A®. 1869.
Zaturdag 15 1 S u 1 ij.
JW 2149.
Verschijnt dagelijksuitgezonderd Diogsdag.
I
'I
BUITENLANDSGHE BERIGTEN.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
Ir
EEK WOORD
Gemeenteraads verkiezingen.
Een schoonc instelling onzer constitutie is de
periodieke aftreding. Niet alleen is dc invloed van
liet beschaafde deel der natie op den gang der publieke
zaken daardoor van meer blijvenden aard, maar voor
een volk als het onze heeft die instelling nog een andere
hoogst nuttige zijdedie bij de waardeering van die
grondwetsbepaling wel dient m acht genomen te
worden.
Ons volk is van nature door eeuwen-oude vooroor-
deelen afkecrig om zich met de publieke zaken te bc-
mocijen. Zoodra men in sommige meer personeelc
regten trad, verdedigde de Nederlander de persoonlijke
vrijheid zijner medeburgers met mannenmoedmaar de
krachtige burgerstand was er niet van doordrongen, dat
met personeelc vrijheid noodwendig een behoorlijke in
vloed op de staatsanngelegenheden gepaard dient tc
gaan. Hoe de staatszaken geleid werden ging den
Nederlander minder aan; dat moesten „de hoeren"
weten, en nog voor 1848 werd het zich bemoeijen met
de politiek vaak als onvergeeflijke bemoeizucht be
schouwd.
Die stemming van het Nedcrlandsche volk was dc
vruchtbare bodem voor een oligarchische regering met
al hare ondeugden; en het is niet toevallig, dat tijdens
de republiek en do regering van Willem I de invloed der
natie op den gang der zaken luttel was; dat een clubje
van weinige over de gewigligste punten besliste.
Het jaar 1848 bragt ons een waarachtige constitutie.
Maar het is niet genoeg wetten te maken en te doen aan
nemen. Een constitutie blijft dood, zoolang de natie de
denkbeelden dier constitutie niet in merg en bloed op
neemt, zoolang ze niet volkomen hel gewigt lmrei poli
tieke regten beseft. Niet op liet papier, in de harten
der burgers moet de grondwet geschreven staan.
Nederland bezit een cchi liberale grondwet; maar
zou die de vuurproef kunnen doorstaan? Of zouden de
schoone regten van 1848 eenvoudig een dekmantel wor
den voor de regering van een oligarchisclien club Zou
Nederland vatbaar zijn de denkbeelden van '48 in zich
op te nemen?Uet bleef nog altijd de vraag. Men
kon bet beste hopen. Maar toch, men had ook i eden
het ergste tc vrecz.en. Van één zijde toch dreigde een
groot gevaar; men was niet gewoon zich met staatszaken
te bemoeijen; er heerschte zelfs een vooroordeel tegen
die bemoeizucht en toch een constitutie was zonder die
bemouijing onmogelijk.
Dat kon dan de klip zijn, waarop de constitutionele
instellingen'konden stranden. En hoo wijs is nu niet een
bepaling, die aan hen, die nog onervaren waren in het
politieke leven, de gelegenheid gaf zich als het ware te
oefenen 1 'Waren de verkiezingen zeldzaamheden ge
bleven, het'vooroordeel tegen inmenging in staatszaken
zou nooit geweken zijn. Nu telken male de burgers
opgeroepen1 werden tot het volvoeren van hun pligt,
raakte men daar ook al aan gewend en begon het op
komend geslacht al meer en meer te begrijpen, dat be-
moeijing mét staatszaken iets geheel natuurlijks is.
Ook nog andere'onzer staats-instellingen hebben, met
of zonder opzet,een paedagogisch karakter.Dc provin
ciale en gemeentelijke regering! ilct ware dwaas er
aan te denkendat de provinciale en gemeentelijke in
stellingen geregeld zijn met het idéé enkel een oefen
school voor 'politiek leven té wezen. Zij hebben op zich
zelf .een gewigtig raison d'être 1 Maar nu zij erzijn mög
men ook wel eens wijzen op een nuttige zijde, die ze heb
ben, zonder dat juist die consideratie ze in het leven riep.
iC Dp provinciale en gemeentelijke instellingen een
oefenschool voor politiek leven! Nietslechts doordat
zij het getal der verkiezingen vermeerderen. Neen, zij en
wel vooral de gemeentelijke instellingen hebben nog een
ander opvoedend karakter. Het kiesregt voor do
geméerttéraden'is veel meer uitgebreid dan voor de
•tweede kamer. Uitstekend gezien I Er wordt veel
minder voor vereischt. Men kan in den kring zijner
jgemcente veel gemakkelijker oordeelen, dan in dien van
fhët jgansche vaderland. Met is op zich zelf nuttig en
heilzaam, dut de burgers' zich met de gemeente zaken
bemoeijen, maar hot leert h^n tevens zich met de publieke
zaken in het algemeen bezipte houden; het leidt hen
op, om eenmaal ook in wïjderen kring staatsrcgtelijke
verpligtingen te vervullen, j*
Welk een groot gewigt hebben dan de verkiezingen!
Nederland heeft misschien zijn kwaadste jaren van worste
ling met de reactie achter den rug. Maar tusschen den
toestand, zoo ais die is en wezen moet, is nog een hemels
breed verschil. Gelukkig is het, als de uitslag der
verkiezingen gunstig is voor de beginselen van den voor
uitgang; maar toch nog een geheel andere zaak maakt
de verkiezingen gewigtig.
Zal de natie meer en meer als een mondige natie hare
regten leeren uitoefenen? Zal liet volle door de telkens
hei haalde verkiezingen een juislbegripvan politiek leven
krijgen? ziedaar een vraag, die zwaar weegt bij hem
dien het om duurzame bevestiging onzer grondwet te
doen is. Iedere goed geleide verkiezing, iioe zij ook uit
valt, werpt voordcelen nf voor de constitutionelen. Iedere
goed geleide verkiezing maakt vnu menig onverschillige
een staatsburger, die zijn regten en veiphgtingen goed
begrijpt en waardeertl
m-"
BAIT.
ABO W.N E M E N T
Abonnementsprijs, per Drie Maanden, f 1 85.
Franco por Post, door bet geheels Rgk- 2 SO.
(BrievenFranco.)
ADVEBl'ENTIENs
Prfls: Yon 1 tot 10 gewone regel» /"l 00; iedere regel meer f 0,10.
Voor den werkenden stand en toor weldadigheid, de helft tan den prijs.
ti
ll
KA DE
i
Do beroemde Siamesche tweelingen zyn te Berlyn aan
gekomen met hunne 16 kinderen; de heer Ciniseili betault
bun dagelijks f 450 voor het regt om hen aan de JJeriijners
te laten zien.
L'Independence Beige berigtdat de overeenkomst
omtrent de gemengde dienst op de Belgische spoorwegen,
waarvan de grondslagen door de Fransch-Belgische com
missie zijn aangewezen, Donderdag jl. tusschen bet bestuur
van den Belgischen staatsspoorweg en dat der Fransche
Oo3tër-Tnaaïsëhkppjj~is^'ëièdi4e5r3~;~ én dat de Nédéfland-
sche regering hare goedkeuring heeft geschonken aan de
door gemelde commissie ontwoi pen overeenkomst tot rege
lingder betrekkingen tusschen laatstgenoemde maatschappij
en die tot exploitatie der Nederlondsche staatsspoorwegen.
De pelgrimstogten der Muzelmannen naar het graf
vun hun proleet ta Mekka, zijn dit jaar ten einde gebragt
zonder dat zich een enkel cholera-geval op de heen-noch
op de terugreis en ook niet gedurende het oponthoud aan het
heilige graf heeft voorgedaan. De Turksche regering, be
merkende dat de cholera in Indie, voornamelijk in Bombay
en op Java sterk woedde, had in overleg met do internationale
conferentie, do grootste voorzorgsmaatregelen genomen, bij
zonder bij den ingang der Roode Zee en de zeiongte van
Bab-el-Mandeb, Alle pelgrims, die te land ol te water van
ludié kwamen, moesten zich aan een strenge quarantaine
onderwerpen. Alle schepen werden onderzocht en gedesin
fecteerd. Het getal der pelgrims, die in het laatst van Maart
van Mekka terugkeerende, Egypte aandeden bedroeg
110,000, daarvan hadden 77 000 de reis te land gemaakt,
ilet was sedert zes jaren de drukst bezette pelgrimstogt, en
onder deze ongehoorde menseben-massa geen enkel cholera
gevat noch te land, noch te water. De hoofdoorzaken der
ziekten, zijn zooals bekend is, de overblijfselen der te Mekka
geofferde dieten. Ieder pelgrim moet ton minste dén hamel
slagten. Om de ziekte in haren oorsprong te keer te gaan,
heeft men groote putten gegraven, die met kalk gevuld waren
Hierin worden alle organische stoffen geworpen, die tegeljjk
nog met zwavelzuur-ijzer gedesinfecteeid werden. Deze
gezondheidsmaatregelen hebben, zoo als men ziet, voortreffe-
lyk gewerkt. De terugreis naar Indie heelt in de grootste
orde plants gehad. Ook was de temperatuur, die in het begin
van April slechts '27 tot 28 graden Fahrenheit bedroeg,
haar gunstig.
Een der Amerikaanscbe dagbladen berigt, dat een
paar weken geleden te Titusvïllo in Pensylvauió bij een
hevig onweder de bliksem in een petroleum-bewaarplaata
sloeg, waarin meer dan 3000 vaten petroleum lagen. De
brandende vloeistof liep over den weg en stak nog acht pe-
troleumbronnen aan. Alle pogingen om het vuur te blusschen
zyn mislukt.
De beroemde Amerikaunscho tooneelspeler Edwin
Booth is onlangs gehuwd. Als huwelijksgeschenk reikte hij
zyn bruid oen prachtig palisunderhouten kistje over, met
ivoorien paarlemoer ingelogd, waarin zich al de minne
brieven bevonden, dte hij vroeger ontvangen had. Hun getal
beliep 3796.
F
0- ten j ogitig is daartoe aangewend deer het ontbiiidings-kabincl.
SCHIEDAM, 30 July 1869.
Gisteren avond is de voerman van een groentewagon,
naby het spoor albior, vun bot voertuig govnllen on daaronder
geraakt, zoodat het wiel over zijn ligchaam is gegaan, waar
door hjj ernstig verwond in een naby zynde herberg gebragt
is en later naar zyn huis vervoerd. Zoo wij vernomen
bestaat or geen vrees voor uadeeligo gevolgen'.
fr. ~J- w,
W»
Heden morgen, omstreeks elf ure, was Jan Ningsen,
arbeider, wonende op hot erf achter de Heerenstraat uit
komende aan do Kreupclstraat alhier, bezig met zyn huis
raad op een wagen te plaatsen, daur hij voornemens was nuar
Haarlem te verbuizen.
Een der vrouwen, die daarby stonden-ta-kijken, maakte
de opmot king, dat een bezem op dien wagen gekomen was,
die Ningsen niet toebehoorde, dat tot een woordenstrijd tus
schen zyn vrouw en de andere aanleiding gal', waardoor ai
spoedig een oploop van nieuwsgierigen plaats had.
Terwijl de twist gaande was scheen dit Ningsen te ver
velen, althans bij riep, dut hij daar wel spoedig een einde aan
zou maken, waatophij in huis ging, een mes haalde en een
inmiddels daarby gekomen vrouw, die van het geval niets
wist, Lijdia Krommenhoek,- huisvrouw van Jan Denisse,
een steek toebragt in den linker schouder. Do politie van een
en ander verwittigd, heeft Ningsen in hechtenis genomen.—
De wonde schijnt niet gevaarlijk.
Door den minister van binnenl. zaken is, onder dag-
teekening van 10 Juitj jl., no. 161, 3de afd., de volgende
circulaire gerigt aan do gedeputeerde staten der onderschei
den provinciën.
Myn ambtgenoot van finantien brengt onder mijn aan
dacht, dat Tele gemeente- en polderbesturen de gewoonte
hebben om de processen-verbaal van door hen gehouden ver
pachtingen, aanbestedingen enz. niet door de pachters, aan
nemers en borgen te doen onderteekenen.
Dergelijke processen-verbaal leveren dan ook tegen de
pachters enz. volstrekt geen bewjjs der overeenkomst opzjj
worden dan ook niet tegen het voor dergelijke overeenkomsten
bepaald evenredig regt, maar slechts tegen bepaling van een
vast regt geregistreerd. Dit vast regt, evenals het zegelregt
der akte wordt nutteloos betaald, want wordt er van do
verpachting enz. geen proces-verbaal, behoorlijk door allo
purtjjen geteekend, opgemaakt, dan bestaat daarvan oven
zooveel of even zoo weinig bewjjs, als wanneer het proces
verbaal alleen de toestemming van do zjjde van slechts een
der partyen constateert!"
Daarom heb ik, op verzoek van myn ambtgenoot, de eer
uw collegia te verzoeken, de gemeente- en andere openbare
besturen er op te wijzen, dat zij in bet belang hunner ge
meenten of instellingen bandelen, wanneer zy de processen-
verbaal door da pachters, aannemers, borgen enz, doen
mede-ondertcokenen.
Jl. Woensdag is te's Hage in het lokaal der vereenigtng,
onder voorzitterschap van den heer A. van Otterloo,de24ste
algemeene vergadering van het Nederlandseb onderwijzers
genootschap geopend. Dien dag werd o. a. de vraag be
handeld ol bot wcnschelyk is, dat er door het Nederlandseb
onderwijzers-genootschap pogingen worden aungewend, om
het pensioenfonds voor onderwijzers ook te doen strekken
voor onderwyrers-weduwen en weezen; zoo ja, waarin
kunnen die pogingen bestaan. De voorzitter heelt daarop
medegedeeld, dat het hoofdbestuur onderhandelingen in dien
zin met do hooge regering had aangeknoopt door hel indienen
van een adres, dat hij zelf den minister van binnenlandschè
zaken had aangeboden. Daar nog geen officieel antwoord
ontvangen was, stelde by voor, dat af te wachten en bet c
voorstel tot zoolang te laten rusten. Dienovereenkomstig
werd by acclamatie besloten.
Bij de voortzetting der vergadering werd van wege het
hoofdbestuur verlangd, volgens bepaalden last van de uf'dee-
lingen nan hare afgevaardigden, een votum, waarbjj al of
niet worden goedgekeurd; a. de houding door het hoofdbe
stuur tot dusver (betrekkeljjk de schoolwet-agitatie) aange
nomen, 6. da rigting die, blykens een mededoeling, bet hoofd
bestuur wil volgen.
De afgevaardigde uit Amsterdam bad last ontvangen bot
hoofdbestuur zoo mogeljjk te bewegen zijn mededoeling in te
trekken, bf, wanneer het op stemmen aankomt te verklaren,
dut de afdeeling Amsterdam het betreurt, dat het hoofd»
bestuur zijn gereserveerde houding heeft verlaten. Hierop
volgde een zeer geanimeerde discessie voor en tegen ;terwyl
ten slotte de beide vragen van bet hoofdbestuur werden goed
gekeurd met 1217 tegen 156 steramen, welke uitslag met
buitengewoon gejuich werd ontvangen.
Smande de vergadering kwam het benoemde eere-lid, de
heer Suringar, binnen, die met luide toejuichingen begroet
werd. Ook was in deze vergadering tegenwoordig de heer
Bohits, rector aan de Latynsche school te Pesth, dm o. a. in
zending had hot Pruissisch schoolwezen to onderzoeken.
Nadat nog eenige vragen besproken waren, waaronder
die welke leermiddelen ontbreken nog op de lagere school;
verdient do muatregel tol beperking van den dageijjkschen
schooltyd, zooals die bjjv. in Pruissen plaats heelt, ook voor
onze scholen navolging of wel afkeuring, en waarom is hot
onbillijk de materialistische rigting van onzen tijd als een
gevolg van de kerkeljjke neutraio school te beschouwen,
werd door den heer Heringa verzocht, nu de stad Kampen
voor de volgende vergadeung was aangewezen, voor dia
daaropvolgende vergudoring in 1871, Groningen het eerst
op het tweetal te plaatsendo voorzitter antwoordde, dat
hot hoofdbestuur dit in overwoging zou nemen, waarna de
vergadering ouder verschillende dankbetuigingen gesloten
werd.
i'
5?
