt (1791-1872). Hij werd
bankier en richtte de firma P.
Loopuyt Co op. Zijn echtgenote
was een dochter van de patriotti
sche dominee Johannes van der
Palm. Deze leider van de 'opstan-
digen' in Zeeland, eerst hoogle
raar Oosterse taler ?n later hoog
leraar welspreken _neid in Lei
den, was rond 1800 als minister
van nationale opvoeding belast
met de reorganisatie van het lager
onderwijs. Hij voerde de spelling-
Siegenbeek in. Heter Loopuyt
was wethouder in Schiedam en lid
van de Eerste Kamer.
Zus Alida bekommerde zich om
de kleine kinderen in haar ge
boorte- en woonplaats, Zy deed
dit al tientallen jaren toen het ju
bilerende Nutsdepartement
Schiedam haar om dit werk roem
de. Dat gebeurde in 1898, toen
over het vraagstuk van de verzor-
Persorteelen
kleuters van
de Alidabe
waarschool
poseren aan
het begin van
deze eeuw in
keurig pak en
tussen speel
goed voor de
fotograaf. Re
pro van FredLIbo-
chant/Roel Dijkstra
van foto Ge me ante-
archief Schiedam
ging der verwaarloosde kinderen
de landelijk voorzitter van 't Nut
P. H. Hugenholtz Jr een rapport
schreef en het Schiedamse depar
tement op de jaarvergadering in
Amsterdam aandacht vroeg voor
'vacantiekolonies'.
Het landelijk bestuur deelt wel de
gedachte van Schiedam „dat dit
een middel is om het arme school
kind lichamelijk te sterken en
zoodoende in staat te stellen, het
onderwijs met vrucht te volgen."
Maar, zo constateren haar financi
ële adviseurs, het ligt niet op de
weg van 't Nut. Zij zien het alleen
als onderwerp in grote steden
waar het aan particulier initiatief
kan worden overgelaten.
„Ten plattelande, waar van fris-
sche lucht en vrije natuur voort
durend kan worden genoten, be
staat die behoefte niet, althans in
geringere mate," meldt het advies
bij het voorstel om duizend gul
den te reserveren.
Schiedams voorzitter Beekman
verwijst naar buitenlandse publi
caties over „het algemeen nut der
vacantiekolonies, de gunstige in
vloed op lichaam en geest der kin
deren." Hy deelt voorts mee, dat
naar het oordeel van de Schie
damse geneesheren eigenlijk elk
kind dat de lagere school bezoekt
voor 'n tijdje naar een vakantieko
lonie zou moeten gezonden wor
den. „Intusschen is men te Schie
dam slechts in staat één van de
200 kinderen voor een paar weken
in de frissche lucht te brengen,"
poogt Beekman.
Te weinig
Warme sympathie betuigt het
hoofdbestuur, maar duizend gul
den noemt ze tegelijkertijd te wei
nig voor het hele land. Het zou
"slechts luttele vrucht geven' om
dat er overal in het land al vereni
gingen met dit doel bestaan. Laat
steunverlening over aan plaatse
lijke verenigingen en aan bijzon
dere personen, houdt zij de alge
mene vergadering voor. die het
Schiedamse voorstel prompt ver
werpt op 2 juni 1898.
In 1900 zorgt opnieuw een onge
huwde Schiedamse vrouw uit de
gegoede stand, distallateursdoch-
ter Laura Albertina Maas, ervoor
dat vijftien SchiedamseJrinderen
toch naar een uit particuliere
adressen bestaande vakantiekolo
nie gaan. Slechts tien van de vijf
tien ouderparen van verschillen
de geloofsovertuiging hoeveneen
kleine eigen bijdrage te betalen.
Laura Maas betaalt de rest. Met
stadsdokter Elzevier Dom, direc
trice Van der Stadt van het Stads
ziekenhuis, HBS-directeur Hom
en onderwijzer Kerdei richt zij in
het zelfde jaar de Schiedamse
kmdervakantieverenigïng op.
Deze vereniging bouwt samen
met een soortgelijke Delftse ver
eniging in Nijkerk het kolonie-
huis Groot Dennenust, dat in
1907 m gebruik komt. Er heersen
strenge regels. Veel kinderen le
ren daar pas tanden poetsen. Ze
eten dikke havermoutpap als ont
bijt, verder dagelijks drie sneden
'kolomebrood' en houden mid
dagrust. De vakanties zijn be
doeld om aan te sterken. Weke
lijks wordt een (gecensureerde)
brief naar huis geschreven. Tot
ver na de bevrijding gaan Schie
damse kinderen naar 'gezond-
heidskolonie Voorthuizen', zoals
in de volksmond het huis naar het
laatste NS-station werd genoemd.
In 1976 is de vereniging ontbon
den en Groot Dennenlust ver
kocht.
Uitgerekend honderd jaar nadat
het Schiedamse pleidooi voor
steun van 't Nut aan vakantieko
lonies schipbreuk leed, praat de
Schiedamse gemeenteraad over
de opheffing van heL schoolhui-
tenhuis van de gemeente. Het be
staat sinds 1956.
„Uit het besef dat de stadsjeugd
zoveel mist en dat het uit pedago
gisch oogpunt gezien beslist
noodzakelijk is kinderen in aan
raking te brengen met de natuur,
is de gedachte gegroeid in een na
tuurschone streek een school-bui-
tenhuis te stichten voor de Schie
damse jeugd. Dat plan is nu ver
wezenlijkt, dezer dagen is het
Schiedamse sehool-buïtenhuis te
Oosterhout officieel in gebruik
gesteld," is dat jaar te lezen in de
juli-uitgave van het blad van De
Schiedamse Gemeenschap.
„Het terrein waar de school op
ligt, is twee hectaren groot en ei
gendom van de gemeente. Het
ligt temidden van een prachtig
gebied van achthonderd hectare
ongerepte natuur. Het gebouw
dat vier slaapzalen, een eet- en re
creatiezaal en een schoollokaal
bevat, heeft een capaciteit van
plm. 100 kinderen. Het zal gedu
rende de maanden april t/m okto
ber in gebruik zyn, uitgezonderd
de tijd van de zomervakantie,
door leerlingen van de zesde klas
se van alle openbare en bijzonde
re scholen. Iedere klas zal onder
leiding van het schoolhoofd en
een onderwijzer er een week ver
blijven, zodat er steeds twee klas
sen en vier leden van het onder
wijzend personeel zullen zijn,"
gaat het artikel verder.
Dc exploitatie opzet gaat uit van
een eigen bijdrage van tien gul
den. Het bedrag dat anders voor
het schoolreisje van een dag
wordt betaald, dient nu voor een
volle week buiten-zijn, luidt de re
denering. De rest van de kosten
voor het verblijf in de duinachtige
omgeving bij kampeercentrum
Katjeskelder tussen Breda en
Oosterhout komt voor rekening
van de gemeente.
De eigen bijdrage is inmiddels
vertienvoudigd. De gemeentelij
ke subsidie is ncvenant toegeno
men en was in de begroting 1999
van het college van burgemeester
en wethouders voor wegbezuini-
ging aangewezen. De gemeente
raad schrapte dit voorstel. Schie
dam gaat waarschijnlyk met zijn
eigen schoolbuitenhuis in Bra
bant de volgende eeuw in.
Bronnen: Archieven van de de
partementen Schiedam en
Vlaardingen van de Maatschap
pij „Tot Nut van 't Algemeen",
genealogie familie Loopuyt,
Schiedamse Gemeenschap juli
1956, artikel Hans van der Sloot
in Terug naar school', Gemeen
tearchief Schiedam en Stadsar-
chiefVl aar dingen.
Hoek van Holland Een stevige
vuurwerkbom heeft gistermiddag
de klanten van de Basismarkt aan
de Rietdijkstraat in Hoek van
Holland de stuipen op het lijf ge
jaagd. Verschillende mensen had
den direct na de explosie gehoor-
klaehten. Onder anderen een 37-
jarige Rijswijkse vrouw die in de
Basismarkt aan het winkelen was,
kreeg door de knal een pijnlijk
linkeroor en werd duizelig. In de
meeste gevallen gingen de klach
ten na enige tijd weer over.
Onbekende gooiden het stuk
vuurwerk rond twee uur in de hal
van de supermarkt Door de ont
ploffing sneuvelden enkele ruiten
en de klanten reageerden zeer ge
schrokken, Ondanks een achter
volging door medewerkers van de
Basismarkt wist de dader te ont
komen.
Vlaardfngen/Schledam—De politie
heeft in samenwerking met het
DCMR Milieudienst Rijnmond de
verkooppunten van vuurwerk in
Vlaardingen gecontroleerd. Met
uitzondering van een boekwinkel
aan het liesveld voldeden alle
verkooppunten aan de eisen. Bij
de boekhandel bleek de sprinkler
installatie niet in orde. Hierdoor
mocht maar tweehonderd kilo
vuurwerk opgeslagen zijn. Na we
ging bleek echter ruim 970 kilo
vuurwerk opgeslagen te zijn. Het
teveel aan vuurwerk is meegeno
men. Ook in Schiedam zijn slle
vuurwerkverkooppunten gecon
troleerd en die bleken alle aan de
regels te voldoen. Eén vuurwerk-
verkoper in het Hof van Spaland
kreeg van de politie toch een boe
te van 750 gulden wegens het ver
kopen van vuurwerk aan een per
soon van nog geen 16 jaar.
Vlaardingen— De politie heeft
dinsdagmiddag in Vlaardingen
vijf jongens-aangehouden die
vu urwerk'in'een-brandende con
tainer gooïderiiri de'Qpsterstraat,
De brandweer heeftdè brènd ge-,
blust Het vijftal in de leeftijd van'
12 tot 14 jaar kreeg een HALT-pro-
ces verbaal.
Zeven andere jongens in de leef-
tyd variërend van '14 tot 16 jaar
werden op diverse plekken in
Vlaardingen aangehouden. Ook
zij kregen een HALT-proces ver
baal en moeten klussen op gaan
knappen als straf. Het vuurwerk
is in beslaggenomen.
Op de Wouwermanstraat in Maas
sluis werden eveneens vijf jon
gens aangehouden van 8 tot 13
jaar, die te vroeg hun vuurwerk
afstaken. Op het Lepelaarsplant
soen werd een 15-jarige jongen
met 188 vuurpijlen aangehouden.
Alles is in beslaggenomen.
In Hoek van Holland was het
eveneens raak. Een 15-jarige jon
gen werd op het Orteliuspad met
onder meer 22 rotjes en een ratel
band van 120 klappen betrapt bij
het vroegtijdig afsteken.
In Schiedam tenslotte werdengis-
teravond Ook nog eens zes jonge
ren van 12-16 jaar aangehouden
door de politie voor het voortijdig
afsteken van vuurwerk. Ook zij
brengen een bezoek aan Bureau
HALT.
nu.eerujroafakonneme
Stuur.deze:bon in een enveX>p"zondé£jx>stïfgBMS^
Rotterdams Dagblad, Afri- AbonneaServicö:
Antwoordnummer AS79V300O1
KRAKE
ankekwog 2 (te