De obsessie van
Wim Stroopwafel
siisa
33
Omdat zwakheid geen slechtheid is
'De muziek heeft me
beslist geen
windeieren gelegd'
rrfl
#fi «,A
Rotterdams Dagblad
F1 p]
Wim Kerkhof heeft twee passies: muziek maken en weten
waar wat ligt In de wereld. Als zanger en oprichter van The
Amazing Stroopwafels treedt hij250keer per Jaar op; tussen
door reist hij zoveel maar kan 'en zo breidt het topografisch
arsenaal In mijn hoofd zich steeds verder utt'.
Door Aad Wagenaar
„Ik ben/' 2egt Wim Kerkhof, zan
ger, bassist en pianist van The
Amazing Stroopwafels, „van
kindsbeen af geobsedeerd door
plaatsen, door waar iets is gele
gen: een stad, een dorp, een ge
hucht en wat de straterüoop
daar dan is en hoe de pleintjes lig
gen. Ik ben behept met watje noe
men kunt een topografische ob
sessie, je mag het ook een afwij
king noemen. Ik heb als jongetje
nooit gevoetbald, ik ging altijd
met myn fietsje de hele buurt en
wijde omgeving verkennen, en
toen ik nog niet fietsen kon deed
ik het op mijn step. Die topografi
sche verkennerij ben ik in Vlaar-
dingen begonnen, de stad waar ik
al bijna mijn hele leven woon. Alle
straten van de stad fietste ik af en
ook wist ik al jong de weg naar het
gemeentearchief te vinden. Daar
gmg ik kijken hoe het vroeger
had gezeten: hoe liep die bepaalde
straat toen-en-toen en wanneer
precies was dat pleinlje aange
legd en wat lag daar voordien?
Enzovoorts. Toen ik wat ouder
werd, een jaar
of tien, waagde
ik me verder
van huis, dan
gmg ik naar
Maassluis,
Schiedam,
naar Kethel en
Oversehie.
Met de jaren
ging ik stééds
verder, naar Delft, naar Berkel-
Rodenrijs, Naaldwijk. Ik was
denk ik dertien toen ik op ontdek
king ging in de periferie van Den
Haag: ik fietste alle straten van
Voorburg en Rijswijk uit. Elke
straat, steeg of slop waar ik door
kwam noteerde en tekende ik uit,
met de situatie ten opzichte van
de andere straten erbij. Thuis
maakte ik daar kaarten van, plat
tegronden van dorpen en wijken.
Mijn exploratiegebied was zo'n
veertig kilometer rond Vlaardin-
gen ik kan zonder liegen zeg
gen dat ik daar in élke straat en
steeg ben geweest. Rotterdam en
Den Haag echter, daar ben ik
nooit serieus aan begonnen; zulke
grote steden vormden een te om
vangrijke gebied voor mij. Den
Haag, daar cirkelde ik omheen
met mijn fietsje, zo heb ik bij
voorbeeld wel Wateringen en
Monster en Loosduinen in kaart
kunnen brengen, maar die hele
lange Laan van Meerdervoort met
al zijn zijstraten en daar weer de
dwarsstraten van, nee daar dorst
ik toch met aan."
Wim Kerkhof, 45, praat en zit en
loopt in de voorkamer van zijn
huis aan een stil Vlaardings plant
soen. Vanonder de bank waarop
hy af en toe pauzeert, heeft hij wat
schoenendozen tevoorschijn ge
trokken, Er zitten honderden
schoolschriftvelletjes in, waarop
in balpen wijken en stratenpatro-
nen van Zuid-Hollandse gemeen
ten zijn getekend. Maasland,
Hoek van Holland, Naaldwyk-
Noord, Honselersdijk, Maasdijk,
Ter Heijden, 'Monster situatie
in 1968, gecontroleerd aan origi
nele notities van 1971'.
„Ik heb boven nog een heleboel
van die dozen staan," zegt Kerk
hof, „ze zitten barstensvol topo
grafie. Er heeft aardig wat werk in
die kaartjes gezeten hoor, want
toen ik jonger was bestonden er
nog geen straatnaamgidsen van al
die stadjes en dorpjes en van
die kapsjonerige informatiebor
den aan de ingang van elk gat had
nog memand in Nederland ooit
gehoord."
Country-music
Wim Kerkhof draagt een witte
trui in een grove kabelsteek, die
over een fletse spijkerbroek
hangt. Hy heeft lang en sluik don
kerblond haar en ziet er daarmee
wat overjarig-artistiek-progres-
sief uit. Gul schenkt hij zijn be
zoeker de slechtste koffie ooit
door deze geproefd.
Wim Kerkhof is behalve een topo
grafisch geobsedeerd mens ook
een gevierd componist, tekst
schrijver en zanger. Al bijna twin
tig jaar is hij de helft van het duo
The Amazing Stroopwafels, dat
eventueel, dankzij wat bevriende
musici, ook als flink podiumen
semble voor optredens en platen-
sessies beschikbaar is.
In een hoek van de nogal kale
voorkamer staan een paar dui
zend langspeelplaten opgesta
peld. „Ik heb gisteren nog een
nieuwe platenspeler gekocht,"
zegt Kerkhof, „want ik draai erg
veel lp's, het meeste is Ameri
kaanse muziek, vooral uit Califor
nia jaren zestig, Birds, country-
music, veel ervan is niet op cd uit
gebracht. Merle Haggart is een fa
voriet van me, daar heb ik zo'n
zestig platen van; een country-
zanger die mij heel erg inspireert.
Mooie, verhalende, epische lied
jes schrijft die man."
Wim Kerkhof is vrolijk en uitge
slapen. Gisteravond was hij al
vroeg weer thuis van een optre
den in Den Briel voor medewer
kers van een automatiseringsbe
drijf en 's middags speelden hij en
zijn partner Rien de Bruin voor
een inkooporganisatie in Hotel
Intell in Rotterdam.
„Straks moet ik naar Stolwijk
voor een bedrijfsfeestje en van
avond staan we voor personeel en
donateurs van de Rotterdamse
dierenambulance," zegthy. „Mor
gen zitten we op een feest in een
oud-jeugdhonk in Zoetermeer.
Overzichtelijke partijtjes allemaal
en dat is fijn ook, want voor hoe
minder mensen we spelen, hoe
leuker het is. Een huiskamer-
feestje gaat ons eigenlijk het aller
beste af, al mogen daar best vijftig
mensen aanwezig zijn. Maar als
het er meer dan honderd worden
ga ik het een beetje vervelend vin
den. Dus een theateroptreden, of
schoon graag gedaan, beleven wij
nooit zo als een succes, want dan
zien we alleen maar een donkere
zaal. Rien en ik spelen bij voor
keur live voor een intiem groepje,
zodat er dus contact is met de
mensen. Hoewel, we hebben ook
wel eens met Lee Towers in de
uitverkochte Ahoy' gestaan en dat
was, moet ik
toch wel zeg
gen, een zeer
bijzondere be
levenis. Het
was tijdens het
Gala van 1986;
Lee Towers
wou toen een
eresaluut aan
het gilde der
straatzangers brengen en dus
mochten wij dwars door alle glim
mers en gütters heen in ons t-
shirtje en spijkerbroek meedoen
aan het praehtgala ik zie ons nog
komen aanlopen in dat licht, hele
maal vanachter uit de zaal, Rien
met zyn gitaar, ik met de bas en
zestig meter snoer achter ons aan.
In het gangpad zongen we 'Ik ga
naar Frankrijk' tot we op het podi
um bij Lee waren en daar brach
ten we toen samen met hem ons
nummer 'Ome Kb'. Groot succes,
leuke ervaring, heel Ahoy' zong
mee."
Maastunnel
De topografische hartstocht van
Wim Kerkhof weerspiegelt zich in
het repertoire van The Amazing
Stroopwafels. De meeste liedjes
hebben een stad of dorp of een be
paalde lokatie ervan als titel, on
derwerp of plaats van handeling.
Constante semi-hit op de Hilver-
sumse zenders zijn al bijna twin
tig jaar het melancholieke 'Oude
Maasweg' en het jachtige 'Ik ga
naar Frankrijk'. Als recente suc
cessen gelden de quasi-protests-
ong 'Vuilendam vrij!' en het lief
desliedje 'Maastunnel' dat, hoe
verzin je het, de fïetseTsbuis van
de diepgelegen Rotterdamse oe
ververbinding als romantisch de
cor heeft
„Ik heb dat altijd gehouden, die
diepe belangstelling voor plaat
sen en hoe ze in het land gesitu
eerd zijn," zegt Wim Kerkhof.
„Toen ik begon op te treden, hield
ik op de kaart nauwkeurig bij
waar we allemaal geweest waren.
Dat doe ik ook met de landen
waar ik heb gereisd; die tel ik en
daarbij probeer ik dan zo'n groot
mogelijk aantal te krijgen. Ik ben
inmiddels aan land nummer 100
toe, dat heb ik bereikt door zelden
naar hetzelfde maar steeds naar
andere landen te gaan. Ik reis er
dan flink in rond en probeer op zo
veel mogelijk plekken te komen
en de boel op te nemen. En dan
breidt het topografisch arsenaal
in mijn hoofd zich steeds verder
uit. Die sport om zoveel mogelijk
landen te bezoeken beoefende ik
aanvankelijk met een vriend. Wij
wedijverden met elkaar: ik was
aan 75 en hij aan 28. Maar opeens
ging zijn verkering uit en toen is
hij van liefdesverdriet als een
waanzinnige gaan reizen en had-
ie me in de kortste keren inge
haald. Hij staat nu op 127."
„Ik reis steeds alleen. Die alleen
heid is gekomen toen ik op mijn
23ste met een vriendin naar Polen
op vakantie ging en daar bonje
kreeg, zodat we uit elkaar gingen.
Ik zat toen helemaal in Byalistok
en wat moest ik nou gaan doen, zo
in m'n eentje? Uiteindelijk heb ik
mezelf maar in beweging gezet en
zo ben ik in zeven dagen tijd, lif
tend en stukjes met de trein en de
boot, helemaal in het westen van
Ierland terechtgekomen. Dat
vond ik zo leuk, zo gans alleen op
weg, dat ik daarna steeds als reizi
ger op mezelf ben gebleven. En ik
heb gelukkig een vriendin die
niet van reizen houdt, dus ik hoef
me met schuldig te voelen. Ik doe
alle continenten aan en probeer
op een reis zoveel mogelijk lan
den te scoren. Zo ga ik by voor
beeld naar Nieuw-Zeeland, daar
reis ik dan in twee weken van
noord naar zuid doorheen en dan
vlieg ik via Tonga, waar ik drie da
gen blijf, naar Samoa en reis ik te
rug via Fiji, waar ik weer een paar
dagen blijf, en vervolgens vlieg ik
naar huis. Dan ben ik dus in vier
zeer verre landen geweest"
Geschiedenis
Wim Kerkhof is in 1953 geboren
in Rotterdam en als baby naar
Vlaardingen verhuisd. Na de lage
re school ging hij in snel tempo
door het gymnasium en verliet
dat klassieke instituut met glan
zende cijfers. „Ik ben in 1971 ge
schiedenis gaan studeren in Lei
den, ik heb mijn kandidaats ge
haald met een 8, dus allemaal pri
ma. Maar vervolgens moest ik di
dactiek gaan doen omdat ik ge
schiedenisleraar wilde worden. Ik
heb toen een paar weken stage ge
lopen op het Thomas Morecollege
in Den Haag, maar ik vond mezelf
daar zó ongelooflijk jong en ik zag
zó op tegen de vaste baan voor de
klas die in het verschiet lag. dat ik
het beter vond om iets totaal an
ders te gaan doen. Ik ben meteen
opgehouden met mijn studie en
ik ging de muziek in."
Hij zat in die tijd al m een country
Zaterdag 30 januari 1999 0
Wim Kerkhof:
'Als ik ge
schiedenisle
raar was ge-
wordert had ik
nooit op mijn
bankrekening
staan wat ik
nu heb.' Foto
Theo Böhmers
western-groep, speelde piano,
zong en schreef liedjes. In 1979
scheidde Kerkhof zich af en be
gon zijn eigen ensemble. „In het
begin speelde ik met Fred Piek,
die uit de groep Fungus kwam.
Toen we na een paar maanden als
The Amazing Stroopwafels een
beetje voet aan de grond kregen,
hebben we rond ons duo een hele
band geformeerd, waarvan de le
den ook uit Fungus kwamen:
drummer Louis de By, bassist
Koos Pakvis en gitarist Arie van
der Graaf. Na een tijdje is Fred
weggegaan en ben ik met Rien de
Bruin als duo gaan spelen, af en
toe aangevuld met Arie van der
Graaf. Dat was omstreeks 1984 en
vanaf die tijd kregen we steeds
zo'n 250 optredens per jaar, dat is
tot op de dag van vandaag zo ge
bleven. En elke keer als we een
plaat opnemen, komen die vroe
gere bandleden er weer bij."
„Ik speel op een triplex contrabas
uit Scheveningen. Omdat ik daar
onder het zingen de hele tijd hard
tegen sta te schoppen is die bas
beschermd met flightcase-strips
en steekt er over de volle lengt^
een stalen pin doorheen. Het in«
strument is gemaakt door
Seheveningse contrabas-bouwer
Kingma. Die man is een keer ojj
straat naar me toegekomen en zei
toen trots: 'Ik persoonlijk heb di4
bas gebouwd, weet je dat wel?'i
Den Haag was in de jaren vijftig af
een echte rnuziekstad, daar barst*
te het van de combo's, jazz en haf
whü, en omdat je toen nog geen 1
basgitaren had wilde iedereen-
een contrabas. Daar is die meneer
Kingma destijds op ingesprongen
en hij heeft van betaalbaar en zeer
stevig materiaal, triplex dus, keuf
nge gebogen driekwart bassen
gebouwd. Je kunt er tegenwoorl
dig trots op zijn als je mag zeggeit
dat je een Kingma-bas hebt. ik
heb er zelfs twee." J
Gebroeders Boterham J
De wonderlijke naam The Ama-
zing Stroopwafels is in 1979 zof-j
maar uit de lucht komen valient
Wim Kerkhof en zijn vriendeij
speelden een repertoire dat Em
gels/Nederlands was en wilder;
daarom ook een haif-Engelse^
half-Nederlandse naam voor hun
groepje. „We zijn er een avondje
op gaan zitten, er gingen allerlei
namen over de tafel, de meeste
geent op de Flying Burrito Bros,
wat zo veel betekent als De Vlie
gende Gebroeders Boterham. Én
opeens stond daar, ongeveer jm
dezelfde geest, die naam Amazing
Stroopwafels. Het betekent niks,
maar de combinatie van woorden
is goed, want de naam blijft gelijk
hangen bij de mensen."
Wim Kerkhof schrijft de teksten
van zijn liedjes meestal met zijn
Vlaardingse vriend Cornells Pons,
die hij nog van school kent.
men lukt 't ons doorgaans in één
avond om de tekst klaar te hebben
en de volgende dag maak ikHer
dan de muziek bij. Ik vind mezelf
meer een ambachtsman dan een
dichter. Het idee en de woorden
komen weliswaar opeens maar jk
moet samen met Cees toch steeds
vreselijk ploeteren om die tekst
goed te maken. Dat is heel veel
transpiratie. Met de muziek gaat
het altijd een stuk gemakkelijker.
Van de ongeveer 150 liedjes die
we tot dusver hebben opgeno
men, zijn er maar een stuk of tien
van andere tekstdichters, vooral
uit de vooroorlogse jaren zoals
Koos Speenhof!, Willy Derby,
Kees Pruis en Dirk Witte."
Commercieel succes Z
„Het gaat ons erg voor de wincfc^
antwoordt Wim Kerkhof op de
vraag naar het commercieel SÜ&»
ces van The Amazing Stroopwa
fels. „Als ik een paar hele slechte
jaren mocht krijgen, zou ik dat
zonder problemen overleven. De
muziek heeft me beslist geen
windeieren gelegd. Als ik geschie
denisleraar was geworden had ik
nooit op mijn bankrekening staan
wat ik nu heb. Maar daar heb ik
destijds die stap naar de muziek
niet voor gezet hoor, dat is ge
woon mooi meegenomen. Ik-ben
ook niet nerveus over de levens
avond die op een dag zal aanbre
ken. In dit vak hoef je niet"véél
stress te hebben als je gewoon, zo
als ik, je eigen optredens regelt:
Je kunt er ook erg oud in worden.
Hoe het afloopt weet ik niet,^
denk dat je op een zekere dag ge
woon uit elkaar valt als Amazing
Stroopwafels."
Denkwijzer
Door RetiêDiekstra
De New York Times, een van de
- leidende kranten in de Verenigde
Staten, heeft een columnist, beho
rend tot het kamp van de conser
vatieve tegenstanders van Bill
Clinton, die onlangs iets deed dat
conservatieven zelden doen. Hij
gaf toe dat hij er niets meer van
snapt. Waar hij niets meer van
snapt, is dat het merendeel van de
Amerikanen Clinton als president
blijft steunen.
Waar hij ook absoluut niets van
snapt is dat de mensen uit Clin
ton's düecte omgeving, zijn
vrouw, zyn dochter, zijn vrienden
en medewerkers, hem trouw blij
ven. „Hoe kan dat nou?" riep hij
in een column in de Times bijna
wanhopig uit Clinton heeft tegen
vriend en vijand gelogen, heeft
meineed gepleegd, zijn meest
dierbaren bedrogen en gepro
beerd al die misstappen te verdoe
zelen. Met zo iemand wil je toch
nooit van zijn leven meer iets te
maken hebben?
Toen ik de betreffende column
gelezen had, was mijn eerste ge
dachte: die columnist is vast van
Nederlandse komaf. Want het
mensbeeld van een aanzienlijk
deel van de Nederlanders lijkt
verdacht veel op dat van de Ame
rikaanse conservatieven. Kern
van dat mensbeeld is het volgen
de: de mens is uit zyn aard vooral
tot het slechte geneigd. Daarom is
de voornaamste opdracht van ie
der mens zich een zo sterk karak
ter aan te meten dat hij daarmee
V
zijn slechte neigingen zo niet
weet uit te bannen dan toch weet
te onderdrukken.
Mensen die op een bepaald mo
ment toch in de fout gaan, doen
dat omdat ze zwak van karakter
zyn. Ze zyn als persoon gewoon
niet sterk, niet integer (letterlijk
gaaf, wuerbaar) genoeg ten
overstaan van hun eigen slechte
impulsen. Kortom, als iemand
iets verkeerds of slechts doet, is
dat zelden toevallig of per onge
luk of door onoplettendheid of on
zorgvuldigheid.
Kwade neigingen
Het is meestal een symptoom van
een veel breder patroon van niet-
beheerste slechtheid dat die per
soon kenmerkt. Daarom, aldus
die opvatting, gaat zo iemand ook
nooit op een punt, maar altijd op
meerdere punten in de fout. En
dan doet hü niet alleen nu, maar
hij zal dat in de toekomst blijven
doen. Hy is als persoon gewoon
niet sterk genoeg zijn kwade nei
gingen te bedwingen. Daarom
ook moeten zulke mensen als het
enigzms kan voorgoed uit onze di
recte omgeving verwijderd wor
den. 'Rotte appels' in de mand ste
ken nu eenmaal gemakkelijk de
andere, nog integere, nog gave ap
pels aan.
Een recent slachtoffer van die
conservatieve houding in ons
land is Anton Geesink. Nog maar
nauwelijks was bekend geworden
dat hij mogelijk een onzorgvul
digheid had begaan, of half jour
nalistiek Nederland begon acuut
T
zijn hele leven om te spitten, op
zoek naar veel meer fouten om zo
'het grote patroon van slechtheid'
bloot te kunnen leggen. Een
'slechtheid' komt nooit alleen en
nooit zomaar, aldus die opvatting.
Het is precies die laatste houding
die maakt dat zelfs als verder
niets gevonden wordt, het kwaad
toch geschied is. De persoon bij
wie de fout of onzorgvuldigheid is
geconstateerd is, zal door anderen
voortaan als potentieel risico
wie weet wat voor slechtheden er
in de toekomst nog allemaal door
het zwakke karakterpantser heen
zullen breken worden be
schouwd en daarom worden
gemeden, buitengesloten of afge
dankt.
Vandaar dat de SNS-bank stopt
met het TV-reclamespotje waarin
Geesink een rol speelt. Of hij nou
schuldig is of niet, hij kan vanwe
ge de IOC-kwestie bij de kijker op
de bank thuis, vanaf heden ver
keerde associaties oproepen, al
dus een woordvoerder van de
bank.
Anton Geesink heeft zich inmid
dels bij die bedroevende en ern
stig gestoorde conclusie neerge
legd. Hy heeft laten weten dat hij
begrijpt niet meer in Nederland te
kunnen functioneren. En nie
mand die hem op dat punt tegen
spreekt. Wat voor de houding van
conservatief, lees 'machtheb
bend', Nederland ten aanzien van
Geesink geldt, geldt in nog veel
sterkere mate voor de houding
van conservatief Amerika ten
aanzien van Clinton. Niet alleen is
hij, zoals alle mensen, tot het kwa
de geneigd, maar hij is zo zwak
van karakter, zo slecht m staat om
zijn kwade neigingen m de hand
te houden, aldus die opvatting,
dat hij een duivels voorbeeld voor
de natie is.
Ziel
En dus moet hij, zoals alle duivels,
uitgedreven worden. Ten tijde
van de middeleeuwse heksenpro
cessen, zoals die onder andere
door de rechtbanken van de in
quisitie werden gehouden, gold
dat de aangeklaagde slechts een
weg openstond om zijn of haar
ziel te redden. Die weg was schuld
bekennen, daarvoor vergeving te
vragen en gedwee de opgelegde
strafte ondergaan.
Gewoonlijk was die straf defini
tieve verwijdering uit de samenle
ving door middel van verbanning
of de dood, door wurging of ver
branding. Door die straf beken
nend en begripvol te ondergaan
vervulde hij de laatste en enige
belangrijke opdracht die hy nog
kon vervullen, namelijk: de sa
menleving te zuiveren van zijn of
haar slechte invloed. Daarmee liet
hy ook nog eens goede boodschap
voor de achterblijvers na, name
lijk: 'het is terecht dat ik met
meer mee mag doen. Trek allen
daaruit de les nooit te doen wat ik
gedaan heb'.
Precies dat is wat de Amerikaanse
conservatieven zo vreselijk graag
willen dat Clinton zou doen. Na
tuurlijk hebben ze gelijk als ze
stellen dat Clinton een aantal
zwakheden heeft. En natuurlijk
hebben ze ook gelijk dat hij op die
zwakheden aangesproken moet
worden. Maar dat is niet de kwes
tie waar het hier wezenlijk om
gaat. De kwestie waar het omgaat
is of Clinton's zwakheid zijn
kwaadaardigheid bewijst.
Nou is het niet zo heel gemakke
lijk om te defimeren wanneer ie
mand een kwaadaardig mens is.
Naar myn idee komt de volgende
omschrijving nog het dichtst m de
buurt: iemand is kwaadaardig of
slecht als hy opzettelyk en be
wust en uit lust of eigen voordeel
aan anderen leed toebrengt op
een manier die het leven van die
anderen schaadt of ontwricht, en
relatief onverschillig staat ten
aanzien van die gevolgen.
Mensen die andere mensen of
kinderen tot seksueel contact
dwingen vallen onder deze defini
tie. Mensen die andere mensen of
dieren aftuigen omdat ze dat lek
ker vinden, vallen onder deze de
finitie. Mensen die andere men
sen met geweld of onder dreiging
daarvan beroven vallen onder de
ze definitie. Mensen die andere
mensen doden of bedreigen ten
einde ervoor te zorgen dat ze be
paalde zaken niet aan kunnen ge
ven, vallen er onder. En de ene
mens die de andere mens ver
raadt omdat hy voordeel of lust
beleeft aan diens ondergang, valt
eronder.
Zwakheid
Is Clinton zo iemand? Heeft hy
een verhouding met Monica ge
had met als opzet zijn vrouw te
kwetsen* Heeft hij over die ver
houding gelogen met als bedoe
ling het Amerikaanse volk een
loer te draaien of het politieke be-
dryf in Washington te ontregelen
en zal het hem worst zijn dat an
deren daar onder lijden? Ik denk
het niet. En ik denk dat de men
sen uit Clinton's directe omge
ving zeker weten van niet. Ze
kennen zyn zwakheid en ze bekri
tiseren hem daarom, en ze kra
nen zijn sterkte en ze prijzen hem
daarom. Hetzelfde geldt voor een
groot deel van het Amerikaanse
volk.
Dat kent hem inmiddels als een
schuinsmarcheerder en als j(g-
mand die zich met alle krachten
veel effect inzet om geweld en
leed in de wereld te verminderen
en die allesbehalve onverschillig
staat ten aanzien van het lot van
zyn medemensen. De grote Wè-
reldgodsdiensten zoals het chris
tendom, het boeddhisme en deJi-
lam hebben als een centrale stel
ling dat mensen nooit alleen aan
de hand van hun zwakheden be
oordeeld of afgerekend mogen
worden. Een mens Is altijd meer,
altijd beter dan zijn ergste zwak
heid. Die opvatting vormt de kera
van welwillendheid en liefde van
mensen jegens elkaar en de voor
waarde voor verandering en per
soonlijke verbetering.
Maar wie zwakheid tot voldoende
bewijs voor kwaadaardigheid op
blaast of poogt dat te doen, is njët
geïnteresseerd in verandering of
verbetering van de ander. Hij! is
uitsluitend uit op diens bestraf
fing of afgang. Het conservatieve
mensbeeld dat in Amerika op
mensen Clinton en in Nederland
op mensen als Geesink jaagt, is
een vijandig mensbeeld. Het isin
zichzelf kwaadaardig. Daarom, als
Clinton valt of Geesink Neder
land verlaat, heeft het kwaad ge-'
zegevierd. -
