'1
*s
f
4
S
•4
së
i i
aandag 2 tfulij.
AiQiiwiEw"dverzigtT
Verschijnt MaandagWoensdag en Yrijdag.
11
A0. 1866.
jK
BUITM&WDSCHE BERIGTEft.
Hf
!ijrl
Ik
i<4
m
fc
SCHETSEN EN TAFEREELEN UIT DEN TEGENÏÏOORDIGEN OORLOG,
Mi
Mf
I m
'«.T
ufe.
EDDIAI
i; ."s
«tl
ABONNEMENT:
Abonncrocnls|irijs per Drie Maandenf 85.
franco per Postdoor liet geheels Rijk- a S5.
De twee of drie reeds geleden nederlagen vergetende -welke
z|j bobbon ondergaan, heerschtbïj do Fruissen in bet alge
meen en bij de Berlynera in het byzonder een buitengewone
Vreugde wegens een den 28 op do Oostenrijkers behaalde
overwinning. Een tnllooze menigte, zoo luidt de depêche uit
Berlijn, heeft zich voor het koninklijke paleis verccnigd en
de hoofdstraten zyn met vlaggen getooid.-Een adres van-
felicitatie aan den koning wordt in gereedheid gebragt.
Trouwens, wanneer een andere depêche uit Berlijn afkom
stig, doch waarvan de byzonderheden nog van geen enkele
andere zydo zijn bevestigd, waarheid behelst, dan hebben do
Fruissen voorzeker wel reden tot vreugde, daar zij niets
meer of minder bevat dan dat het gardekorps het Oosten-
rykscbe 10de legerkorps, onder den generaal von Gablenz,
.na een hardnekkig gevecht, totaal hoeft geslagen. Daarbij
zouden verscheiden duizenden gevangenon, geschut en een
oanzienlyk oorlogsmnterieel buit zijn gemaakt.
Nog zoude de armee van prins Frederik Karei, vereenigd
met het korps van Herwarth, na een voorspoedïgon stiijd
.Munchengriitz genomen en 800 man gevangen gemaakt heb
ben. Do vijand trok daarop naar Fürstenbruck terug, met
'een verlies van 2000 man; dnt der Fruissenwas veel geringer.
Bovendien heeft het 5do Pruissischo korps onder Stoin-
metz, dat op 27 dezer het Oostenrykscha korps Kamming
naar Josephstadt terugdreef, mede don 28, na een tweede
heviggovechtden vijand voorzich uitgojaagden weder belang-
rjjken buit gemaakthet verlies moet zeer oanzienlyk zijn.
ilet korps van Gablenz heeft 3000 dooden en gewonden
verloren, terwijl er 2000 man gevangen genomen zynhet
verlies van hot garde-korps bedraagt ongeveer 1000 man.
De Oostenrijkers hebben bij Trautenau, tegenover prins
Frederik Karei, 3 h 4000 dooden en gewonden verloren, ter
wijl verscheidene duizenden hunner gevangen zijn genomen.
Ook daar bobben de Fruissen slechts 1000 man verloren.
Dit alles kan gereedcly k aanleiding geven om verblijd te
zyn; jammerechter, dat er een bittere droppel in den vroug-
ücbekor moest vallen, toon het berigt te Bcrlyn kwam, dat
de Hannoveranen do Pruissen onder genoraal Flies dapper
j hebben, qntvnjigen en hun een, gevoelig verlies toebragten.
^"waardïmFVooraTjn"Berlyn"3ê ontevredenheid werd gaande
gemaakt, dat men zoo versclioonond tot nog toe met het
Hannoversche leger had te werk gegaan.
Van den ecnen kant wordt berigt, dat do Hannoveranen
hebben gekapituleerd, van de andere zijde wordt dit tegen
gesproken en zelfs gemeld, dat zij de linie verbroken hebben
cn in Meiningen zijn aangekomen.
Omtrent al het bovenstaande zien wy nadere tijdingen te
gomoet, ten einde met juistheid over een en ander te kunnen
oordcclen.
Betrekkolyk het gevecht aan don Mincio zyn de bladen
met tal van byzonderheden opgevuld; zy verschillen echter
in de opgaven van oorzaken en gevolgen al naar dat zij
deze of gene partij zijn toegedaan,
De Weenor Presso meldt ten aanzien van den slag bij
Curtozzn, uit Veronal 25 Junij, het volgende: Wy hebben
een bntaille gewonnen, zoo hevig als er een te leveren is.
Het hoofdgevecht had plaats ora het bezit van do hoogten by
Curlozzn. Driemalen werden zij door onze dappere troepen
bestormd en oindelyk ton koste van voel bloed genomen. De
vyand was daardoor verpügt op den Mincio terug te trokken.
Aan beide zyden word met ongehoorde verbittering ge-
strodonde vijand hield zich zeer goed; vooral zyno infan
terie vocht met zeldzamcn moed. Men zou getuige moeten
zyn van de dapperheid en het dlan van den vijand, om zich
een bogrip te kunnen vormen van do hardnekkigheid wnar-
taedo do onzen streden. By geheoto gelederen door do vynn-
'delyko kogels neder gevold, drongen de onzen niettemin
voorwaarts. Do sterkste positie'n van den vyand werden met
de bajonet veroverd. Het korps vrijwilligers no. 13 (Uhlanen)
viel vier vijandelijke quarrds aan cn wierp ze overhoop, zelf
daatbij natuurlijk groote verliezen lydendo.
In het algemeen zyn do door ons geledon verliezen aan
zienlijk; in hot bijzonder werden do regomenten van Bene-
dek, Köoig der Niedorlande, Crcnnovilïo en do vrijwilHgors
(IJhlanen) zwaar gotoisterd. Vele hoofdofficieren, onder
anderen de dappere kapiteins van do rogementon Bencdok en
Kronprinz Rudolph, zyn gedood of gewond. De luitenant-
veldmaarschalk Hartung is doormen kogel aan den voet ge
wond. Het verlies van manschappen aan beide zyden is mot
geen mogelijkheid te beramen, het was cchtor zeer groot;
in het algemeen wa3 deze batnillo een dor bloedigste, waar
van demilitairo geschiedboekcn sinds lang molding maakten.
Omtrent hot alliantio-tractaat tusschon Fruissen cn Itaiie
wordt uit Milaan gesclirovendat dit gesloten is met voor-
uitzigtendie niet verwezenlijkt zyn geworden.
Vooroorst liad Pruissen s'.nat gemankt op do ondersteu
ning van een groot deel van Daitschlnnd en op do onzijdig
heid van een ander deel. Italië, van zijnenkant, hield zich
overtuigd, dat Oostcmyk, afgeleid door do aanvallen van
"het Pruissischo leger, slochts flaauwen togenstand in en
hjj don vormaardon vierhoek zóu hebben geboden. Aan beide
zyden reken do mén nlzoo' op bet isolement der tegenpartij
pp do binncnlandscheonluston', waardoor z|j verzwakt zou
worden; op baren finantiölcn nooden ^daarenboven op de
waarschijnlijkheid, indien niet meer,"dat het Frnnscho loger
(Brieten JtVaiico).
AD VBBTSHIIEJTi
Prijs ran den gewnnen regelƒ0.10.
Tol 10 regels f 1 00. Zegelrcfjt roor iedere pluslsing - 0 35.
ten laatste zyn gewigt in de schaal zou leggon. De uitkomst
heeft inmiddels getoond, dat Italië en Pruissen gelsoleeid
staan tegenover Oostenrjjk en Duitschlanddat de meest
mogelijke cendrngt in Oostenrijk wordt waargenomendat
do finantiele nood waarvan men in Oostenrijk zelf weinig
bespeurt, in Italië ten toppunt is gestegenen zich te Berlijn
meer cn meer begint te dopn gevoelendat hctOostenryk-
sche legermoreel en materieelliet sterkste is en dat op de
feitelyke ondersteuning vafMTrankryk, na do in het wetge
vend ligchaam te Parjjs afgelegde verklaringenminder d.m
ooit kan worden gerekend. Volgens dat schrijven zal de
Venetiaansche kwestie zonder moeite worden opgelostin
geval Fruissen door Oostenrijk wordt geslagen. Alsdan zal
een compensatie in Duitschland worden gevondenen zal de
oude republiek der doge's von Venetio weder in liet loven
worden geroepen gelijk die reeds in brecdo trekken is om
schreven in hot tractaat van Zurich. Alteen Verona zal aan
Duitschland verblijven on voor oen bonds-vosling worden
verklaard. Frankrijkvan dot plan onderrigtmoet zich
daarmede tevreden hebben betuigd on gezind om onzijdig to
blijven. De generaal Lamnrmora wordt steeds beschouwd
als een staatsman, die zeer overhelt tot een •vrodclievendo
schikking met Oostenrijk.
Omticnt de inwendige geschiedenis van do Fcnianscho be
weging, wordtuitNew-York,volgens goede bronncn.gemcld:
Over liet besteden der fondsen is oneenigheid ontstaan tus
schon Roberts en O'Mahony. Stephens behoorde tot do
laatste partij en was daarvan een der hoofden. Toen nu Sto
phens ontsnapt was en naar Amerika dreigde te komen,
vreesden Roberts en Sweeny, dat al do Fcnianscho „circles"
hem, den held van don dag, zouden bijvallen. Als voorbe
hoedmiddel tegen dit kwaad heeft Roberts ook Sweeny
overgehaald om maar terstond met den inval in Canada een
aanvang te maken. Deze zaak nam gelijk bekend is, zoo op,
dat O'Mahony, het hoofd.van de andero panij in Amerika,
vreesde zijn partij te zuilen verliezen nog eer Stephens in
Amerika zou zyn. Hij beraamde daarop een aanval op bet
eilandje Carapo-Bello, doch beducht zich halfweg en liet het
schip, dat do wapens on ammunitie bad, zijn togt niet voort
zetten. Deze geheclc zaak deed nog moer zijn party inkiim-
*pen..Tocn.nu.Slophenain Amerika kwam ruimde O'-Mahony-
vrywillig voor hem do plaats. Roberts en Sweeny wilden
zich echter ook bij hem niet aansluiten, maakten slechts nog
meer hanst met den inval in Canada, cn zoodra was hot be
zetten van fort Erie niet botend of liet gezag van Stephens
was geheel te niet.
De veldmaarschalk Bcnedck, aan wien het opporbovol
over het Noordelijk leger der Oostenrijkers is toevertrouwd,
is een geboren Hongaar en van geringe afkomst. Ty dens do
revolutie in 1S48 bevond bij zich in Italië, waar hij een
hoogo mate van koelbloedigheid en van tegenwoordigheid
van geest aan den dag heeft gelegd. Inliet volgende jaar, toen
de Piemontczen op nieuw hunne wanhopigo worsteling
ondernamen, onderscheidde hij zich wederom door een dap
perheid, waardoor hij niet weinig bijbragt tot bot welslagen
van den voldtogt. Later streed hij, onder bevel van Haynau,
aan den Donau, alwaar hy lauweren verwierf, die niemand
hem zal benijden. De vcldmaar3cbalk Bcnedekis een soldaat,
die niets eerbiedigt dan de „dionst", niets beaamt dan vcr-
hoogïng in rang. Met een bewondoringswaardigo snelheid is
hij dan ook in rang opgeklommen. Ais chef van het dtat-
major van Radetzky heeft hij zoo veel gestrengheid togen
oen ovorwonnen volk aan den dag gelegd, dat het Oostcn-
rijksebogouvernement zicli genoodzaakt zag, hom uitLom-
bardyo terug te roepen. Hy word .daarna als militair gouver
neur naar Ifrakau gezonden, In 1859 kwam hy .eerst in
Italio terug. De nederlaag, die Oostenrijk daar leed, deed
hem gevoelig aan. Alen zogt zelfs, dat by tranen siortte op
het ontvangen bevel om terug te trekkenzooveel is zeker,
dat liij het militaire leven vooi-een tyd lang vaarwel zeide.
Do epauletten van maarschalk-generaal haalden hem echter
op nieuw over zich in dienst te bogoven, Hy verving dnarop
den aartshertog Albert als gouverneur-generaal van Ilon-
garye, doch in dezo hoedanigheid voldeed hy in zulk een
geringe mate aan do gekoesterde verwachting, dat men hom
moest terugroepen. Daarop weid hem het bevel overliet
leger in Italio toevertrouwd, dnt hij behield tot dat hy belust
werd met dat over het Noordelyk loger. De maarschalk, dio
62 jaren tolt, is zeer populair in Oostonryk door zijne strate
gische kennis en zijne dapperheid.
Llcttooneel van don Italiaansch-Oostonrykschcn strijd
is in do nabyheid van den beroemden vierlwk, die bestaat
uit do vestingen Peschiora, Vorona, Mantua cn Lognnno,
De twee oersto steden liggen niet verban elkander aan
den spoorwog van Milaan naar Venetio. Foschiera, waar
voor met Lognnno 't minst van het viertal te vreczon is, ligt
aan do'-Znidelykste punt van het Gnrdameor; do Mincio
doorsnydt het van 't Noordon tot aan 't Zuiden en draagt
niet-wcintg by tot zijne ontoegankelijkheid. 'Door meer dan
édn murcnomhtilsel wordt hot verdedigd en daardoor is het
van groot stratogiscl» belang. De roizigors, die het Noorden
van Italië hebben bezocht, kennen de douane on het politie
bureau van dio plaats, waar het wantrouwen van Oostenrijk
hen dikwerf uren lang liet wachten. it,"/
Vorona, ton Oosten van Peschiera, verrijst in een grooto
vallei, op eenigo duizenden ellen afstands van do laatsto
groep bergruggen dor Alpen. Het is eon vesting van don
eersten rong, verwonderlijk goed door zjjne muren, zyno
bastions, zijne kanteelcn verdedigd; do Etscli verdeelt het in
twee oDgelijke helften, door vier bruggen met elkander ver
bonden, de kleinste daarvan ten Oosten licet Voronolta.
Indien Mantua, vooral uitnemend goed door zijne natuur
lij ko ligging, door do omringende moerassen beschermd
wordt, berust het verdedigingsstelsel van Verona gelieoi op
zjjne kunstmatig aangetcgde werken.
Mot grooto gestrengheid, onpartijdig in allo opzigten,
heeft de vervulling der militaire pligten in Pruissen plaats.
Menig voorbeeld kan daarvoor bygebrngt worden. Een rjjko
Berljjnacho distillateur, Gilka genaamd, die gedurende den
oorlog in Denemarken honderdc üesschen van een door hem
uitgevonden likeur ten behoeve van het Pruissischo leger
gratis geleverd had en daarvoor met de Hohcnzollcrn ridder
orde gedecoreerd werd, wilde onder andoren zijn conïgon
zoon, voor wien hij pas een landgoed had gekocht, gaarno
van de militaire dienst vrijgesteld zien. D|j wendde zich tot
den lieer von Bismarck, die hom naar don koning verwees.
De heer Gilka werd tot een audiëntie toegelatendo koning
hoorde hem aan, en op do ridderorde -wijzende, die Gilka
droeg, vroeg Z. M. hora van wien hij die ontvangen had.
Uwe majesteit heeft do goedheid gehad mij die onderschei
ding te verleenen, was bet antwoord. Dan moei ik wel ge
dwaald hebben, hernam do koning, want de Hohenzollern
orde is alleen voor goede patriotten bestemddie zoo noodig
ook hunne kinderen aan het vaderland willen ton offer bren
gen. Hierop keerde de koning den uit het veld geslagen man
den rug toe en verliet het vertrek.
Zio hier dén staaltje van de vele volsclie berigten, dio
worden medegedeeld: Ken grootindustrieel inRijnbeyercn
gaf een diner, bij welke gelogenhoid hij onder hot gesprek
mededeelde, dat, indien er een korps van 2000 Bejjcren op
do grenzen kwam hy waarschijnlyk250 man in kwartier zou
bekomen. De knecht, die aan tafel bediende, boorde dit en
deelde het mede nan den kok, een Pruis uit Saarbriickcn.
Deze haastte zich om aan het bestuur aldaar to doen weten,
Jdat-do-komst*van-2000 Bey eren te St. Ingbert was aange
kondigd. De landraad dit verncmendo, meldde per telegram
te Berlijn dnt eon Beyorseh korps de Fruissische grenzen be
dreigde. Onmiddelyk werd uit Berlyn bevel gezonden om
do troepon naar Buurluis te zonden, hetgeen den 18 en 19
Junjj geschiedde. Daarna werden twee bataillons Pruissi-
sche landweer naar Saarluis gezonden, met een detachement
lancicrs, dat patrouilles naar Rentrich en omliggende dorpen
zond, om bij het verschijnen der Bcijeren, daarvan kennis te
geven. Men vei haalt zelfs, dat twee Beijersche gendarmen
die, zoo als dagelijks, naar do grenzen wandelden, aangezion
werden voor do voorhoede van het korps van 2000 man lo
St. Ingbert aangekondigd, cn dnt te Saarluis op het berigt
biervan hot garnizoen onder do wapenen kwam.
Een supplement van do London Gazette bevat eon
koninklijk besluit van 27 dozer, waarbij invoer van Friesch
en Groningsch vee uit de havens van Hailingcn cn Delfzijl
weder wordt toegestaan van aft Julij aanstaande. De sche
pen mogen in geen andere Hollandscho of vreemde haven
hebben aangelegd en do huiden, hoeven of hoornen mogen
evenmin als hot vee zelf, op cenig schip werden overgevoerd,
te gelijk met vee of huiden uit nndero gemeenten afkomstig.
Voel wordt dezer dagen gesproken over de uitvinding
van den heer Gale to Plymouthom hot buskruid voor ont
ploffing to bewarenhet zoogenaamde„protected gunpow
der." Do bewerking bcstnat in de vermenging van tweo
deelen van zeker onvoelbaar fijn poeder, dat'op fijn gemalen
glas gel|jktmet édn deel buskruid, Een glooijendo kool
midden in dit mengsel geworpendoet liqt kruid wel bran
den maar zonder eenigo ontploffing te weeg te brengen.
Wil men hot poeder van dit mengsel ontdoen en het in zyn
oorspronkelijk ontplofbaren staat herstellenzoo beeft men
het slechts op con fijne zeef to brongen en er den „protector"
op deze wijze aftozondoron Men weet, dat het buskruid
spoedig vochtigheid uit do lucht tot zich trekt cn dat het
eenmaal met water vorzadigd zijnde, zyn ontplofbaar ver-
mogon verliest. Het systeem van Galo behoedt het voor dit
bezwaar. Hot kruiddat op genoemde wjjzo is vermengd
trekt geen vochtigheid tot zich, hoe lang hot ook daaraan
wordt blootgesteld.
Dezo uitvinding hoeft in Engeland zoor voel belangstel
ling opgowokton in hotbyzyn van hooggepinntste en ook van
bovoegdo personen zyn daarmode ondcischeiden zcor good
geslaagde prooven genomen. Nog in de la.itsto dagen stoldo
men vyl' tonnen als boven boschiovon vermengd kruid aan
vuur.bitte blooten bet kruid brandde zondcr'tc ontploffen.
Inden toren, yvnarin dezo proef genomen wqrd, .bevonden
iziob 850 yafttjeskruid.
Een gedeelte van don Atlantiscbcn kabel is by Lloyd
verzekerd togen een premie van 85 guinen's por 100. In do
polis is bepaald, dat dp onderneming geacht zal worden te
.zyn geslaagd, indien tusschqn Engeland on Amerika vicó-
versa honderd woorden per telegraaf zullen zyn gewisseld.
De Franscho Moniteur heeft con,kluc"htigo drukfout
11'
i|&
"H
'i M
I I5
k4)
S*
iif
ti-f