ti wint
Metropolis
Het geheim van orkestleider Henk Meutgeert, Birdwinnaar
Arrestaties
Morphine-
zanger
bezwijkt
op podium
De Kast op
'onbekend'
speelterrein
Weloverwogen en verfijnd
Door Eva Crpuweli, Eric Borsje en Louis Du Moulin
RotterdamZon is leven. Metropolis kan daar sinds gisteren
weer volmondig mee instemmen. Want hoe anders zou de
twaalfde editie van het gratis festival voor vernieuwende pop
zijn verlopen als de voorspellingen van alle weerlieden waren
uitgekomen en het Zuiderpark nabij Ahoy' net zo was onder-
gespoeld als de gelijknamige speelplaats in Den Haag een
week eerder? De toekomst van het meest moedig programme
rende massa-muziekevenement zou er ongetwijfeld minder
rooskleurig hebben uitgezien. Bovendien hadden namen als
Ozomatli, André Williams, Masthaz OfPhunk, U-Gene Oh-
Jay, Delinquent Habits en P18 nooit geschiedenis kunnen
schrijven voor in eerste instantie dik 80.000 nieuwsgierigen,
minstens 10.000 meer dan vorig jaar.
Metropolis heeft gegokt en ge
wonnen. De lef stak enerzijds in
het aanzienlijk verbeteren van de
algehele aankleding, met onder
meer volwaardige eettenten en tal
van logistieke correcties. Daar
naast heeft de programmaraad
onder aanvoering van Majel Blon
den de nek flink uitgestoken met
het opnieuw neerzetten van een
derde podium, dit keer voor een
introductie van wat er op dit mo
ment op het gebied van de
Spaanstalige rock gaande is, Juist
deze 'warmbloedige' speelplaats
is natuurlijk gebaat bij een aange
name temperatuur, liefst nog
voorzien van uitbundige zonne
stralen.
Die zoete droom werd met het vor
deren van het programma steeds
meer bewaarheid en spatte net
niet uiteen doordat de aangekon
digde plensbui tot de laatste festi
valminuten uitbleef. Grauw be
gonnen, straalde rond de klok vs n
zes alles en iedereen als nooit te
voren.
Dubbele handicap
De speelplaats waar de meeste
verrassingen werden opgediend,
Latino Explosivo, moest beginnen
met een dubbele Tiandicap'. Berst
kreeg inleidende dj L-Ende (John
van Luyn) om een uur te horen
dat er voor hem geen draaitafels
waren. Vervolgens moest presen
tator "Willem Venema het publiek
meedelen dat openingsact Malarï-
ans in Duitsland was blijven ste-
RotterdamTwee agenten za
gen zich genoodzaakt hun
dienstwapen te trekken om
agressief gedrag van een Me
tropolis-bezoeker te beteuge
len. „De agenten voelden zich
bedreigd door een ongeveer
30-jarige man," zegt een
woordvoerder van de politie,
„De man - had een hond ge
schopt en een mes getrokken,
waarmee hij omstanders be
dreigde."
De politie arresteerde ook drie
meisjes (12,15 en IS jaar oud)
uit Dordrecht die een 16-jarig
meisje met geweld hadden be
roofd van haar mobiele tele
foon. Een 33-jarige man werd
aangehouden omdat hij agen
ten bedreigde met een nep-
vuurwapen- Drie mannen wer
den gearresteerd wegens de
verkoop van softdrugs.
ken. Door miscommunicatie
stond de Madrileense band onge
veer tezelfdertijd ook geboekt in
Keulen.
Even werd nog geprobeerd de Ma-
larians aan het eind van de rit in
te passen, maar die hoop vervloog
toen de volgende act Laberinto
niet tot vervroegen sn staat bleek.
Het heftige rockrecept van de Ve
nezolaanse formatie joeg menig
een naar de twee andere podia,
maar Los Amigos Invisibles, met
name Ozotmatli, Todos Tus Muer-
tos en PI 8 zorgden er uiteindelijk
toch voor dat het meest alternatie
ve deelprogramma het meest be
antwoordde aan de doelstelling
van het festival. Opvallend aan
bijna al deze energiekepretletters
was de invloed van Mano Negra
en Les Négresses Vertes in zowel
geluid als gebaar. Vreemde eend
in de bijt was en bleef het Canade
se Grimskunk, net zo Latino als
pakweg The Levellers.
Waïlrus
De zogeheten String Section,
weggezet in een verborgen hoek
je, trok aanzienlijk minder be
langstellenden dan de andere
twee speelplekken. Openingsact
Hillbilly Boogiemen slaagde er
wel meteen in met pittige blues-
grass-country een 'Nashville aan
de Maas'-sfeertje te scheppen.
Waarna de Rotterdamse sto-
nerockband Wallrus vooral de
monstreerde erg vaak naar de
riffs van Led Zeppelin te hebben
Helemaal in z'n element in het Zuiderpark: André Williams, alias 'Mr. Rhythm', op 63-jarige leeftijd
herontdekt en daardoor ook danig opgeleefd. Foto Rob vemorat
geluisterd, Origineler bleek de
Zeeuwse band Racoon, die prach
tige vocalen koppelde aan catchy
popliedjes die keurig binnen de
Zanger U-Geneen dj Oh-Jay zorgen voor hetstevlgefunkwerk in het Dance Domain, bijgestaan door
zangeres Monique- Foto Rob vertiorst
drie minutengrens vielen. Ook
best te pruimen waren de Boyd
Small Band, een achtkoppige for
matie gespecialiseerd in vette
rhythm blues, en het eigenwij
ze Britse trio Dark Star, dat met
feedback, gitaarriffs en vreemde
ritmes een wonderlijke mix wist
te produceren.
En dan was er natuurlijk nog An
dré 'Mr Rhythm' Wdliams, ge
kleed m een openstaand wit
bloesje en begeleid door een lek
ker funky klinkende band. On
danks zijn 63 jaar wist Williams
schijnbaar moeiteloos het publiek
om de vingers te winden met zijn
optreden. De als een verlopen
playboy ogende veteraan flirtte
met iedere vrouw die naar het po
dium keek, maar bleef verder
goed bij de les en speelde een in
drukwekkende set, die klonk zo
als rhythm&blues moet klinken:
smerig, gemeen, en recht uit het
hart.
Het Dance Domain werd opge
warmd door Mimezine, die dat ze
ker niet onaardig deed. Het pu
bliek was gretig en begon direct te
dansen op de triphop waarmee de
band de dance-publieksprijs van
Ozomatli, het multicultl-collectief uit Los Angeles, zettezichzelf al meteen op voorsprongdoordan-
send vanuit het publiek het podium te beklimmen. Foto Rob verhorst
de Grote Prijs van Nederland in
de wacht sleepte. De Denz Da
Denz Sound System maakte even
later ook veelvuldig gebruik van
samplers. Zelfs de gitarist toverde
geluiden uit zijn instrument die
zo uit het apparaat hadden kun
nen komen. Deze groep speelde
maar een half uurtje, waardoor de
climax niet kon worden bereikt.
De enthousiaste danssfeer zakte
hierdoor in, maar de Masthaz Of
Phunk maakten in het daarop vol
gende uurtje veel goed.
Verpletterend
U-Gene Oh-Jay mochten het
sluimergebied in de programme
ringopvullen. De triphop en funk
die eerst veelal domineerde, werd
door hen aangevuld met hiphop
elementen. Het sterke zangwerk
van U-Gene en zangeres Monique
was verpletterend funky en de
scratches van Oh-Jay gaven de
nummers een wat ruigere invul
ling. Daarna was het gedaan met
de funk en was het tijd voor de
Amerikanen om Rotterdam een
lesje hiphop te geven.
Zowel de Delinquent Habits als
Jurrasic 5, beide afkomstig uit
Los Angeles, hadden geen moeite
het publiek te bespelen. Eerstge-
noemden schuwden het niet hun
levensvisie met het publiek te de
len. „We komen uit twee verschil
lende delen van de wereld, maar
hiphop maakt ons een," aldus rap
per Ives. „En we roken ook alle
maal wel eens een jointje, 'if you
know what I mean'..."
Afsluiter (en enige Metropolis-re
cidivist) Postmen had een geheel
andere mening. Nadat links van
het podium een vechtpartijtje uit
brak, weigerde de band verder te
spelen. Het relletje werd gelukkig
snel gesust, waarna toepasselijk
de laatste single 'Crisis' werd in
gezet. Tijdens de doorbraakhit
van vorig jaar 'Cocktail' was de in
teractie met de massa zelfs nog
een paar graden intensiever. Het
spetterende optreden werd afge
sloten met het nummer 'U Wait',
waarbij de oververhitte volhou
ders op een fikse regenbui wer
den getrakteerd.
Uitwijken
Na afloop, ondanks de dissodant
van het potje knokken, louter te
vreden gezichten bij de Metropo
lis-staf, die terecht meende een
piekprestatie te hebben neerge
zet. „We hebben ons opnieuw be
wezen als de VPRO onder de festi
vals. Dit was een zeer gedurfde af
fiche, die vooraf door tal van me
dia terughoudend is benaderd,
maar die in de praktijk wel aan de
lopende band dikke mik was,"
concludeerde pr-medewerkster
Claudia Raven. „Na dc toch vrij
matte aflevering van vorig jaar,
hebben we nu allemaal het gevoel
dat we vandaag iets memorabels
hebben neergezet, waarop het
makkelyker verder voortbouwen
is."
Volgend jaar zal alles sowieso
weer anders zïjn, omdat dan moet
worden uitgeweken naar een an
dere zondag dan de eerste in juli
in verband met het EK-voetbal.
Hetzelfde geldt voor Parkpop, dat
eveneens zal moeten afivijken
van z'n vaste prik, de laatste zon-
RomeDe zanger-bassist van
de Amerikaanse Rockgroep
Morphine, Mark Sandman, as
zaterdag tijdens een concert op
een festival in Italië overleden
aan een hartaanval.
Hij was 47.
Sandman zakte zaterdagavond
laat tijdens het tweede num
mer voor het oog van duizen
den toeschouwers in elkaar.
Een arts probeerde vergeefs
hem te reanimeren. Het drie
daagse popfestival had plaats
in het in de buurt van Rome
gelegen Palestrina.
Het uit Boston afkomstige trio
bestond behalve uit Sandman
uit saxofonist Dana Colley en
drummer Billy Conway.
De groep, die vier albums heeft
uitgebracht; zou woensdag
avond in Nighttown optreden.
dag in juni. Waardoor beide gratis
festivals wel eens meer dan ooit
(en geheel ongewild) in eikaars
vaarwater verzeild zouden kun
nen raken.
Hilversum Bij elke nieuwe cd
weet de Kast weer een stunt te
verzinnen. Zo deden zy per heli
kopter al eens een elfstedentocht
en nu had men bedacht om de
presentatie van de cd 'Onvoor
spelbaar' te houden op een gehei
me lokatie. Op zich is dat niet een
grote stunt, Maar dat is het wel als
er rond de 70 bussen vol met fans
in het kielzog meereizen.
De bussen uit alle hoeken van het
land, van Goes tot Groningen, van
Dokkum tot Eindhoven verzamel
den op een industrieterrein in Al-
mere en reden vervolgens in co
lonne naar de plaats van bestem
ming. Maar welke bestemming?
De Al werd opgereden richting
Amsterdam en Hilversum. Wali-
bi-Flevo leek af te vallen, maar
door wegwerkzaamheden bij Al-
mere werd er nogal wat omgeleid.
Dus het kon nog. Maar toen de Al
vervolgd werd richting Hilversum
was ook die optie uitgesloten en
zelfs de ArenA was uit zicht ver
dwenen. Misschien was het in
Utrecht, de Jaarbeurs kon nog.
Afslag Hilversum. Vraagtekens
op de gezichten van menig busrei
ziger. De wegen werden smaller:
duidelijk werd dat het Mediapark
het doel zou zijn. En daar was het
dan... Studio 22 van het NOB, be
kend van All you need is love en
Staatloterijshow.
De cd-presentatie begon met de
brommergeluiden uit de clip van
'Onvoorstelbaar' en fraai vuur
werk. De hele plaat werd van voor
naar achter gespeeld, van 'On
voorstelbaar' tot en met 'Eltse
grins foarby'. Als toetje was er nog
de opname van de videoclip van
de nieuwe single Tn myn tinzen'.
Door Bert Jansma
Amsterdam Henk Meutgeert
krijgt een Bird en zijn big band
mag zich sinds kort het Jazz Or
chestra of the Concertgebouw
noemen. Applaus, medaille en
promotie tegelijkertijd. Terecht.
Want zijn voormalige New Con
cert Big Band is de meest interes
sante big band die Nederland
heeft. En Meutgeert houdt het
spannend.
„Het is een beetje een geheimpje
van mij," verklapt hu, „maar ik
zeg liever niet te voren tegen de
orkestleden wie een solo moet
spelen. Ik wijs gewoon iemand
aan. Dat houdt de spanning in de
band. Iedereen moet oppassen,
want straks is hij aan de beurt en
moet-ie zorgen dat hij goeie
'chops' heeft. Dat is wat anders
dan de eerste alt of de tweede
trompet die altijd de solo's krij
gen, terwijl de rest zit toe te kij
ken. Het werkt nog steeds erg
goed."
Meutgeert is geen dirigent die
hoog bovenop de bok zijn orkest
vanuit zijn ondoorgrondelijke
wijsheid bestiert. Hij ziet zich als
'one of the guys', een van de musi
ci. „Ik probeer me altijd kwets
baar op te stellen. Ik geloof heilig
in het concept van samen muziek
maken. Je kan wel zeggen dat 't
zus of zo móet, maar dan breek je
alle lijnen af. Ik wil juist iets open
gooien."
Zijn arrangementen zijn perfecte
illustraties van zijn instelling.
Zijn laatste vijftien big band-ar
rangementen werden vastgelegd
op een dubbel-cd 'Festival', Ner
gens het herkenbare sausje van
één muzikale smaak, maar steeds
een uitvergroting van de kwalitei
ten van de composities (van de
gastsolisten), alsof een foto op een
groot scherm wordt geprojec
teerd. „Ik gebruik alles wat ik in
zo'n compositie interessant
vindt," zegt Meutgeert. „Beken
den van me zeggen wel eens:
'Jammer dat je zelf niet meer zo
veel componeert'. Maar ik vind
mijn inspiratie in die stukken. Ik
hoor een bepaalde klank in een
stuk van pianist Michiel Borstlap
en die vertaal ik dan naar de bla
zers. Toen we het speelden, 2ag ik
hem kijken- Van héé. Ik denk an
dersom. Ik doe concessies aan
Meutgeert haalt een stapel mu-
ziekvelien uit zijn tas voox een
concert van zijn orkest met pia
nist Monty Alexander en terwijl
de bladen over de tafel vliegen,
zingt hij voor: „Hier gaat Alexan
der naar een ges met een des in de
bas. Ik zou 't nooit zo doen, maar
dat is iets eigens, dat volg ik dan,
dat kleur ik verder in."
Oplossing
Big bands bij elkaar houden is
overal ter wereld een bijna onmo
gelijke zaak, Meutgeert en zijn or
kest vol met Nederlandse topmu-
sici lijken een oplossing gevon
den te hebben. Eén zondag in de
twee weken een vaste avond in
Dirigent Meutgeert: 'Het publiek voor onze big band-jazz groeit richting jongen richting oud.'
Foto Jons-Jan 80s
het BIM-huis. Eén repetitie door
de week, één voorafgaand aan het
optreden. Plus steeds een bijzon
dere gast. Meutgeert: „Wij zijn
een samenwerkingsverband met
zoveel mogelijk in stijl zeer uit
eenlopende gastsolisten. Dat is
uniek. Zo krijg je bij elk optreden
heel veel verschillende kleuren.
Wolter Wierbos naast Bart van
Lier. Twee trombonisten die el
kaar niet kenden, nog nooit had
den samengespeeld".
En dan is er die nieuwe naam,
Jazz Orchestra of the Concertge
bouw, plus het Concertgebouw als
tweede vaste honk. Tevens een
springplank om met het orkest de
grens over te komen. Plannen en
projecten daarvoor zijn in aan
bouw. Meutgeert denkt aan zijn
publiek: „Ik was een paar jaar ge
leden in Wenen, in. een jazzclub
bij de Volksoper. Daar zat een pu
bliek van twaalf jaar tot honderd.
Fantastisch. Dat is mijn ideaal.
Die ontwikkeling is nu bij ons
gaande. Ons publiek groeit rich
ting jong en richting oud." Het
heeft met die muzikale diversiteit
te maken. „Het is een psycholo
gisch verhaal," zegt hij. „Jazz is
voor een klein publiek. Wil je
meer mensen dan kan je 't heel
commercieel gaan maken. Maar
je kunt ook kiezen om alle vor
men van jazzmuziek te spelen die
er zijn. Ik denk datje dan een veel
betere aansluiting biedt voor een
breder publiek."
Meutgeert volgt de plannen van
staatssecretaris Van der Ploeg
voor cultuur met argusogen. Ziet
hoe opleidingen afgekalfd wor
den, wil er best over nadenken
hoe je cultuur minder elitair
maakt, en gniffelt tegelijkertijd
over bezuinigingen: „Het voor
deel van de jazz is dat die aan de
goede kant van de streep staat.
Want jazz is niet erg diep ge
steund door subsidie. Die bedrei
ging is er niet."
En hij kan nog altijd als een kind
zo blij zijn met elk nieuw talent
dat voor zijn. muziek opteert: „Het
blijft iets bijzonders als je voor
jazz als beroep kiest. Want maat
schappelijk geeft het geen enkele
aansluiting. Maar er blijkt steeds
een nieuwe generatie die z'n ver
haal vertelt. De jazz is afgelopen,
werd wel gezegd. Welnee. Jazz is
net als klassieke muziek, het
houdt nooit op."
Henk Meutgeert met Rotterdam
Conservatory Band en solisten
Mike Booth, Jarmo Hoogendijk
en Eric Vloeimaos: vrijdag 9 juli,
Escherzaal, Congres Centrum
DCü I'oag
a r t I o t
John Elrot
Gardiner
album
'Mass in A fiat'
a b
Philips
d u u
73.4Smiri.
Franz Schubert schreef van sommige delen van zijn 'Missa Solemnis'
een tweede versie, die hij uiteindelijk de beste vond. De opname die
John Eliot Gardiner van dit werk maakte, is daarom op Schuberts voor
keur gebaseerd. En toch: Gardiner zou Gardiner niet zijn als de cd als
extraatje ook niet een van de eerste versies van die delen zou bevatten.
En dat levert dus weer een aardig kijkje op in de keuken van de compo
nist. Maar dat is niet de enige reden waarom zijn versie van dit werk de
moeite waard is. Met zijn eigen Monteverdi Choir en Orchestra Révolu-
tionnaire et Romantique geeft hij zoals van hem mag worden verwacht
een mooie weloverwogen en verfijnde lezing van deze mis. Bovendien
heeft hij in Deborah York, Sally Bruce Payne, Neill Archer en Michael
George vier solisten die het werk van hun grote sier voorzien.
Daarnaast bevat deze cd nog de 'Psalm 92' en het 'Stabat mater D. 175'
en zijn 'Hymnus an den Heiligen Geist', een werk voor vier heren en een
werkelijk mooi donker klinkend juweel. Muziek die niet vaak wordt ge
hoord en dat is jammer want ook hier laat Schubert zich horen als de
man van de meeslepende, lyrische maar toch intiem gehouden melodie.
Daarnaast pakt hij uit met een rijke orkestratie en toont hij zich een ge
wetensvol componist door de tekst op onderdelen te doen aansluiten bij
zijn persoonlijke overtuiging.
Hans Visser
„AU.
