lid Gemeente wil Baauw aan Deltaweg Liefdadigheid of sociale rechten? ^111 STAATSLOTEN Rotterdams Dagblad Grond aangekocht, maar onderhandelingen nog lang niet rond GEEN MOOIER LOT DAN EEN STAATSLOT E VERKOOPADRESSEN Waterweg FM weer in de lucht Boekenbeurs A.V.Watenveg Wintercross jjgfRW Of bel gratis 0800-0642 Nieuwe Passage 70 winkels onder één dak Grote parkeergarage Kom winkelen in de Nieuwe Passage Schiedam Rotterdams Dagblad X Q Ui Waterweg Donderdag 31 december 1998 Door Jan Rozendaal Vlaardingen De gemeente wil dat de bouwmaterialen- handel Baauw van het cen trum van de stad naar de Del taweg verhuist. Daar, vlakbij tuincentrum 't Staelduinse Bos, heeft de ge meente al een stuk grond ge kocht; een deel van het voormali ge Shell-terrem. Alleen zijn de on derhandelingen met de familie Baauw nog met afgerond. En, valt op te maken uit de woorden van wethouder H. C. J. Roijers (grond zaken), dat zou ook nog wel eens even kunnen duren. „Ik durf me niet vast te pinnen op enkele maanden," aldus de wethouder. Baauw moet weg. Weg voor de wo ningbouwplannen van de ge- meente aan het Buizengat In to taal moeten er zo'n vijfhonderd woningen komen. Eenbouwmate- rialenhandelpast met in het beeld dat het stedenbouwkundig bu reau Palmboom en Van den Bout voor het gebied heeft geschetst, En Baauw heeft zowel aan de Kortedijk als de Havenstraat di verse percelen in bezit én ge bruik. Nu al klagen bewoners van de Kortedijk steen en been over de vrachtwagens die 's morgens voor zes uur met draaiende motor onder het slaapkamerraam staan te laden of lossen. Met nog meer woningen erbij zou dat probleem alleen maar groter worden. Los van het feit dat ook de grond van Baauw aan Kortedijk en Haven straat is zijn om de bouwvolumes te kunnen verwezenlijken. Tegenvaller Na de tegenvaller in het afgelopen najaar, toen bleek dat de gemeen te Vlaardingen om financiële re denen voorlopig slechts een deel van de plannen kan uitvoeren, is de druk op bouwen aan de Korte dijk en Havenstraat alleen maar toegenomen. Het gros van de wo ningen moet aan de Hoflaan-kant komen, maar het ontbreekt de ge meente voorlopig aan geld om bij voorbeeld de ambtenaren van de dienst Stadswerk ergens anders onder te brengen of het miljoenen guldens kostende schoonmaken van de sterk vervuilde bodem te betalen. Al jarenlang overleggen stadhuis en bouwmaterialenhandel met el kaar over verhuizing. Diverse plekken passeerden de revue - waaronder de kop van de Oostha- venkade en Hoogstad- maar steeds kwam er een kink in de ka bel. Unieke locatie Probleem voor de gemeente is dat Baauw zegt niet weg te hoeven. Daarmee heeft het bedrijf zich in een sterke onderhandelingsposi tie gemanoeuvreerd en kan eigen lijk eisen wat het wil. Een unieke locatie. Goud voor de stukken Baauwgnmd aan de rand van het centrum. Het kan niet op, alleen heeft de gemeente op beide gebie den niet te veel te bieden. Achterhoofd Dat is de reden dat de gemeente het stuk grond aan de Deltaweg heeft gekocht, legt wethouder Ro ijers uit. „Met in ons achterhoofd dat dat wellicht een oplossing is voor Baauw. Het klopt dat de on derhandelingen nog niet zijn af gerond, maar dit is zo'n beetje de enige grond die in de Vlaardingen beschikbaar is en in aanmerking komt. We wilden het bovendien hebben voordat iemand anders er mee aan de haal zou gaan. En mochten we met Baauw niet tot overeenstemming komen, dan verkopen we het aan iemand an ders. Dat lijkt me geen al te groot probleem," aldus de wethouder. Roijers zegt dat hij zich niet vast durft te pinnen op een termijn dat er wel overeenstemming met de familie Baauw komt. Terwijl zijn collega-wethouder K. van der Windt het liefst volgend jaar nog de eerste paal wil slaan, maar er inmiddels zelf op rekent dat het 'begin 2000' wordt. In de praktijk zou ook zonder de verhuizing van Baauw al kunnen worden gestart op de kop van de Kortedijk. „Maar," stelt Van der Windt, „wil je een bepaalde bouwstroom heb ben moet je zicht hebben op het beschikbaar krijgen van de grond." Door Ben van Haren Het V5B Fonds Schiedam Vlaar dingen verandert zijn koers. De 'permanente Sinterklaas' gaat geld rondstrooien vanuiteen kan toor in de eigen regio. Verenigin gen en andere organisaties kun nen voortaan voor financiële steun aan projecten op sociaal maatschappelijk, recreatief en cultureel gebied in Vlaardingen terecht. In het kantorenpark van Bokx aan de Churchillsingel gaat de met VUT bij de samengesmolten plaatselijke spaarbanken vertrek kende directeur B. A. M. Verbiest per 1 januan 1999 het fonds run nen. Hij neemt deze taak over van de in Utrecht zetelende mr. A. J. G. Smetsers, die wel direc teur blijft van andere fondsen van VSB. Het VSB Fonds Schiedam Vlaar dingen verwacht met een eigen organisatie in het werkgebied toe gankelijker te worden voor de clubs die statutair op hun financi ële ondersteuning mogen reke nen. Met een vermogen van ver over de honderd miljoen gulden heeft het fonds voor projecten in Vlaardingen cn Schiedam elk jaar enkele miljoenen guldens te be steden. Het fonds wordt gevoed met de dividenden, die voortvloei en uit het aandelenbezit Fortis dat jaren geleden bij de verkoop ANNO_ Do Jaarwisse ling nadert en daarmee het gebruikelijke terugblikken op wat is gepasseerd. De in trede van 1999 betekent ook het verdere aftellen van de laatste jaren van de twintigste eeuw, die met twee wereld oorlogen en de komst van bij voorbeeld telefoon, auto's, vlieg tuigen, radio en tv-satellleten het dagelijks leven Ingrijpend heeft veranderd. Hoe gingen de bewoners van Maassluis, Schie dam en Vlaardingen eigenlijk deze eeuw In? Ben van Haren blikt temg In een korte serie. van de Bondsspaarbanken is ver kregen.. Tot nog toe lukt het zel den alle beschikbare geld uit te delen. Al jaren heeft het VSB Fonds moeite om voldoende be stemmingen te vinden voor de aan de gemeenschappen van Schiedam en Vlaardingen toeko mende vier 5 vijf miljoen gulden. Van grote (remmende) invloed zijn de criteria die al jaren gelden voor de toekenning van een steunaanvrage. Zo zijn in princi pe particuliere personen en over heidsinstellingen van steun uit gesloten en mag het geld ook niet Advertentie Schiedam Primera Jacqueline St. Liduinastraat55. Tel. 010-4267613 Schiedam Tabaksspeciaalzaak B.P.H. Janse Broersvest 8A. Tel010-4268804 Schiedam Tabakshop Gonneke de Bot Winkelcentrum Hof van Spaland 6. Tel, 010-4714083 Schiedam Tabakspeciaalzaak Elly Kap P.J. Troelstralaan 31Tel. 010-4703037 Schiedam Sigarenmagazijn Het Hoekje Boerhaavelaan 80. Tel. 010-4265513 Schiedam PrimeraWilvanVelzen Geuzenplein 17, Winkelcentrum de Woudhoek. Tel. 010-4705470 Schiedam Tabak Giftshop T. Jaarsma Borodinlaan 58. Tel. 010-4703768 Schiedam De Blockshop Groenelaan 103. Tel. 010-2730720 Maassluis Jan Booster-Lederwaren Koningshoek 923-14. Tel. 010-5913243 Vlaardingen Muttishop Boden Dr. W. Beckmansingel 53. Tel. 010-4359164 Vlaardingen Sigarenspeciaalzaak Berco Liesveld 161. Tel. 010-4349911 dienen om salariskosten te dek ken. Uitgangspunt is verder dat de bijdrage bestemd wordt voor een bijzonder project, dus niet als subsidie ter verwezenlijking van de algemene doelstelling van de betreffende organisatie. Niet alleen zijn de afzetmogelijk heden beperkt; daarnaast zorgen de gestegen koersen en dividend opbrengsten voor een sterke toe name van de inkomsten. De vraag is dan ook of een koerswijziging, die zich beperkt tot het dichterbij de doelgroep gaan zitten en meer op de tam-tam slaan, voldoende soelaas zal bieden om het be schikbaar komende geld ook te benutten. Over de besteding van het fonds geld van Vlaardingen en Schie dam beslist naast de directeur en zijn projectleiders ook een be stuur, dat al vele jaren geleid wordt door C. Bokx. Verder ma ken momenteel hiervan deel uit spaarbankdirecteur L.L.J. Stra- ver, Kamerlid A. M. A. van Arden- ne-van der Hoeven, wethouder LA. Hafkamp en de heren A. Fontijne, A.S.L Geerdes en C. G. W. Kreber. 'Volksbanken' Veel plaatsen in Nederland heb ben zo'n VSB Fonds als Sinter klaas. De basis hiervoor is in de vorige eeuw gelegd met de oprich ting van plaatselijke 'volksban ken' door de departementen van de Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen'. In Schiedam kwam de Nutsspaarbank in 1820 tot stand. Het bevorderen van de spaarzin en beleggen van ingelegde gelden was het derde initiatief van het zeer actieve departement Schie dam, dat al in 1798 als deel van de 'Bataafse Maatsehappij tot Nut van 't Algemeen' werd opgericht. Begonnen was met een volksbi bliotheek in 1800 en een teken- school voor ambachtslieden een jaar later. „Het verbeteren der zeden en uit breiden van kundigheden, verbe teren var, burger- cn schoolwe zen," luidt de omschrijving van het doel in het landelijk jubileum boek van 1934 van het initiatief, dat de jonge arts Martinus Nieu- wenhuyzen en zijn vader/domi nee Jan in Edam namen in 1784. Een jaar later zijn er al afdelingen (departementen) in Bodegraven, Amsterdam en Rotterdam. Schie dam volgt dus in 1798. 'tNut is be trokken bij veel vernieuwingen, zoals bijvoorbeeld de totstandko ming van de eerste schoolwet in 1801. In Vlaardingen (1805) en Maas sluis (1819) beseffen de gegoeden pas later dat zij tot een maat schappelijke bijdrage verplicht zijn. De toelatingseis voor het lid maatschap kan onmogelijk de re den van hun aarzeling zijn ge weest, want daarin stond dat le den van christelijke godsdienst, minstens 22 jaar en van 'een oner gerlijk gedrag en zeden' moesten zijn. Volksgeluk Op het eeuwfeest van Schiedam op woensdag IS februari 1898 zegt voorzitter A. A. Beekman over het doel van 't Nut: „Het algemeen volksgeluk te bevorderen door de verbetering van de verstandelij ke, zedelijken en maatschappelij- ken toestand van de gemeenen man" Werken aan het volksbelang is de opzet en Schiedam is daarin zeer actief. Na bibliotheek en spaar bankvolgen nog vele andere initi atieven. In Vlaardingen ligt dat anders. Daar bloedt het Nutdepar- tementzo erg leeg, dat in 1828 een 'herlevingsvergadering' gehou den moet worden. Hier was trou wens in 1823 buiten 't Nut om een particuliere spaarbank opgericht, die door het gemeentebestuur als hypotheekverstrekker werd ge bruikt. De maatschappelijke ontwikke lingen, de verandering in de ver houdingen en internationale in vloeden werken door in 't Nut. In 1885 volgt een nieuwe weg. Na eerst zich afgekeerd te hebben van de arbeidersbeweging komt nu een artikel in de reglementen, dat het doel uitbreidt met 'verhef fing van zowel arbeidsvermogen als van levensstandaard van werklieden'. Veel departementen schrikken hiervan en verliezen le den. Een voorstel van het Dordtse departement om de minimum leeftijd voor het lidmaatschap naar 18 jaar te verlagen, krijgt in 1892 wel steun maar zelfs het niet zo preutse Schiedam wijst de toe lating van 'minder gegoede leden' af. De argumenten: „Verlies van veel van de tegenwoordige leden en de dames zullen er sterk tegen zijn." Crisis Verruiming van de toelatingsei sen van 't Nut leidt tot klassen strijd in plaats van samenwerking tussen de verschillende standen, redeneren de tegenstanders. De voorstanders gaan ervan uit dat op deze wijze wind uit de zeilen '••ordt genomen van de initiatief nemers voor strijdbare arbeiders organisaties, Die discussie duurt binnen 't Nut tot rond de eeuw wisseling. Op de 112de Algemene Vergade ring te Amsterdam in juni 1898 zegt voorzitter P. H. Hugenholtz Jr. in zijn openingsspeech dat de Maatschappij tot Nut van 't Alge meen zich in een overgangstijd perk bevindt „Het is een natuur lijk en noodzakelijk gevolg van de crisis die de grote maatschappij doorleeft." Hij spreekt over: „Mooie toe komstdromen van bijvoorbeeld William Morris en Edward Bella my, die in zijn jongste geschrift 'Gelijkheid voer allen' aan lede ren burger van zijn toekomst staat, om het even wat hij moge verrichten, een inkomen van 4000 dollars toezegt. Menigeen ver neemt dat met bijzonder welge vallen, maar dan ontgaat hem ten ene male de grond waarop de toe komstverwachting van den ziener is gebouwd." Hugenholtz constateert: „De Maatschappij stelde in afgelopen jaren het sociale deel onzer werk- zaamheid op de voorgrond. Bevor dering van plaatselijke volksban ken, bestrijding werkloosheid, het Toynbeewerk dat, helaas, minder offers van onze algemene kas vraagt dan wij verwachtten, bevordering cursussen voor huis vrouw en hoger onderwijs buiten de universiteiten, waarin Enge land, Duitsland en België zijn voorgegaan. Voorstel een bemid delingsbureau voor de belangen van verwaarloosde kinderen, het woningvraagstuk en het denk beeld tot ondersteunen van va- cantiekolonies." Het voorstel van de Schiedam se vertegenwoordigers om duizend gulden op de begroting te zetten ter ondersteuning van vakantie kolonies krijgt de volgende dag geen steun van de Algemene Ver gadering. Op de begroting 1897 stond nog 2500 gulden gereserveerd voor het Toynbeewerk. Dat bedrag is bestemd voor bijdragen aan de partementen en anderen 'vo^r persoonlijke bemoeiingen van meer ontwikkelden m het belang van minder ontwikkelden'. Op de begroting 1898 (het jaar waarin W. J. van Dusseldorp in Vlaardin gen zijn personeel bij De Zeeman Notaris An thony Knot tenbelt, in 1898 voorzit ter, is de meestsociaal voelende in het bestuur van het Vlaar- dingse depar tement van 't Nut. Op deze foto zit hij, derde van links, met zijn gezin en hond op het terras van zijn wo ning. De dienstbodes staan op de achtergrond. Repro Roel Dijkstra van foto Stadsar chief Vlaardingen cursussen toezegt) zakt die begro tingspost naar 500 gulden voor heel Nederland en in 1899 wordt het 355 gulden, De algemeen voorzitter Hugen holtz, die in 1898 aftreedt, som- bert aan het eind van zijn speech: „Een bedenkeüjkteken is, dat het Toynbeewerk weinig aandacht krijgt en het aantal plaatselijke volksbanken niet vermeerdert De geringe belangstelling van de departementen leidt tot overvleu geling en voorbij streving door al lerlei andere verenigingen." Schiedam telt in 1898 nog 111 le den cn 2 ereleden. De Yclkshieb heeft 133 lezers, die 4928 keer een van 1551 boeken lenen. Verder heeft het dus zijn Spaarbank van 1820, twee bewaarscholen met 354 leerlingen en 12 cursisten help ster bewaarschool. Populair zijn voorts het onderwijs in handenar beid, gymnastiek, koken en huis houden. Volksvoordrachten staan als vanouds op het programma en in 1899 komt er University Exten sion bij (in 1900 betrof dat een cur sus Geschiedenis van de 19de eeuw in Nederland). Vlaardingen doet het in 1898 met 35 leden en 1 erelid. Ook hier een bibliotheek. De 102 lezers moeten het met slechts 441 boeken doen, wat tot 2069 uitleningen in dat jaar leidt. Verder uitsluitend te kenonderwijs (42 leerlingen) en (slecht bezochte) volksvoordrach ten. Behoudend De Vlaardingse Willy Atema deed in 1997 onderzoek naar het leden bestand en de activiteiten van het departement Vlaardingen van de Maatschappij tot Nut van 't Alge meen in de vorige eeuw. Notulen en verslagen heeft ze hiervoor doorgespit. Haar conclusie maakt duidelijk dat Vlaardingen toen ook al heel anders in elkaar zat dan Schiedam, Atema: ,,'t Nut hier was nog voor namelijk filantropisch van karak ter. Sociale problematiek werd vrihye! niet ^h^erkend. De talloze doelstellingen die de Maatschap pij tot Nut van 't Algemeen lande lijk stelde, werden in Vlaardingen nauwelijks verwerkelijkt Het be houdende karakter van het depar tement in een tijdvak met opko mende sociale en politieke ver wikkelingen, bleek duidelijk. Het departement bleek vooral met welgekozen woorden 'volksver heffing' te beoefenen. Deze vorm van 'vooruitgaan' leidde uiteinde lijk tot stilstand en achteruitgang. Het departement Vlaardingen wilde de samenleving wel vooruit brengen, maar liep daarbij niet voorop. Daarmee liep het overi gens keurig in de pas met de meeste andere (plattelands) de partementen." In 1898 is Anthony Knottenbelt voorzitter van het Vlaardingse de partement. Atema noemt deze ge meenteontvanger van het nog zelfstandige Vlaardinger Am bacht, plaatsvervangend kanton rechter, notaris en lid van de ge meenteraad en het polderbestuur de 'meest sociaal voelende' in het Vlaardingse gezelschap. Het blijkt ook uit zijn betrokkenheid bij liefdadigheidsfondsen zoals het Weduwen- en Weezenfonds voor de Visserij, Knottenbelt gelooft in de sociale hervormingsgedachte van de lan delijk secretaris Kerdijk van 't Nut. Hij noemt hem man van ge leidelijke vernieuwing, in tegen stelling tot W. J. van Dusseldorp die deze typeert als 'te radicaal'. Omstreeks 1898 woedt binnen 't Nut nog volop de discussie over de erkenning dat voorheen als liefdadigheid geziene activiteiten eigenlijk gewoon sociale rechten waren. De landelijk secretaris Kerdijk heeft met een drukker besloten tot de uitgave van het Sociaal Weekblad, waarin bijvoorbeeld ook wordt gepleit voor de invoe ring van het algemeen kiesrecht. Dat recht is tot dan nog slechts voorbehouden aan een beperkte groep mannen, die over 't alge meen ook voor het lidmaatschap van 't Nut in aanmerking komen. Vrouwen moeten zelfs tot ver na de eeuwwisseling op hun kies recht wachten. Als Kerdijk zijn publicitaire acti viteit onder de noodzakelijke werkzaamheden van 't Nut wil scharen, breekt in veie departe menten de discussie los. Het gaat leden kosten, zeggen de tegen standers behoudend. „Het algemeen kiesrecht is toch een zaak die de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen uit politiek oogpunt niet kan voorstaan," klinkt de kritiek op de pleidooien van het nieuwe blad voor verbre ding van de rechten. Alleen voor zitter Knottenbelt stemt in de ver gadering van het bestuur van het departement Vlaardingen voor het voorstel van het hoofdbe stuur. De overige bestuursleden, Bentfort, Van Dusseldorp, Kik kert en Van Linden van den Heu- vell zjjn tegen Sociaal Weekblad van Kerdijk. ^Bronnen: Prssopagrcfisck en ver gelijkend onderzoek van het leden bestand en de activiteiten van het departement Vlaardingen van de Maatschappij tot Nut van 't Alge meen in 1828-1842 en 1879-1891 van Willy Atema 1997doctoraal studie Cultuurwetenschappen, ar chieven van de departementen Schiedam en Vlaardingen, Ge meentearchief Schiedam en Stads archief Vlaardingen. Vlaardingen/Maassluis Water weg FM gaat vanaf morgen, vrij dag 1 januari weer uitzenden. Na een periode van zenderstilte, die vanwege de netele financiële situ atie door het stichtingsbestuur was opgelegd, worden de uitzen dingen met ingang van het nieu we jaar hervat De lokale omroep begint die dag om 09.00 uur met het nieuwjaars programma. Gedurende een uur zal oud-directeur van de omroep Jan van Leeuwen samen met Bert Kalden, de nieuwe voorzitter van het bestuur, behalve terugblikken ook vooruit kijken. Omdat nog niet alle programma's 'startklaar' zjjn, wordt deze uitzending om 11.00,13.00,15.00 en 18.00 uur her haald. Vanaf 2 januari worden de uitzen dingen op werkdagen ingevuld tussen 16.00 en 22.00 uur; in de weekeinden van 09.00 tot 23.00 uur. Tijdens de overige uren wor den programma's overgenomen van onder meer Radio 1 en 2 en Radio Rijmond. Veelal wordt daarbij op de hele uren - tijdens de meeste eigen programma's qpk op de halve uren- de nieuwsuit zending van de NOS overgeko men. Waterweg FM is in Maassluis <op de kabel te vinden op 89,5 Mh^Jin Vlaardingen op 107,9 en in.tde ether op 107,7. Vlaardingen De Samen-op-weg- Gemeente in Vlaardingen houdt zaterdag 2 januari weer haar maandelijkse boekenbeurs in Kerkcentrum Holy-Zuid. De op brengst van de beurs is bestemd voordewijkkas. Zaal 10 van het kerkcentrum aan de Reigerlaan 47 is geopend van 9.30-12.00 uur. Atletiek Vereniging Waterweg uit Maassluis houdt 3 januari een wintercross. De-te Jopen afstan den zijn op deze eerste cross 'in het nieuwe jaar drie, zes en negen kilometer. Inschrijving is vanaf 9.30 uur in het clubgebouw van AVW aan de Merellaan in Maas sluis. Het inschrijfgeld is fl, 4,50. Jeugd tot 12 jaar betalen één piék (3 km). Voor fl.3,50 meer krijg je een herinnering. De 3 km start om 11.00 uur en een kwartier later de 6 en 9 km. Inlichtingen Hans Bourquin, 5916323 of Jan van de Berg, 5922948. Sportagenda ZATERDAG 2 JANAURI KORFBAL: 11.45 Oranje Sagitta, ODO-DKC, 20.30 wijk-Harga, 18.15 Maassluis. ZONDAG 3 JANUARI ATLETIEK: 11.00 Winterooft (3, 6, 9 kilometer) AV Waterweg, Maassluis (010-5916323), HANDBAL: 12.40 HVL-De Hol- landiaan (v), 10.10 Ventura 2-De Hollandiaan (m), 15,50 Walburg- Unitas (v), 13.30 HEC-Unitas (ra), 14.05 Westlandia-DWS (v), 13.00 EMM-Winkelinr/WIK(v). KORFBAL: 14.45 Vlaardingen- Vada*25. Bank/èrowJiS^l: sUstóuröeï© boriiriean Arttw^jrdnumm^

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1998 | | pagina 1