10
I
Sobere R'Uitmarkt
moet vorm nog vinden
Zap Nation breidt succesvol uit
Verrassende kunst op Grafiek Manifestatie
te*
A
Alfred Brendel
Simon Rattle
Speelse Beethoven
rïVi?ije l„fel&mi
Koele ontvangst voor Kung Fu
Zhang Yimou's Gouden Leeuw
ook knipoog naar Cannes
Gaudeamus
voor Van de
Aa
BEETHOVEN
Wkvs? Pimiimicsim
Rotterdams Dagblad
52 P
13 september 1999
Door Marc Hoor
Rotterdam Na eerdere or
ganisatie op de Boompjes,
het Museumpark en de Kop
van Zuid is de Rotterdamse
R'Uitmarkt dit jaar neerge
streken op de Mauritsweg.
De voorproef van het culture-
le seizoen vond voor de ze
ventiende keer plaats 'om de
gracht heen' -misschienom
het evenement toch enig Am
sterdams cachet te geven-
met een uitloop naar het
Schouwburgplein. In een ze
ventigtal kraampjes presen
teerden de culturele instel
lingen van de stad hun pro
gramma voor 1999/2000, van
de Kunsthal tot het Belasting
en Douane Museum.
Een nieuwe start dus voor de
R'Uitmarkt, die najaren van weg
kwijnen weer een manifestatie
van belang moet worden. Het
weer werkte daaraan flink mee,
want het was goed toeven onder
de najaarszon, waarbij een koele
bries voor precies de juiste tempe
ratuur zorgde om lekker langs de
uitstallingen te slenteren.
Het kwam met de R'Uitmarkt dit
jaar wat moeizaam op gang. De
start rond elf uur 's ochtends liet
Rotterdam massaal aan zich voor
bij gaan, wat heel even de hoop op
een succesvol
le markt deed
verflauwen.
Zelfs om half
twee in de
middag moest
Lantaren/Ven-
ster-directeur
Theo Ruyter,
in Zaal de Unie
geïnterviewd
door Liesbeth
Levy in haar
'hoog-associatieve talkshow', het
nog doen met een eenkoppig pu
bliek, zijnde cabaretier Vincent
Bijlo, die zelf na het interview
voor een kwartiertje humor stond
geprogrammeerd. Gelukkig trok
de belangstelling voor de R'Uit-
Ook R'Uitmarkt: een geweldig stuk toneel van geestelijk gehandicapten op de Mauritsweg. Foto Victor van Breukelen
markt halverwege de middag
flink aan, al kon de concurrentie
slag met het Rotterdamse winkel
centrum niet worden gewonnen.
De R'Uitmarkt nieuwe stijl is be
scheiden van opzet. Niet teveel
poespas in de vorm van straatthe
ater en podiumpresentaties, maar
bovenal de mogelijkheid tot het
winkelen bij de culturele instel
lingen om zo een eigen program
ma voor het komende seizoen sa
men te stellen. Folders en pro
grammaboekjes verzamelen kort
om, om al dan niet na toelichting
van de standhouders er thuis eens
voor te gaan zitten met de agenda
opschoot.
Het was ook de insteek van de or
ganisatie, die terug wilde naar de
basis en van tevoren termen had
opgegooid als 'sober' en 'ouder
wets' om de R'markt 1999/2000 te
karakteriseren. Informatie geven,
daar moest het dit jaar om draai
en. Het maakte van het festijn een
wat kale bedoening, want wie
voor cultuur komt shoppen, wil
daar ook best alvast van voorproe
ven. In de hoogtijdagen van de
zapcultuur zijn korte impressies
op straat of het podium een welko
me afwisseling bij het verzamelen
van foldertjes.
Wilfiried de Jong
Gelukkig was er wel wat amuse
ment in die trant, zodat een uurtje
lopen over de R'Uitmarkt toch op
aangename wijze kon worden ge
rekt. De Schouwburg had wat dat
betreft de beste presentatie, door
in twee zalen een overzicht te bie
den van haar programma voor het
komende seizoen. Dat werd nog
aangevuld met optredens van ca
baretiers en liedjeszangers die
niet voor de Schouwburg staan
geprogrammeerd, maar altijd
leuk zijn om te bekijken. Rotter
dammer en cabaretier Wtlfried de
Jong wist het geheel op aansteke
lijke wijze aan elkaar te praten
Dat het publiek wel degelijk op
wat cultureel onderhoud zat te
wachten bleek uit de volle zalen
die de Schouwburg tijdens de
R'Uitmarkt trokken. Een optre
den van de Rotterdamse 'stads-
zanger' Arie van der Krogt lever
de zelfs zoveel belangstelling op
dat er te weinig zitplaatsen be
schikbaar waren. Kunstweihou-
der Hans Kombrink moest Van
der Krogts teksten als Wantan
doettik owik eve Ivo bent' al zit
tend op de trap meezingen.
Buiten was er eveneens aardige
belangstelling voor het Rotter
dams Dagblad Meezingpodium
waar de smartlap werd geëerd en
voor de Cultuurparade, het ge
deelte aan de Westersingel dat
was ingeruimd voor multicultu
reel amusement. Ook de eetbare
beeldende kunst die werd gepre
senteerd als 'de rnilieuburger'
mocht zich in behoorlijke popula
riteit verheugen. De biologische
burger, groen gekleurd met spi-
naziewater, was voor een dag een
gevaarlijke concurrent voor ge
vestigde vleesvarianten als de
Whopper en de BigMac.
Groot gat
De R'Uitmarkt nieuwe stijl moet
echter duidelijk nog haar vorm
vinden. De locatie aan de Maurits
weg is sfeervol, maar heeft een te
groot gat met het Schouwburg
plein waar aansluiting moet wor
den gezocht met Zap Nation en de
schouwburg. Daarbü wordt het
cultureel publiek of het publiek
dat nog voor cultuur warm moet
worden gemaakt beter gelokt met
wat meer cultureel amusement.
Foldertjes uitdelen: het blijft toch
wat mager voor de presentatie
van een seizoen waarin de expres
sie centraal staat.
Door Eva Crouwell
Rotterdam Het Schouwburg
plein was dit weekend afgeladen
mét Rotterdamse jongeren van al
le soorten en maten. De ongeveer
40.000 bezoekers konden tussen
zeven 'channels' switchen en zelf
bepalen wat ze aan cultuur wilden
meemaken. Muziek, dans, kunst,
literatuur, sport, breakdance en
nieuwe media: alles was vertegen
woordigd. Vooral de internetgame
Quake bleek uiterst populair, zo
dat er wachtlijsten aan te pas
moesten komen. Dit virtuele spel
heeft wereldwijd al tienduizen
den aanhangers en kreeg speciaal
voorde tweede editie van 'Zap Na
tion' een nieuw level.
Het Schouwburgplein en omge
ving was tot in detail op de com
puter uitgewerkt, zodat het ge
vecht om de 'vlag' erg realistisch
leek. Ook andere binnenactivitei-
ten zoals de voorpremière van
'The Delivery' in Pat hé en ver
schillende dance-acts werden
druk bezocht. Deze voorstellingen
varieerden van ballet tot street-
dance, maar vooral breakdance
was erg in trek. Sommige 'crews'
waren zelfs zo enthousiast, dat ze
zich alvast tussen het publiek op
warmden. Het ging hier ook niet
om zomaar een optreden, maar
om de finale van het 'Internatio
nal Breakdance Event', dat vrij
dag in Nighttown al van start
ging.
Het zelf proberen konden de jon
geren ook. Naast breakdance wa
ren er workshops op het gebied
van fotografie, fllmmaken, street-
dance, catwaiken en toneel. Van
dit aanbod werd gretig gebruik
gemaakt. De eindprodukten van
de deelnemers waren te zien in de
schouwburg en op het grote podi
um, ofwel channel 0.
Het muziekgedeelte op datzelfde
podium trok het meeste publiek.
„Het hele plein stond zaterdag
avond helemaal stampvol tijdens
het optreden van dj Tiësto," aldus
Jasper Scholte namens de organi
satie heel enthousiast. „Onze
doelstelling was allerlei soorten
Rotterdamse jongeren hier bij el
kaar te krijgen. Dat is gelukt en
daar zijn we heel trots op!"
Experimenten
De brede programmering heeft
daar zeker aan meegeholpen. Zo
werd de trance van Tiësto bijvoor
beeld aangevuld door de hiphop
van Committee Gunmen, R&B
van Blue en triprock van Handso
me 3Some. Experimenten waren
er ook in overvloed. Wailrus com
bineerde rock met live gemixte
beelden van dit zeeznngdier en
h et kostte Barry Hay van The Gol
den Earring geen enkele moeite
om de oude hit 'Radar Love' sa
men te spelen met de blazers van
het Rotterdams Pbilharmoniseh.
Deze spetterende optredens le
ken geheel voorbij te gaan aan de
meeste skaters, die het hele week
einde geconcentreerd door bleven
stunten. Voor de haif-pjpe liefheb
bers was er namelijk iets speci
aals. Een helemaal nieuwen extra
hoog model mocht door hen wor
den getest. Verder waren er nog
het 'break a leg' parcours, waarop
gelukkig maar één enkel is gebro
ken, en een rollerdiseo.
..Die rollerdisco moet volgend jaar
anders. We hebben teveel klach
ten van buurtbewoners gehad
over de geluidsoverlast," moest
Jasper Scholte bekennen, Het
was het enige minpuntje volgens
hem. „Vorig jaar had het festival
vier 'channels' in plaats van zeven
en duurde het maar één dag in
plaats van twee. Dat bleek te wei
nig te zijn, dus vandaar deze enor
me uitbreiding, Wat mij betreft
kunnen we de Doelen er in 2000
ook nog wel bij betrekken. Het
probleem is alleen dat ze daar tot
2005 volgeboekt zijn. Maar mis
schien zjjn er nog andere moge
lij khedèn om uit te breiden."
Op het Schouwburgplein wer
den dit weekend tal loze 'head-
spins' gemaakt. De break
dance battles waren een van
de drukst bezochte onderde
len van 'Zap Nation'. FotoJoepvan
der Pal/CorVos
'Best OF van Kung Fu: vaak visueel nog het spannendet. FotoJoep
van der Pal/Buro Cor Vos
Rotterdam De eerste flirt van
Nighttown met de Rotterdamse
Schouwburg had zaterdagavond
aanvankelijk veel weg van een
kennismaking van twee schuch
tere nieuwsgierigen. De in beide
gebouwen georganiseerde 'Enter
The Fu Party' kende weliswaar
een soepele start met Souiwax in
de grote zaal van het clubpodium,
maar daarin zat 'm toch niet de
kneep van deze met veel Belgi
sche troeven doorspekte muziek-
en theaterhappening. Als meest
speciale aanbieding gold toch het
aansluitende rondje 'zaptoneel'
van de jonge Gentse groep Kung
Fu in de schouwburg onder de
noemer 'Best Of. Deze collage
van stellingen, trends, persoonlij
ke ervaringen, anecdotes, clichés
en vaardigheden, die visueel vaak
fraai was aangekleed, bracht toch
niet de chemie tussen uitvoeren
den en toehoorders teweeg die
was voorzien. De soms beperkte
verstaanbaarheid van de Vlaamse
teksten was daar ongetwijfeld de
bet aan. Het internationale pelo
ton dj's (onder wie ook weer de
Soulwax-broertjes Stephen en Da
vid Dewaele) zorgde er later in de
nacht uiteindelijk wel voor dat de
'dubbele prestigeparty' in het ver
lengde van 'Zap Nation' tot brui
sen kwam.
Door Jan Horstink
Den Haag Voor de vierde keer
vindt in de Grote Kerk in Den
Haag de Zuid-Hollandse Grafiek
Manifestatie plaats. Aan deze ex
positie nemen 175 voornamelijk
Zuid-Hollandse grafische kun
stenaars deel, onder wie een groot
aantal uit de regio Rotterdam,
met ruim duizend kunstwerken.
De manifestatie is een initiatief
van de Grafiekwinkel INKT Den
Haag. Tot en met zondag kunnen
de liefhebbers genieten van et
sen, litho's, zeefdrukken, hout
sneden en linoleumsneden.
Grafiek mag zich de laatste jaren
veilieugcii ui een bicdc belang
stelling. Dat blijkt onder meer uit
de forse bezoekersaantallen bij
kunstbeurzen en -exposities en
het enthousiasme waarmee ook
kunstenaars van naam zich met
het medium bezig houder* Ze vin
den telkens nieuwe mc_ -jjkhe-
den met deze reproduceerbare
vorm van beeldende kunst. Dat
laatste aspect is overigens een
van de voornaamste redenen dat
grafiek zo populair is: een zeef
druk, een ets of een litho is dank
zij een in aantal variërende oplage
voor vrijwel iedereen betaalbaar.
De organiserende instelling
Stichting Grafiekwinkel INKT
startte in 1983 haar activiteiten als
een initiatief van een groep Haag
se beeldende kunstenaars. Voor
naamste doel was het werk van de
kunstenaars die in de Haagse
Grafische F/erkplaats werkten on
der de aandacht van een breed pu
blick le brengen. In koite tiju
werd de werkplaats een begnp m
en rond Den Haag. Een plaats
waar ervaren grafici graag kwa
men, maar waar vooral nog niet
bekende, talentvolle kunstenaars
een ontmoetingsplaats vonden en
waar workshops en cursussen
werden gegeven,
Dat alles gaf nieuwe impulsen aan
de grafische kunst en resulteerde
in een met de jaren kwantitatief
en kwalitatief groeiend aanbod.
De gemeente Den Haag kende de
succesvolle stichting een subsisie
toe, zodat er naast de werkplaats
een uitgebreide galerieruimte
kon worden ingericht aan de
Haagse Prinsengracht Daar heeft
INKT een zeer royale collectie
kunstwerken in voorraad van
ruim tweehonderd in Zuid-Hol
land werkzame kunstenaars. Bij
de galene hoort een eigen lijsten
makerij. INKT bemiddelt ook in
updidchleli Vuui bedrijven en pai-
ticulieren en is vertegenwoordigd
op de belangrijke internationale
kunstbeurzen. Ondanks de sterke
groei van de galerie blijft het oor
spronkelijke idee van de stichting
centraal staan: goede grafische
kunst tonen en ruimte bieden aan
jong, veelbelovend talent. Kort
gezegd: de grafische kunst in zijn
algemeenheid promoten.
Ook grafici uit het Rijnmondge
bied zijn goed vertegenwoordigd
in het bestand van galerie INKT
en op de Zuid-Hollandse Grafiek
Manifestatie. Uit Rotterdam ko
men 21 kunstenaars, verder zijn
onder andere grafici uit Capelle aI
d IJssel, Vlaardingen, Goederee
de, Dordrecht, Vïerpolders, Spij-
kenisse en Klaaswaal present Al
le bij INKT aangesloten kunste
naars vervaardigen hun prenten
zelf, van ontwerp tot drukwerk.
Het is een van de principes waar
INKT strak aan blijft vasthouden.
Met reproduceerbare kunst in
mega-oplagen wil de stichting
niets te maken hebben.
Naslagwerk
Die ambachtelijke benadering
leidt dikwijls tot verrassende re
sultaten waarin ook kleur een
steeds belangrijkere rol is gaan
spelen, getuige de fraaie catalo
gus die de Grafiek Manifestatie
begeleidt. De catalogus, die ook
na afloop van de tentoonstelling
voor veel liefhebbers een belang
rijk naslagwerk blijft, geeft een
kleurig beeld van het zeer diverse
aanbod aan grafiek en de moge
lijkheden van de verschillende
technieken die op de manifestatie
te zien zijn. Hoewel in de minder
heid, zijn in de catalogus ook de
'zwart-wit-puristen' - meestal et
sers - vertegenwoordigd.
Het mooie van de grafische tech
nieken is dat de kunstenaar er al
le kanten mee op kan. Hij kan te
kenachtig werken, schilderachtig
of transparant. In de etstechniek
speelt vooral de kracht van de lyn
de voornaamste rol, in linoleum
en houtsnede gaat het zowel om
verfijning als om grof ambachte
lijk hakken, terwijl de zeefdruk
uiterst geschikt is voor sprekende
kleurvlakken. Abstract, figura
tief, modern of juist wat klassie
ker, voor iedereen is er wel gra
fisch werk te vinden dat hem zal
aanspreken.
Computerkunst
Opmerkelijk zijn de gemengde
technieken en de toepassingen
van digitale technieken. Zo is er
op de manifestatie ruime aan
dacht voor de grafische computer
kunst. De foto-inkjetprint of de
computer-bewerkte foto in
waslaag op doek en allerlei andere
experimenten op dit nieuwe, nog
in ontwikkeling zijnde gebied van
de grafische kunsten scheppen
hoge verwachtingen. Grafiek is
een kunstvorm waarvan nog lang
niet alle mogelijkheden onder
zocht en uitgeprobeerd zijn.
Zuid-Hollandse Grafiek Mani
festatie 1999. Grote Kerk, Den
Haag. T/m 19 september. Ope
ningstijden: 11.00 - 20.00 uur.
Gratis entree. Dankzij sponso
ring is ook de 80 pagina's tellen
de catalogus gratis verkrijgbaar.
Regisseur Zang
Yimou met de
Gouden Leeuw
voor de beste film,
'Not One Less'. Foto
ANP
Door Pieter van Lierop
Venetië Zhang Yimou heeft za
terdagavond de Gouden Leeuw
gewonnen van het 56-ste Filmfes
tival van Venetië. De Chinese re
gisseur ontving deze hoogste be
kroning voor zijn film 'Not One
Less', die vier maanden geleden
niet goed genoeg werd gevonden
voor deelname aan het Filmfesti
val van Cannes.
Het is derhalve een uitslag waar
over Zhang Yimou zich wel zeer
bijzonder kon verheugen, maar
ook voor Alberto Barbera, de nieu
we directeur van de Venetiaanse
Mostra Internazionale d'Arte Ci-
nematografica, is het een reden
om in zijn vuistje te lachen. De
Chinese cineast won de Vene
tiaanse hoofdprijs al eerder in
1992 (met 'The Story Of Qiu Vu')
en op deze nieuwe overwinning
valt weinig af te dingen. De enige
film die met de kwaliteiten van
'Not One Less1 kon wedijveren
was 'The Wind Will Cariy Us' van
de Iraanse filmer Abbas Kiarosta
mi. Dit werkstuk werd evenwel
passend bekroond met zowel de
Speciale Jury-Prijs als de Prijs
van de FIPRESCI (de internatio
nale organisatie van filmcritici).
De officiële jury, die werd gepresi
deerd door cineast Emir Kusturi-
ca, gaf de onderscheiding voor de
beste regie aan de film 'Zeventien
Jaar' van de ook al uit de Volksre
publiek China afkomstige Zhang
Yuan. Dit gevangenisdrama
kwam tot stand dankzij Italiaans
geld en met als producent Marco
Müller, de directeur van het Festi
val van Locamo.
Als beste actrice werd de Franse
Nathalie Baye gelauwerd voor
haar prestatie in de Belgisch-
Franse film 'Une Liason Porno-
graphique' van Frederic Fontey-
ne. Als beste acteur werd de Brit
Jim Broadbent onderscheiden
voor zijn rol als operette-schrijver
William Gilbert in de door Mike
Leigh geregisseerde muzikale ko
medie 'Topsy-Turvy'.
De Franse film 'Rien Faire'
(van Marion Vemoux) ontving de
Medaille van de Italiaanse Se
naat. Een speciale onderschei
ding voor de beste debuutfilm
was er nog voor de Italiaan Gio
vanni Davide Madema voor zijn
jeugdromance 'Questo II Giar-
dino'. En als beloftevol acteerta
lent werd tenslotte Nina Proll on
derscheiden voor haar spel in de
Oostenrijkse film 'Nordrand' van
Barbara Albert.
Een speciale Gouden Leeuw als
oeuvre-prijs was eerder al toege
kend aan Jerry Lewis. De 73-jan-
ge Amerikaanse komiek kreeg de
trofee tijdens het slotgala uitge
reikt door zijn landgenoot Martin
Scorsese. Zo kwamen er alsnog
twee Amerikanen op het erepodi
um van een festival waar alle deel
nemende Amerikaanse films on-
bekroond zijn gebleven.
Amsterdam Michel van der
Aa heeft gisteren in Amster
dam de Gaudeamus Prijs ge
kregen voor zijn compositie
'Between', De prijs wordt ieder
jaar uitgereikt aan het eind
van de Gaudeamus Mu-
ziekweek. Er is een bedrag van
10.000 gulden aan verbonden
plus een schrijfopdracht voor
de volgende muziekweek. De
jury selecteerde het werk van
de componist uit ongeveer 400
inzendingen uit de hele we
reld. Een eervolle vermelding
ging naar de Chinese Leilei Ti-
an, voor haar compositie 'Zhan
Zidu',
artiest
Alfred Brendel,
Wiener
Philhannoniker
o.l.v.SirSimon
Rattle
album
'The 5
pianocon
certos', Ludwig
van Beethoven
l a b a I
Philips 462
781-2
d u u
129.51 mm
HF 'i -PIANO '(.OM! lif'IS
De pianoconcerten van Beethoven... zo had Alfred Brendel ze nog niet
op de cd gezet. Maar inmiddels is het er dan toch van gekomen. Brendel
speelde al eens alle 27 pianoconcerten van Mozart op de plaat, maar ook
het opnemen van de 'slechts' vijf Beethoveneoncerten is geen kleinig
heid. Hij speelt ze met de Wiener Pbilharmoniker onder leiding van Si
mon Rattle. Een bijzondere samenwerking van muzikale grootheden
die elkaar goed aanvoelen. Het orkest heeft veel in huis en Rattle weet
dat met zijn frisse aanpak goed te benutten. En Brendel: hij speelt zoals
destijds bij Mozart, dus speels en sprankelend en met nauwelijks verho
len plezier in wat de componist hem voorlegt. Maar waai' nodig weet hij
ook de dramatiek in juiste proporties te spelen. Dus geen overdreven ac
centen, maar wel passages die nu eens majesteitelijk, dan weer liefdevol
en stemmig op de piano worden neergezet, omgeven door mooie diepe
mysterieuze wouden van geluid bij de lagere strijkers. Maar nooit te
veel. En hoe mooi de dialoog met het orkest ook verloopt, altijd is Bren
del stralend aanwezig als de solist. Soms is hij met Rattle ook redelijk ei
genzinnig aan de gang, zo is het meteen al bij het eerste pianoconcert
even wennen aan sommige tempi. Maar dat maakt deze opname juist
weer meteen herkenbaar.
Hans Visser