De Korenbeurs
maar de
meer historie'
Leo Janson vermaakte vele Vlaardingers
Veel herinneringen in monumentaal pand door vroegere verbouwingen uitgewist
Mag ik 18 miljoen terug?
Vijfhonderd deelnemers T
verwacht bij fietsvierdaagse
mét söl fï'&si'ti*"
.--
jgenda
In Memoriam
Rotterdams Dagblad
Woensdag 11 augustus 1999
"i f 7? g® Mi IX-rj
vsgtM *#-, '-tês& *u
'Wi.
Jarenlang zijn wij Vlaardingers bang gemaakt met de sombere finan
ciële situatie van de gemeente Vlaardingen. De onroerend zaakbelas
tingen gingen fors omhoog, subsidies sneuvelden, er werd gespro
ken over sluiting van de Stadsgehoorzaal enzovoort, en dat alles om-
dat er een tekort was van 18 miljoen gulden.
- Een enkele politicus wilde nog wel eens twijfelen aan de hardheid
van dat bedrag. John Ran shuijsen van W2000 bijvoorbeeld, want als
ex-wethouder van financiën weet hij uit eigen ervaring hoe je kunt
rommelen metfinantiële gegevens. Maar verder haastte do ene na de
andere politicus zich om eigen proefballonnetjes roet bezuinigings
voorstellen op te laten.
Wat blijkt nu? Dat tekort was een bedenksel, het heeft nooit bestaan.
Deze wijsheid ontleen ik aan een interview met gemeentesecretaris
mr. ing. J. Brinkman in kwaliteitskrant', een interne uitgave van de
gemeente Vlaardingen. De interviewer vertelt hoe in 1994 hetnieuwe
college aantrad en constateert 'Al snel kwam aan het licht dat er een
financieel tekort was van 18 miljoen gulden.'
Daarop laat hij Brinkman aan het woord, en ik citeer letterlek: 'Nou
ja, nuanceert de gemeentesecretaris, geen echt tekort maar meer een
gebrek aan financiële middelen om de vele plannen die op stapel
stonden uit te kunnen voeren. Het accent lag steevast op nieuw
beleid.'
Vat u hem? U heeft een gezin en weet de eindjes aardig aan elkaar te
knopen, maar u wilt een Mercedes kopen, drie keer per jaar naar het
buitenland op vakantie gaan, uw kinderen op een dure particuliere
kostschool in Zwitserland doen en uw vrouw behangen met goud, zil-
ver en juwelen, tja: dan kunt u uw schoonmoeder ook wijsmaken dat
u zware financiële sores heeft.
Op deze manier heeft het Vlaardings college van burgemeester en
wethouders ons bang gemaakt metdattekort van 18miljoen. Zegt de
hoogste baas van de ambtenaren, mr. ing. J. Brinkman, en die kan
het weten. Of moetik schrijven: B en W hebben ons jarenlang voor de
gek gehouden, belogenbedrogen, misleid, beduveld, verlakt, bedot,
een oor aangenaaid, gefopt, te grazen genomen? (Doorhalen wat niet
van toepassing ss. Alles laten staan, mag ook.)
DICK VAN DER LUGT
Woensdag 1! augustus
VLAARDINGEN
Grote Kerk. Concert door Aad Zoutendijk, 20.15u.
HOEK VAN HOLLAND
Partycentrum Bos en Duin, Kerkhofwcg22, Avond
vierdaagse. vertrek vanaf 18 OOu.
ROTTERDAM
Maritiem Buitenmuseum Jeugd Vakantie Paspoort.
Nationaal Schoolmuseum t/m 17.00 Kinderspekta
kel. Stormvloedkering Workshop amateur-kunste
naars Vertrek Centraal Station tot 17 00 ieder half
uur Historische Tramlijn 10
Donderdag 12 augustus
SCHIEDAM
Grote- of Sint Janskerk, Nicuwstraat 54. Zomer-
avóhtf concert 'op' carillon''door Gerard de Waardt/"***
19 30-20.30u
VLAARDINGEN
Grote Kerk. Bacheonccrt op pedaal-klavichord door
Erik van Bruggen. 12 45u. Hal stadhuis. Concert 17e
en 18e eeuwsc muziek uit Zuidelijke Nederlanden
door Arnold Rieslhuis. Dietrich Hakelberg, Maaike
Boekhoiten Nor bert Bartelsman, 20.15u.
HOEK VAN HOLLAND
Partycentrum Bos en Duin, Kerkhofweg 22. Avond
vierdaagse, vertrek vanaf 18.OOu.
ROTTERDAM
Cnme Wilgenhof 9,00-16,00 Kmderactiviteiten. De
Molenwei 09,00-16 30 Jeugdvakantiepaspoort. Blij-
dorp Huid en Haar. 17.00 Zomeravonden. Informa
tiecentrum Kop van Zuid Deelname Informatiecen
trum Kop van Zuid. Kinderboerderij de Kooi Jeugd
vakantiepaspoort. Maritiem Buitenmuseum Jeugd
Vakantie Paspoort. Nationaal Schoolmuseum
10.00-17.00 Kinderspektakel. Theater West 14.00 Mi-
m-workshop voor kinderen. Grote- of St. Laurens-
- kerk 12.45 Middagpauze-concert. De Buurman
21.00 DJ. Nigbttown 23,00 Transmitter. Boompjes
kade 10.00,12.30 en 15.30 Bootexcursie Rotterdam -
Kinderdijk V.V. Circle Bus 10.00-17.30 Circle bus.
Vertrek ANWB/VW Coolsmgel 10.00 tot 16.00 EIC
Mainport Rotterdam/Rotterdam Car Center, Vertrek
Centraai Station tussen lö.lSen 17.UU ieder halfuur
Historische Tramlijn 10.
Bioscopen
Woensdag 11 augustus
ROTTERDAM
Imax Theater: Wildfire feel the heat' (al) dag. 14-16.
'Extreme' (al) dag. 13. Africa's Elephant Kingdom (a!)
dag. 12-15. "Whales' (al) dag, 11. 'The matnx' (16) dag.
17. 'The mummy' (12) dag. 19.30-22.
Lantaren/ Venster 1: Filmzomer '99. dag. om 19,30-
22. herhaling van diverse films afgelopen seizoen.
'Dance to my song' (16) dag. 19.30-22. Venü: Filmzo
mer '99. dag. om 19.30. herhaling van diverse films af
gelopen seizoen. 'Festen' (16) do.vr.za.zo. 22. Ven.3:
'Sue' (al) dag. 20. "Max et Bobo' (16) dag. 22. Ven.4:
'Black cat, White cat' (16) dag. 19.30. 'Hideous kinky'
(16) dag. 22.
Pathé Cinerama 1: "Wild wild west' (12) dag. 15.45-
18.45-21.45. Cia2: "Crue! intentions' (al) dag. 18.30-
,21.15. Cin.3: "Never been kissed' (al) dag. 12.30-15.30-
- 18.30-21,30. Cin.4: 'Nolting HiU' (al) dag. 15.10-18-21.
Cin.5: 'eXistenz'(16)dag. 19.30-21.45.
Pathé Lumière 1: The mummy' (al) dag. 12.15-15.15-
18.15-21.15 Lum. 2: 'The matnx'(16) dag. 14.15-17.30-
20.45. Lum.3: 'Who am i?' (12) dag. 12.30-15.30-21.
'PleasantviUe' (al) dag. 18.15. Lum. 4: 'Entrapment'
(12) dag. 15.45-18.15-21.15.
Pathé Schouwburgplein 1: Wild wildwest' (12) dag.
1110-13.40-16.15-18.50-21.30. Sch.2: 'Never been kis
sed" (al) dag. 16.20-18.50-21.50. Sch.3: 'Sliding doors'
(al) dag. 11.30-16.30-19-21.40. Sch.4: The mummy'
(12) dag. 11.50-14.40-18.10-21. Sch.5: 'Notting Hill' (al)
dag. 11.40-15.20-18.20-21.10. Sch.6: 'The matnx' (16)
dag. 15.10-18.10-21.10, dl. niet om 21.10. Sneak Pre
view: "We temmen de gladde jongen' (16) di. 21.30.
Sch.7: 'Instinct'(12) dag. 15.30-18.30-21.20.
Kindermatinees: Pathé Cin.1; 'Kabouter plop' (al)
dag !3 15. PathéCisJJ: 'Jungle Jack 2" (al) dag. 13.10-
16. Pathé Cin.4: 'Muian' (al) dag. 13. Pathé Cin.5: 'Ba
by genuises' (al) dag. 12.45-14.50-17. Pathé Lum.2:
'Jungle Jack 2' (al) dag. 12.15. Patbé Lum.3: 'Doug's
le film' (al) dag. 13.15. Pathé Sch.2; 'Ratjetoe' (al)
dag. 11.20-13.20. Pathé Sch.3: 'Astenx Obehx tegen
Caesar' (al) dag. 14. Pathé Sch.6: 'De koning en ik' (al)
dag. 11-13. Pathé Sch.7: 'Kabouter Piop'(al) dag. 11-
13.15.
Redactie
Waterweg:
John
Bunte,
Edwin
Comelisse,
Ben van
Haren,
Danielle
Hermans,
Mariëtte
Olsthoom,
Eefje
Oomen,
Sander
Sonnemans
Over de
Vesten 3,
3116 AD
Schiedam
Postbus 373,
3100 AJ
Schiedam
Telefoon
2732700
Telefax
42GG227
Sportredac
tie:
Bart
Boerop
Telefoon
2732700
4004310
Het leegs! o-
pen heeft gro
te, hoge ka
mers opgele
verd zoals
hier op de eer
ste verdie
ping. Zo moet
het er ook
hebben uitge
zien toen de
eerste bewo
ners gebruik
gingen maken
van deze
enorme ka
mer. Foto Miriam
Dijkstra/Roel Dijk-
Het heeft wat voeten in de aarde gehad maar bur
gemeester Schceres en Jan des Bouvrie hebben re
cent bun handtekeningen gezet onder het koopcon
tract voor de Korenbeurs en de voormalige biblio
theek aan de Lange haven. Neerlands bekendste
ontwerper kan nu volop aan de slag in zijn Schïe-
damse monumentale aanwinsten. De komende we
ken zal het dan ook een drukte van belang zijn aan
de Lange Haven want de meester van de naturel-
tinten zet alles op alle» om op 1 januariyinhet vol
gend jaar de eerstelt&eekef&ta kumien.vênveüuï-
man ia ajjn Befcft
terzijde zijn
namelijk na
1920 nog twee
flinke stukken
toegevoegd. In
1903 kwam er
er voigen
Korecbeurs'Hetg
bouwkundig vcrlèdeju^Knrenbeurs fidei
maar in die oude bibUotheekruimte rit meer bisto-
namelyk een
einde aan de
particuliere
bewoning van
het huis waar-
Door Edwin CorneJjsse
Schiedam Om maar eens met
een opmerkelijk bouwkundig feit
te beginnen: de voormalige bibho-
theekruimte aan de Lange Haven
bestond vroeger uit twee aparte
pandjes. De woningen zijn ver
moedelijk aan bet eind van de
achttiende eeuw samengevoegd
en ingrijpend verbouwd. Hierbij
werd ook een nieuwe voorgevel
geplaatst. De toenmalige eigenaar
zat blijkbaar goed in de slappe
was en wilde dit, geheel volgens
de trend van die tijd, laten zien
aan de buitenwereld. En wat is er
dan mooier om twee panden sa
men te voegen en van een nieuwe
gevel te voorzien zodat voor ieder
een duidelijk is dat de bewoner
van al dat fraais zeker niet onbe
middeld is.
Dit deel bouwkundig verleden is
ontdekt tijdens de speurtocht van
de Leidse bouwhistorisch onder
zoeker J.F. Dröge. Deze verrichtte
een bouwhistorische verkenning
van Lange Haven 131 op verzoek
van de architecten Braaksma en
Roos, Mede op
basis van de
bouwkundige
bevindingen
van Dröge zal
dit architec
tenbureau de restauratie uitvoe
ren van de ruimte waar de biblio
theek het tachtig jaar heeft uitge
houden. De bouwhistorische ver
kenning is leidraad by die restau
ratie. Bouwhistorisch waardevolle
zaken kunnen zo worden blootge
legd én behouden blijven.
De voormalige biliotheekruimte
aan de Schiedamse haven heeft,
vooral aan het begin van de acht
tiende eeuw, ingrijpende wijzigin-
gen ondergaan. Het recente leeg-
slopen van het pand heeft dan, be
halve vete containers met sloopaf
val, ftfik een rijke beuwhistorie op
geleverd. Want naast het samen
voegen van de twee panden is ook
achter de straatgevel bepaald
geen half werk verricht.
De vestibule, de gang, het trap
penhuis en de beide vertrekken
in het rechter gedeelte van het
pand zijn de voornaamste herin-
neringen aan deze verbouwings
periode waarby veel sporen van
eerdere tijdperken grondig zijn
uitgewist. Maar ook aan de achter
zijde was het bouwlust troef aan
het begin van de achttiende eeuw.
,.Die dikke balken in het plafond
geven de grens aan waar het pand
oorspronkelijk ophield," zegt Jo
ke Polet die samen met collega
Yske Braaksma de restauratie/
verbouwing van de voormalige bi
bliotheekruimte in goede banen
leidt. „Je kan het ook zien aan de
lichtkoepels die hier halverwege
het pand zitten. Dat waren vroe
ger open binnenplaatsen. Die koe
pels zijn erin geplaatst omdat het
anders te donker zou zijn in dat
enorme huis."
Naar veel van de historie van het
monumentale pand aan de Lange
Haven moet helaas worden ge
gist. Dat er een rijk verleden moet
zijn, is duidelijk. Het is echter on
bekend wélk verleden. Veel van
de sporen in het inwendige van
het pand zijn met de grote verbou
wing aan het begin van de acht
tiende eeuw uitgewist Slechte de
fundering zou uitsluitsel kunnen
geven over de exacte bouwhisto-
rie want deze werd vaak onge
moeid gelaten als de eigenaar het
op zyn heupen kreeg en weer
eens een bouwploeg liet aanruk
ken. Alleen aan de fundering is
de exacte historie te herleiden.
Maar dan moet de hele boel hier
open worden gegooid en daar zit
ten we eerlijk gezegd niet op te
wachten," zegt Joke Polet.
Slopershamer
Met de plannen van het tweetal en
hun opdrachtgever wordt de tijd
op dit bouwtechnische vlak een
beetje teruggedraaid. Aan de ach-
na het werd
aangekocht
door het
Volkshuis te
Schiedam'. In
1919 werd het
aan de ge
meente Schie
dam geschon
ken ter vesti
ging van een
openbare bi
bliotheek. Di
rect daarna
zyn er stukken aangebouwd om
de boekencollectie ruim onder
dak te bieden. Deze meeste recen
te bouwsels zyn inmiddels al ge
vallen onder de slopershamer om
dat ze volgens Des Bouvrie bouw
kundig historisch weinig waarde
hadden. Wie nu een kijkje neemt
naar de achterzijde van het pand
kijkt zal opmerken dat het ge
bouw er nu inderdaad mooier en
completer uitziet dan met al die
verschillenden kleine gebouwtjes
er tegenaan geplakt.
Het bouwhistorisch onderzoek en
het strippen van Lange Haven 131
heeft veel opmerkelijke zaken
aan het licht gebracht. Zo is er op
de tweede verdieping een bijna
puntgave schildering achter het
systeemplafond vandaan geko
men en zijn er in diverse kamers
bewerkte lambrizermgen achter
de triplexplaten ontdekt. En dan
zijn er nog de vele fraaie deurpos
ten die ook nog in de bibliotheek
periode zichtbaar aanwezig zijn
geweest maar die verdwenen in
de kakofonie van toevoegingen
zoals bordjes, leidingen, posters
enkasten.
De architecten vinden het op
knappen van de voormalige ï?i-
bhotheekruimte leuker dan '4e
Korenbeurs. „Bij de Korenbeurs
is het leuk om aües weer möi$e
staat te brengen, om alles er'int te
halen wat er niet in hoort, om het
te herstellen in de oude glorie,"
zegt Joke Polet, „Maar in de Ko
renbeurs is bouwkundig dan ook
met zoveel gebeurd als in Lange
Haven 131. De uitdaging van de
voormalige bibliotheek is om
mensen 'Jewust te maken van de
rijke historie. Het pand is op zo
veel verschillende manieren ge
bruikt, Wij willen het zo restaure
ren en opknappen dat men$èn
straks zien dat hst pand meer-is
dan alleen een schil. Dat er van
binnen ook veel heeft plaatsge
had."
Bij die aanpak staan Polet en
Braaksma een methode voor $e
veel mensen vreemd in de oren
zal klinken. Op sommige plffifcn
mag de onafgewerkte biflogp-
muur best blijven zoals hij nfPWh-
ter de dikke laag betimm®ig
vandaan is gekomen. Hetzelfde
geldt voor afgebladderde verf aan
het plafond. „Dat is een mooi con
trast met de ontwerpen van Jan
des Bouvrie/' zegt Yske Braaks
ma. „Van die mooie ontwerpen
die dan in zo'n rauwe ruimte
schitteren. Dan kan een heel mooi
beeld opleveren. Het hoeft nietal-
tijd strak en glad te zyn. Rauw
heid, onvolmaaktheid kan van
zichzelf al een mooie schoonheid
hebben."
Door Ben van Haren
Volgende maand zou Leo Janson
84 jaar worden, maar afgelopen
vrijdag is hij overleden. Een vro
lijke man, die tot op het laatst
heeft geprobeerd anderen te ple
zieren.
Veel Vlaardingers heeft hij in de
loop van zijn leven vermaakt. In
het verleden als veelgevraagd
conferencier op bruiloften en par
tijen, de afgelopen jaren als type
tjesmaker in stukken van het
Vlaardings Musical Gezelschap.
'Ouwe Hoogstraat, trouwe Hoog
straat, wat is er nou toch met jou
gebeurd?' Op ontroerende wijze
gaf Leo Janson in het vooijaar van
1998 het in Vlaardingen levende
verdriet weer over de leegstand
en somberte in de Hoogstraat Het
Was» zijn sulu xn ue grote siadsre-
vue Boemerang waarin hij nu
eens geen typetje maar gewoon
zichzelf speelde.
De kale etalages en de stilte in de
oudste winkelstraat van zijn ge
boorteplaats deden hem echt wat.
Hij was gek op Vlaardingen, waar
hij opgroeide in het Jachthuis in
de Zuidbuurt, dat in 1960 gesloopt
is voor woningbouw in de West
wij k. Hij begreep bijvoorbeeld
niet dat de gemeente haar 725-ja-
ng bestaan niet wilde vieren. Leo
Janson hield wel van een feestje
en was dus blij, dat zijn VMG op
eigen houtje er nog iets van maak
te.
Leuke bijkomstigheid was, dat
hyzelf de show stal met zijn lied
tekst: 'Als je later ging verkeren
en op zoek ging naar een leuke
meid Op de Hoogstraat dan flane
ren. Ja, dat was die goeie ouwe
tijd. En je wilde indruk maken, bij
de meisjes in de straat. Dus een
dartdyhoedje kopen, in de winkel
bij Loewie Komaat.' Ondeugend
kijkend en een hoedje, goed geti
med op de laatste woorden, voor
een van zijn ogen schuivend, had
hij de gehele Stadsgehoorzaal
plat.
Hij speelde in Boemerang ook
nog een sheik, was botenverhuur
der Phul Borst zowel ais nazi-
Duitser Goering in de Bevrij
dingsrevue. Aai Pap, een van de
vroegere zwervers van de stad,
Leo Janson in
zijn rol als
sheikinde
Boemerang.
Are WeTfoto Roel
Dijkstra
zette hij karaktervol neer in
'Brood uit. het water'. Zyn platte
en vaak gevatte Vlaardings ge
bruikte hij graag, maar alleen op
het toneel. Normaal en bijvoor
beeld in de levende kerststal op
de Markt sprak hij niet over 'me-
kander' als hij 'met elkaar' be
doelde. Op het toneel verraste hij
tekstvaste tegenspelers vaak met
grandioze improvisaties,
Vlaardingen zal zijn talent missen
en zijn vrienden de moppen, die
hij zo knap kon vertellen.
Leo Janson is vanochtend in Holy
begraven.
VlaardingenRuim tweehonderd
belangstellenden hebben zich nu
al aangemeld voor de jaarlijkse
Vlaardingse Fietsvierdaagse. De
organisatie hoopt dat dat aantal
bij de start van de tocht komende
dinsdag tot vijfhonderd oploopt.
Het grootste deel daarvan zal de
veertig kilometer-routes rijden.
Racefietsers en mountainbikers
kunnen zich uitleven tijdens de
tachtig kilometer-trajecten.
Hoewel augustus over het alge
meen de droogste en heetste
maand in Nederland is, werd de
vierdaagse de afgelopen jaren
steeds geteisterd door slecht
weer. In 1998 was het zeer wissel
vallig en het jaar daarvoor werden
de fietsers gedurende één dag
compleet weggeregend. Als het
dit jaar nu mooi blijft, dan zou het
deelnemersaantal van vijfhon
derd wel eens overschreden wor
den. Vorig jaar fietsen er iets min
der dan 450 mensen mee.
Net als vorig jaar staan er weer
twee 'oversteken' gepland.
Woensdag kunnen de deelnemers
methetMaassluise pontje naarde
overkant De dag daarna begint
de route met een vaart met het
Vlaardingse pontje. Voor de boot
tochten hoeft niet extra te worden
betaald. De bank die het evene
ment sponsort bekostigt die.
De vier tochten die elk jaar ver
schillen, zijn uitgezet door Toer
club Rijnmond. De eerste dag
rijdt de fietskaravaan de West-
landroute. Die voert via Maas
land, Maasdijk en De Lier. De
Voorneroute de tweede dag leidt
naar Brielle. De Griendenroutede
dag daarna gaat naar Spijkenisse,
Rhoon en PoortugaaL De vier
daagse eindigt vrijdag met de Del-
flandtocht naar Pijnacker en
Delfgauw. Iedere dag kunnen de
deelnemers kiezen tussen de
veertig kilometer- of tachtig kilo
meter-variant.
De officiële aftrap vindt dinsdag
ochtend om negen uur plaats door
de Vlaardingse wethouder Henk
Deelname aan de vier
daagse kost twintig gulden voor
volwassenen en een tientje voor
kinderen tot twaalf jaar. Belang
stellenden van buiten de stad
kunnen overnachten op het geïm
proviseerde kampeerterrein op de
velden van HSC. Ook hij de Hoog
kamer kan de tent worden opge
zet.
