Gun je zo'n kind
nog een Fanta
■Sbgjr
SLIPS,
DE 4E
Nederlanders stuiten op massa Sijken
'Ik had mijn buik vol van verhuizen'
GRATIS
iff
Voedselbureau
sio^for
J§. 4^# I g Jg| ifl-1
3 SLOGGI
wöViw<
V\
Rotterdams Dagblad Commentaar^
DAMES- OF
HERENSLiPS
Djanko
LE&BaTTeR^En nA 2o« VtfcgoDEN
Rotterdams Dagblad
l'-y M 0-%■<*-*•u
fiV5*"7
Woensdag 16 juni 1999
prtor Carel van der Velden
Rotterdam Een warme dinsdag
op een muf kantoor, tijd voor een
koele verfrissing. Voor een gul
den levert de drankenautomaat
een ijskoud blikje Fanta. Een paar
slokken later komt een bezorgde
collega buurten „Ben je niet in
orde? In Belgie worden kinderen
ziek van die rotzooi. De limonade-
fabnek moet vandaag bij minister
Borst op het matje komen. Mis
schien zit er in dat blikje van jouw
ook wel gif."
De theorie vormt een interessant
uitgangspunt voor een speur
tocht. Bij het opstaan is er even
een licht gevoel in het hoofd,
maar dat zal toeval zijn. De ano
nieme machine wordt gevuld door
medewerksters van Van Hecke
Catering. In de kantine spreken
de dames geruststellende woor
den. „Dit partijtje drank hebben
we al een paar dagen. De machine
is elke dag leeg en bij mijn weten
is er nog niemand van het perso
neel ziek geworden."
Het is tijd voor een nauwkeurige
inspectie. Op het blikje staat ver
meld dat het een produkt is van
CocfcCola Nederland, gevestigd
te Schiedam. Het oogt geruststel
lend, maar het zegt nog niks. Hol
landse Nieuwe komt tenslotte in
veel gevallen ook uit de netten
van Deense vissers. De speur
tocht gaat verder, naar de holle
onderkant van de verpakking. De
lange produktcode eindigt met de
letters DP.
Even later overhandigt de kanti
nejuffrouw een blikje Coca-Cola,
produktcode DW. Opdnnken? Of
toch laten staan? De twijfel wint
voorlopig. Zo'n kantoor heeft één
voordeel. Er is meer informatie
beschikbaar dan by de gemiddel
de coladrinker thuis. Het moet
een fluitje van een cent zijn om
uit te zoeken of de frisdrank
'koosjer' is.
Alarmfase 1
De speurtocht wordt verlegd naar
de bron. In een Belgische krant
van maandag spellen we een ad
vertentie van Coca-Cola Belgium
uit. Het bedrijf maakt bekend dat
alle 33cc blikjes Coca-Cola, Coca-
Cola light, Fanta en Sprite met de
codes DU, DV, DW, DX en DP uit
de winkel worden gehaald. 'Onze'
codes DP en DW zitten er dus óók
bij. Volgens de annonce betreft
het blikjes afkomstig uit de limo-
nadefabriek in Duinkerken
Alarmfase 1 treedt m. Van paniek
is echter nog geen sprake. We zyn
onbekend met het distributie- en
codesysteem van Coca-Cola, dus
waarom zou het niet kunnen dat
de Colafabriek in Schiedam zich
eveneens van dergelijke code's
Overal m Ne
derland
wordt, zoals
hierbij Kon
marin Leid
schendam,ae
ca Cola ver
wijderd uit de
schappen,
omdat in Bel
gie enkele
honderden
mensen ziek
zijn geworden
na het drin
kenvan de
frisdrank. Foto
Koen Vertieyden/
bedient? Uit voorzorg volgt toch
een ontboezeming. „Ik heb geen
testament. Meldt m'n nabestaan
den dat ik begraven wil worden in
een eikenhouten kist."
Wellicht weet de leverancier vun
de blikjes hoe het zit. De leveran
cier van de blikjes is GVA, de
drankgroothandel van het Ahold-
concern. Ook marketing manager
Ronald Waardenburg zaait niet
graag paniek. „We hebben zater
dag van Coca-Cola op schrift ge
kregen dat alle produkten veilig
zijn. De in België genoemde codes
zij n derhalve niet relevant voor de
Nederlandse markt"
Op zoek naar een bevestiging belt
de Fantadrinker naar de bron van
alle kwaad. Coca-Cola reageert
echter niet op viagen. Gelukkig
belegt het bedrijf een persconfe
rentie om tekst en uitleg te geven
over de mogelijke vergiftiging
van blikjes en flessen cola in Bel
gie. Algemeen directeur W. Zijer-
veld houdt het echter bij een wel
heel korte verklaring: de Neder
landse produkten zijn veilig.
„Maar wat zijn Nederlandse pro
dukten? Hoe zit het de codes DW
en DP op mijn bbkjes?
De vragen blijven onbeantwoord,
na acht minuten stapt de direc
teur alweer in de gereedstaande
taxi. Hij heeft geen tijd, hij moet
'de consument informeren'. De
toehoorders blijven verward ach
ter. Zijerveld heeft net verteld
over de grote fabriek in het Fran
se Duinkerken, waar blikjes cola
voor heel Europa worden gevuld.
De Franse regering besloot een
deel van die productie uit de
markt te nemen. Die producten
komen ook in Nederland terecht,
verzekeren andere groothandele
laren. Ah, dus toch. Maar op de
vraag waarom het blikje Fanta in
Nederland wél veilig is en in
Frankrijk mogetijk niet, wil Coca-
Cola Nederland niet ingaan.
Pas 's avonds volgt nadere infor
matie. Tien procent van de produ-
ken van Coca-Cola wordt uit de
handel genomen. Minister Borst
reageert instemmend. Teletekst
meldt dat de consument kan bel
len met 0900-8474. Ik heb één
vraag. Komen de blikjes met het
kenteken DP en DW nu uit Duin
kerken of niet? Na honderd po
gingen geef-ik het op. De lijn is
permanent in gesprek. Eep huis
genoot wil uit troost een blikje
bier overhandigen, raaar twijfelt
even, „Er is toch niks met dat bier
aan de hand, hoop ik?"
Door Bouke Bergsma
Krusha e Madhe De Nederland
se Gele Rijders hebben gisteren
na een tip van het Kosovo Bevrij
dingsleger U£K de plek van een
massaslachting ontdekt in het
dorp Krusha e Madhe, tussen
Prizren en Orahovac. In een bijge
bouw bij een boerderij lagen on
geveer twintig verbrande licha
men, vrijwel zeker van Kosovo-Al-
banezen,
Zeer waarschijnlijk zijn de men
sen op 28 maart - vier dagen na
het begin van de NAVO-luchtac-
ties tegen Joegoslavië- gefusil
leerd, waarna het gebouwtje met
de lijken in brand, is gestoken. De
tichamen zijn volgens waarne
mers uiteengetrokken en aange
vreten door honden. In de twee
kamertjes van het gebouw liggen
lichaamsdelen door en elkaar en
op en onder het puin van het in
eengezakte dak. Op het erf ligt
een dode hond, op de drempel lig
gen de eerste losse botten, in het
gebouw stikt het van de vliegen.
De Nederlanders kregen de tip
over de massaslachting toen zij
maandagavond met de plaatselij
ke UQK-commandant in het dorp
Orahovac gesprekken voerden.
De volgende ochtend reed afde-
lingscommandant Van Loon met
een UQK-strijder naar de bewuste
plek, .Daar werden de doden ge
vonden. „Het is onze taak oorlogs-
n}isda,den vastte stellen, de plaats
van de misdaad te bewaken en de
ver ^woordelijkheid daarna over
te-.dragen aan het KFOR-onder-
zoeksteam en het Joegosiavië-Tri-
bunaal," aldus Van Loon.
Hij heeft zoiets nog nooit gezien.
..Dit is schokkend, ook voor een
beroepsmilitair. Ik ben ook een
mens en hoef zoiets nooit weer te
zien. Het was een gruwelijk ge
zicht, nok al wist ik ongeveer wat
ik kon verwachten."
De Gele Rijders hebben met hun
snelle reactie op de UQK-tip het
vertrouwen gewonnen van de
De Nederlandse adjudant Van Eijkel Brouwer bekijkt de resten van ongeveer twintiglichamen in deschuur van een boerderij in Krushe
e Mahde. Foto Ed Oudenaarden/AN?
strijders Eerst kwam Van Loon
met de Serviërs razendsnel over
een dat zij voortijdig zouden ver
trekken uit de regio Orahovac
door ze te verzekeren dat de Ne
derlanders en Duitsers zouden
zorgdragen voor de veiligheid v
de achtergebleven Servische \u-
gers.
P-oma sprak hij met het UQKaf
onmiddellijk hun tip over het huis
in Krusha e Madhe (in het Ser
visch Velika Krusha) na te trek
ken. Meer als diplomaat dan als
militair heeft de luitenant-kolonel
van de dertiende gemechaniseer
de brigade in Oirschot daarmee
bij het U£K bedongen dat ze de
terugtrekkende Serviërs niet las
tig zouden vallen. Resultaat van
het Nederlands optreden afgelo
pen dagen «s dat het UQKzich se
rieus genonen voelt en mee
werkt, dat de Serviërs weg zijn en
de Nederlanders en Duitsers de
situatie rond Orahovac goed on
der controle hebben.
De Senders hebben afgelopen
maanden vreselijk huisgehouden
m de dorpjes tussen Prizren en
Orahovac, blijkt uit getuigenver
klaringen, Zo'n negentig procent
van de huizen is m brand gesto
ken en gisteren keerden pas heel
voorzichtig een aantal oorspron
kelijke bewoners, samen met
UQK-strijders, terug naar hun
verlaten dorpen. Ze vertellen mi
litairen en journalisten over de
verschrikkingen die ze hebben
doorstaan.
Een Albanees vertelde de Neder
landse kolonel en plaatsvervan
gend commandant van de Duits-
Nederlandse brigade Van den
Akker dat er zes kilometer verder
op een massagraf kgt. De Albane
zen zouden daar zeker vijftig ver
moorde dorpsgenoten hebben be
graven, met op elk lichaam een
cola-fles'met 'dë naam van de do
de. Van den Akker zegde toe een
onderzoek in te stellen.
Moskee
Een andere ooggetuige,is Fejzul-
lah Duraki die in het dorp Engelse
les gaf. Hij vluchtte de bossen op
de heuvels by Krusha e Madhe in,
waar hij drie weken bleef met een
groot deel van de zesduizend in
woners van het dorp. „Van de vijf
honderd huizen zijn er misschien
nog vijftig intact. De rest is leeg
gehaald, kapotgeschoten en in
brand gestoken door de Serviërs,
toen zij hier op 25 maart kwamen.
We weten het nog niet, maar we
denken dat er vierhonderd men
sen vermoord zijn.1'
Fejzullah DuraM vertelde het ver
haal over de moskee in het dorp.
Hier werden op 27 maart 150 man
nen, vrouwen en kinderen bijeen
gedreven. Volgens de dorpelin
gen hebben de Serviërs vroeg in
de ochtend van zondag 28 maart
de mannen uit de moskee gehaald
en naar het bos gebracht. In het
dorp waren even later schoten te
horen.
De vrouwen en kinderen werden
diezelfde dag nog afgevoerd. Wat
met hen is gebeurd, is nog niet be
kend, In de moskee liggen de zak
ken kleding als stille getuigen.
Als een achtergelaten spoor en
een aanwijzing over het lot van de
vrouwen, hangt boven de ingang
van de moskee een bv.ha Wat hier
is gebeurd, laat zich raden.
Staatssecretaris J. W. Rem-
kes van Volkshuisvesting
gooide de knuppel zaterdag
maar weer eens in hethoen-
dertiok, Tijdens een faijeen-
- komst van de VVD zei hij het
rS^onder slecht'te vinden
pdattegenwoordig zoveel hoge
gemeentelijke ambtenaren
rniet-m de stad wonen waar ze
t werken. Het getuigt, vindt hij,
vaöjveinig betrokkenheid,
f Harde woorden, maar Rotter-
dainse ambtenaren schrikken
j daar al niet meer van. „Eerst -
worden we de stad uitgë:
jaggd. En nu moeten we zeker
opééns weer terugkomen,"
jzeg|yoorzitter E. Brugge van j;
i*de ondernemingsraad. En K
Voormeulen, topambtenaar
bij dé Roteb en woonachtig in
Rijswijk: „Nazes keer verhui
zen vond ik het welwelletjes."
Door Wessel Penning
Rotterdam De allerhoogste
ambtenaar van Rotterdam, ge
meentesecretaris N. van Eek,
woont m Rotterdam. Da's alvast
een meevaller.
De directeuren van bepaald niet
onaanzienlijke diensten als Ge
meentewerken (C. de Wijs), Ha
venbedrijf (W. Scholten) en Ont
wikkelingsbedrijf (H. Stam) mo
gen ook Rotterdammers worden
genoemd, al moet gezegd worden
Jat het huis van Stam precies een
meter buiten de stadsgrenzen
ligt Een flinke groep topambte
naren woont bovendien binnen de
stadsregio: in Rhoon, Maassluis,
Schiedam, Vlaardingen, Baren-
drecht, Ridderkerk of Capelieaan
den IJssel Over hen worden geen
(of nauwelijks) klachten gehoord.
Er zijn evenwel ook veel Rotter
damse topambtenaren die net
buiten die regio wonen. Die hui
zen in Delft," Nieuwerkerk aan
den IJssel, Oud-BeijerlandDor
drecht of Zoetermeer. Er zijn er
zelfs die hun huis nog verder weg
van de Coolsingel hebber staan.
In Prinsenbeek, in Geertruiden-
berg. In Zwolle zelfs.
Ga de woonplaatsen van wat di
recteuren van gemeentelijke
diensten voor de aardigheid maar
eens na* Directeur R Claydenvnn
de RET woont in Prinsenbeek en
GGD-directeur F. Sturmans
(Geertruidenberg) mag ook een
Brabander worden genoemd. M.
Masthoff van de Sociale Dienst
(SoZaWe) treint dagelijks op en
neer uit Zwolle en G. C. Reusink
(dienst Recreatie Rotterdam)
woont in Gouda. Het huis van E.
van der Bent (archiefdienst) staat
in Den Haag en K. Voormeulen
(Roteb) reist iedere avond terug
naar Rijswijk.
Zij behoren tot de groep waarte
gen staatssecretaris Remkes za
terdag zo ageerde. Die ambtena
ren die het w^gen niet te wonen in
de stad waar ze werken. Die amb
tenaren die op die manier geen
voeling krijgen met de stad. Die
ambtenaren die ooit kozen voor
een privéleven buiten de stad, die
zelfs de regio niet genoeg vonden
om er te wonen.
Buiten
Ze zijn in Rotterdam met velen.
Liefst 308 van de 475 best verdie
nende ambtenaren woont buiten
Rotterdam. Van die groep heeft
zeventig procent zijn domicilie
buiten de Stadsregio, En -hoewel
de meesten van hen ooit wel in
Rotterdam woonachtig waren,
piekeren ze er nauwelijks over m
die stad terug te keren. Een door
de gemeenteraad bedachte ver
huiskostensubsidie verandert dat
standpunt nauwelijks. De ambte
naren vinden het wel goed zo;
daar ver buiten Rotterdam.
Waarom ook niet, zegt voorzitter
E. Brugge van ae ondernemings
raad, zelf woonachtig in Maas
sluis. „Wij ambtenaren zyn vroe
ger de stad uitgejaagd. Toen we,
nu jaren geleden, wilden verhui
zen was in de stad geen fatsoenlij
ke woning te vinden. In Zeven
kamp? Daar waren de prijzen
toen juist de pan uitgerezen. We
moesten dus wel weg. Het ge
meentebestuur heeft dat toen ge
accepteerd. Moeten we nu opeens
weer terug?"
Klopt, zegt gemeenteraadslid P.
Aubert (PvdA), „We kunnen nie
mand van de ambtenaren dwin
gen in Rotterdam te wonen, maar
het zou wel wenselijk zijn. Waar
om? Als je dagelijks tijdens je
werk met deze stad te maken
hebt, moet je weten waarover het
gaat. Zoals raadsleden geacht
worden contact te hebben met de
stad en zijn burgers - en dus bij
voorbeeld tijdens een zondagse
fietstocht dienen uit te zoeken
wat de consequenties van een be
stemmingsplan voor de buurt
zijn - zo moeten ambtenaren ook
weten, hoe het met de stad gesteld
is."
Brugge: „Daar hoef je echt niet
voor Li een stad te wonen F
een kwestie van je oren en o, i n
openhouden. Je loopt eens door
de stad. Je gaat eens langs in het
Cityinformatiecentrum. Zo kom
je vanzelf achter de ins en outs."
Brugge heeft overigens begrip
voor de in de gemeenteraad le
vende wens dat meer ambtenaren
in de stad moeten wonen. „Het
helpt wel ais je 'feeling1 wilt krij
gen voor wat in een stad leeft,
merk het zelf. Bij het schrijven
van beleidsnotities, bij het ont
vangen van delegaties. Je moet
wel weten over wat voor een stad
je praat," zegt ze.
Buik vol
„Had ik dan wéér moeten erhui-
zen?" roept directe K. Voor
meulen van de R v it „Ik had
de buik vol va^ erhuizen. Ik
vond het na _er wei welle
tjes.11
Voormeulen is sinds een paar jaar
directeur bij de Roteb. Zyn woon
plaats Rijswijk heeft hij er met
voor willen verlaten. Al een paar
jaar reist hij dagelijks naar Rot
terdam. Hij gelooft met dat zijn
dagelijkse werk eronder bjdt dat
hij geen inwoner van Rotterdam
is. „Er ligt veertien kilometer tus
sen mijn huis en mijn kantoor.
Dat is goed te doen. Had ik op
tachtig kilometer gewoond, dan
zou het moeilijker worden om te
weten wat in een stad leeft."
Verhuisplannen heeft hij niet.
Nog niet. „Wij zijn bijzonder op
Rotterdam georiënteerd. Zelfben
ik Hagenaar, maar ik vind Rotter
dam duizend keer leuker dan Den
Haag. Bovendien zit mijn zoon er
op school en is mijn vrouw een
Rotterdamse. Verhuizen wordt
pas over een jaar of zeven, acht
een optie Dan wonen de kinderen
met meer thuis."
Maar zou het met mooi zijn als de
directeur van de Roteb dagelijks
zelf aan den lijve kan ondervin
den of de stad wel goed wordt op
geruimd?
Voormeulen: „Ik hoef niet in deze
stad te wonen om de kwaliteit van
de dienstverlening van de Roteb
te kunnen beoordelen. Ek krijg
brieven van mensen. Opmerkin
gen. Er. ik ga af en toe mee met
myn erkers - zo krijg je
vanzei. beeld"
Ferlyk gezegd heeft het volgens
hem ook goede kanten dat de di
recteur Roteb met in Rotterdam
zelf woont. „Ik hoor het weieens
van medewerkers. Als bij hun m
de buurt vuil op een onjuiste tijd
buiten is gezet, waagt de buur
man of zij dat even kunnen oplos
sen. Moet je je eens voorstellen.
Ik zou gek worden."
De net aangetreden minister voor Landbouw, Brinkhorst,
laat er geen gras over groeien. De bewindsman wil niet
wachten op initiatieven uit Brussel en heeft een advies
bureau in de arm genomen dat hem moet vertellen hoe hij in Ne
derland affaires met dioxmekippen en gifcola kan voorkomen. Met
deze voortvarende aanpak wekt Brinkhorst de indruk dat hij weinig
vertrouwen heeft in de snelheid waarmee de Europese Commissie
zaken aanpakt. Kennelijk vreest hij dat er nog heel water door de
Maas zal stromen voordat een voedselbureau de kwaliteit van ons
dagelijks eten bewaakt en ingrijpt als dat nodig is.
Brinkhorst, lange tijd in Brussel als topambtenaar belast met mi
lieu en afval, kent de werkwijze van Europa als geen ander. Maar
onverbiddelijk rijst de vraag of hij de gang van zaken m Nederland
wel in de vingers heeft. Zijn aanpak verschilt weinig van wat zijn
voorgangers deden na andere schokkende incidenten. Je hoeft
maar te denken aan de vele afvalschandalen in de afgelopen decen
nia. Na de affaire rond de afvalbedrijven Uniser/EMK bijvoorbeeld.
Zo'n zwendel mocht nooit meer gebeuren, was de overheersende
gedachte toen. Een MIOD, zeg maar het mitieubroertje van de
FIOD, moest de milieucriminaliteit een halt toe te roepen. Maar de
publieke verontwaardiging verstomde en de MIOD raakte uit beeld.
Totdat met dioxine 'verrijkte' afvalolie in veevoer terechtkwam.
Het is ronduit triest te moeten constateren dat 'incidentenpolitiek'
het beleid bepaalt als het gaat om ons voedsel en dus onze gezond
heid, De Amerikaanse deskundige dr. F. Kaferstein van het Ameri
kaanse voedselbureau FDA zei deze week op een congres in Am
sterdam dat gifkipsehandalen en problemen met de Cola 'een zegen
voor de vooruitgang van de voedselveiligheid' zijn, omdat ze de
geesten rijp maken voor vergaande maatregelen. Terloops merkte
hij op dat het met de macht van de gevreesde FDA ook wel meevalt:
president Clinton slaagt er ook niet in de betrokken ministeries
(volksgezondheid, landbouw en visserij) op één lijn te krijgen. Daar
voor zijn de belangen kennelijk te tegenstrijdig.
Ook in Nederland is de kans levensgroot dat de ministeries van
Landbouw en Volksgezondheid de initiatieven van Brinkhorst, hoe
goed ze ook bedoeld mogen zijn, weer behendig de grond weten in
te boren. Om dat te voorkomen moet Brinkhorst nu al aangeven dat
'zijn' voedselinformatie en -opsporingsdienst VIOD een gelijke sta
tus dient te krijgen als de FIOD en dus wordt opgetuigd met af
doende bevoegdheden om kwalijke praktijken echt aan te pakken.
Daarmee is niet gegarandeerd dat ons dagelijks eten voor honderd
procent veilig is, maar wordt wel bereikt dat de consument weer
vertrouwen krijgt in al hetgeen hij op zijn bordje krijgt.
LXRA
Geldig voor olie modellen en kleuren
van l i/m 30 [uni 1999.
Runderbiefstuk
Met de gratis kruidenboter smaakt
het nog lekkerder Vers bij onze slager.
Per 2SO gram
van 8.73 voor
ROOM**
JAhAVOnD
NiEuwS
PP6 N HumorTI
r-^TTLS-Lii )Tn