Zweten over
zeven miljoen
voor een moskee
Niet meer inhalen
««uÉk p h f|
W fey 'èar ^Is7 xf
Provincie koos volgens ambtenaren zelf voor bankieren
Weldoener uit
Dubai wil nu
wel eens
duidelijkheid
van gemeente
Rotterdam
Sjeik rijker
dan Beatrix
Rotterdams Dagblad Commentaar
Djanko
Jy
M
O?
Telfort
Rotterdams Dagblad
K* ef5 fcgs&Ss i?$
Donderdag 15 juli 1999
9
Door Henk de Kat
Den Haag Ambtenaren in het
Zuid-Hollandse Provinciehuis er
geren zich steeds meer aan de ver
bazing die hun politieke bazen
aan de dag leggen over het 'ban-
kiertje spelen'.
„Er is helemaal niks geheimzin
nigs aan de hand. Gedeputeerde
Staten hebben er zelf voor geko
zen om geld te gaan uitlenen met
geleend geld. Dat levert inmid
dels miljoenen guldens winst per
jaar op. Over 1998 werd er zeven
miljoen mee verdiend. Op zo'n
moment delen de politici pluimen
uit. Niemand die dan echt is geïn
teresseerd in de herkomst van die
zeven miljoen. Maar nu het mis
loopt met een lening aan één be
paald bedrijf, wordt gedaan of er
iets heel smoezeligs aan de hand
is. Er is echter absoluut niet iets
verbloemd of geboemeld."
Het bankieren door de provincie
Zuid-Holland is in 1995 begonnen
na een discussie m de politieke
top (Gedeputeerde Staten) over
wat daar toen 'Reinventing gover
nment' werd genoemd, vernieu
wing van het bestuur. Het moest
er voortaan actiever, slagvaardi
ger en marktgerichter aan toe
gaan. By de stapel ideeen die
ambtenaren daarvoor aandroegen
zat ook het voorstel om te gaan
bankieren: de boer op om geld te
lenen, om dat (vaak met zeer
smalle winstmarges) weer uit te
lenen.
Tegenstander
Commissaris van de koningin
Leemhuis was van meet af aan te
gen. Zij vond dit geen rol voor een
provincie. Maar Leemhuis was de
enige m Gedeputeerde Staten.
Haar WD-partijgenoten Van der
Goot (toen gedeputeerde be
stuurszaken) en Nolten (destijds
belast met economische zaken)
waren er wel voor te porren, even
als PvdA-collega Brouwer, toen
malig gedeputeerde voor financi
ën. Met overgrote meerderheid
van stemmen besloot GS tenslotte
om concreet aan de slag te gaan,
Vervolgens werd collectief het po
litieke zicht verloren op de han
del, Niemand scheen te beseffen
dat de provincie eerst zelf giganti
sche bedragen moest lenen, om
uiteindelijk zo'n zeven miljoen
gulden als jaarresultaat te kun
nen opstnjken.
Cynisch genoeg drong ook by
Leemhuis de omvang van de geld
handel niet door, ook al tekende
zy de afgelopen jaren vrijwel alle
leencontracten die haar door de
speciaal daarmee belaste trea-
sury-ambtenaar Baarspul werden
voorgelegd.
Ook de leden van Provinciale Sta
ten beseften niet wat met politie
ke instemming van de top in gang
was gezet. Bij hun jaarstukken
kregen ze niet de lijsten te zien
met alle verstrekte leningen. Vol
gens ambtenaren was dat omdat
er soms delicate transacties bij za
ten. 'Er werd bijvoorbeeld geld by
de ING-bank geleend, dat via een
broker weer werd uitgeleend aan
de Rabobank. Maar dat wilden die
banken van eikaar niet weten',
Maar ook al kregen Provinciale
Staten de leningen niet onder
ogen, de politieke partijen hebben
al die ty d zelf ook nooit actieve be
langstelling getoond. 'Zolang het
goed ging was het hosanna.' Het
stoort ambtenaren daarom dat in
de media nu met een beschuldi
gende vinger wordt gewezen naar
de collega's op de afdeling finan
ciën, die 'op eigen houtje' voor
bankier zouden hebben gespeeld.
Volgens ambtenaren werden de
lijsten met uitstaande gelden ech
ter, overeenkomstig delFLO-wet,
elke maand door Zuid-Holland
voorgelegd aan het ministerie van
Financiën. De accountant van de
provincie, Moret Young, keek
er tweemaal per jaar naar. Steeds
werd goedkeuring verleend voor
de gang van zaken.
Gedeputeerde Staten waren for
meel gezien ook wel degelijk op
de hoogte, omdat de commissaris
van de koningin of een plaatsver
vangend gedeputeerde uiteinde
lijk voor alles tekende.
Gedeputeer
de voor fïnan
cien A. de
Jong en me
vrouw J. M.
Leemhuis-
Stout, com
missaris van
de koningin,
gaven giste
ren tijdens
eenperscon
ferentie in het
provinciehuis
r: t
een toelich
ting op de fi-
nanciele han
del en wandel
van de provin
cie Zu d-Ho
land. Foto Roger
Don men/ANP
Sjeik Hamdan Bin Rashid Al
Maktum zelf? Nee, die kon niet
komen. De rijke notabele uit Du
bai (Verenigde Arabische Emira
ten), die de Marokkaanse mos
limgemeenschap in Rotterdam
voor de bouw van de nieuwe Es-
salaam-moskee onlangs ruim ze
ven miljoen gulden toezegde en
de gemeente verleidde tot een
grondruil, had het te druk. Za
ken en zo. In Rotterdam maakte
gisteren wel zijn privéseeretarïs,
de heer Mirza El Sayegh, zijn op
wachting.
Door Wessel Penning
RotterdamDinsdagmorgen, een
ongemakkelijke ceremonie m een
deftige zaal van het stadhuis op
de Coolsingel, nauwkeurig vast
gelegd door een cameraman van
TV Dubai. Een groepje heren uit
de Verenigde Arabische Emira
ten, onder leiding van Mirza El
Sayegh, ontmoet wethouder Her
man Meyer, die enkele ambtena
ren aan zijn zijde heeft,
„Fijn dat u hier bent," wordt er ge
zegd tegen de man uit Dubai, die
namens de gulle sjeik uit de Ver
enigde Arabische Emiraten is ge
komen. Hy reageert: „Ik ben trots
en blij dat ik in deze vredige stad
mag zijn." Er volgen wat beleefd
heden. Er wordt veel geglimlacht
en vriendelijk geknikt.
Dan neemt El Sayegh h?t .'oord
over de eerder dit jaar door sjeik
Hamdan Bin Rashid Al Maktum
gedane belofte 7,2 miljoen gulden
opzij te leggen voor de bouw van
de nieuwe, grote Essalaam-mos-
kee aan de Colosseumweg op Feij-
enoord, Hy verhaalt over de Al
Maktum-foundation, die al islami
tische gebedshuizen liet neerzet
ten in Zweden, Belgie, Noorwe
gen, Frankrijk, Italië, Hongarije
en in diverse Afrikaanse landen.
En hij verzekert dat het fonds ook
Rotterdam graag met een gloed
nieuwe moskee zou willen verblij
den, liefst dit jaar nog. „Ik ben al
leen wat aarzelend over de voort
gang van dit project.
Die zin komt hard aan bij de Rot
terdammers. Een donderslag bij
heldere hemel. Wat gebeurt hier?
Gaat hier de 7,2 miljoen gulden
aan de neus van de Rotterdamse
moslimgemeenschap voorbij? Is
die politieke discussie over de
voor de deal nodige grondruil, die
volgens oppositiepartijen strijdig
is met het in Rotterdam zo ge-
hoogachte erfpachtprincipe, dan
voor niks geweest?
Ambtenaren zweten. De wethou
der bijt op zijn lip. Schuifelt op
zijn stoel. Maar zegt niets. Het is
moeilijk ruziemaken met een
'man van zeven miljoen'. Die kun
je maar beter te vriend houden.
Schotland
El Sayegh moppert. Hij begrijpt
niet waarom het in Rotterdam al
lemaal zo lang moet duren. Hij
Terug de BMW in, na een flitsend bezoek aan de bouwplek. Maaike Groen (links), projectleidster
moskeebeleld; vraagt de aandacht van de privéseeretarïs (rechts). Foto Jaap Rozerna/Rotterdams Dagblad
vertelt over ervaringen in Schot
land. „Toen een eigenaar van een
gebouw daar hoorde dat wij van
zijn pand een moskee wilde ma
ken, drukte hij ons direct de sleu
tels in handen. Over geld sprak
hij niet. Hij wilde het niet eens."
El Sayegh klaagt dat het in Rot
terdam moeizaam verloopt. Hij
blijft beleefd. Zegt nog eens dat
hij trots is dat hij in deze 'vreedza
me stad' verblijven mag en dat hij
de Marokkaanse moslims, die
deze stad zijn opgegroeid, gn
Mirza El Sayegh, de privése-
cretaris van de sjeik van zeven
miljoen, ondervraagt wethou
der Meijer (op de rug gezien)
Foto Jaap Roze ma/Rotterdams Dagblad
Rotterdam Sjeik Hamdan
Bin Rashid Al Maktum be
hoort tot de rijksten ter aarde.
Op de lijst van staatslieden, die
het Amerikaanse magazine
Forbes jaarlijks samenstelt,
wordt het vermogen van zijn
famine op zo'n 85 miljard gul
den geschat.
Dat plaatst de Al Maktums op
plaats zes van de lijst - net on
der de sultan van Brunei en de
Engelse koningin Elizabeth,
maar net nog boven Saddam
Hussein, koningin Beatrix en
president Assad van Syrië. De
familie is vooral rijk geworden
in de oliehandel.
Sjeik Hamdan is de tweede
zoon van wijlen sjeik Rashid
Bin Said Al Maktum, voorma
lig staatshoofd van Dubai.
Hamdan is minister van Fi
nancien en Industrie en bo
vendien voorzitter van de Ka
mer van Koophandel.
Samen met zijn broer Moha-
med zit sjeik Hamdan in de
paardenracerij. Hij beschikt
over driehonderd paarden en
heeft over de hele wereld - in
Engeland, Ierland, Dubai, de
Verenigde Staten en Australië
- stallen ingericht, waar de
dieren worden verzorgd en ge
traind. De prijzenreeks van de
broers is inmiddels indruk
wekkend.
Naast de paardensport houdt
de sjeik zich bezig met liefda
digheid. Daartoe is de Al Mak
tum-foundation opgericht.
Diep gelovig als hy is, helpt hij
graag moslimgemeenschap
pen over de hele wereld aan
een nieuwe moskee.
wil helpen bij de bouw van een
moskee. „Maar waarom weet ik
nog met eens welk bedrag de ge
meente wenst te ontvangen? Ik
heb wel een bnef gekregen. Maar
die was onduidelijk. Over een
rijs werd niets geschreven. Hoe
komt dat? Was de brief soms ver
keerd vertaald? Wat is er aan de
hand? Ik wil weten hoe de zaken
ervoor staan! Zonder uw mede
werking kunnen wij helaas niets
voor u doen."
EI Sayegh is uitgepraat en wacht
op antwoord. Wethouder Meijer
begint: .Allereerst.Opeens
gaat een mobiele telefoon - een
vreemd geluid in het stadhuis,
waar de regel geldt dat gsm's by
vergaderingen worden uitgezet.
Meijer kijkt geergerd en begint
opnieuw. .Allereerst.
Het is de mobiele telefoon van El
Sayegh. De man maakt aanstalten
'm uit te zetten. Of niet? Hy pakt
het apparaat en begint een ge
sprek. Meijer zwijgt. Een pijnlyke
situatie. Meyer bijt weer op zijn
lip. Maar kom, 't telefoongesprek
duurt slechts een minuutje.
Dan mag Meyer weer. Hij pro
beert de delegatie uit de Emiraten
het erfpachtsysteem uit te leggen.
Rept over een systeem waarbij
„grond niet kan worden gekocht,
maar alleen geleased." Meijer ver
zekert dat „na enige discussie" de
politieke problemen opgelost zijn.
El Sayegh zat weldra een duidelij
ke brief ontvangen, mét prijs
kaartje. De brief komt binnen en
kele maanden, zegt Meijer. „Mis
schien wel binnen enkele dagen,"
zegt ambtenaar Maaike Groen,
projectleidster moskeebeleid.
El Sayegh grijnst: „U hebt myn
faxnummer."
Anekdote
De sfeer is verbeterd. Het gezel
schap maakt zich op voor een be
zoek aan de bouwlocatie. Tyd
voor een anekdote. El Sayegh ver
telt dat de stichting ooit miljoe
nen Schonk voor de bouw van een
moskee in Belgié. Jaren later
kreeg hy een foto van de moskee
opgestuurd. Een prachtig gebeds
huis. Daar ga ik eens kijken,
dacht hij en dus vloog hij op een
dag naar Belgie. „Weet u wat ik
zag: niets! Die moskee is nooit ge
bouwd. Vandaar dat de stichting
tegenwoordig anders te werk
gaat, Vandaar dat ik vandaag naar
Rotterdam ben gekomen."
Wethouder Meyer: „Zulke verras
singen zult u bij ons niet meema
ken." Een ambtenaar lachend: „U
moet wel weten dat op deze bouw
plek ook nog mpt* te ?ien
Dat wist El Sayegh ook wel. Het
gezelschap trekt naar de Colos
seumweg m Feijenoord, waar in
de komende jaren ter hoogte van
de Laantjesweg de moskee zal
verrijzen. Ei Sayegh stapt met in
de door de gemeente gehuurde
VIP-bus. Hij Iaat zich rijden in
een donkerblauwe BMW, die op
de bouwplek stoer het gras op
draait. Als ook de passagiers van
het busje arriveren, krijgt de man
uit Dubai een korte uitleg over de
inrichting van het terrein.
In luttele minuten is hy weerweg.
Stapt op de achterbank van de
BMW en drukt een mobiele tele
foon aan zyn oor. Naar wie hij
belt? De sjeik zelf? Niemand weet
het. „Maar alles komt goed," zegt
een ambtenaar.
De ene vrachtauto die tergend langzaam de andere inhaalt:
het is een vertrouwd en tegelijkertijd voor velen erger
niswekkend beeld op de Nederlandse snelwegen. De ge
middelde automobilist heeft nu eenmaal niet zoveel begrip voor de
niet zo snelle medeweggebruiker die voor zijn brood achter het
stuur zit.
Inhalende vrachtwagens zorgen niet alleen voor ongenoegen, maar
ook voor files en oponthoud en dus voor economische en milieu
schade; om nog maar te zwijgen over de veiligheid Daarom wordt
in ons land sinds enige tijd geëxperimenteerd met een inhaalver-
bod voor het beroepsgoederenvervoer over de weg. Het gaat om een
bescheiden experiment op een beperkt aantal stukken snelweg in
de Randstad gedurende een beperkt aantal uren.
Met die proef zijn kennelijk goede ervaringen opgedaan. Minister
Netelenbos heeft daarom besloten per 1 oktober het inhaatverbod
voor vrachtwagens drastisch uit te breiden: van 8 procent van de to
tale snelweglengte nu naar 35 procent. Op 800 kilometer Nederland
se snelweg mag het zware beroepsverkeer straks niet meer inhalen
tussen 6 en 10 uur 's ochtends en tussen 15.00 en 19.00 uur 's mid-
dags/'s avonds.
De maatregel kan op brede publieke steun rekenen en dat is wet
prettig voor een minister die zich bij de automobilist tot dusver niet
zo populair heeft gemaakt. Haar plannen met onder meer het reke
ningrijden zyn haar niet in dank afgenomen en hebben zelfs geleid
tot eeri bijna hetze-achtige campagne van een doorgaans zo rustige
organisatie als de ANWB. Met het verruimde inhaalverbod voor
vrachtwagens kan mevrouw Netelenbos in die kringen nu ongetwij
feld weer een potje breken.
Toch doet ze er goed aan serieus rekening te houden met de kriti
sche kanttekeningen die vanuit de wereld van het beroepsgoede
renvervoer bij de maatregel worden geplaatst. Transport en Logis
tiek Nederland vindt de oekaze veel te star en pleit voor een flexibel
inhaalverbod. Met de huidige technische hulpmiddelen, zoals de
elektronische informatie- en waarschuwingsborden, moet zoiets
niet al te moeilijk te realiseren zijn.
TE6Ew ALcoHo!_Mft&Ruik )£a&0: 1
'&EN jij STeRRER. Wn DRA~R'
/hTw,sT het
1 oP juUiE VR44A NiiETI
Wibat Hg «wr
/Dus Wöff
/mT HtT juiLi£ BtfWWO
m hs het
uii pr
as
tk&Ê
/efA
K1 StPJ"*-
Telfort Pak&Bel met abonnement is
vanaf f149,- te koop. Vraag in de winkel naar
de actie- en abormementsvöorwaarden.
Kijk op www.telfort.ni voor meer informatie
en verkooppunten.
Dat praat n stuk makkelijker
In nagenoeg alle landen
1 7'.' i'? binnen Europa - en ver daar*
'V - - buiten kunt u met een Telfort
f Pak&Bel abonnement bellen
en gebeld worden, zonder extra abonnements
kosten! De gesprekskosten in het buitenland
numien pel neiweiKddnuit!'
Alles wat u daarover wilt weten, vindt u
op www.telfort.nl/roaming Mobiel bellen buiten
Nederland kan pas wanneer Telfort uw abonne-
ments- en adresgegevens heeft ontvangen.