A\
Mzw
TO 0?'
A*. 1869.
1
Maandag: 24 Mei.
Verschijnt MaandagWoensdag en Vrijdag.
BÏÏiïlNUMÜScSi BERiÓTËS.
I ii K
Vi
-v^vtü^C7)' (nsrr
ALGEMEEN 0VERZIGT.
GlfóNENLANDSCHE BERIGTEft.
11
ABONNEMENT:
AbunoemenUprjjt per Dne Ha.oden
Franco fier Postdoor het gebeele Kijk
r 1.86.
2.26.
(Bricien Fninco.)
ADVEBTENTIBN;
Prrj# t«q den gewonen regel0,10,
Tot 10 regels f 1 00. Zegelregt voor iedere plaatsing - 0.36.
Io KAMER DER STATEN GENERAAL.
Jl, Donderdag avond zyn de werkzaamheden hervat.
V Da voorzitter deelde mede, dat er^J^lsalveandore stukken,
A~~'warën Ingekomen de" laatstelijk door de tweede kamer aan
genomen wets-ontwerpen.
Meermalen werd er vroeger reeds opmerkzaam op
gemaakt, dat St. Petersburg aan een geregelde verzakking is
blootgesteld, waarvan de treurige gevolgen niet achterwege
zullen blijven, en die voor do ingezetenen zooveel mogelyk
verborgen worden gehouden. Althans het veiscbijnsel, dat
aanleiding tot haren ondergang moet geven, wordt in gerust
stellenden zin verklaard.
De toestand van verzakking is niet zoo als te Nijmegen,
plaatselijk, maar algemeen en gelykmatig. Zij schijnt een
gevolg te zij n van de natuur des bodems en kan dus niet ver
holpen worden. Naar men wil, worden er reeds in stilte
plannen beraamd tot verplaatsing van het hof en betgeen tot
de regering behoort. Volgens de berekening zal, na een halve
eeuw, Ruslands hoofdstad tot de dingen behooren, die ge
weest zyn, en, eenige torenspitsen en hooge daken uitgezon
derd, niets meer van deze schoone stad gevonden worden.
Tot 30 Juny staat de gelegenheid open tot mededinging
naar de premie van 15,000 francs door de kamer van koop
handel te Nice, in Frankry k, uitgeloofd aan den uitvinder
van een doeltreffende snelle, en practiache metbode om de
vermenging van zaad-olie met olijf-olie, in een verhouding
van 5 percent als maximum, te ontdekken. Het middel moet
van zoodanigen aard zjjn dat iedereen, zonder eenige schei
kundige bewerking, daardoor de vcrvalsching van olijf-olie
kun ontdekken. Het mag ook niet gevaarlijk zijn, of bezwa
rende gevolgen hebben. De proefnemingen moeten geschie
den- voor een commissiedie omtrent de toekenning der
i premie uitspraak zal doen.
De Fraascho scheikundige J. Perronne roeent ontdekt
te .hebben, dat essence van terpentijn een onfeilbaar genees
middel is tegen vergiftiging door phosphorus. Dezeuitvin-
«ding werd door proefnemingen op honden gestaafd. Te
Strafford, in Engeland, laat men in een fabriek van lucifers
de werklieden een open ffescb roet,terpentijn-essence aan de
borst dragen, zoodat rnond en neas'de luchter van inademen.
By de ongehoorde toeneming van het gebruik dezer stof by
de fabrikatie van lucifers, zjjn vooizigtigheids-maatregelen
wel noodig. Een enkele fabriek te Parys verbruikte reeds
in 1852 jaarlijks 1209 kilogr. phosphorus en dat was nog
niet het twintigste deel van hetgeen er in Frankryk ver
werkt wordt. Men schat het verbruik van lucifers van
Fruoscli fabrikaat voor het land zelf en voor uitvoer op
.76,800,000 stuks per dag.
Inde Union magnèlique, Journal de la Sociétd do mag
nétisme de Paris, 15e en 16e jaargang, 1868 en 1869, vindt
men een berigt van Jean Peliizari, geneesheer en bibliothe
caris van het Quirinaal,te Brescia, van een eenvoudig middel
tegen bet oatuurlyk nachtelijk somnambulisme, of slaap
wandelen, waaraan vele lyders gevonden worden. Dat mid
del bestaat daarin, dat men te bed gaande een dunnen geel
koperen "draad een of tweemaal om het bloote lijf, ter hoogto
van de maag windt de einden aan elkander hecht, die einden
buiten hot bed laat hangen, en met den grond in aanraking
•brengt. Voorts zegt dr. Burq in den 16en jaargang, dat
dunne geelkoperen banden van 5 A 6 Ned. duimen breed, om
dei-polsen én boven de enkels alsmede een dito plaat vun
geèl dun koper op de maag, de somnambules, door bet dier-
lyk'magnetibme of door natuurly ke werking in dien toestand
gebragtitérstond doen bntwukén en alle zeouwuchtige
verschijnselen doen ophouden.
Een grafmaker van Vermont is* schoenmaker gewor
den. Door een circulaire heeft hij dit feit ter kennis gebragt
van de familien, waarvan by leden begraven had.
„ijjyf mjj voortdurend uw klandizie verkenen", zegt het
nijverbmms-document„ik hoop, dat ik, dank aan snyne
niéuweffupetien; u aangenamer zal bedienen dan vroeger.
-—-rEeu reis om de aarde, die vroeger drie jaren duurde
en'-waarvoor men later ongeveer een jaar stelde, zal by vol
tooying viin den Pacific railway, die geheel Noord-Amerika
doorsnijdt, cn waarvan de 'bladen als eerlang ophanden
berigterf, riietjneer dan 75 dagen vcreischen.
Van Parys naar New-York per spoorweg en stoomboot
vordert 10 dagen: de reis van New-York naar San Francisco,
de hoofdstad van Culifornie, vereisebt slechts 7 dagen, alle
onheilen of overrompelingen van Indianen nutuurlyk buiten
rekening gelatenvan San Francisco kan men per stoomboot
ia 20 dagen naar Hongkong in China gaan; vandaar naar
Suez duurt do reis 32 dagen en eindelijk is men van Suez in
6 dagen te Parys, In het geheel dus 75 dagen.
In de Vereenigde Staten van Noord-Amerika zullen
binnen kort nieuwe postmerken ingevoerd wordon, die niet
enkel onderschelden zyn in kleuren, maar ook geheel ver
schillende karakteristieke voorstellingen dragen. Die van
dén cent geven hot portret van Franklin to 2icndie van ttlce
cent een postiljon te paard, van drio cent een stoomende
locomotief, van zes cent het'portret van Washington van
tien cent dehAmerikaanscheo arend en bet schild op een veid
van sterren, omgeven door* Wolken, van twaalf cent een
stoomboot in volle zee; die/Van vijftien cent stelt voor de
landing van Columbus.in'de nieuwe wereld, zijnde een keu
rige kopij in miniatuur van de schilderij van dat onderwerp
in de Iiotunda te Washington. Dit postmerk is even als de
nog volgenden in twee kleuren gediukt. Die van 24 cent
geven een fraaije naauwkeurige voorstelling van de onaf
hankelijkheids-verklaring in 1776 met portretten van de
celebriieiten van die dagen. Die vun 30 cent stellen nog
eens voor het Amerikaunscbe wapenrustende op veld-
standaarden. Die van 90 cent eindelyk brengen hulde aan
Lincoln,door liet dragen van diens portret.
Bij de reeds bestaande vólocipèdes met dén wiel, maakt
de Scientific America gewag van een nieuw model, uitgevonden
duur den Amerikaan Ricbuid C. Hemmings, De zitplaats
van den ryder bevindt zich in het centrum van dit wiel, dat
bestaat uit twee concentrische cirkels de een wat kleiner dan
de ander. Op den verhoogden rand van den binnencirkel
loopen gegroefde drijf- en wry vingswielen, Tusschen al deze
draayende en wryvende deelen in zit de rjjder, die door
middel van een dubbele kruk, met zijn banden te draaijen,
vooitdurend het wiel dwingt vooruit te gaan. Dit vooruit
gaan schijnt vry snel te gaan, immers volgens de daarbij
gevoegde afbeelding kan een hazewindhond den véiocipe-
renden yankee niet byhouden.
Het sturen moet geschieden door de wending van het Iig-
chaam of door de voeten als remmiddel tegen den grond te
gebruiken. Daartoe zyo destijgbeugelszeer digt lij den grond
aangebragt Boven en voor aan het binnenwerk van het wiel
bevinden zich slikborden, om den rijder tegen stof en modder
te beveiligen Het zal niet behoeven gezegd te worden, dat
bet zwaartepunt bier de zaak is waarop alles nederkomt.
Als een bewys van de vorderingen welke de emanci
patie van het vrouwelijk geslacht in Noord-Amerika maakt,
wordt door een der daar te lande uitkcmendcdagbladen ver
haald, dat een der rykste bankiersdochters van New-York
onlangs, nu den afloop van een bal, een harer vriendinnen,
die tot driemalen toe met baren verlooide gewalst had, lot
een tweegevecht heeft uitgedaagd. De uitdaging is aangeno
men, en den volgenden ochtend hebben de beide partyen, in
tegenwoordigheid van een paar andere vriendinnen, een
vijftul kogels gewisseld, waarvan de laatste de bankiers
dochter aan den schouder gekwetst beeft.
'Va i
,V
'>i
SCHIEDAM 2 2 Mei 18 69.
s De heer A. Liltooy, predikant bij de Christelijk Alge-
/schoiden gemeente te Middelburg, is als zoodanig bij die ge
meente alhier beroepen.
De telegraafkantoren der Hollandsche IJzeren Spoor
wegmaatschappij zyn voor den duur der zomerdienst open
als volgt;
De Helder, Alkmaar, Amsterdam, Haarlem, Leyden,
's Gravenhago, Delft, Schiedam en Rotterdam, van 7 ure
voor- tot lO'/i ure namiddags jAnna-Paulowna, Beverwyk,
Castricum, Halfweg, Noord-Scharwoude, Protgijzenbrug,
Schagen,Uitgeest, Veenenburg, Vogelenzang en Voorschoten,
van 8 ure voor- tot 1 ure namiddags en van 3 tot 10 ure
namiddags,
Ons werd ter aankondiging toegezonden het verslag
van de werkzaamheden der hbofd-commissie, belast roet de
regeling der Plechtige viering van 't derde eeuwfeest der over
winning bij Heiligerlee op den 23 Mei 186S" en het stichten
van een nationaul gedenkteeken op het voormalig slagveld,
waarby is gevoegd een opgavo'van de fondsen, daartoe bijeen
gebragt. In dit boekje doet de hbofd-commissie nogmaals een
beroep op hure landgenouten.^Het moeijelykst gedeelte van
hare taak toch bleef nog over, namely k, het oprigten vun een
nationaal, blijvend aandenken aan de roemvolle gebeurtenis
van den 23 Mei 1568. Om dit plan op ccnigzins waardige
wyzo ten uitvoer te kunnen brengen zyn de voorhanden
middelen niet toereikend Binnen vyf maanden werd de som
van 10 800.05 voor feest en monument byeen gebragt,
waarvan thans nog aan belegde gelden, kasgeld, toegezegde
en nog niet ontvangen inschry vingen ƒ6478.57 voorhanden
zyn; de commissie vertrouwt dat de rneeideie bekendheid,
die deze zauk in het gcheelo vaderland heelt verkregen, hour
niet zal teleurstellen in hure verdere verwachtingen, namely k
in staat gesteld te worden het monument aan den vervaar
diger op te dragen. Zij behoeft nog eon som van f 5000 om
een monument in steen todoen vorryzen, waartoe zij zich
heeft moeten bepalen, omdat haar wensch, dut in metaal op
te rigten niet schynt verwfzenltf kt te kunnen worden.
Uit bet veislag der commissie, in wier banden gesteld
is do opgave van den minister van binnonlundsche zaken tot
aanwyzingdergcmeent'énjwnftf het openbuar lager onder
wijs kosteloos is. blijkt/dat ér 252s gemeenten met 687 scho
len5 van 'dien aard, zyt£bf circa 18 pCt. der scholen en 17 VJi
pCt.' der leerlingen van gelieel hét land, Uit "oen vergelyking/
tusschen I8G3"enT866 is'iiot dor commissie (bestaande uit
ijJi I \<f
de hecren van Naamen, Gefkenj 3. K. van Golistein.Dumbar
en Verbeijen) gebleken, dat het kosteloos onderwijs in ver
houding tot het geheel geen noemenswaardige verandering
ondergaan heeft Erschyntook meer geneigdheid to beslaan,
om het" heffen van schoolgeld in te voeren dan af te schaffen;
althans in 18C6 heeft het eerste in 7,"ho^laat'sté''Sléclif8*ih,4
gemeenten plaats gehad, terwijl hiermede,blykcns het schrij
ven van den minister, later voortgegaan is. De commissie
wijst voorts op bet groote verschil tusschen byzonder en
openbaar onderwys in dc onderscheiden provinciën. Zij ver
meet zich niet te beslissen, waaraan dat groote verschil toe
te schry ven is, maar wenscht slechts te doen uitkomen, dat
bet niet heffen van schoolgeld daarop geen invloed, althans
van eonig gewigt, kan uitoefenen. Bovendien bestond slechts
voor der bevolking het kosteloos onderwijs, en Iaat het
zich aanzien, dat dit laugzamerbund nog verminderen zal,
Bij bestuit van 11 dezer hebben gedep. staten van
Zuidholland bepaald, dat de rekeningen van de inkomsten
en uitgaven der gemeenten in deze provincie, over bet jaar
1868, voorzien van aldedaarbyvcreischtestukken.cn be
scheiden, aan hunne vergadering moeten worden ingezonden,
ulstdie van de gemeenten, wier bevolking geen 12000 zielen
bedraugt, binnen drie weken na de overlegging aan den raad,
en die van de overige gemeenten, binnen vier weken na do
voren bedoelde overlegging,
De vergadering van afgevaardigden uit de collegïen
van kerkvoogden en notabelen in de provincie Zuidhollitnd,
ter benoeming van een provinciaal collegia van toezigt op het
beheer der kerkelyke goederen van de Hervormde gemeenten
in Zuidbolland, is 'gisteren morgen in de Kloostcikerk, te
's Hage, gelouden.' Vun de 205 gemeenten waren er 110 ver
tegenwoordigers. De aftredende leden werden met bijna
algemeene stemmen op nieuw benoemdde heer E, M. baron
lïengers vanWarmenhuijzen met 108, mi, R. J, C. Meteler-
kamp met 106, V. A Just de la Paisioresmet 105, dr. J. J.
Prins met 302 en mr. L G. Grceve met 93 stemmen.
Het hoofdbestuur der Vereeniging ter bevordering van
Fabriek- en Handwerks-nyverbeid in Nederland houdt
heden, den 22 dezer, in het Paleis voor Volksvlijt, te Am
sterdam, een vergadering met afgevaardigden uit de ver
schillende provinciale commission voor do eerlang aldaar te
houden tentoonstelling van voorwerpen voor de huishouding
en het bedryf van den handwerksman, tot ernstige over
weging van de vraag, wat er geschieden moet om te voor
komen, dat Nederland op eigen bodem, op zijn internationale
tentoonstelling, onder de natiën van Europa het minst goed
vertegenwoordigd zy.
De provinciale commissie van Zaidholland zou tot die
vergadering afvaardigen jhr. mr. P. A. van der Velden, lid
en penningmeester.
De liberale kies vereeniging te Gouda heeft thans defi
nitief tot kandidaat voor de tweede kamer gesteld den heer
dr. J. Bosscha Jr., inspecteur van het lager onderwijs te
's Hage.
Door de Dordreclitsche vrijzinnige kiezers-vereenigihg is
tot kandidaat gesteld het altredend lid mr. P. Blassé van
Oud-Alblas,
De kicsvereeniging „Openbaarheid" te Tilburg heeft met
eenparige stemmen besloten om den heer mr. Verheljen uls
lid van de tweede kamer te behouden,
De kiesvereenigïng „Menaldumudeel" te Leeuwarden
heeft met algemeene stemmen besloten tot kandidaat te stel
len, liet aftiedend lid, den heer 8. Hingst,
Als kandidaten voor het district Trol worden genoemd de
heeren Stieltjes en van Hoy torna; do „Centrale kiesveree-
niging" aldaar heeft tot kandidaten gesteld de heeren mr.
C. Tn. baron van Lynden van Öandenburg en mr. J. J.
Teding vun Berkhout; de kiesvereenigïng „Nedeilanden
Oranje" lieefi mede den heer Teding van Berkhout kandi
daat gesteld, i
Tot kandidaten zyn door de algemeene (conservatieve)
kicsvereeniging gekozen de heeren voor Leeuwatden mr.
H. Alberda, Dokkutn U. baron tboe 8chwartzenberg en
Ilohenlandsberg, Zwolle mr. J. IV. Gefkon (aftr.j, Almelo
mr. Iï. J. graal'Schimmclpenninck, Zutplron mi. W.A. A. J.
buron 8chimmeipcnninck van der Oije, Arnhem mr. J. vau
Loon, Nymegen mr. C. J, A. Heydemijck (nftrTiel
mr. C. F. baron van Lijnden van Sandcnburg en J, J, llas-
selman, Amersfoort mr. J. Iv. van Goltstoin (aftr Uticcht
mr. E. du Murchie van Voorthuijsen (afir.), Hoorn mr.
E. H. 's Jacob, Alkmaar jhr. mr. C. van Foreest (aftr.),
Amsterdam mr. M. J. Pynuppri (uftr.j, G C. C. Pels Rycken,
Klein van de Pull, Leyden P. H baron Tuets van Araeron
gen (aftr.), Gouda jhr, mr, W. 11. de Bruuw (aftr.), Delft
J. L Nierstrasz (aftr.) 's Gravenbage jhr. C. A. van 8ype-
ste'yn (uftr Dordrecht mr. W. Wintgens, Gorinchem mr.
J. Heemskerk Az. (aftr.), Middelburg jlir mr.J. G. H. van
Tets van Goudriaan, Breda mr. A F. X Luyben, *s Iler-
logenbosch mr. F. J. J. van Zinnicq Beigmann (aftr),
Tilburg jhr mr. Verheyen (ultr.)
De aftiedende leden Hingst, van Beymo, van der Linden,
Lenting, Dullert, Heemskerk BzBlnssd, van Eek en Ilol-
lingerus Pypers wil de vereeniging dus vervangen zien, ter
wijl voor de overige districten nog geen besluit scbyut
genomen tczyn./
