'Ik sta aan de
kant van de
thuisblijvers'
Zondag naar
de WoonMall
i ^ay^djxcUj, u) ?6c
rt.lf
Provincie leeft niet
Man van twintig mille
WU>ÓC ÓMA, lóc
lyCc^trijVt
Rotterdams Dagblad Commentaar
dutchtone
Straks belt iedereen met Dutehtone,
Jongeren stemden niet,
gelovigen juist wel
ALEXAN DRiUM
Frans-Jozef van der Heijden
(CDA) steekt zijn nek uit:
Provincie is achterhaald
Pjanko rr-rTirayg
jk VooRsplL oitt
E£w CiOuPEW
rtJbE k
'JVl PARftj VOOR
diEj'XtmW..-
Behalve voor
Groenlinks
ook winst
voorde SP.
Lijsttrekker
Fenna Ver
geer onder
gaat gelukza-
lig de klap
zoenen. Foto's
Hennëtte Guest
Brinta Wake Up
Heerlijk drmkonrbijc Dat is lekker
wakker worden' Kies tut 4 soorten
Doosje a 5 zakjes
van 2.89 voor
rMjÊuVE FotiTiekE PMjen iw opR.ftflTMé,
Rotterdams Dagblad
Donderdag 4 maart 1999
Het is trekken aan een dood paard, De provincie leeft niet.
Deze bestuurslaag is onherkenbaar voor de burgers. Met
hun gezamenlijke oproep om toch vooral te gaan stem
men hebben de twaalf commissarissen van de koningin in Neder
land alleen maar bewezen dat ze roependen zijn in de woestijn: de
opkomst was gisteren ongekend laag, in Noord- en Zuid-Holland
het ergst.
Het ALL1N betpakket kunt u verkrijgen bij de
Dutchtone shops in Amsterdam, Haarlem,
Leiden, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en
Amersfoort. Verder kunt u terecht bij de
meeste filialen in de randstad van BCC,
BelCompany, Correct. Dixons, Electric City
(V&D), EP:ElectronicPartner, Expert, Filmpost,
Flandria, Foka, Foto Klein, Hom Elektro,
Kijkshop, Kinorama, Klein Electronics, Kral
Fotostores, Let's Talk, Mega Els hout, NEBO/
Foto/Video/Telecom, Radio Modern Elec
tronics, RAF, Scheer Foppen, Staffhorst,
Steenweg, Superphoto, t for telecom, The
Phone House, Telecom Today, Tele Masters,
TeleTools en Valkenberg. Voor informatie:
www.dutchtone.nl of 0800-0550 (gratis).
RotterdamVooral jongeren zijn
gisteren weggebleven bij de ver
kiezingen. Voornaamste reden
(ruim een kwart) is geen belang
stelling voor de politiek. Maar ook
'geen tijd' (17 procent) wordt vaak
opgegeven als reden om niet te
gaan stemmen.
Dit blijkt uit een peiling van het
bureau Inter/View. Ongeveer
evenveel mannen (45 procent) als
vrouwen (46 procent) hebben een
stem uitgebracht. Van de 18- tot
24-jarigen is 34 procent gaan
stemmen. In de leeftijdsgroep 25
tot 34 jaar was dat 33 procent Bo
ven de 35 jaar neemt het aantal
stemmers beduidend toe. Van de
35- tot 49-jangen maakte 46 pro
cent de gang naar de stembus. In
de groep 50- tot 64-jangen was dat
56 procent en van de 65-pIussers
heeft 64 procent zijn stem uitge
bracht.
Gelovigen zijn trouwere kiezers
dan mensen zonder religie. Van
de katholieken bracht 51 procent
zijn stem uit. Van hervormden en
gereformeerden was dat zelfs res
pectievelijk 61 en 76 procent. Van
Kom aanstaande zondag inspiratie opdoen in WoonMall W o o r» m all
Alexandnum. U bent van harte welkom tussen twaalf cn
vijf uur. By meer dan vijftig woQnspcciahstcn onder écn dak.
De grootste woon belevenis van Nederland.
A20 R-ottcrdarn-Couda. afslag 16 Opcnburvcnocr
Mundig lamf 13 00 uur Zaccrdag tot 17 00 ui
Vnjdïg koopavond io
n Rotterdam Alexander
de niet-gelovigen ging maar 38
procent naar de stembus.
Met name de traditionele CDA-
kiezer heeft bij de Provinciale
Statenverkiezingen trouw be
toond aan de partij door in groten
getale te gaan stemmen. Veel kie
zers die by de Statenverkiezingen
van 1995 op de WD of de PvdA
stemden, bleven nu thuis, volgens
opiniepeiler Maurice De Hond.
Vooral de PvdA scoorde slechter
dan voorspeld in de peilingen.
„De opkomst in de grote steden,
traditioneel PvdA-bolwerken, is
nog lager dan in de rest van het
land. Veel PvdA-stemmers met
een laag opleidingsniveau zijn
thuisgebleven," aldus De Hond.
Hij relativeert de uitslagen. „Als
dit Tweede-Kamerverkiezingen
waren geweest dan had de PvdA
ook wel verloren, maar veel min
der dan nu."
De WD had volgens De Hond net
zo veel last van de lage opkomst
als de PvdA. „Je kunt zien dat
Bolkesteïn in 1995 veel populair
der was dan de huidige VVD-lei-
ding." Het CDA heeft garen ge
sponnen by de gemeenteraads
verkiezingen in Noord-Brabant,
waar de partij dankzij een hoge
opkomst goede resultaten boekt,
aldus De Hond.
Uit een andere peiling van Inter/
View blijkt dat ruim de helft van
de kiesgerechtigden het niet erg
vindt dat de landelijke politiek de
boventoon heeft gevoerd in de
campagne voor de Provinciale
Statenverkiezingen. Ruim een
derde vindt dit een slechte zaak.
Een minderheid van 9,2 procent
noemt het goed dat landelijke
items de provinciale campagne
domineerden.
De Bijlmerenquête heeft het
stemgedrag evenmin beïnvloed.
Vier van de vijf kiezers zegt dat de
enquête helemaal geen rol heeft
gespeeld bij het uitbrengen van
een stem.
WD-lijsttrekker Koos Nolten
kijkt met gemengde gevoe
lens naar het scorebord. De
WD blijft de grootstemaar in
casseerde een verlies van vier
zetels.
zag het ernaar uit dat het minder
zou worden, In het provinciehuis
keek PvdA's nummer 15, Matthijs
van Muyen uit Rotterdam, naar
de tussenstand en nep: „Shit, vijf
tien maar? Dan doe ik het niet
Naast hem stond de eveneens uit
Rotterdam afkomstige Peter
Lamers, die op nummer 17 van de
CDA-lijst stond en dus net een ze
tel m de Zuid-Hollandse staten
aan zich voorbij zag gaan.
De nummer dne van de PvdA,
Edit Hallensleben, oud-wethou
der in Rotterdam, verwacht dat de
PvdA drie gedeputeerden zal le
veren. Zelf komt zij dan ook in het
dagelijks bestuur van Zuid-Hol
land. Claimt zij straks de porte
feuille Rotterdam, zodat zij Geor
ge Brouwer opvolgt?
„Het zou leuk zyn," zegt ze,
„maar het zit er niet in. Je moet
juist niet dat doen waar je hart
ligt. Want dan doet een ander het
en dan ben ik er toch bij, dat telt
dubbel..." Hallensleben vindt wel
dat de portefeuille Rotterdam aan
de PvdA moet toekomen.
Theo Jansen uit Rotterdam komt
Een schaterlachende Edit Hal
lensleben. De Rotterdamse
mag zich verzekerd weten van
een plaatsje in het college van
Gedeputeerde Staten.
als eenmansfractie van Neder
land Mobiel in de staten van Zuid-
Holland. Ook de Onafhankelijken
krijgen één zetel, die bezet wordt
door de Ryswijkse wethouder
Dick Jense.
WD-statenlid Ellen-Joy Groos-
man uit Maassluis is bezorgd over
het aantal kleine partijtjes dat in
Wie de schamele opkomst in Rotterdam ziet (33,1 procent, in een
wijk als het Oude Noorden zelfs nog veel minder), moet erkennen
dat het provinciebestuur een ver-van-het-bed-show is waar geen
normaal mens naar kijkt. Maar het gaat te ver te zeggen dat de de
mocratie nu een probleem heeft. Het thuisblijven van de kiezer was
een democratisch protest, een uiting van democratische desinteres
se. De provincies, die hebben een probleem.
Het is ongewis of de opkomst voor een stadsprovincie Rotterdam
hoger was geweest. Nog maar een paar jaar geleden leek het onom
keerbaar, dat de eerste verkiezingen voor de Provinciale Staten van
Rotterdam op 3 maart 1999 zouden worden gehouden. Eenmaal was
er een hoge opkomst: in 1995 leverde het referendum een massaal
'tegen' op. Hierna kwam de stadsprovincie niet meer uit de verf. De
kiezers in de Rijnmond moesten terugvallen op de aloude provincie
Zuid-Holland, maar ligt daar hun hart? Ze stemden gisteren met
hun voeten: door thuis te blijven.
Het is een fraaie samenloop van omstandigheden, dat juist gisteren
op de Coolsingel een boek werd gepresenteerd, waarin oud-burge
meester Bram Peper zegt dat het 'wonderschone' concept van de
stadsprovincie op een bepaald moment weer uit de kast zal worden
gehaald. De tijd zal het leren, maar één ding staat vast. Over de niet
bestaande stadsprovincie werd veel meer gediscussieerd dan over
de 151 jaar oude provincies, die zichzelf overleefd hebben.
Het is merkwaardig dat prominente provinciebestuurders nu plei
ten voor meer taken en bevoegdheden om de betekenis van de pro
vincie te vergroten. Die pleidooien kunnen niet ontleend worden
aan de bedroevende opkomst. De statenleden zullen eerst eens door
helderder politiek, aansprekende besluitvorming en betere public
relations hun imago moeten opvyzelen. Los van de vraag of de hui
dige verkiezingstraditie in Nederland op de helling moet: de roep
om gemeenteraads- en provinciale verkiezingen op één dag te hou
den zal sinds gisteren alleen maar luider klinken.
Dirk Dekker (rechts) brengt een toost uit op de kleine CDA-over-
winnlng. Hij wordt getipt ais gedeputeerde. Naast hem Nanda
Ammerlaan, CDA-kandidaat uit Pijnacker.
de staten van Zuid-Holland komt.
In totaal tien partyen. „Dat wordt
kruimelwerk, met lange vergade
ringen," vreest ze.
Volgens de Rotterdamse wethou
der Hans Simons was- het maar
goed dat de verkiezingscampagne
na het overlijden van oud-staats-
secretans Heerma was afgebla
zen. Anders hadden we dinsdag
avond nog een onsmakelijke
voortzetting gehad van dat wan
staltige asielzoekersdebat. Vrese
lijk, wat een vertoning was dat."
Simons verbaast zich niet over de
lage opkomst
De nestor van de Rotterdamse ge
meenteraad, Ruud van Middel
koop (PvdA), riep minister Peper
gistermiddag op Vooral te blijven
nadenken over de toekomst van
het binnenlands bestuur'. Van
Middelkoop nam het op voor de
minister van Binnenlandse Za
ken en Koninkrijksrelaties, die
een dag eerdêr door de WD in de
Tweede Kamer was gekapitteld
vanwege zijn 'filosofische gedach
ten' over de rol van provincies.
Peper, terug in het stadhuis op de
Coolsingel om een aan Rotterdam
gewijd boek in ontvangst te ne
men, benadrukte dat hij de enige
landelijke politicus was die iets
over de provincies gezegd had.
„Zo sterk leven de provincies,"
spotte hij. Peper stak de draak
met commissarissen van de ko
ningin die boos op hem gerea
geerd hadden, 'terwijl ik het zo
goed met ze voor heb'.
Door Jos Steehouder
Utrecht, VleutenJ. S. deRanitz
uit Vleuten, kandidaat-Statenlid
voor de VVD, wist woensdag
avond al snel dat hij zijn zetel
binnenbad. Hij isblijven kijken
bij het tellen van de stemmen op
het gemeentehuis in zijn eigen
woonplaats voordat hy naar het
Utrechtse provinciehuis reed.
Uit Vleuten neemt hij 1387 voor
keurstemmen mee. Daarmee zit
de jonkheer op rozen. Tevreden
constateert hij dat zyn investe
ring van twintigduizend gulden
feilloos heeft gewerkt.
De Ranitz liet zd'n 24.000 br..
ven posten om de inwoners van
diverse met herindeling be
dreigde Utrechtse gemeenten te
overtuigen van zijn aversie te
gen dit bestuurlijke landje-pik.
Daarvoor schakelde hij een mar
ketingbedrijf in. „Ik moet de re-
keningnog krijgen, maar het zal
ongeveer 20.000 gulden rijn, de
jaarlijkse vergoeding' die een
Statenlid ontvangt,^ bevestigt
hu.
Normaal gesproken zóu dëfiöe-
raal -in het dagelijksleven
chef algemene zakenop het
Vleutense gemeentehuis-
'de WD overboord gevallen zyn.
Hij stond 20ste op de lyst en de
party haalde 17 zetels. Voor ver
lenging van zyn achtjarige Sta-
tenlidmaatschap had hy dus een
herhaling nodig van de 'su-
peruitslag' van vier jaar geleden,
die 21 zetels opleverde. Hij voel
de nattigheid en verzon een list.
Dutchtone is druk bezig landelijke dekking te realiseren, zodat
straks iedereen eenvoudig mobiel kan bellen. We hebben nu al dek
king in het gebied dat is aangegeven op het kaartje. Daarbinnen
kan iedereen overal naar toe bellen en overal vandaan gebeld
worden. Als u een abonnement hebt, kan dat ook in de meeste
West-Europese landen. En straks, nog voor het eind van dit jaar,
belt iedereen met Dutchtone, want dan is heel Nederland gedekt.
Kijk voor meer informatie op www.dutchtone.nl of bel gratis 0800-0550.
Straks belt iedereen met Dutchtone. dutchtone
Door Kor Kegel en
Wessel Penning
Rotterdam Een prominent poli
ticus die niet gaat stemmen en er
nog voor uitkomt ook: Frans-
Jozef van der Heijden, CDA-ge-
meenteraadslid te Rotterdam Hij
is gisteren bewust niet naar de
stembus gegaan. Van der Heyden
wilde bijdragen aan de lage op
komst, omdat hij hierin een be
wijs ziet dat de provincies zichzelf
overleefd hebben.
„Ik heb er lang over nagedacht,
maar het is niet zomaar dat de
mensen thuisblijven. Ik begrijp
--"Zé; Provincies zijn achterhaalde
instituten. In het grotestedenbe-
leid, toch met niks, hebben de
provincies niets te betekenen," al
dus Van der Heijden.
Hij benadrukt dat het geen actie
tegen zijn partij is. „Ik kies de
kant van de thuisblijvers."
Die ene stem minder zal Dirk
Dekker met missen, denkt hy.
Rotterdammer Dekker, die zijn
entree maakt in de Provinciale
Staten van Zuid-Holland en een
kansje maakt om gedeputeerde te
worden, was gisteren opgetogen
over de kleine verkiezingswinst
van het CDA in Zuid-Holland.
De Rotterdamse CDA-voorzitter
Arnold van der Heijde keek op
van de actie van zijn bijna-naam-
genoot. „Jammer. Frans-Jozef
bad gewoon moeten gaan stem
men, al is het maar om steun te
betuigen aan de partijgenoten die
met de campagne hard hebben lo
pen te buffelen. Maar ik ben met
boos, hoor. Ik ben blij met de
winst. Het CDA komt terug, ook
m Rotterdam. Ik kan weer la
chen,"
Winnaar
Groenlinks voelt zich de morele
winnaar van de provinciale ver
kiezingen. De partij verdubbelde
zich bijna overal in Nederland, op
een dag die een dieptepunt in de
opkomst te zien gaf.
Rotterdams GroenLmks-raadsiid
Bea Knise vindt thuisblijven
geen manier om tegen de provin
cie te protesteren. Zij beaamt wel
dat provinciebestuurders zich te
weinig mani
festeren. „In al
die tijd dat ik
in de gemeen
teraad zit, ben
ik nog maar
één keer ge
beld door de
statenfractie
van Groen-
Links om te
horen hoe par
tijgenoten in
Rotterdam
over een be
paalde kwestie
denken. Eén
keer. Als ikdat
vergelyk met
het intensieve
telefoonverkeer tussen Groen-
Linksers uit de Tweede Kamer,
de gemeenteraad en de deelra
den, dan denk ik: die provincie
maakt heter ook wel naar."
Ontevreden
Volgens politicoloog Philip van
Praag van de Universiteit van
Amsterdam is de magere winst
van de PvdA bij de statenverkie
zingen terug te voeren op algeme
ne ontevredenheid van de kiezers
over de koers die de partij mo
menteel vaart. „Als de landelijke
populariteit van Kok wegvalt, zie
je een behoorlijk teleurstellende
uitslag. Partijen zouden zich meer
moeten profileren."
PvdA-Iysttrekker Jaap Wolf: „De
opkomst verschilt dertig procent
met die voor de Tweede Kamer
een jaar geleden. Een lage op
komst is voor de PvdA traditio
neel ongunstig. We zijn onvol
doende in staat gebleken om de
kiezers in de steden aan ons te
binden."
In Zuid-Holland kwam de PvdA
op 16 zetels, maar de hele avond
JjL cLcaJ^
K9J?Mi£
