Ij
W: 7
A'. 1861.
Donderdag
a nu ar ij,
Verschijnt eiken Maandag en Donderdag.
t
t
"Hel voor dit Blad bestemde wordt aangenomen te:
Prijs van hel A bonne in ent en der Ad vert ent iën:
KRG&UR UH SET BUITENUftD.
BINNENLANDSGHE BERIGTEK.
i-vftjat
H .W V I
CBIIAIT.
VLAAIUHNGEN bij... J, A. tvsNNGieisiia.
HAASSLU1S J. van dbb Kndt.
UEI.FSHAVEN A. van Wasüinaan.
OVERSCIIIE
ScliiedumP. J. VAK MJK, lliticevrr.
ABOAJiEMEAT per drie mainden voor SCHIEDAM 1.ÏB.
1.1. voor de overige I'lant-en de» KijLs franco per Dost- 1.60.
AUVEHTEM'IEA tol 10 regels 1.00* Iedere regel meerder 0.10.
Zegelgeld voor iedere plxtsing- 0.36.
In vele opzigtenin de jongste jaren ddne lijn in het
staatkundige trekkende; door vermeerdering van handels
betrekkingen en" verbazende ontwikkeling vun nijverheid,
kunsten en wetenschappen verbonden,waren ENGELAND
en FRANKRIJK. Doch soms kwam de oude naijver, om
niet te zeggen veete, tusschen beide niagiigc W'estersche
Staten op, en niet het minste in het nu verloopen jaar. Reeds
hebben wij 'topgemerkt, boe do aunhecliting van Savoije en
Nizza door Frankrijk, een doorn in de oogen van Engeland
was: en toch wilde liet daarvoor alteen den handschoen niet
opnemen en Europa aan een geweldigen oorlog blootstellen.
Andere redenen kwamen er bij van naijver maar ook van
zucht om den half geslaakten band niet geheel te ontrafelen.
Andere redenen van naijver: men denkeaan de ondernemin
gen van Suez, trots Engeland voortgezet; men denke aan de
begunstiging van den Spuanschen oorlog togen Marokko;
men denke aan zekere overhelling tot, om niet te zeggen
geheime afspraken met Rusland, waaromtrent ook in dit jl^ins
geruchten in omloop kwamen, die Engolund als met een'
paniek vervulden, doch die toch spoediger verfltiauwdendan
in 1859. \Vy spraken ook van redenen tot vastere strikking
of liever herknooping van den band: men herinnere zich hier
aan de noodzakelijkheid van gemeenschappelijke ontreding
in den gevaarvollen krijgslogt tegen Chinain hel laatst qcs
jaars zoo verrassend bekroond door den inlogt der bondge-
nootcn in Peking, on den spoedig daatopgevoig'ien vrede.
men horinnerezieh aan de stemmen, over en weder opgegaan
tot behoud van do vriendschap ten behoeve van de zoo zeer
zameiigevlochie takken van volkswelvaart; aan de be
hendige uitlokking door Keizer Napoleon van een handels
verdrag mot Engeland, en zijn inslaan van den weg eener
«nbekrompener tariefsherziening en hervorming van het
stelsel der reispassen ten belioevo derEngelschen.
Wat nu FRANKRIJK meer in 't byzonder betreftdie
wending zelve op het gebied van handel en nijverheid gaf
tot velerlei uiteenioopende beschouwingen aanleidingen te
genstand in bet Noorden des lands, die echter overwonnen
werd. Niet minder strijd op geestelijk gebied de staat
kunde der regering omtrent Italia en inzonderheid omtrent
don Paus lokte de tveórstreving van hooggeplaatste geeste
lijken ja, van een deel der oude liberalen uitniundemen-
tenvlugschriften,, bladen voedden dion tegenstanden de
regering zag zich verpligt dien in don Univers te breidelen
zonder dat het veel baatte Wrevel ook over debeperkte
vrijheid van drukpers in het laatst des jaars kwam ook des
wege eeno wending in het licht. Mot eene ministeriële wij-
ziging, trad de liecrde l'cvsujny de gewezen gezant te Lon
den dien de Keizer in zijn bekenden brief tnt geruststelling
van Engeland „zijn waarden de Persigny" heette, weder in
het bewind, en hij bragtaan eene verzoenenilesliiatknnde
verzachting ten aanzien der drukpers bewilligi»»cn omtrent
de wijze van raadplegen in bet wetgevend ligebaam Zoo
*t al niet allen en geheel voldeed liet was eene toenadering
tot een onbekrompenerstelsel, want het begon deFransehen
duidelijk te hinderen, dat zij aan gene zijde van de Alpen
vrijheid en meer dan vrijheid hadden gebragt met opoffeiing
van goed en bloeden zeil stiefmoederlijk daarmede waren
bedeeld. Sommigen zagen in deze wending ook de zucht om
bij do liberale zyde meer stetin te erlangen tegen do weer
streving van de geestelijke zijde "t mogt wezen hoe't wil
bet voldeed over 't algemeen de gemoederen, Uo spanning
die in den loop des jaars gehcerscht had ten opzigte van
Engclunds houding, bad liet krijgswezen, land- en zeernagt
steeds op beteren voet doen brengen, de versterking van de
kusten, de oefeningen in kampen niet doen over 't hoofd zien.
De reis van Keizer Napoleon en zijne gemalin naar de nieuw
verworven landschappen, en naar Algcrië gaf tot veel geest
drift aanleiding; maar ook voor Algiers lot een nieuw stel
sel van beheer. Had 's Keizers reis in het voorjaar naar
Baden Europa gerustgesteld de vriendschap met Engeland
werd in de laatste weken des jaars ook meer aangekweekt
door een reis van de Keizerin derwaarts, zoomenzeidc,
wegens redenen van gezondheid ondernomen. Het wantrou
wen in den loop van I860 tegen Frankrijk gaande gewor
den is bekoeld niet gansch uitgewisebten zeker ook, on
danks allesniet geheel in
ENGELAND. Dut rijk zal het afgeloopen jaar niet ligt
uit do geheugonis verliezen. Het volk daarna de regering,
openbaarde den wenseh en den wil om naar welke zijde
Groot-Brittanje bondgenooten mogt zoeken en 't was op
het punt Pruissen voor Frankrijk te kiezen het in de eer
ste plaats in eigen boezero kracht en sterkte moest zoeken.
Vun daar de gedurige verbetering van het Britsche leger;
van daar den verbazenden arbeid in 's lands geschut- en in
de geweermakeryen van daar do aanneming van de rego-
ringsvoordragt tot uitbreiding meer dan ooit van de kustver
dediging; van daar ook het opkomen van vrijwillige corpsen,
m het voorjaar door de Koningin zelve in oogenschouw ge
nomen, Dit alles mogt Frankrijk mishagen 't word door-
gezet. De spanning tusschen beide landen was soms zoo
groot, dat het handelsverdrag, pas gesloten, in het parlement
gevaar liepdoch Gladstone en Cobden redden het.
De voordragt van lord John Russell tot purlotnemshorvor-
ming werdmot der daad wegens de tijdsomstandigheden,
weder ingetrokken. De Tories bekampten hot bewind, dut
voortdurend door den grijzen lord Palmerston geleid wordt
doch zij behaalden noch in de binnen- noch in de buitenlnnd-
seho politiek cenige zege, tenzij over een punt van belasting,
waaromtrent een hooggaand misverstand tusschen do beide
Huizen rees 't welk Palmerston evenwel wist bij te leggen.
De opofferingen voor het leger, die voor Imiiè waren groot
doch men besefte er betnoodwendige van; in Indié is eene
proeve genomen om ook aldaar eeno inkomsten-belasting
in te voeren; doch dit oefende op de bevolking weder geen
gunstigen invloed uit. De luatste sporen van den militairen
opstand onder do inlanders werden echter uitgewisebt. Do
reis van den Prins van /Pales naar Kunuda en de Veree-
nigdo Staten bewerkte welwillendheid in do tegenwoordige
en vroegere Koloniën van Engeland de zege in China, met
do Fransehen bevochten, kwam wel te stade aan bet bewind,
de schatkist en de uitzigten van Engeland met betrekking
totdenoggrootere uitbreiding van zijn handelsverkeer.De
staatkunde van dit rijk omtrent Italië hebben wij reeds aan
gestipt; de geestdrift voor Garibaldi steeg daar ten top; vrij
willigers, oorlogsbehoeften enz. werden hem toegezonden
ten spijt in zeker opzigt van Frankrijk, dat wel een Ituliaun-
schen staten-bondmaar geen itulinansche eenheid, met
VictorEmmuelbad-immets beweerdeto hebben begeerd.
Ten slotte gaf Frank tijk liioi omtrent toeen sedert is het
bondgenootschap tusschen beide groote Westersche magten
hersteld Zal het tegen nieuwen naij vertegen nieuwe rede
non van storing bestand zijn Zijn do zaken van Italië, die
van het Oosten niet zoo ongeregeld nog. dat men er voor
vreezen kun? Welligt geeft de naaste toekomst antwoord op
deze vragen. Napoleon verkondigt, hoewel niet zeer krach
tig dat de hoop op 't behoud des vredes, nog geenszins ver
vlogen is.
Diezolfdc najjver tusschen beider staatkunde openbaarde
zich ook wegens den oorlog, waarin SPANJE zich gewik-
- kold ziig.-De oorlog met Marokko opende tóch" vöoFSpahje"
de reeks der gebeurtenissen van dit jaar. De zeerooverijen
der Marokkanen moede, plaatste de maarschalk 0'Donnell
zich aun het hoofd van wol toegeruste, krijgshaftige benden,
out den vijand op zijn eigen grondgebied te bestoken. Na
een veldslag, waarin de Spanjaarden de overwinning behaal
den, rukten zij op Tetuan aanen het duurde niet lang of zij
hadden het kasteel dier stad in hunne magt. De Marokkanen
waagden eene uiterste poging om hen teiug te drijven en
dit gaf aanleiding tot den slag van Tetuan (4 Febr.), waarin
de zege zoo volkomen aan de zijde der Spanjaarden was, dal
O'Donnell, als hulde voor zijn dapper beleid, tot grande van
Spanje le klasse word verhoven. De veroverde stad werd
door de overwinnaars in een ellendigen toestand gevon
den moord en plundering waten hunne komst voorafgegaan.
Voorslugen van vrede werden nu door den Keizer van Ma
rokko gedaan; doch hij was onhandelbaar op bet stuk van
den af-tund van Tetuan; eene nieuwe tuchtiging bragt hem
tnt rede Doch de staatkunde van Engeland verzette zich er
tegen dat Tetuan bepaaldelijk aan Spanje bleef; dit had
zich verbonden de grenzen zijner Afrikaansche bezittingen
niet tot aldaar uit te breiden.
Nu bleef die belangrijke vestingslechts als onderpand van
de betaling der schadevergoeding (400 tnillioen tealen) in
handen der Spitnjaurden De vrede werd den *25 Maart ge-
teekend, den 29 reeds bekrachtigd. Die gebeurtenissen ver
wekten groote vreugde in Spanjedat zijne oude dagen van
roem terug waande Frankrijk wililo het tol don rang van eer
ste mogendheid verheffen.Engeland verzette er zich iegen;de
andere groote mogendheden volgden het min of meer, en van
die erkenning kwam niets. Naautvelijks zegevierend uit den
strijd met den Moor gekomenof öpunje staat aan een
nieuwen binnenlandseltcn aanslag bloot, van de zijde dor
Carlisten. Do graaf de Montemolin en een zijner broeders
worden daarbij gevat, zoo mede den tot hunne zaak overgc-
ganen generaal Ortega en eenige andere hoofden. Ortega moet
het met den dood boeten; de grauf de Montemolin en zijn
broeder verkrygen de vryheid, nadat zij Koningin Isabella 3
regering erkend hadden; ter naauwernood zijn zy echter op
vrije voeten buiten 'slunds, of zij herroepen di. erkenning.
Fas bad de eerste minister, deoverwinnnur van Tetuan
generaal, thans veldmaarschalk 0'Donnell, de tengels van
het bewind hervatof hij ondervond weder allerlei moeije-
lijkheden op parlementair gebied en »an holkuipetijen; een
deel der Spanjaarden wilde den Paus te httlpe snellen, een
ander achtte liet ongeraden; liet bewind zeilde midden door,
ondersteunde niet dudolijk, doelt spoorde tot liet leveten van
geldelijke bijdragen aan. Ten slotte des jaars staan de twee
hoofd pat tijen, de reactionnairen en progtessisien, in Spanje
weder scherper tegen elkander over; do middenpartij onder
Narvaez, is verzwakt, uiteengeslagen, en genoemd hoofd
onttrekt zich attn de staatkunde.
In het naburig PORTUGALstierfde hoogbejaardestaats-
en krijgsman, de hertog de Tereeira, die weder de leiding
van het bewind voerde. Hij word opgevolgd door den mar
kies de Loulé, een gematigd liberaal; do toestand van het
land verbeterde een voordragt omtrent het spoorwegstelsel
kreeg eindelijk haar beslag; de geldmiddelen gingen vooruit.
Vervolg hierna.)
De Koning van PRUISSEN beeft den 12 dezer, ter ge
legenheid van de aanvaarding der regering, een am
nestie uitgevaardigd.
Twee dagen later heeft hij (le zitting des landdags
geopend. Na van bet overlijden van zijn voorganger
gewaagd le. lielibcn spreekt de Koning van de reorgani
satie des legers welke noodzakelijk was geworden ten
gevolge van den pligt,om het ongeschonden regl van den
Duitsclten bodem te bewaren Z M. gewaagt voorts van
te openen onderhandelingen over een handelsverdrag
tusschen liet Tolverbond «n Frankrijk. De betrekkingen
tusschen de groote mogendheden worden gezegd ten
gevolge van de persoonlijke ontmoetingen der Vorsten
steeds van meer gunstigen aard le worden; daarom be
treurt de Kuning dat de stappen door Duilscliiand ge
daan om een gcregelden weltclijken toestand in de
onder Deeusche heet schappij staande Duitsclie hertog
dommen te verzekeren, zonder uitwerking zijn gebleven.
Met Duitschland erkent Pruissen het als een vadcrland-
scben pligi, maatregelen te nemen, om in dezen eindelijk
tot eene behoorlijke oplossing te geraken. Ten slotte
verkla tri de Koning dal hij met nadruk zal vasthouden
aan de bij hel aanvaarde» van het regentschap door hem
verkondigde beginselen, die hij beschouwt als den vcilig-
sten waarborg legen den in Europa woelenden geest van
ontwen teling.
Weldra zullen de wetgevende kamers ook in andere
landen, geopend worden als de Fransche den 22 Ja
nuari] het Engelsclie parlement omstreeks dienzclfden
tijd, iets later de Sardinische of liever voor het eerst
de algcmcenc Italiaaitscbc ook de Hongaarsclie enz.
Welk een vloed van woorden cu uitleggingen van deze
zal men tc wachten hebben Zullen zij den locstand ver
helderen of verduisteren Dat is de vraag. Laat ons het
eerste hopen. Voor hetoogenhlik is, ondanks de Nieuw
jaars-verzekering van Keizer Napoleon, nog alles zeer
wisselvallig en wordt men dagelijks door demeest tegen
strijdige geruchten verrast. Wij hebben die da.t ookge-
hcel ten beste gegeven of slechts raet behoedzaamheid
vermeld. Om alleen van FRANKRIJK tc gewagen hoe
stellig werd dezer dage» gemeld, dat de minister de
Thouvenel zijn ontslag zou krijgen; hoe spoedig bleek
het gansclt en al onwaar tc zijn. En wat ITALIË aangaat,
nu was het bombardement van Gaëta hevig dan weder
onbeteekenend het is intusschcii zeker dat sedert een
paarwekeit, tot den 19 dezer, een nieuwe wapenstilstand
van kracht is; daarna zal tnett moeten afwachten of de
strijd hervat zal worden en of de Franschc vlootmet
of zonder Koning Frans 11zal wegsicvenen. De nieuwe
stedehouder te Napels, Prins de Carignanis in de
hoofdstad aangekomen wel ontvangen en door het En-
geLelie smaldeel begroet.
Te midden van veel onzekerheid meent men op tc
merken dat de stemming der gemoederen in OOSTEN
RIJK, door de vele inwilligingen nogal verbetert; dat
de krachtige, mannelijke taal van PRUISSEN's nieuwen
Koning in Duitschland veel indruk heelt gemaakt; - dat,
in weerwil van alle vredelievende verzekeringen aan dc
Seine, dc Duiuchc Middenstaten ziel; krachtig wape
nen dal Oostenrijk en Pruissen elkander verstaan
hebben omtrent het vraagstuk in de half-DEENSCHE
hertogdommen - dat daar gelijk in het Zuiden van
Europa, weder belangrijke gebeurtenissen op til schij
nen; dat RUSLAND zich bepaald verklaart'tegen in
menging van den Duitschcu Bond in dc zaken van Dene
marken; - dal het ook in TURKIJE zeer onrustig blijft.
Bij al die nog voortdurend lieersciicnde bezorgdheid
heeft tnen slechts op het geschokte haudelsvertrouwcu
op de veriioogiitg van hei bedrag van het disconto tc
Londen en te Parijs te wijzen, om overtuigd te zijn,
dat de vrees voor woeling en schokken in Europa nog
geenszins geweken is
LATERE 11E til DTE N Stellig wordt thans het
ophanden vertrek der Fransclic vloot van voor Gaëta.
vermeld. De Koning van Napels heeft de voorstellen
van Frankrijk betredende een wapenstilstand aangeno
men; geiicra.il Cialdini daarentegen schijnt er eerst
niet ouvoorwaatdclijk m te hebben toegestemd, doch
het hof van Turijn lieel'l er in bewilligd en daarop zou
liet vertrek der Franschc schepen reeds begonnen zijn.
SCHIEDAM. 16 January 1861.
f Hebben wij in ons vorig Nummer in enkele woorden
herinnerd aan tie vreesseiijke ramp welke door over-
stroouiing, het gevolg van ijsversiopping en dij'kbreuken,
een deel van ons Vaderland Iveel'l getroffen; op dezelfde
wijze kunnen wij llians berigien dat van alle zijden
hulpmiddelen tocvlueijen om naar vermogen te voorzien
in den zoo hoog gestegen nood. Wij hebben'ergecn
oogenblik aun getwijfeld of ook Schiedam zou liet zijne'
toebrengen tec leniging van de ellende en wij vergis
ten ons nietTwee comiuissiëu constitueerden zich in'
weinige oogenhlikkenterwijl eene van deze ccn schaal-
coliccte aan de huizen (Ier ingezetenen deed.
Met blijdschap kunnen wij vermelden, dntdeze'col-
lecte _/"50(i2 29 opbrngt, terwijl daarenboven bij dc on-