15 F
'Bob Janse is mijn voetbalvader geworden'
Wim van Hanegem:
'Sorry, bad luck, on*, has to win,' sprak de Queen tot Betty Stöve
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 23 januari 1999^
Bob Janse (78) was vanaf öe eind
jaren veertig tot mid den zeven
tig een even populaire als succes
volle trainer bij een handvol
clubs. Zijn gloriejaren bende hij
bij Xerxes en Excelsior. Ook was
hij werkzaam bij Hennes DVS,
waar hij begon, 't Gooi, Emma,
NAC en FC Dordrecht
Vandaag aflevering 3.
Door Piet Ocks
„Ik kom op een dag thuis zegt
myn vrouw Co tegen me: We
moeten morgen om tien uur op de
Oostzeedijk zijn, ik heb een win
kel gekocht Wij daarheen. Co had
twaalfduizend gulden in d'r tas.
Moesten we eerst die hele zaak vol
potjes en pannetjes nog leegver-
kopen, want we hadden geen
poen om in te kopen."
„Ik naai Hoogenboom, kon ik
25,000 piek van hem lenen. Het
liep voor geen meter in de begin
periode. Op de eerste koopavond
hadden we voor 85 gulden ver
kocht. Maar later heb ik meege
maakt dat we op een avond zo'n
zeventig paar voetbalschoenen
sleten."
De sportzaak was een zoete inval.
Wim van Hanegem zat er bijna da
gelijks. Maar ook Bep van Klave
ren en Koos Postema, wiens broer
Jan nog als assistent-trainer on
der Bob Janse bij" Excelsior had
gewerkt, kwamen regelmatig
even langs. Koos Postema presen
teerde destijds het veel bekeken
tv-programma 'Groot Uur U'.
Bob zat zoals gewoonlijk in zijn
vertrouwde hoekje van de zaak,
toen hij een niets vermoedende
klant vroeg, terwijl Koos binnen
stapte: „Kent u hem? Dat pro
gramma van hem moet met een
half uur worden ingekort. Te wei
nigkijkers." Koos Posterrfa kon er
smakelijk om lachen.
En tegen Bep van Klaveren als hij
binnenkwam: „Daar is de oud
kampioen van Zuid-Holland."
Bob Janse: „En dan werd die Bep
me link. 'Wat Zuid-Hollands kam
pioen! Krijg jij nou gauw de...' En
dan volgde er een riedeltje kno
pen."
„Het toilet zat achter de paska
mer. Bep was net even gaan zit
ten, toen een vrouwtje een tum-
pakje wilde passen. Ik roep: Bep,
blijf daar even, de paskamer is be
zet. Hij om de vijf minuten roe
pen: 'Kan :k er al af?' En ik: 'Nog
even Bep. En weer even later: nog
vijf minuten, Bep.' Hebben we
hem daar een half uur laten zit
ten. En hij maar vloeken en schel
den."
Scheidsrechterspak
Op een dag komt er een jongeman
binnen met zijn moeder, die
vraagt om een scheidsrechters
pak. Bob kleedt hem aan en zegt:
'Ready, go! Lopen! Even kijken
hoe het zit en of je je erin kan be
wegen. Die man lopen rond het
rek met trainingspakken midden
in de 2aak. En Bob: 'Harder, har-
uer!'
'Zit het goed?' vraagt zijn moeder,
terwijl zoonlief staat uit te hijgen.
Die knikt, want praten lukte even
niet. Vraagt Bob met rijn meest
serieuze gericht „Wil je het roe
teen aanhouden?"
„Als Wim van Hanegem in de
zaak was, stonden er talloze jon
getjes voor de etalage om alleen
maar naar hem te kunnen kijken.
Die Willem was me populair! En
nog trouwens."
„Ik heb hem destijds voor een
habbekrats gekocht. We speelden
Velox uit. Zegt bestuurslid Kees
van de Peppel na afloop: 'Heb jij
die gozer met die kromme poten
gezien? Zo'n mannetje zouden wij
goed kunnen gebruiken.' Ik bel
len naar Willem, vraagt-ie: wat
moet ik daar dan komen doen? Ik
zeg ja, de lijnen trekken en het
gras maaien. Op het laatst voelde
hij er toch wel wat voor. Alleen
heeft hü nooit onder mij getraind,
want toen hij naar Xerxes/DHC
kwam. de fusiecub, ben ik naar
NAC gegaan. In '67."
Stukadoor
„Nou was Willem van beroep stu
kadoor, maar Piet Hoogenboom,
de sponsor, wilde hem in zijn au
tobedrijf te werk stellen. Hij werd
geplaatst in het onderhoud. Nou
Bob Janse: „Als je zei: Willem, kom eens hier, die stekker is niet
goed meer, maak dat even, dan deed-ie 't wel, maar binnen de
kortste keren zat het hele bedrijf zonder licht."
Foto Jaap Roze ma/Rotterdams Dagblad
is Willem een type, dat je nooit
moet commanderen. Als je zei:
Willem, kom eens hier, die stek
ker is niet goed meer, maak dat
even, dan deed-ie 't wel, maar bin
nen de kortste keren zat het hele
bedrijf zonder licht. Zijn chef had
binnen twee maanden een bart-
verzakking. Vroeg Hoogenboom,
die een kunstoog had, nadat hij
steeds meer klachten over Willem
had gekregen: 'Wil jij hem bij mij
laten komen, dan ga ik wel eens
met hem praten. !k Willem daar
heen rijden, want een rijbewijs
had-ie nog niet, zegt-ie tegen Hoo
genboom: 'Ik heb begrepen dat u
mij onder drie ogen wilt spreken."
Later liet Hoogenboom mij weten,
dat het beter was dat Willem al
leen maar zou trainen en voetbal
len, 'omdat er met die vent toch
niets viel te beginnen.'
Later ging hij naar Feyenoord,
ook voor een appel en een ei. In
die tijd zat-ie bijna elke dag bij me
Deopening
van de twee
de sportzaak
van Bob Jan
se,gespecia
liseerd In
tennis, werd
verricht door
Wim van Ha
negem
(links) en
Tom Okker
(rechts). Ver
der op defoto
BobJanse
(tweede van
rechts) met
naast hem
Bob Janse jr.
Archieffoto Rotter
dams Dagblad
in de zaak. Op het laatst dacht ie
dereen dat ik zijn manager was.
Werd ik gebeld door mensen, die
vroegen of hij hun zaak wilde ope
nen. 'Maak dat maar met Traus in
OTde,' zei Willem dan. Belde ik
Truus. Wat moet Willem daar voor
hebben? Zij: 2500 gulden. Maar op
de bewuste dag, géén Willem. Was
net Theo de Jong in de zaak. Heb
ik hem maar gestuurd. De volgen
de dag komt Van Hanegem bij
me. Was-ie het helemaal vergeten.
Van een agenda had-ie nog nooit
gehoord."
Afgestampt
„Op een avond werden we ge
vraagd bij een club in 's Graven-
zande. De kantme zat afgestampt.
Na afloop zitten we nog even in de
bestuurskamer na te praten - Wil
lem had nog amper zijn bek open
gedaan - vraagt-ie opeens: wie is
er van de jeugdcommissie? Die
vent zat al een kwartier naast 'm.
Zegt WillemWe zouden hier van
avond wat geld krijgen, maar dat
schenk ik aan jullie jeugdafde
ling.'
Willem is geen materialist. Gerard
de Lange ging een zaak van wit
goed openen in Schiedam. Had
hij mtj gevraagd of Willem dat wil
de doen. Honderden mensen op
de Broersvest. Onderweg naar
huis scheurt hij de enveloppe met
drieduizend piek open en geeft
my de helft. Want zo is-ie ook."
„Hij Liep in die tijd altijd te tobben
met zijn enkel. Wij naar Adidas in
Etien-Leur en die stuurde ons
door naar Duitsland, naar de oude
Herr Dassier. Die heeft toen in an
derhalf uur tijd die hoge schoen
gemaakt. Willem kon er perfect
op lopen. Heb ik er speciaal vijftig
voor mij in. de zaak besteld. Zegt
die Dassier: Die wil ik wel maken,
maar die verkoop je toch nooit'
Binnen tien dagen was ik ze kwy t.
Willem was zo populair in die tijd,
iedereen wilde die schoen."
Boekje
„Hij heeft in 1975 met Kees Jans-
ma een boekje geschreven en ik
ben er best trots op wat hij daarin
over mij vertelt."
'Het meeste persoonlijke contact
héb afc gehad met een trainer onder
wie ik nooit heb gespeeld. Dat is
Bob Janse. Hij is eigenlijk mijn
voe t bal rnaer geworden. Als ik iets
heb, dan kan ik altijd bij hem te
recht Die man kent me door en
door en er zijn er niet veel die dat
kunnen zeggen. Hij laat me pra
ten, hij heeft respect wr* het ver
trouwen dat ik in hem stel. Hij
geeft me ook adviezen en ik heb ze
vaak opgevolgd. En danJanse
heeft iets wat maarweinigen in de
voetballerij hébben. Hij heeft hu
mor. Je kan eindeloos lachen met
die man en lachen helpt je over de
problemen heen. Geen enkele trai
ner heeft zoveel invlced op mij ge
had. Zal ook mei met mijn karak
ter te maken hebben.'
Volgende week aflevering 4:
'En dan gaf Henk Zon me een
kontje'.
Sport is van alle eeuwen. Maar
wie waren de Nederlandse top
sporters van déze eeuw? Rang
lijsten zijn definitief, lijstjes
echter veelal arbitrair. De top-50
van deze eeuw is een rangschik
king, opgesteld door de sportre
dactie van deze krant, met hier
en daar een stevig Rotterdams
accent Iedere zaterdag in bet
Rotterdams Dagblad een portret
van een van die vijftig helden.
Vandaag nummer 48 in 'Eeuwige
roem', tennister Betty Stöve; vol
gende week nummer47, voetbal
ler Bok deKorver.
De lijst tot nu toe:
50. Just Göbel, voetbal
49. Bep van Klaveren, boksen
48. Betty Stöve, tennis
Door Loet van Schellebeek
IN DE TIJD dat vrouwenten
nis nog door dames werd ge
speeld sloeg Betty FUppina
Stöve zich stoïcijns door het leven
met de laconieke lijfspreuk: 'Als
mijn haar maar goed zit.'
Het v/as haar snelwerkende medi
cijn tegen zo goed als alle teleur
stellingen en pijntjes, die een pro
fessioneel in c5'-1 sport actief per
soon met meei of minder regel
maat, maar onvermijdelijk ont
moet. Stöve kreeg haar deel - en
meer dan dat - van de ellende,
maar sloeg rich er met onvoorstel
baar elan en bewonderenswaardi
ge blijmoedigheid doorheen.
Nimmer zou haar roem als 'eeu
wig' zjjn geboekstaafd, indien de
artsen het dertig jaar geleden bij
het rechte eind zouden hebben
gehad. Een schildklieraandoe-
ning leek in 1967 - ze was toen 22
jaar en volop met tennis bezig -
haar veelbelovende carrière te be
derven. 'Zet de sport maar uit je
hoofd,' zei de dokter, 'je mag niks
meer doen.' De jobstijding trof
haar sis oen ace v a a Krsj'Cek
(toen overigens nog niet eens ge
boren), maar ze was te moe om
zich er tegen te verzetten. 'Het
enige waar ik naar verlangde wu»
m'n bed.' In 1969 werd de geboren
Rotterdamse geopereerd en vrij
kort daarna is zij ('met mijn eigen
wijze kop') toch weer in het wed
strijdcircuit gedoken, Alsof er
niets was gebeurd. Driejaar later
stond Betty Stöve - wél nog steeds
onder dokterscontrole - in de fina
le van Wimbledon. Met Billie Jean
King veroverde ze de titel in het
damesdubbelspel, haar grootste
succes totdan. De ziekte heeft me
in wezen goed gedaan,' zei ze ja
ren later tegen Het Vrije Volk. 'Als
iemand zegt datje nooit meer iets
zult kunnen, is alles wat je toch
bereikt meegenomen. En juist
door die ontspannen instelling be
reik je steeds meer.'
'Big Betty*
De struise Stöve was toen stuk
ken zwaarder dan in haar hoogtij
dagen, maar dat had dus duidelijk
een oorzaak. Niettemin ergerde
zjj zich enorm aan haar figuur. 'Ik
'Sorry, bad luck, one has to win,' lispelde de
Queen toen Betty, om de voorgeschreven re
ference te kunnen uitvoeren, even de zwachtel
van haar rechterknie had gedaan. Archieffoto's ap
Betty Fhppirn Stöue, geboren op 24 januari 1945 in
Rotterdam, overwon een ernstige ziekte en groeide
vervolgens uit tot de meest succesvolle Nederlandse
tennisspeelster ooit en vermoedelijk de beste dames-
dubbel-helft terwereldT waalf keer bgre;fcte 'Big Bet
ty' een finale op Wimbledon, meestal vi een van de
dubbelspelenéén keer (in 1977, haar topjaar, ze was
toen ai 32) m het enkelspel. Bij die gelegenkeid moest
ze haar meerdere erkennen in Virginia Wade en de
Britse saamhorigkeid. Zoals ze m de 'Groene Kathe
draal' meestal verloer, op dne dubbeltitels na. Vijf
keer won zij de Amerikaanse titel op Forest Hill, ook
ui de dubbels Wereldkampioene damcsdubbel (in
1979 met Fmngo'te Durr) en gemengd dubbel (in 75
met Dick Stockton). Lid van verdienste KNLTB, Rid
der in de Orde van Oranje Nassau.
was forser en logger dan de ande
ren, veel minder mobiel. Maar als
je minder mobiel bent, moet je
slimmer spelen en een betere
techniek ontwikl. en om te be
reiken wat je wilt bereiken. Dat
heb ik gedaan en in zekere zin is
die ziekte, maar dat zie je pas la
ter, me dus in meerdere opzichten
goed van pas gekomen.'
'Big Betty' groeide uit van een
niet overdreven getalenteerd, ta
melijk wisselvallig service-volley-
speelster tot een gerenommeerd
en veelgevraagd dubbelspelpart-
ner. Frangotse Durr, Billie Jean
King en Martina Navratilova,toch
niet de eersten de besten, dongen
naar haar (fore)hand en met alle
drie 'leading ladies' behaalde de
bepaald niet eenkennige vrijgezel
opmerkelijke successen.
Wimbledon, Forest Hill, Los An
geles, Philadelphia, Melbourne,
Tokio, overal bereikte en won Bet
ty Stöve finales, onverschillig-wie
haar daarbij terzijde stond. Ook
ménnen maakten graag gebruik
van haar diensten, met name de
Zuid-Afrikaan Frew McMillan. In
totaal stond Stove m twaalf Wim-
bledonfmales en daarvan won zij
er drie. 'Ik ben een lekker onbe
scheiden Rotterdamse,' 2d zij
eens. 'daarom aurf ik te zeggen:
laat iemand me dat maar eens na
doen.'
Betty Flippina Stöve werd op 24
juni 1945 in het Rotterdamse Eu-
dokia-ziekenhuis geboren, woon
de jarenlang op de Stationssingel,
bezocht het Montessori-lyceum
aan de Bentincklaan en sloeg
haar eerste tennisballen op een ei
landje in de Bergse Plas, op de ba
nen van IWOO (Inspanning West
Ontspanning Oost), de club van
haar ouders. Die dreven een da
meshoeden- en later een dames
confectiezaak op de Nieuwe Bin
nenweg en hadden twee dochters.
Betty gmg tennissen, haar zusje
de advocatuur in. 'Mijn vader zei
aitiju ix heb een dochter in het
wit en één in het zwart.'
De basis voor haar latere succes
sen met het, toen nog houten, rac
ket legde Betty Stove in Rotter
dam. Ze kreeg erdistrietstraining
en veroverde er haar eerste titel.'
het kampioenschap van Rotter
dam, in 1963. Ze maakte toen al
deel uit van 'de vier musketiers',
een kwartet talentvolle speel
sters, van wie werd gehoopt dat zij
Nederland zouden opstoten in de
vaart der volkeren. Trudy Groen
man, Elly Krocké en Anja Lepou-
tre zijn eigenlijk' altijd blijven ste
ken in de grauwe middelmaat,
Betty Stove daarentegen is veel
verder gekomen dan iedereen
verwachtte.
Professionalisme
In het begin van de j aren zeventig
kwam het professionalisme bij de
dames langzaam op gang m Stö
ve, hersteld van haar ziekte, be
sloot er full-time werk van te ma
ken. Ze begon - in haar eentje en
op eigen initiatief - de wereld rond
te reizen, van toernooi naar toer
nooi ('Ik woon in een koffer die ik
overal met me meeneem') en
werd daarin gesteund door haar
ouders, ook financieel. Zij waren
dochlerliefs grootste supporters,
maar tegelijk ook haar beste spon
sors.
De eerste grote successen voor
'Neerlands enige vrouwelijke ten-
nistroubadour' kwamen in 1972.
Met Billie Jean King won Betty
Stöve de dubbelfinales van Parijs
en Wimbledon Later dat jaar won
zij drie titels op het Melkhuisje en
was ze met Fran(;oise Durr de
sterkste op Forest Hill. Dit alles
deed zij in de daaropvolgende ja
ren nog eens dunnetjes over. Ze
voegde er in 1975 de wereldtitel
gemengd dubbel (met 'Steaming'
Dick Stockton) aan toe, speelde
dat seizoen twee Wimbledon-fina
les en werd mede voor die presta
ties benoemd tot lid van verdien
ste van de KNLTB. Een nog beter
jaar was '76, maar voor altijd in
het geheugen gegrift staat 1977,
Stóves absolute topjaar. Ze stond
in vijf finales, waarvan drie op
Wimbledon. Twee daarvan waren
intussen vaste prik geworden: het
damesdubbel en de mixed. Nieuw
en daarom een aparte sensatie
was de plaatsing voor de eind
strijd in het enkelspel.
'Baby doll'
Op weg daarheen versloeg de in
middels naar Alblasserdam ver
huisde Rotterdamse onder ande
ren Martina Navratilova en Sue
Barker, de "baby doll' van het Brit
se publiek. Het verlies van Bar
ker die met haar charmante ver
schijning nogjaarlijks de BBC-re-
portages van Wimbledon opluis
tert, betekende een streep door de
rekening voor de chauvinistische
Engelsen die The Centenary
Championships (Wimbledon was
aan de honderdste aflevering toe)
maar wat graag met een all Eng
land-finale hadden gevierd.
Het Vrije Volk van 30 juni 1977
deed geen moeite het leedver
maak te verhullen: De uitnodi
gingen waren bij wijze van spre
ken de deur al uit, toen Betty Stö
ve het geplande onderonsje tus
sen Virginia Wade, Sue Barker en
The Queen wreed verstoorde. De
van een nieuwe haarstijl en nieuw
karakter voorziene Virginia Wade
had de geheel Britse finale in het
damesenkelspel al voor negentig
procent veilig gesteld door titel-
houdster Chris Evert een van haar
zeldzame nederlagen toe te die
nen. Sue Barker moest alleen nog
het karwei afronden door een ein
de te maken aan de opzienbaren
de opmars van Betty Stöve. Maar
Betty had nog een verrassing in
petto. Het hele centreeourt stond
paf toen zij bij haar debuut op de
ze 'heilige' tennisgrond oen leef
tijdsverschil van elf jaar, haar ei
gen beperkte loopvermogen en de
opgekropte zenuwen overwon.'
'Fris als een gepoetste appel'
stond een stralende Stöve nader
hand de pers te woord en retour
neerde ze de kritische spelden
prikken (te veel dubbele fouten
bij het serveren) met hetzelfde ge
mak als waarmee ze eerder de
aanvallen van Miss Barker had af
geslagen. 'Alleen het eindresul
taat telt. En heeft iemand daar
soms aanmerkingen op?1
Onberekenbaar
In de tennisopvattingen van Bet
ty Stöve lagen uitersten dicht bij
elkaar. Twintig jaar lang reeg zij
winners en missers als kralen aan
een ketting. Wisselvalligheid heet
dat, 'Je kunt nooit voorspellen
hoe het tegen Betty gaat. Ze is zo
onberekenbaar,' sipte Sue Barker
na haar struikelpartij op de drem
pel van de finale.
In aanwezigheid van Elisabeth de
Tweede, die zich in vijftien jaar
niet op een tennisbaan had laten
zien, werd de vTOUwenfinale (toon
nog op vrijdag) een festiv -j
Britse saamhorigheid.
chess', de Hertogin, zoai ujve
door haar afkomst en statige ge
stalte werd genoemd, kreeg geen
moment de kans boven de haar
toebedeelde bijrol uit te groeien.
'Sony, bad luck, one has te win,'
lispelde de Queen toen Betty, om
de voorgeschreven réverence te
kunnen uitvoeren, even de
zwachtel van haar rechterknie
had gedaan. Een paar passen ver
der op de groene loper stond Vir
ginia Wade met een lach van oor
tot oor en de goudglanzende
schaal hoog boven, haar hoofd.
De uitslag (4-6,6-3, 6-1) deed de_
verliezende finaliste geen reehtT
Stöve was onmiskenbaar de bete
re speelster geweest, haar negen
dubbele fouten ten spijt. Maar de
hunker van 14.000 Britten om de
nationale eer wat op te poetsen
sloeg over op de dames en heren
die de lijnen In de gaten dienden
te houden. Tk heb geen enkelebal
mee gelid,' zou een balende Bet
ty later zeggen, 's Anderendaags
was haar ook in beide dubbelspel
finales waarvoor zij zich had ge
plaatst geen zege gegund. Met
Frew McMillan verloor ze van Bob
Hewitt en Greer Stevens (6-3,5-7,
4-8) en met Martina Navratilova
van Helen Gourlay-Cawiey en Jo
Anne Russell: 3-6, 3-6. De drie
troostprijzen waren samen goed
voor 40.000 gulden,
Lang is Betty Stöve nadien nog
doorgegaan. 'Soms heb ik het ge
voel dat ik het pas tegen m'n veer
tigste onder de knie zal hebben/
zei ze op haar 35ste. Een jaar latei-
won ze haar derde Wimbledon-ti-
tel (in de mixed), maar toen al be
steedde ze minstens zo veel aan
dacht aan haar eigen spel als aan
dat van de wispelturige Tsjechi
sche Hana Mandlikova - die rij
tien jaar zou begeleiden - en het
voorzitterschap van de W(omen's)
Kennis) Association).
Tennis heeft Betty Stöve veel ge
bracht. In 1973 antwoordde ze nog
op de vraag wat rij zou doen met
een miljoen, dat die gedachte
nooit bij haar was opgekomen
'omdat ik meen dat een miljoen
voor mij onbereikbaar zal zijn.'
Daar vergiste ze zich dus in. In
vijftien jaar mepte 'Hollands glo
rie' grofweg een miljoen dollar by
elkaar (1.000.047 om precies te
zjjn), een huis in Delray Beach
(Florida) en één in Schoten, bij
Antwerpen. Haar conclusie: Tk
ben er gelukkig mee geworden,
met dat tennissen, en het heeft
m'n leven gemakkelijker ge
maakt.'
