12
•otterdam
Ambtenaar moet terug naar stad
'Ik ben eerst gaan lezen, toen gaan leven'
Quarantaine-inrichting
in oude luister hersteld
Met nieuw aidsvaccin gloort mógelijk een lichtpuntje
SFi
Rotterdam: stevige vergoeding verhuiskosten en voorrang bij sollicitaties
Hans Böhm
Kinderkunst maakt van Picasso even achtergrond
Muziek en cultuur op Bevrijdingsfestival
Smokkelaars in
de kraag gevat
Rotterdams Dagblad
Dinsdag 4 mei 1999
Door Kor Kegel
Rotterdam Het is de gemeenteraad van Rotterdam een
doom in het oog dat er zo veel ambtenaren buiten de stad wo
nen: 7742, ofwel 45 procent. Van de 475 hoogste ambtenaren
woont 64 procent buiten Rotterdam, 308 om precies te zijn. En
van deze laatste groep woont 70 procent zelfs niet in een buur
gemeente, maar buiten de Rijnmond.
De gemeenteraad neemt nu initi
atieven om meer personeel bin
nen de stadsgrenzen te krygen,
want dan doen de ambtenaren op
een andere manier kennis van de
stad op en voelen zij zich waar
schijnlijk meer betrokken by hun
werk. In hun vrije tijd kunnen ze
dan ook meer binnen Rotterdam
actief zijn, wat het verenigingsle
ven ten goede kan komen.
Van een verhuisvergoedmg ver
wacht de Rotterdamse gemeente
raad niet veel Uit een enquête on
der topambtenaren is gebleken
dat zelfs een hoge vergoeding van
12.000 gulden geen stimulans is
om naar Rotterdam te verhuizen.
Negentig procent zou zelfs voor
een nog hoger bedrag met eens in
Rotterdam komen wonen.
Toch wil de raad voor twee jaar ex
perimenteren met een vergoe
ding van de verhuiskosten, ook
voor de lagere ambtenaren die
reeds m Rotterdam werkzaam
zyn maar elders wonen. Zo'n vijf
honderd ambtenaren zullen spe
ciaal gewezen worden op de mo
gelijkheden op nieuwe bouwloca
ties zoals Nesselande.
Sollicitanten
Meer succes wordt verwacht van
een maatregel om sollicitanten bij
gelijke geschiktheid de hamvraag
te stellen: Bent u bereid m Rotter
dam te komen wonen? Degene
die ja zegt zal voorrang krygen.
Het gemeentebestuur wil dat de
diensthoofden, als zij personeel
aannemen, bevorderen dat men
zich in Rotterdam vestigt. Als het
niet met een verhuisplieht kan,
dan hopelijk op basis van vrijwil
ligheid.
De gemeenteraad denkt dat het in
de praktijk lastig zal zyn om voor
al met topambtenaren zo'n af
spraak te maken, zeker als de ge
meente blij is een kei van een
ambtenaar in huis te halen. De
Grondwet biedt een ieder de vrij
heid de eigen woonplaats te kie
zen.
Bij sommige functies kan een
werkgever vorderen dat perso
neel dichterbij komt wonen, na-
melyk m die gevallen waarin de
vervulling van de functie anders
in het gedrang komt Maar dat zal
niet vaak onweerlegbaai aantoon
baar zyn.
De gemeenteraad heeft met de
maatregelen gehoor gegeven aan
een pleidooi van het voormalige
raadslid M.A.A. van Grunsven
(eerst Stadspartij, later Rotter
dams Belang). Maar het is alle
maal nog niet voldoende naar de
zin van M. M. M. Kneepkens, toen
en ook nu fractieleider van de
Stadspartij. Hy ziet een tendens
dat ambtenaren hun baan opzeg
gen, maar zich dan vervolgens ia-
ten inhuren door de gemeente,
die dan duurder uit is.
En dan heeft de gemeente hele
maal geen greep meer op hun
woonplaats. De wethouders Van
den Muysenberg (personeel) en
Korthuis (financiën) zullen deze
problematiek vervatten in een no
titie, die later dit jaar het licht zal
actiet zyn, wai net verenigingsie- noiieraam somen wonen. 1: ,u -1
ven ten goede kan komen. Toch wil de raad voor twee jaar ex- zich in Rotterdam vestigt. Als het De gemeenteraad heeft met de zien.
1 VB Hans Böhm bij Letiin dat we passeerden, stak
De bekende Rotterdammer die
zijn favoriete boeken mag uit
stallen in de gemeentebiblio
theek heet deze maand Kans
Böhm. Zoals het een schaker be
taamt, dacht hij eerst grondig na
over het probleem. Stelde daar
na een lijst op met de geselec
teerde titels en noteerde bij ie
der boek welke rol het in zijn le
ven heeft gespeeld. De lijst komt
als een soort beginselverklaring
bij de vitrine in de bieb te han
gen. ?tAnders weet het publiek
J Ti\rtwaarorn tnlJnluïüï*iKm
juist op die boeken is gevallen."
Dertig boeken mocht hij kiezen,
voor meer was geen ruimte. Hij
moest derhalve een heleboel au
teurs tekort doen. Slaucrhoff en
Reve krijgen als eersten zijn ex
cuses, maar er zijn meer gedu
peerden. De boeken die wel tot
de selectie doordrongen, zijn zo
gevarieerd dat ze weinig met el
kaar gemeen lijken te hebben.
Maar dat is schijn. Ieder boek
heeft bijgedragen aan de wor
dingvan HansBöbm, iedere titel
is een stukje van zijn ziel gewor
den. Of het nou 'Kazan de Wolfs
hond' is of'De meester en Marga
rita'. Een gesprek over lezen en
leven.
Door Peter de Lange
Böhm (1950) woont tegenwoordig
m Hilversum maar bracht zyn
jeugd door aan de Gordelweg in
Rotterdam. In die tijd graasden er
nog koeien aan de overkant van
het kanaal en kon je in de verte
Delft zien liggen. „Nu kijkje erte
gen de A-zoveel aan." Het gebeur
de wel dat hij achter de koeien
aan zat en door een politie-agent
op de fiets werd thuisgebracht.
„Een scène als vut een jongens
boek."
'Scheepsmaat Woeltje' van K No-
rel is het eerste boek dat hij zich
herinnert Zijn vader las het hem
voor. Het was het levensverhaal
van een mislukte kwajongen die
uitgroeide tot een geliefd zeekapi
tein en samen met Piet Keyn de
een propvolle
boekenkast
Max. ver
noemd naar
schaakgroot
meester Max
Euwe. 'Dank
zij Kazan de
ben ik vee
aan de weet
gekomen
over de bele
vingswereld
van honden.
Rotterdams Dflg-
ZÜvervloot veroverde.
Het boek bracht Hans al vroeg tot
de overtuiging dat iedereen het,
ongeacht zyn milieu en zijn ach
tergrond, m de wereld ver kan
brengen, „Je hebt eigenlijk geen
excuus om te zeggen, mijn jeugd
was slecht, myn ouders zijn de
schuld van mijn mislukking. Je
moet er zelf bovenuit komen,"
vindt hij nog steeds.
Nog een kinderboek met een blij
vende uitwerking was 'Kazan de
Wolfshond'. Hij leerde er een an
dere belevingswereld door ken
nen: die van de dieren. „Als ik
mijn hond Max uitlaat, kijk ik wel
eens meewarig naar de manier
waarop anderen met hun hond
omgaan. Ze lopen maar aan de
lyn te rukken en te porren, zon
der te kijken wat hun dier nou ei
genlijk doet of beleeft."
Om dit soort redenen, zegt Hans
Böhm, is het van groot belang dat
kinderen vroeg met lezen begin
nen. Al hebben lang niet alle boe
ken de vereiste kwaliteit Laat
dunkend: „Die griezelverhalen
van tegenwoordig over vampiers
en weerwolven; waanzinnig popu
lair, maar het is alleen maar ver
maak, je hebt er eigenlijk mets
aan."
Ondanks ernstige bezwaren van
zijn vader, werd Hans beroeps
schaker. Het schaakspel voerde
hem over de hele wereld en bracht
hem in contact met onbekende
culturen, waarvan de Russische
een van de spannendste was. De
jaren zeventig waren aangebro
ken en boeken van Dostojevski,
Boelgakov en Sohgenitsyn begon
nen een belangrijke rol in zijn le
ven te spelen. Böhm verzette zich
op zijn eigen manier tegen de on
derdrukking van die laatste au
teur. Met schaak- en boezem
vriend Jan Timman maakte hy op
een keer, het IJzeren Gordijn was
nog volledig intact, een rondrit in
een bus vol toeristen door Lenin
grad. „Bij ieder standbeeld van
Lenin dat we passeerden, stak ik
mijn hand op en vroeg luid, op Le
nin wijzend: 'Sobyenitsyn?' Ze
konden me niks maken, want ik
zei het op vragende toon."
Pesterig? Zelf vindt hij dat het
meer met gerechtvaardigd verzet
te maken heeft. Zoals die keer op
de Kweekschool met ,den Bijbel,
toen de directeur hem berispte
omdat hy de orders van een blaf-
ferige, onbekende docent niet had
opgevolgd. „Ik had niets met die
man te maken, hij gaf les op een
heel andere school. Ik ging daar
over met de directeur in discussie
en werd drie dagen geschorst. Dat
vond ik heel oneerlijk. Ik ben daar
heel rechtlijnig in. Ik heb het
rechtvaardigheidsgevoel van Dik
Trom."
Ondanks dit soort Hollandse
nuchterheid staan er verschillen
de boeken op Böhms lijstje waar
in de waanzin een prominente rol
speelt. 'Circe' van Kosinski, 'De
val van het huis Usheri van Poe,
De Meester en Margarita van
Boelgakov, om er maar een paar
te noemen. Wat trekt een ordelijk
denkende schaakmeester in gek
te? Böhm: „Ze zeggen dat de
meeste schakers in het dagelijks
leven nette apothekerstypen zijn
die op het bord de gekste dingen
doen. Bij mij is het omgekeerd: in
het leven ben ik wild en grenze
loos, op het schaakbord hanteer ik
een ijzeren logica."
Böhm, die tegenwoordig naast
zijn tv-optredens veel pr-werk
doet, heeft naar eigen zeggen een
keiharde commerciële kant. Daar
tegenover staat een ander deel
van zijn persoonlijkheid dat een
sterke hang heeft naar meditatie
en afzondering. Regelmatig bren-
gei^hij en zijn vrouw een weekje
vastend door in een klooster, waar
praten en lezen de enige afleiding
vormen. Tijdens zijn laatste ver
blijf daar ontdekte hij het werk
van Connie Palmen. Over 'De er
fenis' merkt hij op: „Wat een rijk
dom aan ideeën. Hier zitten nog
veel meer boeken in." En over het
kloosterleven: „Van ieder verblijf
leer ik weer nieuwe dingen. Waar
om zijn de nonnen toch zo geluk
kig? Ze hebben helemaal niks en
toch zijn ze blij." Wat hem op zyn
eigen bestaan brengt: „Ik zie veel
mensen van mijn leeftijd die al
leen maar hebben gestudeerd en
gewerkt en die opeens merken
dat ze iets zijn vergeten: leven.
Die proberen nu krampachtig de
verloren tijd in te halen. Ik ben
eerst gaan lezen, en toen gaan le
ven. Dat is de goede volgorde. Zo
ben ik mezelf geworden."
De 'concurrentie' van Picasso werd gisteren in de Kunsthal nauwelijks gevoeld. De kinderen had
den vooral oog voor de andere 'kids' en voor eikaars kunst. Foto cees Kuiper/Rotterdamsdagbiod
RotterdamEen expositie temid
den van het werk van Pablo Picas
so, ofwel de 'Kunstenaar van de
Eeuw' zoals de Spaanse schilder
in Rotterdam volop wordt aange
prezen.
De 210 kinderen hadden gisteren
echter weinig oog voor het werk
van de man die de Kunsthal een
topaantal bezoekers moet opleve
ren. Zij waren vooral geïnteres
seerd in hun eigen tekeningen,
schilderijen, graffitiwerkjes en
KidsKunst, heet de tentoonstel
ling die gistermiddag door burge
meester Opstelten officieel werd
geopend. Op zijn vrije dag.
„Want dan doe je dingen waar je
plezier in hebt," verklaarde hij
zyn aanwezigheid. Maar zijn so
nore basstem kon de aandacht
van de kindermenigte niet lang
vasthouden.
Op een enkel verzoek om een
handtekening na, wilden de kin
deren niet Rotterdamse eerste
burger maar hun eigen ouders la
ten zien wat ze de afgelopen we
ken hebben gemaakt.
KidsKunst vormt het hoogtepunt
van een manifestatie waarbij kin
deren beeldende kunst leren ont
dekken als vrijetijdsbesteding. In
buurthuizen in de deelgemeenten
Deifshaven en Feijenoord hebben
25 kunstenaars workshops gehou
den voor kinderen tussen 6 en 12
jaar.
Op speelse wijze, en onder de pro
fessionele begeleiding van het so
ciaal cultureel werk, tracht Kids
Kunst een brug te vormen tussen
beeldende kunstenaars en jeugd
uit achterstandswijken.
De resultaten zijn vooral kleur
rijk, de thema's lopen uiteen van
het menselijk lichaam tot het ei
gen huis, dromen en de stad Rot
terdam. Al zijn die onderwerpen
niet door de deelnemertjes zelf
bedacht. Op de vraag waarom een
meisje juist de Niéuwe Maas en
de skyline van Rotterdam schil
derde, antwoordt het kind ietwat
verlegen: „Omdat het van de me
neer moest."
Naast het werk van de 210 kinde
ren wordt ook werk van de 25
deelnemende kunstenaars ten
toongesteld. Verder is een fotore
portage te zien van de Ecuado-
raanse fotograaf Ximena Davalos
die enkele workshops heeft vast-
KidsKunst is nog tot en met 9 mei
te zien in de Kunsthal en gaat
daarna op reis naar onder meer
Museum Hillesluis en Museum
Deifshaven. Bij de tentoonstellin
gen zyn telkens activiteiten voor
kinderen en hun ouders gepland.
Gisteren was dat een Ranja Cock
tailparty.
Rotterdam Het Rotterdamse
college van b en w stelt 200.000
gulden beschikbaar voor het her
stel van de gebouwen op het ter
rein van de Quarantaine-inrich
ting, even ten noorden van Heij-
plaat Dit vooroorlogse complex,
dat wordt voorgedragen als rijks
monument, is nu in gebruik als
woon- en werkplaats van een
groep kunstenaars. Het Gemeen
telijk Haven Bedrijf besteedt
daarnaast twee ton aan het herstel
van de oevers van het historische
terrein.
De Quarantaine-inrichting, met
uitzicht op de kruising van de
Heysehaven met de Nieuwe Maas
en Schiedam, werd in 1935 in ge
bruik genomen. Voor de oorspron
kelijke functie, behandeling en
isolatie van besmette schepelin
gen, is de inrichting echter vrijwel
nooit gebruikt. Wel werden er
joodse vluchtelingen opgevan
gen, bood het onderdak aan de
Duitse Kriegsmarine en na de
oorlog werden er repatrianten uit
het toenmalige Nederlands-Indie
gehuisvest. Het is de enig overge
bleven Quarantaine-inrichting in
heel Europa.
Het herstelplan waar de gemeen
te nu geld voor heeft uitgetrok
ken, staat beschreven in het plan
van aanpak dat de bewonersver
eniging aan wethouder Meijer
heeft overhandigd. De plannen
voor het terrein richten zich in de
eerste fase op herstel van de ge
bouwen, de gastenwerkplaatsen
en de opzet van een cultureel pro
gramma. In de tweede fase staat
onder meer een ingrijpender res
tauratie en de aanleg van een stei
ger op stapel.
Het college van b en w stelt dat de
de groep kunstenaars in de Qua
rantaine-inrichting worden ge
doogd, maar dat er om juridische
redenen geen sprake van legale
bewoning kan zijn. Dit heeft on
der meer te maken met de Wet
Geluidshinder en met veilig
heidsvoorschriften. Het gebied
wordt immers begrensd door be
drijfsterreinen, waar gewerkt
wordt aan bijvoorbeeld booreilan
den.
Het beheer en de exploitatie van
het complex moeten in handen
komen van een stichting die een
beheersovereenkomst sluit met
de eigenaar, het Gemeentelijk
HavenbedrijfRotterdam.
Rotterdam Onder het thema
'vrijheid maak je met elkaar"
wordt morgen in het centrum van
Rotterdam het Bevrijdingsfesti
val Zuid-Holland gehouden. Om
dit thema op Nationale Bevrij
dingsdag uit te dragen, vinden in
en rond de Laurenskerk diverse
muzikale en culturele activiteiten
plaats. Burgemeester L Opstelten
geeft om 13.00 uur het officiële
startsein voor de festiviteiten.
Op het festival is er een poppro-
gramma en een themaprogram
ma. Het muzikale gedeelte richt
zich op de jongeren van 12 tot 25
jaar. Van 13.00 tot 21.30 uur zyn er
op het Grote Kerkplein optredens
van onder andere Skik, Critical
Mass, Sat-R-Day, Denz da Denz
Sounds System en DJ Jean.
Skik
wjDe Drentse formatie Skik is dit
jaar een van de acts die op Bevrij
dingsdag per helikopter naar de
verschillende provinciale festi
vals worden gevlogen.
In de Grote of Sint Laurenskerk
wordt het programma afgestemd
op het thema 'vrijheid maak je
met elkaar'. Er zyn optredens van
onder andere de Kunstbende,
Concious Liberation, Tiharea en
Nurdjana, winnaar van de Singer-
Songwriter Zuid-Hollandse Pop-
jacht.
Het themaprogramma in de Lau
renskerk duurt van 12.00 tot 20.00
uur. Het Bevrijdingsfestival is
gratis toegankelijk.
RotterdamDe Fiscale Inlichting
en Opsporingsdienst (FIOD) heeft
vier mogelijke drugssmokkelaars
in de kraag gevat Het gaat om
drie inwoners uit Nijmegen van
28, 50 en 54 jaar en om een man
uit Medemblik van 47 jaar.
De vier worden ervan verdacht 75
kilo cocaïne de Rotterdamse ha
ven te hebben binnengesmok
keld.
De FIOD kwam de smokkel op
het spoor door de Rotterdamse
douane die begin vorige maand in
de haven een Colombiaanse con
tainer met dierenhuiden aantrof.
Tussen de huiden werd 75 kilo
harddrugs gevonden. De contai
ner was bestemd voor een bedrijf
in Nijmegen. Het onderzoek werd
uitgevoerd door het Harc-team
(Hit and Run Container-team),
van politie en andere dienstenmat
naast de FIOD bestaat uit mede
werkers van de douane en de ri
vierpolitie in Rotterdam.
Door Joyce de Bruijn
.Rotterdam „Meet het nou niet
te breed uit," waarschuwt prof.
dr. A D. M. E. Osterhaus, verbon
den aan de Erasmus Universiteit
Rotterdam. De viroloog werkt
met zijn team aan een nieuw aids-
vaccin, en een eerste proef met
vier apen heeft bemoedigende re
sultaten gehad. Maar om er defi
nitieve conclusies aan te verbin
den is het nog veel te vroeg.
„Wij moeten toch altijd goed uit
kijken dat we geen valse hoop
wekken. Binnen de kortste keren
denkt men: oh, er komt nu toch
een vaccin." Een groter experi
ment met twintig apen moet uit
wijzen ol de eerste resultaten
geen toevalstreffer zijn geweest
„Er gloort mogelijk een lichtpun
tje," zegt Osterhaus bescheideiL
Simpel gezegd is het nieuwe vac
cin erop gericht dat de zogeheten
T-cellen, een onderdeel van het
afweersysteem, worden 'gepro
grammeerd' besmette T-ceUen in
het bloed al in een heel vroeg sta-
dium te vernietigen. In tegenstel
ling tot eerder onderzochte vac
cins, die de aanmaak van anti
stoffen tegen het virus bevorde
ren. De aanmaak van anti-stoffen
behoort tot de andere poot van
het afweersysteem.
Anti-stoffen
HIV-geïnfecteerden kunnen
grofweg worden verdeeld in twee
groepen, de long-term-survivors,
mensen die wel met HIV besmet
zijn, maar jarenlang geen aids
krijgen, en mensen die al binnen
enkele jaren na besmetting ten
prooi vallen aan aids. Osterhaus
en de zijnen hebben twee groe
pen besmette homoseksuele
mannen naast elkaar gelegd en
gekeken wat de verschillen wa
ren. Ze gebruikten daarvoor
bloed dat vlak na de besmetting
was afgenomen.
De meeste onderzoeken naar
aïdsvacdns richten zich op de.
aanmaak van anti stoffen door het
lichaam. Daarvoor -wordt de bui
tenkant van het virus gebruikt,
de zogeheten envelop-vaccins.
Die productie van antistoffen is
echter slechts een deel van het af
weersysteem.
Een andere Verdedigingspoot'
bestaat uit cytotoxische T-cellen
(ctl's) in het lichaam, die op hun
beurt weer worden onderver
deeld in cd4 en cd8 t-cellen. In die
ctl's ging een verschil tussen
long-term-survivors en snel-zië-
ken schuil.
Wanneer een cd4-cel in het li
chaam besmet wordt met het vi
rus, voltrekt zich een ingewik
keld proces. Het virus, bestaande
uit RNA, genetisch materiaal, ge
huld in een schil van eiwitten,
dringt de cel binnen. Dat is moge
lijk doordat in de 'envelop' eiwit
ten zitten waarmee het virus kan
aanhaken aan de wand van de
cel. Die eiwitten vormen in feite
een soort sleutel waarmee hij de
cel opent
Zodra het virus binnen is, trekt
het zyn jas uit Zyn RNA geeft
vervolgens opdracht de machine
rie in de cel over te nemen. De al
lereerste eiwitten die daarbij al
binnen enkele uren vrij komen
heten rev- en tat-eïwitten. Deze
eiwitten zijn zogeheten 'early re
gulatory proteins'. Dat wil zeggen
dat ze al in een heel vroeg stadi
um, van de infectie een belangrij- -
ke rol spelen bij de vermenigvul
diging van het virus.
Trainen
Stukjes van de rev- en tat-eiwit-
ten komen, als een soort vlagge
tje, aan de oppervlakte van.de
cd4-cel terecht Zijn collega, de
cdS-cel, komt vervolgens in actie
omdat deze als het ware ziet dat
de cd4-cel besmet is. De cd4-cel
wordt dan door de cd8 vernietigd.
Bij de long-term-survivors is ge
bleken dat die cd8-ceüen, gericht
tegen deze twee eiwitjes, vroeg
nade, infectie in ruime mate in
het bloed aanwezig zijn. Bij men
sen die snel aids ontwikkelen is
dat niet het geval Over de oor
zaak van het verschil tussen die
twee groepen tasten de onderzoe
kers overigens in het duister.
Osterhaus' methode is dat deze
rev--en tat-eiwitten in een on-
schuldig ander virus ..worden ge
smokkeld. Ook dit virus dringt
het lichaam binnen en traint de
cd8-cellen als het ware in het her
kennen van de rev- eh tat-eiwit
ten. Zodra in het lichaam een in
vasie van het echte aids-virus
plaats vindt, zijn de cdgcellen
dus al geoefend m het herkennen
- en vernietigen van naar rev- en
taf "ruikende1 cd4-celien.
Bij het experiment van Oster
haus zijntwee apen vier keer in
gespoten met zulke rev- en tat-vi-
russen. Twee apen kregen vier
keer een 'leeg1 virus. Toen zij ver
volgens werden besmet met SIV,
zoals HIV by apen heet, ontwik
kelden de laatste twee een uitge
breide infectie. In de twee eerste
apen werd geen virus gemeten in
de cd4-cellen. In het bloedplas ma
werd aanvankelijk wel wat virus
gevonden, maar dat verdween
ook weer.
Cöm!>iiiaÊteiïitra]}ie
„We hebben Van deze apen dus
waarschijnlijk long-term-survi
vors gemaakt," vertelt Oster
haus, „en dit is misschien wel het
beste wat we ooit zullen bereiken.
De viroloog vreest dat een totaal
beschermend vaccin, zoals voor
pokken en mazelen, wellicht
nooit zal worden gevonden. Mede
omdat HIV zo veranderlijk is,
„Deafgelopenvijftienjaarismen -
heel druk bezig geweest met het
ontwikkelen van een aids-vaccin.
Toen HIV net was ontdekt, had
den we net pokken, en gedeelte
lijk ook mazelen en polio onder
controle. Wetenschappers zeiden
toen: het zal even duren, maar dat
virus roeien we wel uit Inmid
dels is het bijna 2000 en zijn er
wereldwijd 30 tot 40 miljoen men
sen geïnfecteerd met HIV."
De meerderheid zal uiteindelijk
aan aids overlijden, denkt Oster
haus. Ofschoon in de westerse
wereld best grote successen wor
den geboekt met de combinatie
therapie. een mix van verschil
lende virusremmers, is deze the
rapie veel te duur voor patiënten
in derdewereld landen. „Hooguit
tien procent van de geïnfecteer-
den heeft daar iets aan. Dat bete
kent dus dat we voor 90 procent
geen remedie hebben. Daarom
zoeken we naar een veel goedko
pere, preventieve benadering."
