Met mobiele telefonie
groeit angst voor
elektrostress
4*
mw
Elf Koerdische asielzoekers uit
zwembad Schiedam worden uitgezet
Wat zit er al in?
Slechte reclame
Telecombedrijven: angstvoor
gezondheidsklachten is voorbarig
Rembrandt gestolen
uit Deens museum
Rotterdams Dagblad Commentaar -
*JÊL
iOou, LATeaj *r£ -4[>
x/olvJAlSEWEfi wT EiWAR
Ci AAW - 6.EJF «E J
P£ -JjjF
3oW5yRtkEwftuTjE
-&,EEF rtE SE itaL.'
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 30 januari 1999
e
Door Peter de Lange
De politie zit krap. Al jaren. Vooral Rotterdam-Rijnmond
zit in de hoek waar de klappen vallen. Al sinds de tijd van
de toenmalige korpschef Hessing is de uitstroom van
agenten groot. Vooral politiemensen uit het zuiden en oosten des
lands zeggen het Rijnmond-korps na verloop van tijd gedag en ke
ren terug naar hun geboortegrond.
De redenen daarvoor zijn legio. Zo is de werkdruk in dit gebied
enorm. Bijna nergens in Nederland is de politieman zo zwaar belast
als hier. Dat verklaart het hoge ziekteverzuim in sommige distric
ten. Zoals in Feijenoord-Ridderster, het voormalige Groot-IJssel"
monde, waar op absolute crepeersterkte wordt gewerkt. Een situa
tie die niet bevorderlijk is voor de werkvreugde.
De situatie is ernstig, waarschuwden de ondernemingsraden in de
'bedreigde' districten deze week. Er kan minder worden gesurveil
leerd, speciale projecten gaan in de ijskast, agenten hollen nog
slechts van incident naar incident Kortom: de veiligheid gaat er on
der lijden. Misschien dat de stijging van het aantal straatroven en
overvallen met liefst twintig procent in deze regio op deze manier
kan worden verklaard.
Al met al een negatieve spiraal, die nauwelijks te doorbreken valt.
Want als het wonen en werken voor politiemensen in deze regio on
aantrekkelijk blijft, zal de uitstroom groot blijven. Waar het korps
bij is gebaat, is rust en vooral véél creativiteit. Het idee om in Rot
terdam een banenwinkel voor de politie te openen, is een goed voor
beeld daarvan.
De discussie over de politie-CAO van de laatste dagen is opnieuw
een lelijke streep door de rekening. Een rekenfoutje van het minis
terie zorgde ervoor dat de recent met moeite afgesloten collectieve
arbeidsovereenkomst op de helling gaat. Dat is zonde, want de ach
terban was juist zo in de nopjes met het bereikte resultaat. Het lijkt
dat de politie moet bloeden voor een stommiteit op hoog niveau.
Wat de uitkomst ook moge zijn, de hele affaire doet weinig goed kan
het imago van de politie en zal er ongetwijfeld toe leiden dat jonge
ren, die graag bij de politie zouden werken, wel twee keer nadenken
voordat ze hun sollicitatiebrief schrijven. Het huidige geklungeld
met de CAO is de slechtste reclame die de politie zich kan wensêp.
Mobiel bellen is praktisch en handig, maar is het ook gezond? Een zaktelefoon is in feite niets
anders dan een radiozender: er zijn stralingsgolven voor nodig om de boodschappen van de
ene abonnee over te brengen naar de andere. „Mensen die gevoelig zijn voor straling, kunnen
er ziek van worden," menen sommigen. Medici zijn daar nog lang niet van overtuigd. Wel dui
delijk is dat door het toenemend gebruik van de zaktelefoon, Nederland gaandeweg wordt be
plant met een dicht woud van zendmasten en steunzenders. Al die installaties zenden radiofre
quente straling uit, en steeds meer mensen ervaren dat als een bedreiging.
Afgelopen week deed de gemeen
te Haarlemmermeer de GSM-zen-
der uit medische (en in tweede in
stantie planologische) overwegin
gen in de ban. De daken van
woongebouwen in de Noord-Hol
landse gemeente moeten er voor
lopig vrij van blijven. De Overijs
selse gemeente Ommen nam eer
der al een dergelijk besluit. Ook
in Ridderkerk rees verzet: daar
kwamen huurders in opstand te
gen een zendmast van telefoon
maatschappij Dutchtone op hun
dak. „Zolang wij niet weten of zul
ke antennes gevaar opleveren,
zeggen wij: weg met die troep,"
verwoordde de secretaris van de
huurdersvereniging de ongenoe
gens in het flatgebouw.
In Rotterdam wordt de groeiende
behoefte aan GSM-masten voorlo
pig niet als een probleem ervaren.
Tot dusverre heeft de Dienst Ste-
debouw en Volkshuisvesting
(dS+V) zonder enig bezwaar
bouwvergunningen afgegeven
voor een stuk of acht grote zend
masten. Strengere normen of een
eigen gemeentelijk beleid zjjn
voorlopig niet te verwachten, voor
zover de dS+V weet. Trouwens, zo
wordt gemeld: voor zendmasten
korter dan vijf meter is geen ver
gunning nodig; de exploitant
heeft dan alleen toestemming no
dig van de eigenaar van het ge-
houw waarop hij de zender wil
plaatsen.
En veel in het GSM-verkeer ge
bruikte zenders halen een hoogte
van vijf meter bij lange na niet.
Het zijn vaak betrekkelijk kleine
installaties die lijken op de sire
nes die de burgerbevolking bij
een ramp moeten waarschuwen.
Eigenaren van hoge gebouwen
kunnen met zo'n simpel apparaat
je op hun dak een leuk graantje
meepikken op de groeiende GSM-
markt. Voor de huur van een paar
vierkante meter dakruirate be
taalt de telefoonmaatschappij grif
duizenden guldens huur per jaar.
Kerken lenen om die reden graag
hun torens uit aan telecombedrij-
Het ALL1N belpakket bunt u verkrijgen bij de
Dutchtone shops in Amsterdam, Haarlem, Leiden,
Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Amersfoort,
verder kunt u terecht bij de meeste filialen in
de Randstad van BCC, BelCompany, Comshop,
Correct, Dixons, Electric City (V&D), EP:Electro-
nicPartner, Expert, Filmpost, Flandria, Foka, Foto
Klein, Hom Elektra, Kijkshop, Kinorama, Klein
Electronics, Kral Fotostores, Let's Talk, Mega
Elshout, NEBO Foto Video Telecom, Radio
Modern Electronics, RAF, Scheer Foppen,staff-
horst, steenweg, Superphoto, t for telecom,
The Phone House, Telecom Today, TeleTools en
Valkenberg. Bel voor adressen: 0800 - 0550.
dutchtone
Straks belt iedereen met Dutchtone.
ven. Ook voor woningcorporaties
kan een contract met een tele
foonmaatschappij een aardige bij
verdienste opleveren. Een wo
ningbouwvereniging in Hoek van
Hofland bijvoorbeeld kan met het
geld dat ze verdient door een
.zendmast te tolereren op het dak
van een woonflat, leuke dingen
doen voor de huurders.
Maar huurders zijn -zie Ridder
kerk - niet altijd blij met een tele
foonmast op het dak. Ze zijn bang
dat de huisbaas zich verrijkt ten
koste van hun gezondheid. Over
hoe groot dat riscio is lopen de
meningen uiteen. Waar medici
zeggen tot dusverre geen gevaren
te hebben geconstateerd, bewe
ren particulieren dat GSM-stra-
ling tot de akeligste aandoenin
gen kan leiden.
Er zijn verschillende onderzoe
ken gedaan naar mogelijke kwa
lijke gevolgen van de radiofre
quente straling die wordt uitge
zonden door mobiele telefoons en
zendmasten, onder meer door het
ministerie van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieu
(VROM) en de Inspectie van de
Volksgezondheid, Uit dit onder
zoek kan in elk geval worden ge
concludeerd dat er bij blootstel-
,ling aan een hoge dosis straling
bepaalde gevaren bestaan, anders
had het onderzoek niet geresul
teerd in de 'Richtlijn voor radio
frequente straling bij zendinrich-
tingen'. Deze richtlijn stelt limie
ten aan de blootstelling van men
sen aan GSM-straiing.
VROM en de inspectie maakten
bij het opstellen van de richtlijn
gebruik van normen die de Inter
national Radiation Protection As
sociation (IPRA) eerder had gefor
muleerd. Om mogelijke schadelij
ke gevolgen van radiofrequente
straling te voorkomen, zegt de
IPRA-norm, dient een afstand
van minimaal 2,5 meter te worden
bewaard van een GSM-antenne.
De Gezondheidsraad, die zich ook
met het probleem bezighield,
sloot zich bij deze bevindingen
aan. Volgens de Rotterdamse
GGD hoeft aan de kwaliteit van
deze onderzoeken niet te worden
getwijfeld.Alleen een heel hoge
dosis straling kan effecten het
ben."
De gemeente Haarlemmermeer
houdt er desondanks rekening
mee dat mobiele telefonie onbe
kende gevaren voor de volksge
zondheid met zich mee kan bren
gen. Die onzekerheid was voor het
gemeentebestuur reden om te be
sluiten voorlopig geen GSM-an-
tennes op woongebouwen toe te
staan.
Haarlemmermeer heeft nog een
tweede argument om telefoonzen-
Er worden al zendmasten voor mobiele telefoons vermomd als boom, zoals hier In Ierland.
Foto Cbrts Bacon/AP
ders voorlopig in de ban te doen,
maar dat heeft een planologische
achtergrond. De gemeente voor
ziet een ongebreidelde groei van
masten en antennes en wil eerst
bestuderen welke plaatsen zich
het best lenen voor al die nieuwe
steunzenders.
Voor de stichting Meldpunt Net
werk Gezondheid en Milieu staat
ondertussen vast dat mobiel bel
len tot ernstige gezondheids
klachten kan leiden. Op een inge
zonden brief, die vorige maand in
een aantal landelijke dagbladen
verscheen om bellers op mogelij
ke gevaren te wijzen, ontving het
meldpunt ruim 150 reacties.
„Het overgrote deel had betrek
king op gezondheidsklachten,"
vertelt stichting-medewerkster
Ingrid van Herk. „Mensen die in
de buurt wonen van een zendmast
of er een op het dak hebben staan,
klaagden over slapeloosheid en
concentratieverlies. Anderen
kwamen met reumatische Mach
ten en immuniteitsklachten."
Een vrouw bij wie een zendmast
op het dak van haar woning was
geplaatst vertelde dat zij sinds
dien het gevoel heeft constant on
der stroom te staan. Van Herk;
„Zij heefteen metalen springveer
onder haar matras en ligt bij tijd
en wyle te schokken en te schud
den in bed." Een andere klacht
was afkomstig van een jongeman
die op zjjn werk intensief gebruik
maakte van een GSM-telefoon.
„Bij hem is een tumor op zijn ge
hoorzenuw geconstateerd."
De slachtoffers zelf zijn er van
overtuigd dat hun klachten her
leidbaar zijn tot'telefoonstraling',
maar die relatie is moeilijk aan
toonbaar zolang er geen weten
schappelijke rapporten liggen die
dit bevestigen. .Artsen gooien het
meestal op stress," zegt Ingrid
van Herk., „Wij hebben er een an
der woord voor. Elektrostress.
Mensen komen letterlijk onder
spanning te staan."
De telefoonmaatschappijen zijn
uiteraard niet blij met deze gelui
den en nog minder met ontwikke
lingen zoals die zich voordoen in
Haarlemmermeer, Ommen en
Ridderkerk. Alle angst voor ge
zondheidsklachten is voorbarig,
meent KPN Telecom, exploitant
van Het Mobiele Netwerk. „Er is
nog nooit bewezen dat je kanker
krijgt van GSM-straling. Er zijn
zeer strenge normen opgesteld
door onder andere TNO en de Na
tionale Gezondheidsraad en daar
houden wij ons keurig aan."
Ook bij KPN's concurrent Liber-
tel melden zich 'wel eens abom
nees met gezondhcidsvragen'. Zij
krijgen steevast te horen dat mo
biel bellen geen gevaren met zich
meebrengt. Xibertel wijst abon
nees die twijfelen graag op een
brochure van het ministerie van
VROM waarin met zoveel woor
den staat dat de gezondheid niet
hoeft te lijden onder het gebruik
van een zaktelefoon. De Libertel-
zegsman; „Bij ons is het dus geen
punt. Wjj nemen iedere klacht se
rieus, maar op dit moment zijn er
geen aanwijzingen voor schadelij
ke gevolgen voor de gezondheid."
Om het steeds verder uitdijen van
het aantal zendmasten enigszins
binnen de perken te houden zoe
ken de telefoonmaatschappijen
voortdurend naar nieuwe oplos
singen. Ze onttrekken hun hard
ware aan het oog door die te schil
deren in de kleuren van de omge
ving en te vermommen als een
schoorsteen of een boom. Of ze
doen aan sitesharing: meer maat
schappijen gebruiken met z'n al
len één zender. Dat is niet alleen
esthetischer, het is ook nog eens
goedkoper.
DoorRemkoTanis
Schiedam— Twee Koerdische gezinnen met
de Turkse nationaliteit die in het Sportfond-
senbad in Schiedam verblijven, worden
woensdag Nederland uitgezet. Onduidelijk is
nog of de tien andere Koerden in het zwem-
I bad eenzelfde lot wacht
De twee gezinnen, vier volwassenen en zeven
kinderen, meldden zich afgelopen week bij
de vreemdelingenpolitie in Zevenaar, zoais ze
maandelijks verplicht zjjn. Deze keer kregen
ze te horen dat ze worden teruggestuurd naar
Duitsland. Dit land had het asielverzoek van
de elf Koerdische Turken eerder afgewezen,
waarop zij het in Nederland probeerden.
Nederland kan claimen dat Duitsland de
asielprocedure, dus ook de beroepsmogelijk
heden, afhandelt. Beide landen hebben im
mers het Schengenverdrag ondertekend, met
daarin de zogeheten Dublmelaim. De kans is
echter groot dat de Duitse autoriteiten zeker
één van de gezinnen uit het Schiedamse
zwembad direct doorsturen naar Turkije, om
dat het al is uitgeprocedeerd in Duitsland.
De overige tien Turks-Koerdische asielzoe
kers uit het Sportfondsenbad zijn woensdag
aan de beurt om zich te melden bij de vreem
delingenpolitie in Rosbergen. Jan Kleinsma,
stafmedewerker bij de opvang in Schiedam,
denkt dat ook zij moeten gaan. Of dit zo is,
h angt afvan de vraag of Duitsland deze gezin
nen opnieuw in de asielprocedure wil opne
men. Gebeurt dat niet, dan komen de tien te
recht in de Nederlandse asielmolen. De Koer
den in Schiedam hebben hier weinig vertrou
wen in. Volgens Kleinsma overwegen zij de il
legaliteit in te duiken, ora uitzetting te voor
komen.
Woordvoerder Meyer van het Duitse ministe
rie van Binnenlandse Zaken zegt dat het
Duitslands plicht is om asielzoekers die door
een ander Schengenland weer worden terug
verwezen naar Duitsland, door te sturen naar
hun thuisland, als afronding van de asielpro
cedure. Dan moet wel zeker zijn dat men daar
Meyer acht het zeer waarschijnlijk dat de ge
zinnen uit Schiedam worden doorgestuurd
naar Turkije. „Maar dat hangt niet alleen van
ons af," benadrukt hij. „De Nederlandse over
heid kan zelf ook beslissen om de asielzoe
kers terug te sturen, of in Nederland te hou
den."
Een van de asielzoekers wacht in Turkije een
gevangenisstraf van drie jaar, vanwege zijn
lidmaatschap van de Koerdische afschei
dingsbeweging PKK. Volgens Kleinsma is
PKK-lidmaatschap voor Duitsland vaak geen
reden iemand asiel te verlenen. John van TÜ-
borgh van stichting Inlia, de interkerkelijke
organisatie die particuliere asielopvang in
Nederland coördineert, denkt dezelfde kant
op.„Duitsland ziet de PKK als terroristische
organisatie, waardoor het land sneller ge
neigd is een asielzoeker, die lid is van die or
ganisatie uit te wijzen," aldus Van Tilborgh.
„Nederland ziet een PKK-lidmaatschap juist
als mogelijke grond voor toelating, vanuit hu
manitair oogpunt. Een PKK-lid loopt name
lijk zeker risico's in Turkije."
Vorige week werd bekend dat een van de ge
zinnen die nu het land uit worden gezet, vol
gens een uitspraak van de rechtbank in Den
Bosch, recht had op reguliere asielopvang in
Nederland. De advocaat van het gezin diende
daarop direct een nieuwe asielaanvraag in.
Deze werd binnen een week afgewezen.
Dit schilderij van Rembrandt is gisteren door twee mannen ont
vreemd uit een museum in Hörsholm, 25 km ten noorden van
Kopenhagen. De politie zegt dat de dieven een suppoost van
het museum, de Nyvagaardcollectle, hebben neergeslagen en
het uit 1632 daterende schilderij, een vrouwenportret, hebben
meegenomen, foioap
|r*-fi
j Q1ERLE4 PaLOte-CAo v>EER dAsfcEjoPEN
ALLIN van Dutchtone al voor 299,- (prijs aan
hankelijk van telefoon) o inclusief mobiele.i*
telefoon (Bosch 738, Sagem MC 735 q£j
Motorola cd 920) inclusief 12 maanden
abonnement inclusief 20 gratis belmimr-
ten per maand (als u minuten overhoudt,
kunt u deze 1 maand bewaren) inclusief
langste daluren (17.00 t/m 9.00 uur week
end) inclusief aansluitkosten. Voor meer
informatie 0800-0550 of www.dutchtone.nl
tone
Straks belt iedereen met Dutchtone. r
