Actueel
tterdamblijft rustig
onder deRoteb-acnes
Nieuw licht op drama in Monfort
Demonstranten in Suriname krijgen iedere dag meer steun
De vuilnisman staakt
'De stad zal het merken, maar ér zijn alternatieven
Rotterdams Dagblad Commentaar-
Familieleden sturen steeds
meer pakketten naar Suriname
HAVO, VWO
in 1 jaar
Djanko
Rotterdams Dagblad
Woensdag 26 mei 1999
Door Cees van Zweeden
Parijs De burgemeester van
Monfort, het dorp waar eind vori
ge week vier Nederlanders wer
den vermoord, heeft gisteren
een geheel nieuw licht op het
drama geworpen. Nadat hij vijf
uur lang in de boerderij van de
slachtoffers had rondgeneusd,
verklaarde Denis Carrère dat
eerst Artie van Hulst was ver
moord en pas aanzienlijk later
zijn vrouw Marianne, zijn
schoonzuster Dora van Nieu-
wenhuis en zwager Johan van
Nieuwenhuis.
Artie vond de dood door een en
kele kogel, meldde Carrère,
maar in de muur werden sporen
- gevonden van twee andere ko-
'gels. Hy had geen regenkleding
aan, zoals de politie eerder had
gemeld, maar een soort plastic
"schort dat zijn kleding bij het
verven moest beschermen. Vol-
gens de burgervader was Van
Hulst aan het schilderen in zijn
huis toen de moordenaars kwa
men,
De burgemeester weersprak dat
de Ossenaar zichzelf had gebar
ricadeerd om zich te bescher
men tegen zijn aanvallers. De
drie andere slachtoffers zouden
zijn thuisgekomen, toen de
moordenaars nog in het huis wa
ren. Ze werden allen de keel
doorgesneden.
Wat de moordenaars in het huis
zochten, is nog altijd een raad
sel. Er stond volgens Carrère
niet veel in, hoewel dat niet van
de buitenkant was te zien, De
burgemeester had echter de in
druk dat ze maar iets bijzonders
op zoek' waren geweest. De ka
mers ran het huis waren alle
maal doorzocht en lades waren
geleegd. Een stoel was openge
sneden. Het feit dat de moorde
naars uitgebreid het huis had
den doorzocht, duidt er volgens
de burgemeester op dat het om
een afrekening ging en niet om
een 'simpele' roofmoord. „Dat
vermoeden is nu alleen maar
versterkt," zei Carrère.
Alles afgesloten
De aanvallers vertrokken, na
eerst de auto's van de Nederlan
ders in de garage te hebben ge
plaatst en alle luiken te hebben
dichtgedaan. Alles werd netjes
afgesloten. Ook de auto's waren
door de daders doorzocht
De slachtoffers werden zaterdag,
twee dagen later, ontdekt door
andere Nederlanders. Zij waren
op de hoeve uitgenodigd voor
een diner, en vonden het vreemd
dat deze gesloten was. Vandaag
wordt wellicht het resultaat van
de lijkschouwing bekend ge
maakt. De Franse politie is nog
op zoek naar de hond van het
echtpaar Van Hulst. De teckel is
hoogstwaarschijnlijk het zwij
gen opgelegd om te voorkomen
dat het beest de aandacht van
buitenaf zou kunnen trekken
door aan te slaan. Het beestje is
nog niet gevonden.
Dat de lYanse politie de daders
zoekt in kringen van de 'georga
niseerde misdaad' is op zich niet
verwonderlijk, gezien de koel
bloedige aanpak. Handen en
voeten waren vastgebonden met
tape en de slachtoffers waren ge
blinddoekt. De vier lagen in ver
schillende ruimten.
In Oss, de woonplaats van het
echtpaar Van Hulst, wordt sterk
getwijfeld aan een 'afrekening1.
Woordvoerder P. Taylor-Parkins
van de ondernemersvereniging
TIBO (Toekomst In Bedrijven
Oss) zet grote vraagtekens bij de
krantenkoppen na de viervoudi
ge moord. „Een afrekening door
beroepscriminelen? Dat geloof
ik niet, Artie en Marianne van
Hulst waren integere en plichts
getrouwe mensen. Ze stonden
hoog aangeschreven. Ik kan me
niet voorstellen dat zij vijanden
hadden."
Ook in Vianen, de woonplaats
van Dora van Dam (56), de zus
van Marianne, en haar partner
Johan Nieuwenhuis (62), over
heerst verbastering en ongeloof.
„Het waren schatten van men
sen," verhaalt een buurvrouw.
Ze wil verder niet reageren: „Ik
ben er kapot van." „Een door
snee-gezin," zegt oen woord
voerder van de gemeente Via
nen. „We wetenweinig vanze. Ik
las ergens dat meneer Nieuwen
huis bij een computerbedrijf
werkte."
De afgelopen jaren zijn meer Ne
derlandse echtparen in het bui
tenland vermoord. Vorig jaar
april gebeurde dat in een woning
in het Duitse Kiel. Een Neder
landse man en vrouw werden in
het hoofd geschoten en beroofd.
In juni 1997 werd een stel uit
Delden op brute wijze om het le
ven gebracht toen ze met een
camper op een parkeerplaats in
Zuid-Duitsland stonden. Bij hen
werden de kelen doorgesneden
nadat ze waren doodgeschoten.
Ook hier betrof het een roofover
val.
Door Gert Onmnk en Desiree van der Jagt
Rotterdam Het vuilnis in Rotterdam is vandaag voorlopig
voor het laatst opgehaald. Vannacht leggen de 1.700 werkne
mers van de Roteb het werk neer. Een week lang wordt in de
hele stad geen huisvuil of grofvuil meegenomen. Ook wordt
er niet geveegd en leggen de medewerkers van Rotterdam
Schoon het werk neer. Verder blijven de vestigingen van de
kringloopwinkels Piekfijn en de Milieubrengstations in Hoog
vliet en Hoek van Holland gesloten. Op donderdag 3 juni zet
de reinigingsdienst 'alle mensen en middelen in om Rotter
dam weer schoon te maken.'
„De stad zal het merken, maar we
denken voldoende alternatieven
te kunnen bieden. Ook zullen we
by calamiteiten optreden," zegt
woordvoerster Linda Stenhuys
van de Roteb. De reinigingsdienst
vraagt de bewoners van Rotter
dam geen afval op straat te zetten.
Voor grofvuil en ander afval blijft
fiet milieupark in Schiebroek
open, dat geldt ook voor de Re
tourshops aan de le Middel
landstraat en de Strijensestraat.
Zes jaar geleden leidden de acties
van de Roteb tot een chaos in de
stad, terwijl het 'slechts' stipt
heidsacties betrof. Bewoners
klaagden over vuile straten en on
gedierte. Afval werd in brand ge
stoken en de gemeente Rotter
dam moest met een kort geding
dreigen om de remigingsmensen
te bewegen bet vuil weer te gaan
ophalen. Zo ver wil het huidige
gemeentebestuur niet gaan.-'Een
woordvoerder van wethouder
Herman van den Muijsertberg
laat weten dat het college van bur
gemeester en wethouders niet
van plan is op te treden, Wel wordt
'de vinger aan de pols gehouden'
mocht de openbare orde in gevaar
kernen. Er is overleg met onder
meer de GGD en de provincie,
stelt de zegsman.
Temperatuur
Eind april verbood de Rotterdam
se rechtbank de staking van de
Roteb op Koninginnedag, De ac
tie moest worden afgeblazen, om
dat burgemeester Opstelten en de
winkeliers in het centrum na de
rellen rond de viering van het
kampioenschap van Feyenoord
met opnieuw met problemen ge
confronteerd wilden worden.
Hoewel de temperatuur de ko
mende dagen gaat stijgen en op-
meüw een ophoping van het huis
vuil in de straten dreigt, maken
GGD en politie zich niet druk over
de aankomende Roteb-staking.
„Wij zijn niet bezorgd, het is maar
een weekje, dus 20 veel conse
quenties hoeft dat niet te heb
ben," vindt Lars Petersen, arts in
fectieziekten by de GGD. De dok
ter heeft voor de consument wel
een advies in petto: „Doe het vuil
goed in zakken, maar zet die nog
niet op straat Houd het tijdelijk
op het balkon."
Ook voor ongedierte hoeven we
niet te vrezen, stelt Petersen. „Pas
als zo'n staking de hele zomer zou
gaan duren, kan dat gevaar ople
veren. Met een actie van een week
niet. Normaal wordt het afval toch
ook maar een of twee keer in de
week opgehaald." Voor de Roteb
heeft de GGD-arts nog een tip:
„Zij moeten - -
de mensen
vooraf goed
informeren,"
zegt Petersen,
die aangeeft
door de reini
gingsdienst te
zijn gewaar
schuwd.
De Rotter
damse politie
wordt even
min zenuw
achtig van de
aanstaande
staking. „De agenten weten dat
de Roteb gaat staken. We doen
daar niets speciaals mee, maar ne
men dat gewoon mee in de sur
veillances," zegt woordvoerder
Ger de Jong, „Natuurlijk zullen
we een rol moeten vervullen als
blijkt dat de openbare orde ergens
uit de hand dreigt te lopen, maar
we zullen zeker niet fungeren als
stakingsbrekers,"
Actieleider Toon Heuser van de
Roteb legt uit dat de staking be
slist geen lukrake actie is. Er zijn
Sinds dinsdag voert de Amsterdamse stadsreinigingactie en haalt geen huisvuil op. Er ontstaan grote bergen afvalin de stad. Morgen
begint de Roteb in Rotterdam met een dergelijke actie. Foto Robbert siagman/ANP
geboden. De WD-bestuurder is
behalve portefeuillehouder van
onder meer personeelszaken ook
een van de onderhandelaars voor
de werkgevers in de delegatie van
de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG). Van een bar
becue op de Coolsingel is afge
zien, stelt Van Sehyndel. Wel
wordt een uit Groningen afkom
stig kanon ingezet, dat onder
meer bekend is van het traditio
nele startsein by de Rotterdam
Marathon.
Het personeel van Gemeentewer
ken gaat morgen in optocht naar
de Coolsingel. De medewerkers
van Zuid verzamelen op de Briel-
selaan en rijden in een stoet door
de Maastunnel naar de Coolsin
gel, Het personeel, werkzaam in
een van de Europoint-kantoorto-
rens aan het Marconiplein, gaat te
voet naar het stadhuis. Bij Ge
meentewerken doen ambtenaren
van alle afdelingen mee aan de
werkonderbreking, „De actiebe
reidheid is enorm groot," zegt ac
tieleider Jan van der Graaf.
spelregels opgesteld over de cala
miteiten, legt hij uit. „Het gebeurt
allemaal in onderling overleg, we
hebben afspraken gemaakt over
de mensen die paraat moeten
zijn." Volgens de Roteb-man
wordt één personeelslid aange
steld voor de afdeling riool, een
voor de ontsmetting en een voor
de reiniging. Deze komen in actie
als het alsnog ergens fout dreigt
te gaan. „De crisisstaf is zeven da
gen in de week, 24 uur per dag pa
raat," vult Linda Stenhuys aan.
De staking van de Roteb begint
vanavond om middernacht en
duurt zeven dagen. De perso
neelsleden laten zich morgen tij
dens een grote manifestatie op de
Coolsingel massaal als staker re
gistreren.
Ook de RET treft voorbereidin
gen voor de werkonderbreking
voor het stadhuis, In een verkla
ring van het Rotterdamse open
baar vervoersbedrijf worden reizi
gers gewaarschuwd om morgen
ochtend al vanaf negen uur reke
ning te houden met vertragingen.
De bussen en trams rijden niet
tussen tien en twee uur. De metro,
Vervoer op Maat en RET Tours
blijven wel in dienst.
Tijdens de manifestatie cp de
Coolsingel worden volgens RET-
actieleider Jan van Schijndel drie
tot vierduizend actievoerende ge
meente-ambtenaren verwacht.
AbvaKabo-bestuurder Xander
den Uyl is van de partij. Ook
wordt aan wethouder Herman van
den Muijsenberg een petitie aan-
Door Armand Snijders
Paramaribo Het viel gisteren in
de Surinaamse hoofdstad met
bakken uit de tropenhemel. Des
ondanks trokken naar schatting
tienduizend mensen leuzen scan
derend door de stad en langs het
kabinet van de president, Een te
ken'dat Surinamers wel erg boos
zijn op de regering, want als ze er
gens een bloedhekel aan hebben
dan is het wel regen.
Iedere dag sluiten meer mensen
zich aan bij de demonstranten,
têrwyl de bevolking de gevolgen
begint te voelen van de stakingen
die zich als een olievlek uitbrei
den. „We gaan door tot de presi
dent is opgestapt. En als hy niet
uit zichzelf vertrekt, zullen wij
hem een handje helpen."
President Jules Wydenbosch
heeft zichzelf geïsoleerd. Hij lijkt
de enige in het land te zijn die niet
wil toegeven dat er sprake is van
economische en sociale crisis in
het land. De halsstarrige opstel
ling van het staatshoofd is mede
aanleiding geweest voorde onlus
ten die sinds vorige week het
beeld in Paramaribo beheersen.
Suriname maakt de ernstigste rel
len mee sinds de militaire dicta
tuur van de jaren tachtig.
Wydenbosch geert leiding aan
een regering die op los zand is ge
bouwd. De weerstand vanuit zijn
eigen coalitie tegen het falende
beleid en de weigering van de pre
sident om dat om te buigen, wordt
iedere dag groter. De parlemen
taire fractie van coalitiegenoot
KTPI zinspeelt op vervroegde ver-
De demon
straties in Su
riname verlie
pen gisteren
rustig, maar
de oproerpoli
tie is paraat
kiezingen, terwijl ook bij de BVD
van parlementsvoorzitter Marijke
Djwalapersad en zelfs binnen de
NDP van Wydenbosch zelf steeds
meer stemmen opgaan om het
volk eerder naar de stembus te
sturen. Maar vooralsnog weet hij
niet van wijken.
'Mooie praatjes'
„We krijgen hem echt wel weg,"
voorspelt een actieleider. „Hij
doet alsof zijn neus bloedt en pro
beert ons zoet tc houden met
mooie praatjes, maar er is geen
hond meer die hem gelooft. Alles
in het land komt stil te liggen,
zelfs de water- en elektriciteits
voorziening wordt gestaakt Nie
mand heeft nog langer zin om
honger te lijden omdat we met
een dictator zijn opgescheept die
dronken is van macht en alcohol."
Dat de grimmige sfeer de afgelo
pen dagen tot een explosie van ge
weld en vernielingen heeft geleid
vindt ondeiwijzeres Nita Ramk-
halewsn begrijpelijk. „De mensen
zijn gefrustreerd. Ze kunnen nog
geen week leven van hun maand
salaris maar de regering heeft
daar geen oor voor. WIjdenbosch
zegt dat er niets aan de hand is.
Dan is het toch logisch dat men
sen met stenen gaan gooien. Die
man heeft een berd veer zijn kop,
zoals jullie Hollanders dat noe
men."
Het harde optreden in de afgelo
pen dagen van politie, militairen
en leden van de Binnenlandse
Veiligheidsdienst is door vrijwel
iedere maatschappelijke groepe
ring fel bekritiseerd. „Het is teke
nend voor de machteloosheid van
de regering. Ze hebben de toe
stand niet meer in de hand en we
ten dat hun dagen zijn geteld,"
meent vakbondsleider Ronald
Hooghart, die zelf verschillende
klappen moest incasseren.
Lange rijen
Journaliste Joyce Abdoelrakhan,
die maandag doelbewust werd be
dwelmd met traangas, is woedend
over het optreden van politie en
militairen. „Er was geen enkele
aanleiding toe. Ze proberen je ge
woon het werken onmogelijk te
maken. Een klacht indienen? Dat
levert toch mets op. Dan kom je
terecht by dezelfde mensen die
nu gewelddadig optreden."
De stakingsacties in het land heb
ben een verlammende werking op
het openbare leven. Bij de weini
ge benzinestations die zich niet
hebben aangesloten, vormen zich
iedere dag kilometerslange rijen,
terwijl de bevolking massaal aan
het hamsteren is geslagen. Vooral
kaarsen worden met dozen tege
lijk ingekocht omdat wordt ver
wacht dat het hele land later deze
week in het donker zit.
Elders in de stad zijn het vooral
Chinese winkeleigenaren die wel
hun deuren open houden. „Zo
zijn wij Chinezen," zegt eigenaar
Chang van de gelijknamige su
permarkt in de wijk Kwatta.
„Feestdagen of niet, acties of niet,
wij blyven open. We zijn hier im
mers om geld te verdienen en
houden ons niet bezig met poli
tiek."
Het personeel van de Surinaamse
Luchtvaartmaatschappij (SLM)
heeft het werk gisteren neerge
legd waardoor het regionale vlieg
verkeer onmogelijk is geworden.
Alleen de vluchten van de KLM
van en naar Amsterdam zorgen
nog voor enige bedrijvigheid op
de internationale Johan Adolf
Pengel luchthaven in Zanderij.
Maar ook daar willen de vakbon
den zo snel mogelijk een einde
aan laten maken door het brand
weerpersoneel en de luchtver
keersleiding by de acties tc bc-
treKken.
Dilemma
Boeren, verplegend personeel,
studenten, winkelpersoneel heb
ben zich in de afgelopen dagen
aangesloten by de acties die door
leerkrachten, ambtenaren, rech
ters en advocaten zijn ontketend.
Zelfs parlementariërs betuigen
openlijk meer en meer hun steun
en lopen mee tijdens de demon
straties. Veel politieagenten zeg
gen dat ze last hebben van een ge
wetensconflict, „We staan hierte
genover mensen die ook voor ons
belang opkomen," verwoordt een
agent het dilemma. „Want ook wij
kunnen niet meer met ons salaris
uitkomen. Aan de andere kant
dienen we de openbare orde te
handhaven. De vraag die echter
constant door ons hoofd spookt is
hoever we daarin willen gaan. We
kunnen toch niet gaan schieten
op mensen die in hetzelfde schuit
je zitten?"
Toch zijn er ook twijfels over de
acties. Wat als Wydenbosch inder
daad aftreedt? Velen vrezen dat
de gelederen, die nu zo gesloten
Iykendan uiteenvallen en de po
litieke tegenstanders van de rege
ring de kans zullen laten liggen
om het land daadwerkelijk op te
bouwen. „Ik heb dit al zo vaak
meegemaakt," zegt een oude Cre
oolse man die de stoet demon
stranten aan zich voorbij ziet trek
ken. „Maar we komen van de re
gen in de drup. Het gaat de actie
leiders echt niet om een beter le
venvoor de Surinamer. Ze honge
ren allemaal naar macht cn zien
zichzelf al op een ministersstoel
zitten, waar ze net zulke corrupte
handelingen zullen verrichten als
de lieden die het nu voor het zeg
gen hebben. Wat de oplossing is
ran de problemen? De kurk eruit
trekken en Suriname laien leeglo
pen in de Atlantische oceaan."
De onderhandelingen overeen nieuwe CAO voor gemeen
te-ambtenaren zitten muurvast en het publiek zal dat we
ten. Zo hoeft men vandaag in Dordrecht niet op de bus te
wachten -want die komt weer niet - en ook in Rotterdam ligt mor
gen het bus- en tramverkeer een aantal uren plat. Bovendien gaat
het personeel van de Roteb voor een week in staking, wat betekent
dat er zo lang geen huisvuil wordt opgehaald en geen straat wordt
geveegd.
Het is duidelijk dat de bonden de druk verhogen om hun eisen voor
een betere CAO ingewilligd te krijgen. De werkgevers, de gezamen
lijke gemeenten, zijn inmiddels al een stukje in hun richting opge
schoven, maar 4,5 procent loonsverhoging voor de komende ander
halfjaar vinden de bonden nog niet genoeg. En daarom krijgen de
acties een wat harder karakter, tot verdriet van een aantal klanten
van gemeentelijke diensten.
Over het algemeen is de Nederlander een tolerant persoon, die be
grip heeft voor acties van werknemers die vechten voor hun porte
monnee. Maar begrip kent z'n grenzen. Als ambtenaren van de hon
denbelasting in staking gaan, ligt niemand daarvan wakker. Maar
wie op het openbaar vervoer is aangewezen zal wat sneller geïrri
teerd raken als de bussen en trams in de remises blijven.
Ook de gemeentelijke reinigingsdienst is een publieksgevoelige
sector. Acties in deze branche kunnen de publieke opinie vrij snel
negatief beïnvloeden. Mensen houden er niet van als ze te lang met
hun eigen vuil zitten opgescheept. Zoals ook niemand er trots op
zal zijn als de straten en pleinen vervuilen van een stad, die er toch
al niet om bekend staat de kraakhelderste van de wereld te zijn, alle
Opzoomer-aehtige activiteiten ten spijt.
De morgen te starten Roteb-staking gaat een week duren en die pe
riode is nog redelijk te overzien. Voor de GGD is er daarom nog
geen reden voor paniek en ook het gemeentebestuur van Rotter
dam stelt zich terecht terughoudend op. Wanneer het nu een beroep
zou doen op de rechter in een poging de staking te verbieden, zou
dat een averechts effect kunnen hebben op de onderhandelingen.
En daaruit moet toch het verlossende woord komen. Het is te hopen
dat die gesprekken zo snel mogelijk worden hervat en tot een
vruchtbaar resultaat leiden. Met de zomer in aantocht is een lange
staking van vuilophaiers, straatvegers, trambestuurders en bus
chauffeurs geen aanlokkelijk vooruitzicht.
Amsterdam De Surinaamse ge
meenschap in Nederland stuurt
massaal hulpgoederen naar in
nood verkerende familieleden in
het moederland. Het aantal voed
selpakketten naar Suriname is
Erasmus College
Vestigingen te Brede. Eindhoven,
Haarlem, Maastricht, Rotterdam.
Info landelijk secretariaat Tet 040 251 Si 14
"EEN (ONDERWIJSKLASSE BETER"
sinds de crisis daar verdubbeld
van zeshonderd naar twaalfhon
derd per week. Het gaat vooral om
de eerste levensbehoeften zoals
kaas, worst en bruihe bonen die
vanwege de dramatische val van
de Surinaamse gulden schrikba
rend duur zijn geworden.
Op het hoofdkantoor van het car-
gobedrtjf dos Steeman in Alk
maar, gespecialiseerd in het ver
zenden van voedselpakketten
naar Suriname, staat de telefoon
roodgloeiend. Met meer dan dui
zend dozen per week is de stroom
hulpgoederen veel groter dan nor
maal. „Surinamers die in Neder
land wonen, zijn gewend hun fa
milie materieel te ondersteunen.
Door de crisis voelen ze zich nu
verplicht iets extra's te doen. De
prijs van gewone levensmiddelen
zoals bijvoorbeeld een pot bruine
bonen is wel vijf keer zo hoog ge
worden," aldus woordvoerder R.
Augustuszoon in Alkmaar. Een
pakket is voor minimaal tweehon
derd gulden met spullen gevuld;
de verzendkosten zijn 65 gulden,
Olvarit Sprookjesmenu
Met leuke sprookjes op het etiket.
Kies uit o a- bruine bonen of
gemengde groenten.
Pot 300 gram Q fj /7
van 3.09 voor
KOBMar
PoJLiTfE kiAACj OVER ClBRck AM
RêsPEcT
ik Do MN
H4wPE~ To£H
CMMoöC,
W4T jE
nou M/W
