A°. 1861
ocnsdag 4 September.
Verschijnt MaandagWoensdag en Vrijdag.
ALGEMEEN GVERZIGT.
BUITENLANDSGHE BERIGTEK.
II'
com
ABONNEMENT:
Abonnementsprijs per Dne Blaanden
Franco per Pottdoor Lei geheele ltijk
f 1.86.
- 2.26.
(Bricien Franco.)
ADVERTENTIEN:
Prjjs ran den gewonen regelƒ0.10.
Tol 10 regels f 1 00. Zegelregl rooi iedere plaatsing - 0.85,
De serie rati aanspraken, welke door keizer Napoleon op
zjjn uitstapje naar Rijssel en omstreken gehouden is werd te
Amiens door een gesloten, die geacht wordt iets minder dub
belzinnig te zjjn dan de voorgaande te Arrasen Rijssel uitge
sproken. Van de redo van Amiens wordt althans gezegd
Hadden de door den keizer to Arras en Rijssel gesproken
woorden een ongunstïgen indruk en onbepaalde beduchtheden
achter gelaten, zjj worden gelukkig uitgewischt door zijne
rede te Amiensin deze vindt men bekentenissen zonder
dubbelzinnigheid, de bepaulde op onbewimpelde toezegging
van vrede, en buitendien een herinnering aan de vrijgevige
beloften van het schrijven van 19 January jl. Klaarblijkelijk
heeft de keizer, die beloften hernieuwend, willen doen uitko
men dat hjj voornemens wa3 om daaraan gevolg te geven en
om de sedert zes maanden aanhangigo wets-ontwerpen in
een nieuwe zitting der wetgevende kamers, in de maand No
vember eerstkomende, in discussie te brengen.
Was do algomeene belangstelling gevestigd op hetgeen
door Napoleon te Rijssel zou gesproken worden, de teleur
stelling daardoor veroorzaakt wordt slechts overtroffen door
de walging bij het publiek opgewekt,ten gevolge van de laffe
en kruipende lofredenen door sommige bladen op de orakel
spreuken gehouden, waarvan de steden de getuigen waren,
achtereenvolgend door het keizerlijk echtpaar bezocht.
Het lust ons niet een nalezing te geven van al hetgeen daar
over geschreven en openbaar gemaakt isdaartoe ontbreekt
ons de moed en hebben w jj te veel achting voor het gezond
verstand van onze lezerswij kunnen ons echter niet ont
houden een artikel uit een der Fransche bladen mede te
declen, waarin wij veel terugvinden, dat wij gaarne, als ons
eigen gevoelen uitdrukkende, onderschrijven.
Het dagblad de Temps zegt in zjjne beschouwingen over
de redevoeringen van Atrecbt en Rijssel o. a, het volgende:
Zonderlinge toestand, waarvan wij nimmer moede zullen
worden do onhoudbaarheid met nadi uk aan te toonen! Ken
geheele" natie hangt aan de lippen van oen enkel man, om te
vernemen welk lot baar wacht, of zij de weldaden van den
vrede zal mogen smaken, of zich voorbereiden op de kwalen
van den oorlog, In dien stand van zaken is niets natnnrlijker
dan het behing, hetwelk men stelt in de verklaringen van het
orakel. En indien het orakel zich niet duideljjk genoeg uit
drukt, is het onvermijdelijk gevolg daarvan, dat vele be
schouwingen worden gemaakt. In de onzekerheid over den
zin der redevoeringen, bijjft ons gelukkig een hulpbron over.
Wij hebben getracht te onderzoeken wat de keizer hee't
willen zeggen. Laten wij thans do proef op de som nemen en
ons afvragen wat hij niet heeft gezegd. De keizer heeft ons
den oorlog niet aangekondigd, het zij zoo; maar heeft hij
ons den vrede verkondigd? Heeft hij ons aangemoedigd
daarop te rekenen Is het hem gelukt de dienanngaunde in
liet land bestaande ongerustheid weg te nemen Heeft hij
bet ten minste boproefd Ziedaar wat men behoort te onder
zoeken ziedaar de proef, waarvan wij spraken en welke den
werkelijkon zin van de keizerlijke redevoeringen moet
bepajen.
IVfen zegge niet, dat de keizer aan de publieke opinie die
voldoening niet kon geven. Daarvoor had hjj slechts to putten
in dereokajder grondstellingen, welke bet keizerrijk steeds
heeft beledên.'Pruissen is onmatig vergroot; Duitscbland
dreigt een griioto militaire monarchie te vormen, dat is zoo,
maaide Duitsche confederatie bestaat niet meer; de ver
dragen van 1815 zjjn voor goed verscheurd; Duitscbland
heeft niets anders gedaan dan hot voorbeeld van Italië ge
1 volgd en de conhoid van Italië is het werk van Frankrjjk
wij zijn do eersten geweest, om het regt der nationaliteiten
op te nemerf ïn het wetboek der moderne politiekwjj hebben
er insgelijks in opgenomen het stelsel van niet-tussohenkomst
in de inwendige aangelegenheden van anderen. Zooden deze
leerstellingen niet meer van pas zyn en waarom niet? Geen
enkel nieuw feit heeft zich voorgedaan sedeit de laatste
zitting,-gedurende welke die overwegingen een rol hebben
gespeeld en gediend hebben, om het uitmuntende van onzen
toestand en de onfeilbaarheid onzer regering te slaven. Men
etelle zich de uitwerking voor, welke de vermelding van een
onkelo dezer vredelierendegrondboginselenzou hebben gehad
in een der redevoeringon, welke de keizer heeft gehouden.
Met welke gretigheid zou de publieke opinie een verklaring
van dien aard hebben ontvangonl In de plaats daarvan
booren wij niets dan wcomoedige en raadselachtige woorden
Men heeft opgemerkt, dat de redevoering van Rjjssel niet
eens het woord vrede bevat. Maar indien do keizer kon gerust
stellen, indien bem dit slechts een woord had te kosten en
indien de omstandigheden dit schenen te gedoogen, omdat de
regering geen grief tegen eenigo mogendheid oppert, dan
voegen wjj er, zonder vrees voor tegenspraak bij, dat die
staatkundigo verzekeringen een behoefte waren, Wie daar
aan mogt t wjj felen, kent den waren toestand van het land
niet. De ontstemde publieke opinie, de stilstand van den
handel, de vaderlandsliefde zelve die zich ongerust maakt en
op een dwaalspoor word tgebragt, alles stelde het der regering
tot pligt, een einde to maken aan een zoo groote spanning
Er kan een toestand geboren worden waarin de toenemende
onzekerheid zoo ondtageljjk wordt, dat men aan den oorlog
zeiven met at zyne verschrikkingen de voorkeur geeft. De
storm, die alsdan losbarst, geeft verademing. Is het tot dien
toestand dat wij ongevoelig zullen worden gebragt
Aan de bjj Chalons gelegerde troopon is btj een dagorder
van 21 Augustus bekend gemaakt, dathetlogeikampden
September opgeheven en de^troopon weder naar hunne
garnizoensplaatsen gezonden zouden worden. In deze'dag
order vindt men minder uitdrukkingen die het govocl van
strijdlustige militairen streeien, dan doorgaansin dergelijko
stukken het geval is.
Het schijnt nu zeker te zijn, dat de keizer en de keizerin
van Ooatenrjjk in do tweede helft van Octobor te Parijs het
voorgenomen bezoek aan het Fritnsche hof zullen brengen.
Denkeljjk zullen zij de plegtige sluiting der wereldtentoon
stelling, waarbij nog eenige belooningen toegekend zouden
worden, bjjwonen.
Van do Pooischo grenzen wordt geschreven, d it onder
oen deel der Poolsche bevolking weder groote opgewonden
heid lieerscht, ten gevolge van het gerucht, dat te Salzburg
ook over de Poolsche kwestie ernstig gehandeld en de nood
zakelijkheid erkend zou zjjn, om tot behoud van het politiek
evenwigt in Europa een onafbankoljjk Poolsch rjjk te her
stellen.
Terwijl de generaal Garibaldi zich nog nabij de grenzen
van den Kerkeljjken Staat ophield, en scheen te weifelen of
te wachten op een of andero gebeurtenis, die zijn plan tot
aanranding der pauselijke regering zou begunstigen, is zijn
zoon Riccïotti naar hot Westen vertrokken. Deze is in het
laatst der vorige week in Engeland aangekomen, vermoede-
ljjk, zegt een Londenscb dagblad, om geld voor de uitvoering
vun een plan tot oplossing van de Romeinsche kwestie te
zoeken.
Bjj een vergelijkende beschouwing van de Fransche en de
Pruissische leger-organisatie geeft de Times do voorkeur
aan de laatste. Zjj maakt daarhjj (naar aanleiding van de
jongste oefeningen in het kamp bjj Chalons) de opmerking,
dat het vreemd mag genoemd worden, dat de mogendheid
(Frankrjjk), welke thans les neemt, juist die is, welke in de
laatste vjjftig jaren de meeste kosten en moeite aan haar
leger besteed, en de meeste ondervinding van oorlogvoeren
opgedaan heeftterwjjl de mogendheid(Pruissen),van welke
zij les noemt, de zuinigste mogendheid in Europa is, welke
bovendien, tot in den vorigen zomer, sedert 1815 geen oorlog
had gevoerd.
Dat blad zegt aan het slot van zijne beschouwing, dat ook
Engeland van Pruissen behoorde te leeren, hoe men een
krachtig, welgeoefend leger kan hebben, zonder overdreven
kosten te maken en zonder groote ongelegenheid voor den
bandelen de industrie.
Do Illusirirter Zeitung, een ook in ons land veel gelezen en
geacht Duitsch weekblad, bevat de volgendo beschouwingen
over de indjjking van do Schelde, die om de plaats van her
komst en den daarin hcerschenden toon, voor ons Nederlan-
deis niet van belang ontbloot zjjn, en met de medodceling
want van wij onze lezers geen ondienst meenen te doen.
Do Schelde-kwestic heelt thans geheel en al baar dreigend
karakter verloren België heeft voor een paar maanden zoo
digt bjj een Europcschcn oorlog gestaan dat bet tot bezinning
gekomen is, en bedaard Gods water uit Gods overstroomde
landen pompen laatdus de Nederlandsche regering rustig
haren gang laat gaan, en zich in hot onvermjjdely'ke schikt.
Het oogenblik is daarom gunstig.om een blik te werpen op
het reuzenwerk van waterbouwkundigen aard, dut do Hol
landers, geheel tegen hunno gewoonte,met bijzonderen spoed
ten uitvoer brongen.
Reeds Napoleon I stelde vpor, den zeearm, hof Sloe ge
naamd, even boven Bath gelogen, in te djjken en droog te
maken. Van stoomschepen,was toen nog geett sprake, veel
minder van spoorwegen, maaide adelaarsblik van den groo
ton Korsikaan had in de droogmaking van het Sloe, behalve
de aanwinst van een grooto oppervlakte gronds voor den
landbouw, do enorme voordeelen gezien, die daaruit voor de
verdediging van Antwerpen zouden voortkomen, welke stad
bjj tot een vesting van den allerecrsten rang wilde roakeu.
De Hollanders lachten toon om de ontwerpen van Napo-
loon, maar 35 jaren later nam een Anglo-Belgische maat
schappij het ontwerp over, en wel onder medewerking van
den Belgischen minister Dechamps, die toen zjjn debuut
maakte in do industrieële ondernemingen, die hem tot mil-
lionair verhioven. De onderneming dezer maatschappij trof
echter het lot van menige andere, daargelaten of onkunde,
nalatigheid of gebrek aan het noodigo kupitaal van dio mis
lukking do oorzaak was.
Dit is zeker, dat grooto sommen geld onnut worden uit
gegeven, en dat do Engelscha ingenieurs bljjken gaven van
mindere bedrevenheid in de waterbouwkunde dan de Neder
landsche, want een enkele storm zweepte het werk van
verscheiden weken spoorloos weg, en tevens nl de hoog op
gevoerde verwachtingen van do aandeelhouders in het kapi
taal der onderneming.
Intusschen had de Nodorlandsche regering roet groote
aandacht het werk der Engolsch-Belgiscke maatschappj
.gadegeslagen, de mislukking daarvan reeds zeer spoedig be
grepen, en zich voorgenomen daarvan party te trekken. Met
de aan de Nederlanders eigen grondigheid en ernst was daar
te lande reeds van 1834 de kwestie bestudeerd, om van den
mond der Schelde naar don Rjjn te komen, zonder Antwer
pen aan te doen, en daardoor de haven van Vlissingen, een
der schoonste ter wereld wegens hare veiligheid, maar toen,
taraeljjk verlaten, tot haren ouden luister en bloei terug te
brengen. -
Weldra was het ontwerp gereed. Het bestond in den aan-(
leg van een spoorweg, direct van Middelburgen Vlissingen
loopende naar Dusseldorp.
Tot de uitvoering van dit werk echter was het noodig het
reeds genoemde Sloe, een arm der Noordzee on tevens een
zuidelyke uitmonding der Schelde in te djjken. Toen dit ont
werp bekend werd,en deNedorlundscheregering omniddeljjk
met het werk een aanvang muken deed, riep men in Antwer
pen en in Brussel moord en brand. Men beriep zich van do
zijde der Belgen op den afkoop van den Schclde-tol, op de
door allo mogendheden gewaarborgde vrjje vaart, langs den
schooncn stroom. Holland vergenoegde zich met aan te voe
ren,dat het heer en meester gebleven was op zjjn eigen grond
en de voorgenomen indjjking van de Schelde, in geen enkel
opzigt, de scheepvaart hinderen, veel minder de haven van
Antwerpen aan verzanding blootstellen kon.
Na menige nnttelooze wisseling van depêches en nota's
tusschon den Haag en Brussel, wendde zich de Belgische re
gering tot Frankrjjk, Pruissen en Engeland, van waar dan
ook weldra ingenieurs werden gecommitteerd,oro de kwestie
op de plaats zelve te onderzoeken. Groot was de verwonde
ring dezer heeren toen zy bij aankomst het kanaal door Zuid-
Bevcland reeds voltooid vonden.
Dit kanaal,dat hot genoemde eiland in twee deelen scheidt,
en in de plaats treedt van den ingedjjktcn zuidelijken arm der
Schelde, is ruim 7000 ellen lang, 50 ellen breed en 23 voet
diep, en aan beide zjjden van een kostbaren en schoon be
werkten nooddjjk, ter bescherming tegen stormen en hoogo
vloeden, voorzien.
Iedere van de daarin voorkomende sluizen kan 20 schepen
van 120 tonnen elk bevatten. Die sluizen zijn dag en nacht
in beweging ter doorlating van schepen, on werken met zoo
veel gemak, dat reeds in de eerste maanden der opening van
het kanaal 1000 schepen van zeër uiteenloopende tonnen-
roaat, duar door passeerden.
Zoo veel is reeds zeker, dat dit kanaal als de veiligste en
kortste waterweg door alle schcepsgozagvoerders, die uit het
noorden of uit Engeland komen, voor den ouden weg naar
Antwerpen wordt verkozen.
Wat de indijking zelve aangaat, die is zoo goed als vol
tooid. Do ingenieurs hebben met groote bedrevenheid ebbe
en vloed tot hun doel aangewend. Bjj laag water laten zich
talryke schuiten en schepen bij de zandbanken, die in de
Schelde liggen, aandrjjven, laden daar zand en grind en
wachten den vloed af, dio zo los maakt en naar het groote
werk der indjjking henen voert. Zeer curieus is het, dat
Belgie enorme raassa's Vilvoordschen steen en ijzerwerk,
die bjj den aanlog noodig zjjn, levert. Nog voor den aan
staanden winter zal de indjjking een „fait accompli" zjjn, en
in 18C8 worden welligt reeds personen en goederen van den
mond der Schelde per spoorweg naar den Rijn vervoerd.
Als een uitstekend middel om besmetting weg te nemen,
vinden wjj in Duitsche bladen gewag gemaakt van het door
dr. KUhne, in Berljjn, aanbevolen zoogenaamde ijzer-chamd-
leon, een mengsol van natron en zwavelzuur, ijzer-oxydeum,
dat dus oen fixerend en tevens een oxydorend middel in zich
vcreenigt.
De Pruissische centraal-veroentging voorgewonden heeft
dit middel in het vorig jaar uitsluitend en met goed gevolg
aangewend, want ondanks de zeer ongunstige omstandig
heden, is daardoor de uitbreiding der cholera van het slag
veld naar het noorden belet geworden.
Te Hamborg werd den 15 Augustus in den zoölo-
gisclien tuin een internationale tentoonstelling van duiven
gehouden. De catalogus bevat 1466 nummers, meost ieder
van een paar, zoodat er ongeveer drie duizend duiven van de
zeldzaamste soorten on van do schoonste exemplaren veree-
nigd wuren. Het getal tentoonstellen was 250.
De Fransche Moniteur de 1* Armo'e deelt het besluit
van den minister van oorlog roede van 24 Augustus, waarbjj
gelast wordt, om alle militairen, zoowel vun de garde nis
van de linietroepen, die in 1869 van de dienst kunnen wor
den ontslagen, van do ljjsten hunner korpsen te schrappen en
hen op de reserve in te schrijven. Bjj een ander besluit
van 31 Augustus wordt het halfjaarlijksch aantal verlof
gangers vermeerderd.
De Gourrier van Marseille meldt,dat zich in een kreek
op de zuidkust van Frankrjjk plotseling dezer dagen een
grooto tonijnvisch vertoond heeft, op een oogenblik, waarop
zich in de bedoelde kreek zeer vele baders bevonden, die
eohtcr met den schrik zjjn vrjjgekomcn. Slechts één hunner
is door het'zeemonster omvergeworpen, terwjjicen stoutmoe
dige knaap van ongeveer i elf jaren, die zich zoo als ver
haald wordt op den rug van het dier had geplaatst, een
eind veris weggeslingerd geworden, Het is aan de manschap
l'
-I £&Y_>
v*
