31?
Enith Brigitha
creëert haar
eigen paradijs
Paul Gast gelooft niet in helende werking van waterzak
'Ik heb een hekel aan spelers die me voor niets het veld in laten rennen'
Ex-topzwemster, terug op
Curasao, voelt zich belazerd
door gedrogeerde concurrenten
Biaauwkamp:
Puttershoek
Nesselande pakt in Poolse
heksenketel eerste punten
Sparta Praag is te koop
Nieuwe naam
Ursus/ODC over
twee weken
Jonkman wint
wielerwedstrijd
ODO nog in race
om korfbaltitel
Rotterdams Dagblad
jgpt}
Donderdag 11 februari 1999
Door Ria Willemse
Willemstad Zwemmen zit haar in het bloed. Voormalig top
per Enith Brigitha is niet uit het water weg te slaan. Sinds een
jaar of tien woont ze weer op Curasao. Na een imponerende
zwemcarrière ging ze terug naar het eiland waar ze 43 jaar ge
leden ter wereld kwam. Onder de brandende zon broedde ze
op een plan een zwem- en recreatieparadijs te verwezenlijken.
De gedrevenheid, waarmee de voormalig zwemkampioene ve*
le medailles in de wacht sleepte, borrelde weer naar de opper
vlakte. Na vijf jaar voorbereiding lijkt het haar te gaan luk
ken. Over een halfjaar moet de bouw van het Zwem- en Re
creatiecentrum Enith Brigitha beginnen.
Na een korte zoektocht wordt het
snel duidelijk: Enith Brigitha is
een begrip. Ze verschijnt - nog al
tijd met het karakteristieke
spleetje tussen de tanden - om de
haverklap op de Antilliaanse TV
in een reclamespotje met beelden
van weleer. Dehuldigingsceremo-
nie van de Olympische Spelen
van 1976 in Montreal, waar de
donkere waterrat twee bronzen
medailles wegkaapte, komt in ou
derwets zwart-w't veelvuldig de
huiskamer binnen.
De ontmoeting vindt plaats op het
strand van het Seaquarium
Beach, De wijde jurk wappert in
de wind als Brigitha op blote voe-
Putterthoek René Biaauw
kamp, die vorig jaar wegens
drukke werkzaamheden als
trainer stopte, pakt deze zo
mer de draad weer op, De 38-
i jarige irwt»e*vj^8o«4uga»lrv
kwam- tot-overeenstemming-
1 met Puttersboek, waar bij de
zondagBclectie (2e klasse) on
der rijn hoede krijgt Hij
wordt de opvolger van Piet.de
Ruiter. Blaauwkampwas laat
stelijk werkzaam bij TOGR.
Denis Steijn heeft alsnog be
sloten niet verder te gaan bij
ZwartewaaL Tijdgebrek noopt
de Rozenburgse trainer aan
'het einde van het seizoen de
zaterdag-vijfdekiasser de rug
toe te keren. Louis de Dijker,
nu, nog oefenmeester bij
'buurman' Bemisse, wordt -
rijnopvolgerF -
ten over het witte strand beent
Over haar forse, gebruinde schou
derpartij draagt ze in een kolossa
le sporttas de administratie met
zich mee. Ze gooit haar spullen
neer en stapt resoluut in het ver
koelende water. De temperatuur
van het zeewater: 27 graden,
„Brrr, koud hoor," reageert Enith
Brigitha lachend, terwijl zeverder
de oceaan in loopt. „Voor ons is
het nu de koudste tijd van het
jaar, de regenperiode. Het is ex
treem nat en guur dit jaar. Veel
mensen zijn ziek of onderweg. En
de kinderen zitten bibberend in
het water."
Met kurken, lijnen en ankers cre-
eert ze in de baai vliegensvlug een
soort zwembassin. Even later
spetteren de kinderen enthousi
ast in zee en start Brigitha de les
sen. Ze babbelt in het Nederlands,
Engels en Papiaments. Jarenlang
droomt de olympische medaille
winnares al van een écht zwem
bad.
Onderonsje^
Brigjtha_ging'<ntet inSf^oorbe-
dachte rade.retour, nggfe&urafao.
„We wilden "eens wat anders dan
Nederland en mijn man (Jan Sal-
lé, red.) kon voor zijn werk naar de
Antillen. Toen we hier kwamen
was dat in eerste instantie voor
drie jaar, de periode van zijn con
tract. Aangezien ik iets om han
den wilde hebben, trommelde ik
wat vriendinnen op om onze ba
by's te leren zwemmen, Het was
eigenlijk een gezellig onderonsje,
maar gaandeweg kwamen er
steeds meer baby's bij, van ons en
van anderen. Ik bleek de enige te
zijn op het eiland die iets met ba-
byzwemmendeed."
Brigitha, die voor haar vertrek uit
Nederland een deeltijdbaan in het
zwemonderwijs had, zag haar
kans schoon, „Er bleek een grote
vraag te zijn naar zwemlessen en
ik startte mijn eigen zwemschool.
Eerst een middagje per week,
daarna twee en toen drie. Zowel
Antilliaanse als Nederlandse kin
deren kwamen op zwemles en
haalden hun diploma. Inmiddels
sta ik hier iedere dag en heb ik
een paar medewerkers. We wer
ken volgens het officiële Neder
landse lessysteem. Regelmatig
worden we bijgeschoold en samen
met een paar andere zwemonder
wijzers vormen we een beoorde
lingscommissie die toeziet of de
examens op de juiste wijze wor-
SlSntehelpen.Z«,zon.
zout watergolven, wind, regen,
geen vaste grond onder de voeten,
iedere dag is het weer een verras
sing hoe de baai erbij ligt. Dus
richtte Brigitha vijf jaar geleden
samen met Jan Sallé en drie ande
re partners de Stichting Zwem-en
Recreatiecentrum Enith Brigitha
op en startte ze een 'haalbaar
heidsstudie' voor het grootschali
ge zwembadproject. Tevens be
gon ze met een zoektocht naar
een geschikte locatie. Vorig jaar
kreeg de ambitieuze zwemfanaat
van de overheid een terrein toege
wezen met de bestemming 'recre
atie'.
Brigitha: „Onmiddellijk openden
we een projectdossier en gingen
in gesprek met potentiële spon
sors en instanties die ons zouden
kunnen ondersteunen. Het resul
taat is lot nu toe veelbelovend."
Over ruim een jaar moet het vier
miljoen gulden kostende zwem
paradijs er staan, met twee spec
taculaire, elkaar kruisende glijba
nen van elk 80 meter lengte, een
kamikazebaan van 38 meter, een
vierbaanshelling voor rubber
bootjes, een klein instructiebad,
een waterspeeltuin en een 25-me-
ter wedstrijdbad. Het complex zal
aan ongeveer twintig mensen
werkgelegenheid bieden. De ex
ploitatiekosten worden geraamd
op een miljoen gulden per jaar.
Als bet project succesvol blijkt,
zal er in een later stadium een al
gemeen sportcomplex worden op
gezet.
Stroomstoring
De grote vraag is: wie zal dat beta
len? De persconferentie die de
stichting gaf om het bedrijfsleven
te interesseren viel ongelukkiger
wijs nét op de dag dat een grote
stroomstoring het openbare leven
op Curacao vijftien uur lamlegde.
Maar Brigitha blijft optimistisch.
„We krijgen veel steun vanuit Ne
derland. Het NOC'NSF heeft
hulp aangeboden, maar wil niet fi
nancieel bijspringen. Ook hier is
iedereen heel positief, men ziet
het enorm zitten. Maar met die
support heb niet zomaar vier mil
joen gulden in de knip."
Brigitha's drang is sterk, ze ziet
haar plan als een kans voor open
doel. De moeder van drie kinde
ren denkt dat het zwembad in een
grote behoefte voorziet. „Vooral
voor de jeugd. Op school worden
de kinderen op de huid gezeten
omdat ze moeten presteren. Het
gaat er veelal erg gestresst aan
toe. Na schooltijd zijn er maar wei
nig mogelijkheden voor ontspan
ning en sport. Met name de geor
ganiseerde sport kan bijdragen
aan een gezonde en actieve le
vensstijl."
„Veel jongeren belanden op het
criminele pad," vervolgt Brigitha.
„Ik geloof dat het een tendens is
over de hele wereld, maar hier zit
ten we op een klein eiland, met
zo'n 150.000 inwoners. Wanneer
iemand iets uitvreet, heeft bijna
het hele eiland daar direct weet
van, Als we niet oppassen hebben
we straks nog een tweede en der
de Koraal Specht gevangenis no
dig."
Het had niet veel gescheeld of Bri
githa had zelf haar dagen moeten
sly ten in het gevang. Ze kan zich
nog exact een voorval van twintig
jaar geleden herinneren. „Tijdens
een interland kwam er een Ameri
kaanse zwemmer, ik weet z'n
naam nog precies, naar mij toe.
Hij vroeg of ik drugs wilde heb
ben en of ik wat wilde vervoeren.
Nou, mooi niet dus. Ik was 2estien
of zeventien jaar, maar ik wilde er
niets van weten. Ik had helemaal
geen reden om die spullen te gaan
gebruiken."
De zwemster, die ooit als eerste
sporter een kort geding aanspan
de tegen de bond (de zogeheten
'badpakkenaffaire'), heeft een
katterig gevoel overgehouden aan
die periode. „Ik kyk met plezier
terug op mijn carrière, maar niet
met een tevreden gevoel. Ik heb
namelijk nooit een g-oot toemooi
gewonnen. Altijd die Oostduit
sers. Later heeft Komelia Ender
toegegeven dat ze heeft gebruikt,
dat wisten ze toen zogenaamd
niet. Het heeft me maatschappe
lijk ook veel gekost. Iedereen
weet dat eigenlijk alleen de eerste
plaats telt."
„Ik ben blij dat er tegenwoordig
enorm streng wordt gecontro
leerd," aldus Brigitha, die het
zwemmen nog altijd op de voet
volgt „De topzwemmers worden
overal getest, dat is best wel
zwaar. Maar ze hebben het er zelf
naar gemaakt."
Brigitha hoopt dat de zwemmers
de verleiding kunnen weerstaan
om aan doping te denken, „Ik kon
het toch uok zonder? Als je goed
bezig bent en zonder schuldge
voel het beste uit jezelf haalt kun
je later met veel plezier terugkij
ken op je zwemloopbaan."
Europa gaat
gebuktonder
desneeuw, op
de Antillen is
het aange
naam toeven.
Oud-zwem
ster Enith Bri
githa geniet
dan ook op
het strand van
Willemstad.
Ze is een be
grip op Cura
sao, nog al
tijd. Foto Erik
Wïlpshaar/GPD
KedzierzynDe lat lag op twee overwinningen uit de
zeven wedstrijden in de Champions League. Die mis
sie leek, na vier opeenvolgende nederlagen, voor de
volleyballers van VC Nesselande nauwelijks nog
haalbaar. De opponenten die de landskampioen nog
te wachten stonden zijn tenslotte ook niet direct de
minsten. Nesselande greep gisteren echter op fraaie
wijze zijn eerste Champions League-punten. De
ploeg van trainer/c <ach Pierre Mathieu won met 2-3
van het Poolse Mof iostai Kedzierzyn, na met 2-0 in
sets te hebben achteigestaan.. En dus blijft de lat lig
gen waar die ligt.
Die ploeg was voor de Zevenhuizer volleyballers
geen onbekende. De jonge Poolse formatie stootte
Nesselande zo'n veertien maanden geleden uit het
kwalificatietoernooi om de Europa Cup 3 en bleek
toen een hechte, uiterst degelijke ploeg, die voor het
overgrote deel uit internationals bestaat. Mathieu's
twaalftal nam in Polen oo indrukwekkende wijze
sportieve wraak voor de nederlaag van toen.
De Nesselanders werden bij het betreden van het
veld vergast op een in Nederland weinig vertoond
beeld: in de Poolse sporthal zaten zo'n 1300 toeschou
wers die een enorme herrie maakten. De tribunes in
de hal bevinden zich zo dicht op het veld als maar toe
gestaan is. De Zuid-Hollanders moesten er duidelijk
aanwennen.
Nesselande begon niet goed. De ploeg kwam door
een te hoge foutenlast met 10-7 achter. Dat g£.atje
bleek toen al te groot om nog in te halen. De lands
kampioen had de nodige moeite met de toeterende
en schreeuwende menigte op de banken. Kedzierzyn
won de eerste periode via 14-9 en 19-14 met 25-16.
Nesselande kwam in het tweede bedrijf een beetje
los. Tot 12-12 hielden de teams elkaar in evenwicht,
maar toen ging het bij de gasten toch mis. Kedzier
zyn kwam met 20-18 voor en won de set met 28-26,
maar de Nesselanders hadden inmiddels in de gaten
dat er in Polen eer te behalen viel.
Met een bijbehorende instelling vervolgde Nesselan
de de partij. De gastheren gingen plots herhaaldelijk
de fout in, de mensen op de tribune werden stiller
Nesselande greep de macht. Bij 19-19 pakten de gas
ten de twee punten die het verschil maakten. Ze
speelden de set gedegen uit: 23-25 en vanaf dat mo
ment was de spanning er bij 's lands beste volleybal-
ploeg er definitief af. Mathieu's keurkorps kon vrij
uit spelen. Zo won het de vierde set, die nog wel span
nend was, maar waarin de ploeg duidelijk het beter
van het spel had: 26-28.
Na het verlies van die vierde omgang brak de Poolse
ploeg definitief. Kedzierzyn legde het hoofd in de
schoot. De partij was gespeeld bij 8-4. „Toch doemde
juist toen het spookbeeld van de competitiewedstrijd
tegen VoCASA op," sprak trainer Pierre Mathieu.
„7/>sn stonden we in de vijfde set ook ruim voor,
maar verloren we alsnog." De angstige droom bleek
bedrog. Uiterst regelmatig greep Nesselande de
winst: 9-15. „We hebben verdiend gewonnen," vond
Mathieu. „De jongens hebben het als collectief per
fect gedaan. Als je vooraf de heksenketel in de hal
zag, was het moeilijk je voor te stellen dat we hier
konden winnen."
Komende week wacht Nesselande in eigen huis Paris
UC. Met de wetenschap dat dat team, onder leiding
van de voormaligëbondscoach van Oraje Wu Quiang
Pang, in Polen met 3-0 verloor van Kedzierzyn, kan
dat een aardig onderonsje worden.
Facopa/Weert heeft niet lang getreurd na de neder
laag tegen het sterke Vriüssia. De Limburgse volley-
balsters boekten in groep B van de Cupwinners Lea
gue de derde overwinning. Weert versloeg in Molda
vië het nog puntloze Beltsi met 3-0. De setstanden
heten aan duidelijkheid weinig te wensen oven 25-9
25-2525-24.
Kosfce Sparta Praag is te koop. De eigenaar, het
staalconcern VSZ Holding, wil van de voetbalclub af.
Het kocht de ciub in 1996 voor 53 miljoen gulden.
VSZ gaat alle activiteiten buiten de fabricage van
staal afstoten.
Schiedam „Hij brandt op mijn
lippen, maar ik mag het nog niet
zeggen." Ursus-voorzitter Berry
Antonissen kan zijn enthousias
me met moeite onderdrukken.
Het liefst zou hij de nieuwe naam
bekendmaken die de voetbalver
enigingen Ursus en ODC na de fu
sie gaan voeren. „We hebben ae
leden gevraagd een naam te be
denken en uit de inzendingen
heeft de fusiecommissie er drie
gekozen." ODC en Ursus vergade
ren 24 februari eerst gescheiden
in de eigen ruimte en later op de
avond gezamenlijk. Dan zal de
nieuwe naam en het nieuwe tenue
openbaar worden gemaakt.
Maassluis Iwan Jonkman uit
Maassluis heeft de eerste trai
ningswedstrijd van RCMD De
Coureur over veertig kilometer op
zijn naam geschreven. Vlaardin-
ger Johan van Buuren eindigde
op de tweede plek, voor Jaco van
der Mark die derde werd. De trai-
ningswedstrijd was de eerste van
acht die De Coureur houdt in aan
loop naar de criteriums.'
Maasland Korfbalvereniging
ODO heeft de kansen op de titel in
de overgangsklasse weer in eigen
hand. Koploper ADO verloor ver
rassend van Tilburg en heeft nu
net zoveel verliespunten als de
ploeg uit Maasland. Als beide
ploegen op de gedeelde eerste
plaats eindigen, spelen zij in
maart een beslissingsduel.
Door Bart Boerop
Vlaardingen Een schop, een
schreeuw, een buiteling. De voet
balier blyft liggen. De scheids
rechter heeft al gefloten en wenkt
de verzorger. Deze trekt, met de
onvermijdelijke waterzak in de
hand, een sprint, bereikt de kreu
nende speler, inspecteert de
kwetsuur en beslist of de voetbal
ler door kan spelen. Een spons
over de wond, een bemoedigend
schouderklopje en het spel kan
verder. Het werk zit er weer op
voor de verzorger. „Nee," zegt
Paul Gast, verzorger van de selec
tie van Deitasport, „dat is slechts
een deel van mijn taak. Voor de
wedstrijd leg ik tapes aan rond en
kels en benen en ik masseer de
spieren los. Ook het begeleiden
van gebelesseerde spelers be
hoort tot mijn werkzaamheden en
misschien wel mijn belangrijkste
functie is het fungeren als buffer
tussen de trainer en de spelers. Ik
ben vertrouwensman voor beide
partijen."
Sunlight
Zolang Deltaspórt bestaat, zolang
loopt Ga ster al rond. De verzorger
was zelfs al lid van DSS'26 dat op
ging in Deitasport en van Sun
light dat later DSS'26 werd. „Ik
ben het aanspreekpunt voor de
jongens in de selectie. Wanneer ze
op de massagetafel liggen, storten
ze hun hart bij mij uit Dat ver
trouwen heb ik door de jaren heen
opgebouwd. Ze weten dat wat ze
vertellen, binnen de vier muren
van du behandelkamer blijft. Ik
licht alleen de trainer in wanneer
dat nodig is. Als een speler niet
lekker in zijn vel zit, omdat hij
problemen thuis heeft of op zijn
werk, moet de trainer dat weten,
want dan kan hy rekening hou
den met de speler."
Paul Gast voetbalde tot zijn 37-
ste en deed vervolgens een oplei
ding tot sportmasseur. „Ik heb al
tijd interesse gehad voor dat raas-
seerwerk. Toen ik in het eerste
van Sunlight speelde, masseerde
ik ook al de kuiten van mijn me
despelers. Dat was het begin, Ik
smeerde en kneedde maar wat,
maar die jongens vonden het lek
ker. In <üe opleiding heb ik ge
leerd hoe het wel moet en dat
bracht ik bij de selectie van Hol-
landiaan en DSS'26 in de prak
tijk."
De 54-jarige verzorger is een echt
voetbaldier. Zijn zaterdag staat in
het teken van Deitasport, maar
ook zondags laat het voetbal hem
niet los. ,,'s Ochtends ga ik naar
Wit-Rooa-Wit, een club uit Den
Briel. Ik neem daar het tweede
onder handen. Een paar jaar gele
den zou ik daar acht wedstrijdjes
als verzorger werken, maar toen
die voorbij waren, wilden de spe
lers dat ik bleef. Op zondagmid
dag ga ik dan nog in de buurt een
wedstrijd bekijken. Zo kwam ik
pas bij HSC dat een beslissings
wedstrijd speeldetegen De Roef,
Trainer Piet Kattestaart kwam
naar mij toe en zei dat een van
zijn belangrijkste spelers, Dennis
Manneken, een hamstringblessu
re had. Ik heb Dennis U *n een
tape aangelegd om zijn bon en
hjj heeft kunnen spelen en ook
nog twee keer gescoord."
De deur van de behandelkamer
bij Gast thuis staat open voor alle
sporters. Niet alleen voetballers,
maar ook Judoka's, atleten, ge
wichtheffen en zwemmers heb
ben de weg naar de kundige ver
zorger gevonden. Zijn hart ligt
echter bij Deitasport en juist die
club gaat hij aan het einde van dit
seizoen veriaten. Gast wil daar
niet al te veel over kwijl „Ik ga
om persoonlijke redenen weg
meer wil ik er niet over zeggen. Ik
ben een Deltasport-man en het
laatste wat ik wil is de club be
schadigen."
Telefoon
Sinds hij zijn vertrek heeft aange
kondigd, is de telefoon al een paar
keer gegaan in huize Gast. „Di
verse clubs hebben zich al ge-,
meld. Ik moet de aanbiedingen
nog op een rijtje zetten. Het is niet
een kwestie van geld, maar het
gaat mij erom hoeveel aandacht
een club schenkt aan medische
begeleiding en verzorging. Ik kan
niet bij een club werken waar die
aspecten een lage prioriteit heb
ben." Gast is serieus met zijn vak
bezig. Nog maandelijks neemt de
sportmasseur plaats in de school
banken om zich te laten bijscho
len. Serieus is hij ook tijdens de
wedstrijd.Als ik ergens een he
kel aan heb dan is het wel wan
neer de spelers mij voor Jan met
de korte achternaam het veld in
laten rennen. Heb ik er net een
sprint op zitten en dan gaat zo'n
jongen doodleuk staan net voor
dat ik hem heb bereikt. Dat wrijf
ik hem wel eventjes in hoor. 'Dat
flik je me maar één keer, vriend'.
Het is een ander verhaal wanneer
er niet lang meer te spelen is en
we nipt voorstaan. Dan kom ik
graag het veld in, soms bewust te
snel. Dan ren ik al naar de speler
toe voordat de scheidsrechter het
sein heeft gegeven. Als hjj me te
rugstuurt. heb ik toch weer wat
tijd gewonnen."
Als ik een speler net heb behan-
dels in het veld, blijf ik hem nog
een tijdje volgen. De trainer let op
het totale spel, maar ik let alleen
op die speler. Blijft hij trekkebe
nen dan waarschuw ik de trainer
dat hij aan een wissel moet gaan
denken. Trouwens: als een speler
het woord 'wissel' hoort, is heel
vaak zijn blessure meteen over.
Nog zoiets raars: de waterzak. Ei
genlijk heb ik een hekel aan dat
ding. Ligt er een speler te gillen
als een speenvarken en nadat de
spons erover is geweest loopt hij
weer als een hinde. D&. weet je
dat hij je voor de gek heeft gehou
den. De volgende keer als zo'n
jongen valt, kijk ik dan ook even
de anderkantop.
De Vlaardingse verzorger heeft
één keer een uitstapje gemaakt
naar een andere sport: honkbal.
Jaren terug heeft hij een maand
iang de honkballers van het Haag
se ADO onder zijn hoede gehad.
„Die p'oeg speelde toen hoofd
klasse. Dat werd bijna professio
neel aangepakt. Kwam ik daar
met mijn waterzak aan bij een
club waar alles tot in de puntjes
was geregeld. De boterhammen
waren gesmeerd. De schoenen
waren gepoetst, schitterend, maar
toch ben ik er niet gebleven. Het
was mijn wereld niet. Geef mij
maar voetbal." '4'
Waar Gast ook terecht komt vol
gend jaar. De spelers moeten één
raad van hem opvolgen: Geen
kauwgom tijdens de wedstrijd.
„Bij een wedstrijd van Hollandi-
aan, lang geleden, bleef de keeper
na een actie op zijn buik liggen.
Toen ik hem omdraaide was zijn
gezicht helemaal blauw. Zijn
mond viel open en achterin zijn
keel zag ik een balletje kauwgom
zitten. Ik heb het met een vinger
uit zijn luchtpijp gewipt en hij
kreeg weer lucht. Sindsdien sta ik
erop dat de voetballers geen
kauwgom kauwen op het veld."
Paul Gast, nu
nog verzorger
van Dei
tasport, maar
volgend sei
zoen staat hij
bij een andere
club langs de
lijn. Foto Michel
Bterhuizen/CorVos.
