4
Belangrijke rol voor
Rotterdamse
advocaten in
proces Bouterse
CDA wil maatregelen Antilliaanse emigratie
Eerste hulp voor dolfijnen
'Tegeltjesbrug verstoort
de rust van Bartlehiem'
Koolhaas heeft visioen van
een soort Las Vegas in zee
Aangehouden
na doodslag
op cafébaas
Duivenmelker
vergiftigt vogels
Staatsbosbeheer
begint babybos
Dopharma-
affaire stopt
Omgekomen
bij skiongeval
Archeologische
schatten in terp
Politiebond
zegt overleg op
Rotterdams Dagblad
Vrijdag 19 maart 1999
Amsterdam De politie heeft een
32-jarige man uit Haarlem aange
houden op verdenking van dood
slag op een eigenaar van een Am
sterdams café. Het 28-jarige
slachtoffer werd in de nacht van 6
op 7 januari met messteken omge
bracht in zijn zaak aan de Heren
gracht. Passanten troffen de Am
sterdammer daar kort na slui
tingstijd aan. De politie houdt er
rekening mee op termijn meer
aanhoudingen te kunnen verrich
ten.
Arcen De politie verdenkt een
63-jarige duivenmelker uit Arcen
in Noord-Limburg van het vergif
tigen van roofvogels. Op en rond
het terrein van de verdachte von
den de politie en de Algemene In
spectie Dienst (AID) eerder deze
week tien vergiftigde buizerds.
De man ergerde zich aan de vo
gels omdat die zijn duiven schrik
ten. Hij legde daarom dode dui
ven als prooi neer, die hij had ge
ïnjecteerd met landbouwgif.
DriebergenOnder het motto een
levensboom voor een nieuwe we
reldburger wil Staatsbosbeheer
voor elk kind dat op komende
Boomfeestdag (24 maart) in Ne
derland wordt geboren een boom
planten in het babybos bij Ugche-
len. Ouders worden opgeroepen
geboortekaartjes te sturen. De
rijksnatuurorganisatie geeft met
de geboortebomen extra cachet
aan de jaarlijkse boomfeestdag én
aan de honderdste verjaardag.
Breda Een schikking met het
Openbaar Ministerie heeft een
einde gemaakt aan de jarenlange
vervolging van diergeneesmidde
lenproducent Dopharma in
Raamsdonksveer. Justitie heeft
het bedrijf voor talloze rechtscol
leges gesleept omdat het zou heb
ben gehandeld in verboden groei-
bevorderende middelen zoals
clenbuterol en hormoonprepara
ten. Geen van beide partyen wil
zeggen welk bedrag met de schik
king is gemoeid.
Bregenz Een 51-jarige Neder
landse vrouw is gisteren om het
leven gekomen dooreen skionge
val in het Oostenrijkse Lech. Vol
gens de Oostenrijkse politie
kwam het slachtoffer ten val toen
zij over een smal pad skiede. Zij
gleed onder een veiligheidsnet
door en maakte een val van zes
meter langs een helling. Ze smak
te op een lager gelegen weg. De
vrouw werd met een helikopter
naar het ziekenhuis van Feld-
kirch gebracht. Daar bezweek zij
aan haar verwondingen.
Leeuwarden De bodem van het
plein voor de terp de Oldehove in
het centrum van Leeuwarden zit
boordevol archeologische schat
ten. Voordat de gemeente er be
gint met de bouw van een par
keergarage, moet de bodem dan
ook grondig worden onderzocht.
Dit stelt het archeologisch advies
bureau RAAP. De Oldehove is de
oudste terp van de Friese stad.
Vermoedelijk werd de terp al in
het jaar 200 voor Christus be
woond.
Amsterdam De Amsterdamse
Politie Vakorganisatie (APV)
heeft gisteren het reguliere over
leg met de korpsleiding in de
hoofdstad voor een maand opge
zegd. Aanleiding is de onvrede
van de bond, de grootste in Am
sterdam, over 'het zwalkende be
leid' van de korpsleiding, aldus
voormalig voorzitter D. Bult. De
APV is boos over de manier waar
op de bond bij beleidsbeslissin
gen voor voldongen feiten komt te
staan „Wij worden voortdurend
pas in een heel laat stadium op de
hoogte gebracht van plannen, en
hebben daardoor weinig meer in
te brengen," zegt Bult, Hij stelt
dat er steeds meer onrust heerst
in het Amsterdam korps, dat zich
uit in hoog ziekteverzuim en een
hogere uitstroom van personeel.
Het proces legen de hoofdverdachten van het Colombia- Paramaribo
kartel (Copa) begint binnenkort. Het zal met veel publiciteit gepaard
gaan omdat Surname's Adviseur van Staat Dési Delano Bouterse te
recht staat. De meeste strafbare feiten speelden zich af in Rotterdam.
Twee raadslieden van medeverdachten van Bouterse zijn bekende
strafpleiters uit de Maasstad. Een voorbeschouwing met mr. G. Szege-
di en mr. I. N. Weski.
Door Paul Smits
Hjj is het type wiens
aanwezigheid zelden onopge
merkt blijft. Klein van stuk, druk
en zijn taalgebruik varieert van
plechtstatig in de rechtszaal tot
onvervalst Rotterdams met cliën
ten of collega's. Mi. G. Szegedi
staat samen met mr. G. Hubers
uit Dordrecht de Hindoestaan
Moenipersad M. bij. De taak van
M. in de criminele organisatie zou
zijn het regelen van het financiële
verkeer.
„Ik ken mijn cliënt al heel lang,"
zegt de advocaat van Hongaarse
afkomst in zijn kantoor ap de
Maasboulevard. „Het contact da
teert uit de jaren tachtig. Ik deed
zaken voor hem. Het ging om het
keuren van goud. Zonder keuring
kun je als juwelier problemen
krijgen. He speelde daarbij een be
middelende rol."
M. had een wisselkantoor annex
juwelierszaak aan de Vïeram-
bachtstraat. Vele miljoenen van
cocaïnehandel zouden dankzij
hem richting Suriname zijn ge
gaan. M. is de enige van het vijftal
verdachtendat ter zitting aanwe
zig zal zijn. Tegenwoordig kweekt
hij bloemen. Binnen de Hindoe-
staanse gemeenschap geniet hij
aanzien als 'pandit', een gods
dienstige wijze om het populair
uit te drukken. Szegedi: „Het is
een correcte, heel religieuze man.
In de omgeving van Rotterdam
heeft hij kwekerijen. Het zijn
mooie bloemen."
De onschuldige activiteiten van
M. nu staan in schril contrast met
de kwalijke rol die justitie hem
toedicht bij de drugshandel van
Bouterse. Szegedi wil niet alle
verweren prijsgeven tegen de
aantijgingen. Maar wel belangrijk
in zijn ogen wordt de informan
tenrol van M. gedurende een be
paalde periode voorde Criminele
Inlichtingendienst van Rotter
dam, terwijl niet bekend was dat
het Haagse Copateam hem op de
korrel had.
Sinds 1994 voert Szegedi de ver
dediging van M., het jaar waarin
het Coapteam wereldwijd huis
zoekingen verrichtte en mensen
oppakte om aan bewijsmateriaal
te komen. Szegedi was niet alleen
vanwege zijn jarenlange relatie
met M. een logische keus. Hij
weet het fijne van drie van de vijf
drugstransporten die de verdach
ten ten laste zijn gelegd. De cocaï
ne werd in die gevallen via de Rot
terdamse haven aangevoerd. De
bekendste is de aan de tot vijftien
jaar cel veroordeelde bendeleider
Kobus L. toegschreven smokkel.
Szegedi was de raadsman van de
vriendin van L „Na een eis van
zes jaar is ze vrijgesproken," zegt
Szegedi trots.
Het jarenlange onderzoek naar
het Copakartel heeft veel papier
opgeleverd. Maar de voor grote
drugszaken gebruikelijke reizen
tot in de uithoeken van de wereld
bleven uit. Het meest opzien baar
den volgens Szegedi enkele uit
stapjes naar de Veluwe, Dat ge
beurde voor het verhoren van
anonieme getuigen. Een bizarre
ervaring voor de Rotterdamse ad
vocaat.
„Dan moesten we ons 's ochtends
melden bij het politiebureau in
Utrecht. Vervolgens werden we
naar de Veluwe gereden. Mochten
we getuigen in een bunker horen.
En weetje dan wat op zo'n bunker
staat: 'Wie zich afwijkend ge
draagt, wordt beschoten'." Of het
uit de Tweede Wereldoorlog da
teert of speciaal voor dit proces
van toepassing is: Szegedi zegt
het niet te weten. Het is een van
hem bekende manier om wat ver
warring te zaaien.
„Er was totaal geen sprake van
een verhoorsituatie," zegt Szege
di over het contact met de getui
gen. „Je kon nauwelijks vragen
stellen. En als het schriftelijk
moet gebeuren, omdat de getuige
ergens anders zat, dan is er een ui
termate grote belemmering."
Szegedi' stelt dat de publiciteit om
het Bouterse-proces hem niks uit
maakt. „Ik zal me gedragen zoals
ik altijd ben. Gedeisd, correct op
treden." De gnede luisteraar weet
dat de woorden ironisch bedoeld
zijn, Sommige officieren van jus
titie kunnen hun ergernis niet
verhullen wanneer Szegedi scher
pe vragen afvuurt.
Het grootste verschil met andere
rechtszaken vindt Szegedi nog de
faciliteiten die hem en confrères
zijn toegezegd. „Wat normaal niet
gebeurt: we krijgen een parkeer-
kaart, een aparte kamer en er
wordt voor de inwendige mens ge
zorgd." De verdediging past dus
geen medelijden. Meer mededo
gen behoeven volgens Szegedi
wel de verdachten. „By zo'n mon
sterproces is toch geen sprake van
een faire behandeling als je let op
de kosten. Die zijn nauwelijks te
betalen,"
Veiligheid
Mr. I. N. Weski is de enige vrouw
in het rijtje bekende Rotterdamse
strafpleiters. Ze wordt geksche
rend wel eens 'de enige vent on
der de Nederlandse advocaten'
genoemd. Richard L. is haar di
ent. Een Creoolse groothandelaar
die in Brazilië cocaïne zou hebben
opgekocht waarna de partijen ver
volgens per boot naar Suriname
werden gebracht met als uiteinde
lijke bestemming Nederland.
Hoe bijzonder de zaak is? Ze laat
een brief van de rechtbank zien.
Er wordt in gevraagd wie ze denkt
mee te nemen, mede gelet op de
veiligheid. „En dan te bedenken
dat er hooguit een verdachte
komt opdagen. Dus waarom zo'n
aandacht voor de veiligheid. Wat
denken ze wel? Dat ik een aanslag
ga plegen of zo?" zegt ze lachend
in het oude advocatenkantoor aan
Mr. Szegedi: 'mijn cliënt is een heel religieuze man' Foto cees Kuiper/Rotterdams Dagwad
de Westersingel.
Zakenman L. heeft volgens het
dossier een adres in Schevenin-
gen. Vandaar dat wellicht aan de
minimale vereiste is voldaan dat
Copa door de Haagse rechtbank
kan worden behandeld. Richard
L. zit in Suriname en zal tijdens
het proces zijn gezicht niet iaten
zien. Weski: „Hij heeft er geen en
kel vertrouwen in. Voor hem is
het een vreselijke lijdensweg. Als
zakenman moet hij het hebben
van internationale contacten. Hy
handelt in consumptiegoederen
als vis. En moet daarvoor veel rei
zen, bijvoorbeeld naar Brazilië,
Miami of Nederland. Iets waaraan
nu beperkingen zijn opgelegd."
Over de gang van het Copa-onder-
zoek is de Rotterdamse advocaat
vol onbegrip. „Het duurt al zo
lang. Met hele perioden dat er
Advocaat Weski is slechtte spreken overhet verhoor van anonie
me getuigen Foto Cees Kuiper/Rotterdams Dagblad
niks werd gedaan. De onder
zoeksrechter heeft bijvoorbeeld
een jaar Jang geen getuigen opge£,.
roepen. Het is ook niet duidekjkC
wanneer het onderzoek is begon
nen. Sommigen zeggen dat de
Rotterdamse rechtszaken over de
drugstransporten eigenlijk al Co-
pa-zaken waren zonder dat ze zo
zijn genoemd. Het belang van de
datum te weten van de echte start
is het kunnen controleren van de
opsporingsmethoden. Zijn die
verantwoord?"
Een andere grief van Weski is het
financieel onderzoek, een 'blinde
vlek' volgens haar. „Bij de huis
zoeking in 1994 wist men precies
waar men naar moest zoeken.
Welke banknummers en dergelij
ke. Maar hoe dat kon, dat is ons
niet verteld." De grootscheepse
inval in vele landen en op vele
plekken in 1994 was ook de start
datum voor Weski als juridische
vertegenwoordiger van L. Ze
heeft geen oude connecties met
hem. Wel bezit de raadsvrouw een
aardige voorkennis van het Copa
onderzoek doordat ze net als Sze
gedi al in drie van de vijf ten laste
gelegde drugstransporten ver
dachten heeft bijgestaan.
Ook zij hekelt het horen van de
anonieme getuigen. Mensen die
vinden dat hun leven op het spel
staat bij bekendwording van hun
identiteit omdat ze belastend heb
ben verklaard over Bouterse en
zijn medeverdachten. „Dat was
een volstrekt nutteloze bezig
heid," zegt Weski. „Het was op
Soesterberg. Moesten we inder
daad schriftelijk via de onder
zoeksrechter vragen stellen. Ze
hadden in plaats van een getuige
net zo goed een opblaaspop kun
nen neerzetten. Dat hadden we
toch niet geweten. En de rechter
die de vragen dan over moest
brengen aan de getuigen: ze wei
gerde bijvoorbeeld op ons verzoek
om foto's te laten zien. Kwam ze
terug van de getuige met de me
dedeling dat ze daar het nut niet
van had ingezien."
Als het aan Weski ligt, hoeft het
proces niet zo lang te duren. Ze
voert geen vertragingstactieken,
heeft zelfs aangedrongen op een
spoedige behandeling. Haar lijst
je van circa twintig personen die
ze als getuigen ter zitting wil op
roepen, vindt ze meevallen.
Het begin van het proces staat ge-
pland .op 22 maart. Voorafgaan
irzfjn eEsteeds verrassingen. Zoals
Ihetvérzoek van de advocaat van
Bouterse om de rechtszaak niet in
Den Haag maar in Rotterdam te
laten afhandelen. En recent werd
tot veler verrassing afgezien van
vervolging van een vermeend
kopstuk van het Copa-kartel,
Henk Goedschalk. Hij is de presi
dent van de Centrale Bank in Su
riname en wordt gezien gezien als
het financiële brein van de orga
nisatie. „Verbijsterend. Raar dat
dat na al die jaren nu pas ge
beurt," vindt Weski. „Dat hadden
ze eerder kunnen concluderen."
Ze heeft ook geen goed woord
over voor het feit dat Goedschalk
in het geheim even in Nederland
is geweest zonder daarvan op de
hoogte te zijn gesteld. Weski: „De
verdediging is daarover helemaal
niet gewaarschuwd. We hadden
hem graag als getuige gehoord.
Ze hebben hem zo maar laten
gaan." Het laten lopen van Goed
schalk heeft volgens haai' geen
gevolgen voor de rest die terecht
staat. „Dat maakt niets uit."
Of de publiciteit haar wat doet?
„Nee, het is niet wat ik nastreef.
Dat ik wel eens in media figureer.
Het komt vaak voor dat ik word
gevraagd ergens in een program
ma met een cliënt te verschijnen.
Dat is meestal niet gunstig voor
de verdachte. Ik maak dan ook
een selectie. Als ik zelf wel in
stem, dan moet het functioneel
zijn. Om bijvoorbeeld wat bewe
ging in een zaak te krijgen."
DoorTeake Zijlstra
Bartlehiem-—In een opwelling zei
Jellie Heidstra dat ze gaat verhui
zen als de betonnen brug van
Bartlehiem een kunstwerk wordt
met duizenden tegeltjes van elf-
stedenrijders. Ze is bang dab het
een doorlopende kermis zal wor
den in Bartlehiem en dat het met
de rust is gedaan. Het zou haar
heel erg aan het hart gaan. Het
woont er zo lekker rustig. Bartle
hiem moet Bartlehiem bfijven.
Teun en Jellie wonen al twaalf
jaar in het huis bij de brug. Ze
hebben er elfstedentochten mee
gemaakt. Prachtig was dat. De au
to's van de televisie stonden op
hun erf en er waren honderden
mensen. „Geen probleem, de
mensen telefoneerden hier en
gingen hier naar het toilet," zegt
Jellie.
Maar om dat nou wekelijks mee te
maken, is een heel ander verhaal.
De Heidstra's schrokken zich een
hoedje van de plannen voor de te
geltjesbrug. Ook de buren maken
zich grote zorgenZe vrezen dat er
honderden mensen naar de brug
zullen komen om tussen de dui
zenden tegeltjes dat van het fami
lielid op te zoeken.
Volgens Jellie hebben de beden
kers er niet goed over nagedacht.
Ze willen een parkeerterrein aan
leggen tegenover het huis van de
buren en aan de vaart een heuvel
tje maken met een verrekijker.
Vandaar zouden de bezoekers de
tegeltjes moeten bekijken. Dat
doet natuurlijk niemand, denkt
buurman Jeroen ter Borg. Men
wil het tegeltje van dichtbij bekij
ken, aanraken en een foto maken.
Dat zal ongetwijfeld tot verkeers
problemen leiden. Jellie Heidstra
vindt het best aardig idee van die
tegeltjes. Maar volgens haar kan
dat beter op een blinde muur van
de Frieslandhal in Leeuwarden.
Daar is de ruimte. De charme van
Bartlehiem is juist dat er hele
maal niets is. Die rust en ruimte
zijn volgens Jellie juist een monu
ment van de elfstedentocht. Ze
willen er dan ook alles aan doen
om de plannen te voorkomen.
Er zijn ook bewoners die de plan
nen best aardig vinden. Zoals Jan
van Wengerden van de scheeps
werf Bartlehiem. Hij ziet er een
mooie kans in om het hele buurtje
wat op te knappen en tegelijker
tijd de parkeer- en verkeerspro
blemen op te lossen. De drukte zal
volgens Van Wengerden meeval
len.
Misschien dat er in de zomer
maanden eens wat mensen rond
lopen en er wat meer auto's rij
den, maar je mag volgens hem
toch niet verwachten dat dage
lijks drommen toeristen Bartle
hiem onveilig maken. Als er maar
een goed plan komt om een en an
der te regelen en een goede ver
wijzing naar het uitzichtpunt bij
de tegeltjesbrug.
Van Wengerden wil het beeld dat
heel Bartlehiem tegen is ook een
beetje nuanceren: „Wij hebben
maandagavond nog even nage
praat. Er waren op dat moment
negen voorstanders en veertien
tegenstanders." Voorzitter Anne
Bousema van Dorpsbelangen
Wyns-Bartiehiem-Tergracht be
treurt het dat de gemeente niet
eerder met alle inwoners heeft
overlegd. Bousema is wel blij dat
er nu een brede commissie is die
verder met de gemeente alle
voors en tegens zal bekijken.
Wassenaar Een luchthavenei
land in de Noordzee moet worden
aangelegd als een hypermoderne
24-uursstad met bedrijven, win-
kelcentr^fiotpls en grootschalige
vermaaksvoorziêningen. De ar
chitect Rem Koolhaas presenteer
de dit plan gisteren in Wassenaar
op een door minister Pronk
(VROM) georganiseerde confe
rentie over de toekomst van
Schiphol. Ook op de plaats van de
huidige luchthaven kan volgens
Koolhaas een nieuwe stad verrij
zen.
PvdA-minister Pronk is geïnte
resseerd in de mogelijkheden om
Schiphol te bebouwen indien de
luchthaven naar de Noordzee ver
huist. Het kabinet wil eind dit jaar
een keuze maken tussen een uit
breiding van Schiphol in de ge
meente Haarlemmermeer en de
bouw van een luchthaveneiland.
Pronk wilde met de studieconfe
rentie alvast de mogelijkheden op
het gebied van ruimtelijke orde
ning in beeld brengen voor het ge
val Schiphol naar zee verhuist
De toonaangevende architect
Koolhaas van het Office for Me
tropolitan Architecture uit Rotter
dam presenteerde op verzoek van
de minister zijn spectaculaire
plan om zowel in Haarlemmer
meer als op zee een nieuwe stad te
bouwen. Voordeel van een dicht
bebouwde 'Schiphol-stad' in de
Haarlemmermeerpolder is onder
meer dat het Groene Hart niet
verder zal worden dichtgebouwd,
zo stelde Koolhaas. Hij betitelde
de huidige saaie nieuwbouwwij
ken van 'Ikea-hoogte' als beledi
gend. „Wij sukkelen braaf door.
Ieder gebied moet hetzelfde wor
den in naam van de gelijkheid."
De plannen van de provincie
Noord-Holland om alleen de start
banen van Schiphol te verplaat
sen naar zee, zijn volgens Kool
haas halfslachtig. De provincie
wil de ingang van het nieuwe
vliegveld op Schiphol houden.
Passagiers en werknemers moe
ten met een snelle shuttle veertig
kilometer ondergronds worden
vervoerd. Een combinatie van
functies op het eiland kan de dure
infrastructuur rendabel maken,
aldus Koolhaas, die overigens lie
ver een goedkopere en minder
kwetsbare combinatie ziet van
een tunnel en een brug.
Op zijn 'Utopia' gedoopte model
voor een eiland ziet de architect
ruimte voor moderne bedrijven,
winkelcentra, hotels en allerlei
'entertainment-voorzieningen',
een nieuw soort Las Vegas. Ver
der is er plaats voor het racecir
cuit van Zandvoort, de Keuken
hof en een Europese variant van
Madurodam. En niet te vergeten
een vliegveld waarvan jaarlijks
honderd 'miljoen passagiers ge
bruik kunnen maken.
Zijn ideeën ontmoetten niet al
leen scepsis bij het gezelsc1-
van politici, ambtenaren er.
dernemers. Minister Pronk zti.
hield zich bij zijn vertrek op de
vlakte, maar hij zei het wel een in
teressant idee te vinden om ver
schillende ftmeties op een eiland
te combineren. De Noord-Hol
landse WD-gedeputeerde Tiel-
rooij voelde zich wel aangespro
ken door de visie van Koolhaas.
En zelfs burgemeester Van Hou-
welingen van Haarlemmermeer,
dat Schiphol uitdrukkelijk in de
polder wil houden, verklaarde
zich bereid om mee te denken
over de mogelijkheid van een
Schiphol-stad.
Den Haag Het CDA wil dat
staatssecretaris G, de Vries (Ko-
ninkryksreiaties) maatregelen
neemt om de hoge emigratie van
Antillianen naar Nederland te
gen te gaan. Samen met de Antil
liaanse regering moet hij initia
tieven nemen om de soms uit
zichtloze positie van Antillianen
op de eilanden te verbeteren.
Dat stelt CDA'er Van der Knaap
in Kamervragen, naar aanleiding
van een woensdag gepubliceerd
bevolkingsonderzoek op de An
tillen. Daaruit blijkt datéénopde
vijf bewoners van plan is de ei
landen te veriaten. Volgens het
onderzoek spelen 20.000 mensen
met de gedachte naar Nederland
te vertrekken. De daadwerkelij
ke uittocht wordt voor dit jaar op
zevenduizend geschat
In 1998 waren dat er nog onge
veer achtduizend. Het CDA en de
Antilliaanse regering maken zich
zorgen over de 'braindrain'. Veel
jonge, hoger opgeleiden, vertrek
ken naar Nederland waardoor
veel kennis op de Antillen verlo
ren gaat
Staatssecretaris De Vries wil nog
niet reageren op de cyfers uit het
Antilliaanse bevolkingsonder
zoek omdat hy het rapport nog
niet heeft
Met enige regelmaat spoelen aan de Nederlandse kust dolfijnen aan. Met name op de Wadden
eilanden komen deze zeebewoners in problemen. Daarom heeft dolfinarium Harderwijk het initi
atief genomen om bewoners van Ameland te trainen in het redden van gestrande dolfijnen. Op
het eiland bestaat veel belangstelling voor de bijzondere cursus Foto Wietze LandmarVGPD
