44
IIJ
.V<s>
mm
1
mmm-
:x; t HfM T M
Gerestaureerde
kerk moet
centraalpunt
worden in
pelgrimstochten
êwg
'i/ .i'
Rotterdams Dagblad
a 'V - %-s TV'-r:
&w2Èiz XgJJk r4l1 v^-'' sJ
Zaterdag 4 september 1999
C
\V"iJ
Os#9
<5>(fiistorten stond ie, de Liduina Basiliek in de
t&ëftledamse binnenstad- De fundering was ernstig
aangetast en de scheuren schoten in de muren om
hoog. Op zeker moment hingen er zelfs vangnetten
öfnvoor bij gangers te beschermen tegen naar bene-
dètt komende stenen. Ed op last van bouw- en wo
ningtoezicht mocht een deel van de kerk zelfs hele
maal niet meer worden betreden. Maar zie, het leed
is'geleden. Liefst vijf jaar werd er aan gewerkt om de
monumentale kerk weer in goede staat te brengen.
Dicht ging de kerk nooit. Wekelijks konden de paro
chianen er gewoon terecht. Schotten scheidden de
gedeelten waar «?jp dat raomen t werd gewerkt af.
JRuim zeventien miljoen gulden kostte de re„i«ura-
ctie. Het is het waard geweest, zeggen alle betrokke
nen. Er staat weer een gebouwom trots op te zijn. En
dat willen de parochies van de Heilige Uduina en
Onze Lieve VrouwRozenkranslatenwetenook.Mor-
gen wordt de voltooiing van de opknapbeurt gevierd
in aanwezigheid van onder andere bisschop van
Luyn, die de voortong van de werkzaamheden!» de
enige basiliek in zijn bisdom al die tijd nauwgezet
Volgde. Alshet aan het kerkbestuur en de Schiedam-
se VW ligt zullen velen de gang naar het Godshuis
bij het Stadserf volgen. Want de verering van Lidui
na wordt nieuwleven ingeblazen. In Schiedam, waar
de o -3tkérkelijkingde laatste decennia heel erghard
is gedaan, maakt men zich op voor een nieuwe
stroom gelovigen. De stad wü op de kaart als bede
vaartsoord. De WV heeft inmiddels een dagpro
gramma samengesteld, waarhij een Liduina-wan-,
deltoeht:meteen bezoek aan de basiliek centraal
staat;:.BmnenkorLis'een Schiedamse delegatie te
vinden openkele toeristische beurzen in België.
Want daar richt de aandacht zich eerst op. Maar de
ambities reiken verder.
DoorJohnBunte
iet valt in het niet bij de mira
kels; die zich rond Liduma zelf
voltrokken. Maar dat de basiliek
èrrfu weer zo schitterend bij staat
is op zich eigenlijk ook een won
dertje. Want in de jaren zeventig
gaf de gemeente geen stuiver
meer voor de kerk. Slopen die
fandel. was het parool. Strakke
nieuwbouw, liefst zo hoog moge
lijk, moest er in de binnenstad ko
men. En in dat beeld pasten geen
kerkgebouwen.
Pe Frankelandsekerk ging als
éerste tegen de vlakte en de Sin
gelkerk, zoals de huidige liduina
Basiliek ook we) wordt genoemd,
zoirras volgen. Echter, de plan
nen wijzigden en opeens was de
sloop van de baan. Niet veel later
(in '80) werd het gebouw op de mo
numentenlijst geplaatst en in
1990 verhief paus Johannes Pau-
hfe'jfï de kerk tot basiliek.
M^ar daarmee was de kerk nog
met gered. Door het steeds lager
wordende grondwater verrotte
hbt'hout van een deel van de paal
koppen. En dat had grote gevol
gen. Vanuit de fundering kropen
de scheuren langs de muren om
hoog. Er werd zelfs serieus reke
ning mee gehouden dat het ge
bouw weieens van de palen af zou
kunnen glijden. Langer uitstel
van de al geplande restauratie
was op slag onmogelijk. Er moest
actie worden ondernomen. Zo
snel mogelijk. Maar daar was geld
voor nodig. Heel veel geld. Zeker
ook, omdat duidelijk was dat de
restauratie niet tot de buitenzijde
en de fundering beperkt zou mo
gen blijven. Want als er dan toch
gerestaureerd moest worden dan
zou meteen alles aangepakt moe
ten worden. Zeventien mihoen
gulden was ernodig om de in 1881
in neo-gothische stijl (naar een
ontwerp van Cuypers-leerling
Margry) opgetrokken kerk op te
knappen, werd becijferd. De paro
chianen droegen zelf een miljoen
bij en via allerhande subsidies,
waarbij burgemeester Scheeres
zich een meester in het aanboren
ervan toonde, kwam het geld er
uiteindelijk. En numa jaren werk
is het wonder van de wederop-
stand voltooid.
Koopwoningen
Schiedam bezit weer een kerk om
trots op te zijn en heeft er alles
aan gedaan om dat te bereiken
Het is ook de enige kerk, waar de
gemeente nog geld in heeft ge
stopt. Andere gebouwen in de
rooms-katholieke hoek hebben
het onderspit gedolven. De Fran
kelandsekerk was de eerste. De
Onze Lieve Vrouw Visitatiekerk
in Nieuwland kreeg een nieuwe
bestemming, die meer op de ge
loofsovertuiging van de buurtbe
woners is afgestemd: een moskee.
De Johannes de Doperkerk, even
eens in Nieuwland, wordt ge
sloopt om plaats te maken voor
koopwoningen. En de Havenwerk
werd, nu alweer een jaar of t vin-
tig geleden voor een symbolische
gulden overgedaan aan Johan
Maasbach
De kerken in Nieuwland werden
m de jaren vijftig gebouwd. Zoals
er nu eerst een TramPIus-verbm-
ding moet zijn voor een nieuwe
woonwijk wordt opgeleverd zo
moest er in die tijd een kerk
staan. Want Schiedam stond in
die periode nog te boek als een
voornamelijk rooms-katholieke
gemeente. Dat vindt de oorsprong
in het brandersverleden van de
stad. Veel Duitse gelovigen uit
Westfalen trokken naar Schiedam
om daar werk te vinden in de je-
nevenndustrie. Zij vormden de
basis van wat uitgroeide tot een
grote rooms-katholieke gemeen
schap.
Een gemeenschap ook, die haar
eigen heilige koesterde. Want
hoeveel steden kunnen er prat op
gaan een heilige te hebben? Ne
derland telt er niet zoveel. Mis
schien een stuk of tien. De Schie
damse historicus Han van der
Horst: „En dat zijn dan nog vaak
van die weinig zeggende heiligen,
uit 500 of zo, waar maar nauwe
lijks iets concreets van bekend is.
Van Liduina weten we alles Ze
heeft natuurlijk ook een fantasti
sche pers gehad. Pastoor Brug
man, die van 'praten als', schreef
een boek over haar en dat was
toen net de boekdrukkunst was
uitgevonden. Het was een van de
eerste bestsellers
En zo kon iedereen over heel de
wereld iezen over Liduina. De
Schiedamse, die op haar 15e tij
dens een schaatstochtje bij de
Kreupelstraat ten val kwam en
daar nooit meer van haar herstel
de. De rest van haar leven lag ze
op haar bed bij het raam van haar
woning aan de Lange Achtcrvcg
Helse pijnen moet ze hebben gele
den Eten deed ze in het geheel
niet Het emge dat ze nuttigde
was Maaswater. Maar elke keer
weer was daar Maria, die tot haar
verscheen en zei dat haar geloof
nog sterker moest worden en dat
zij het lijden moest accepteren.
Mensen hoorden erover en kwa
men kijken. En er voltrokken zich
wonderen Zo raakte bijvoorbeeld
haar beurs nooit leeg. En toen zij
-/rsfc V'...- -KV
i. .k. A -4 4;-'. 4. -i-
;r i'. 233:V ri,
K
Xl. tót,
In JHH
in 1433 (op 53-jarige leeftijd) stierf
vulde haar kamer zich met een
heerlijke rozengeur. Later bij
haar graf bleven mensen komen
en vonden er genezing. De verha
len volgden zich op Er werd veel
over geschreven en Liduina werd
beroemder en beroemder. Een
heiligverklaring kon niet uitblij
ven. Dat gebeurde uiteindelijk in
1890 door de toenmalige paus Leo
XIII.
En nu anno 1999 staat de Schie
damse beschermheilige van zie
ken, armen en schaatsers, nog
steeds volop in de belangstelling.
In Canada werd recent nog een
ijshal naar haar vernoemd en we
tenschappers discussieren over
de vraag, wat er nu werkelijk met
Liduina aan de hand was. Welke
kwetsuur had zij bij haarval opge
lopen, byvoorbeeld. Bijzondere
theoneen worden ontvouwen. Dat
ze wellicht multiple sclerose had
En anorexia-patiente was Nog
een stapje verder: als je met eet
krijg je vanzelf visioenen. Het is
heiligschennis voor iedereen, die
Liduina een warm hart toedraagt.
En dat zijn er velen. Bij de kerk en
de VW melden zich nog immer
mensen, die meer over de heilige
willen weten. Als haast vanzelf
ontstond het idee iets te gaan
doen met die vraag. Waarom geen
Liduinawandeling te organiseren,
langs alle plekken die in het leven
van de vrouw een rol hebben ge
speeld. Daarmee zou ook een ou
de traditie in ere worden hersteld.
Want tot in de jaren zestig werd
jaarlijks een stille omgang gehou
den. Die tocht voerde langs haar
woning, de plek waar zij ten val
kwam en haar begraafplaats bij de
Grote Kerk.
De VW heeft de dagtocht inmid
dels samengesteld, maar moest
wachten met het aan de man
brengen tot de restauratie van de
basiliek was voltooid. In die kerk
zijn namelijk veel relikwieën, die
aan Liduina herinneren samenge
bracht. Bij de ingang is een speci
ale kapel, waar nu ook de graftom
be staat. In de kerk hangen tal
van schilderijen met daarop haar
beeldtenis. Nu het werk aan de
kerk achter de rug is kunnen de
toeristen goed worden ontvangen.
Volgens Han van der Horst moet
het daar echter niet bij blijven.
„Er is een enorme markt voor.
Het kan zich ontwikkelen tot een
fantastische Schiedam-promotie.
Kijk maar eens hoe Lourdes groot
is geworden. Schiedam zal goed
moeten kijken hoe de concurren
tie het doet. Laat ze gaan kijken in
Kevelaar, net over de Duitse
grens en in België in Barmeux en
Beauring. Dat zijn echte bede
vaartsoorden en daar kan Schie
dam zich ook tot ontwikkelen."
Verstuivers
Liduina als commercieel product.
Volgens de historicus is daar niets
mis mee. „Die kermis hoort er
bij." Pelgrims, die speciaal voor
Liduina naar Schiedam komen,
zullen dingen willen kopen, die
naar haar verwijzen. „Je moet dus
beeldjes hebben, en flesjes met
speciaal water, dat in de basiliek
is gewijd. Wat het bijvoorbeeld
eveneens heel goed zou doen zijn
verstuivers met een rozengeur.
Maar je kunt ook aan cd's met
speciale Liduina-muziek denken.
Maar eigenlijk moet je nu al be
ginnen met een speciale web-site
op internet in allerlei talen. Zet er
stellingen op en laat mensen ver
tellen op welke wijze zij nu nog
steun aan Liduina hebben."
De WV richt zich in eerste instan
ties op pelgrims uit België. Maar
volgens Van der Horst is die
markt moeiteloos uit te breiden.
„Want dacht je van de kapitaal
krachtige rooms-katholieken in
Zuid-Amenka, die regelmatig
naar Europa overvliegen? Haal ze
hierheen, Of de Polen. En dan
kun je het aanbod steeds verder
uitbreiden. Dan doe je bijvoor
beeld eens in de vier jaar een spe
ciale herdenking. Voer je een Li-
duina-passiespel op. En dan een
bijzondere mis er achteraan in de
open lucht op het Stadserf."
