ü'Sti $)ïW
Maandag <)||Auglistus.
'A®. 1869.
'-V
M 2155.
V.'i;K en n ise vin
BUITENLANDSCHE BERIGTEM.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
~DE VIJAND. DIEN WIJ TE VlïEFZE!V «EBBEN.
Herinneringen uil de geschiedenis der laatste jaren
H.
pe kracht der reactie van het kabinet van'66 was
dan na een het ige worsteling verbroken. Maar de club
van -dé alleen-wijzen gaf den moed nog niet op. Bij de
verkiezingen van. Junij 1869 zóu er weer een slag worden
geslagen; daarop vestigde men zijn hoop. Met het oog op
die verkiezingen werd er een helsch werktuig uitgedacht,
"dat dé liberale partij vernietigen zoü. lien Algemcene
Kiesvereeniging werd er in het léven geroepen, die, als
een andere Jczuiten-orde, van het Utreciitsche hoofd
kwartier uitgaande, in veie vertakkingen over hét gc~
héeie vaderland verspreid, overal voor de goede zaak
zou ijveren. —'Schoone verwachtingen werden van die
mitrailleuse gekoesterd; zij zou een luisterrijke overwin
ning verschaffen;de reactie zou de zetels weder in
nemen, die zij eerst sinds kort had verlaten.
- Die verwachtingen zijn teleurgesteldgelukkig voor
onze constitutionele instellingen! De Algemeene Kies
vereeniginghééft een geweldig échec geleden. - Ge
lukkig voor onze constitutionele instellingen zeggen wij,
want de oprigting der Atgemeene Kiesvereeniging was
niets anders, dan een poging om, onder den vorm van
constitutie, eeu<regering van een clubje te vestigen.
Wat toch was haar doel? De verkiezingen in cönsër-
vativen geest té leiden?—Niets meer? Waren er
•dan geen conservative kiesvereenigingen genoeg inde
dislrikten, en heeft een dergelijk gemis de Algemeenc
'Kiésveréemging in het leven geroepen Het is immers
niét denkbaar. Neen, de kiesvereenigingen in de
dislrikten deden luitniuutendc diensten; waren ook uit
hun surd meer geschikt om onmiddelijken invloed'uit te
oefenen. 'Maar zij konden welligt kandidaten stellen,
die, hoe welgezind op zich zelf, toch minder tot de echte
garde behoorden; er moest meer eenheid in het werk
der verkiezingen worden gebragt; waar liet slechts eenig-
zins mogelijk was, moesten de welgezinde stemmen ge
bruikt worden om Schimmelpenniiicksche en nog eens
Schimmelpenniiicksche in de kamer te brengen. In
de kamer moesten zooveel mogelijk mannen uit een
zekeren .bepaalden kring worden gebragt; van zulk een
kamer was het eerder te verwachten, dat zij binnen de
grenzen zou blijven.
Destembus van '69 heeft der reactie wederom een
geweldig échec iezorgd. Men wane echter niet,
dat nu alles gewonnen is>- Pogingen, wanhopige
pogingen zullen nog in liet werk worden gesteld, en
r zullen, zoo lang de niilie niet meer politiek ontwikkeld
Is, altijd nog eenigen kans van slagen hebben. Op veie
plaatsen van ons Vaderland zijn-de constitutionelebe
ginselen zóó doorgedrongen, dat geen terugkeer meer
mógelijk is,fmaar in andere gedeelten is het alsof dc
y;>'ct van '48 één wet van gisteren wasdaar moet nog
gewaakt worden voor dc bevestiging van'de constitutie,
even alsof ér geen 21 jaren verloopen waren, sedert de
grondwet werd ingeviierd.
Ook dc. stad onzer inwoning laat op het stuk van
politiek - leven veelte wenschen over; wij willen niet
zeggen, dut ze niet nog gunstig boven menig andere stad
of dorp uitsteekt, maar de waaruchiige belangstelling
in de publiekezoak is hier nog niet, wat zij wezen kon.
Allen.wien onze vrije instellingen ter harte gaan, moeten
meer doen voor de politieke ontwikkeling der Schiedam-'
sche burgerijdoen zijnietwat inhtiri vérmogen is"dan
wordt Schiedam- een der steunpilaren van de reactie, die
onze vrije instellingen bedreigt.
^Politieke omwikkeling; er heerscht bij vélen nog een
zeer dwaas vooroordeel daar tegen; het is alsof dc
yPQ'itiok-ontwikkelde slechts 'een kunsijekent, dat een
v aM?réiét kent; liet is alsof het politiek-leven geheel
roensch omgaat. Mén'hëèft er
W
i iy
nog niet veel over gedacht, daKook bij politieke ontwik
keling dc mensch als mqree|gezen ontwikkeld wordt.
Wal droomt mén toch vnnjïfej)I abstracte zedelijkheid?
Buiten het leven is geen zedelijkheid denkbaar. De kring
van- huisgezin-en -vriendeué!igfefeëh schoone gelegenheid,
oih zich moreel te onlwikkeliin, maar ook op het staats-
terrcin ligt een ruim yeid om veel wat edel en goed in
ons is ter volmaking te brengen; Of ligt er niet iets
verheffends in, zich bezig te houden met kwestiën, waar
liet lieil. de toekomst van het vaderland, van de menscli-
lieid misschien, van afhankelijk is De gezigtscindcr van
den poliliek-ontwikkelde wordt ruimer, hij wordt ge
noopt zich bezig te houden met groote gedachtenbe
krompen eigenbaat verdwijnt, als men over de belangen
van het vaderland nadenkt. Allen, die medewerken tot
politieke ontwikkeling der natie, werken mede tot de
zedelijke volmaking van liet volk. Niet builen de mo
raliteit staat de bemoeijing met het algemeen belung.
Politiek-leven is zedelijk-levenl -
1 -
s-i
A B O NB E M E NT:
'u-
Abooiivoivntjprij», per l)ric Miandenf 1 85.
-Franco por Postdoor hel grheele Rijk 2.60.
(Brieven Blanco.)
.v D O
,J)b. Burgemeester va» Schiedam
-Brengt by deze ter kennis van de ingezetenen, dat do
arrondissetnents jjker, op'de eeratvolgende Vrjjdugen dca
^S'öoffaiddargff"tfan"9%c"tö't't1^are^ ^blet^l^cerentnt hét
'r >b'èrykenJ van 'ronton en ge wigten, van dié<>éne'n,'wèlk'e tot
beden v erzuimd hebben zulks te doeu plaats bobben,
t (Schiedam,' 7 Augustus 1869.
/Je Burgemeester van Schiedam
P.J.VaN DIJK VAN MATEN ESSE.
Aim- een agrouoinisch dagblad te St. Petersburg wordt
uit Kstliland gemeld, dat op de goederen van den baron
von Toll, in den omtrek van Ewe, uitgestrekte lagen van
een soort van vogelmest.zijn ontdekt, waaraan men, omdat
tiij op een diepte van ongeveer zes voet onder den beganeri
grond wordt aangetroffen,een anti-diluvinanschen oorsprong
toeschrjjlt. De grootste, tot dusver ontdrkte Jaag heeft een
lengte van 2000 en een breedte van 90 voet, en wordt geacht
een kubieken inhoud van 180,000 voet te hebben. In undere
gedeelten van Esthland woiden, gelijk verzekerd wordt,
insgeljjks lagen van (ieze.guano-soort gevonden.
Een der groote uitvindingen, van onzen tjjd, ia: by
heelkundige opemiien de ljders ougf.eoeiig te maken.:Ook
oudtjjds heeft men middelen daartoe aangewend; zoo vindt
men in het werk van Claude lo Brun de la Rnchette, getiteld
Burgerlijke en Crimineele "processen," in 1647 te Rouaan
gedrukt, dat de aanvoerder van een dievenbende, Grand-
Frainjois geheeron, ongevoelig was voor de smarten der pijn
bank; hjjbleefslapen.niettegenstaande hemlweo toonen van
den voet werden afgerukt. Een zijner medgezellen verried
hem.cn maakte-aan de regters bekend dat hjj zeep had ge
geten waardnpr de zenuwen ongevoelig werden Als middel
er tegen behoefde men hem ateohis wjjn te laten drinken.
Werkelijk buutte dit. Toén Grand Franqnis op bevel van
de regteré eenige glazen wjjn bad gedronken en weder op do
pijnbank gelegd werd, bekende bij terstond een anntul
moorden
Bij de vrouwelijke bevolking van den-minderen stand
in Frankrijk ziet men thans, meer dan vroeger, de hoofd
doeken in'gebruik, en de redein hiervan is eenvoudig, dat de
arme meisjes en vrouwen haar eigen haar te gelde maken.
Het wordt zeer goed betaald, want daar de tegenwoordige
kapmode hij de voorname dames en de dames van den demi-
monde zeer 'veel haar eischt. is dit aanmerkelijk in ptijs ge
stegen. Ten voi'igen.jare nog kostte het ons haar gemiddeld
1 fï. 60 c.*, thans wordt voor dezelfde hoeveelheid 4 fr 51) c.
betaald. Voor een modisch kapsel moet het haar minstens
50 'centimeters lang zjjn, en yoor elke 5 centimeters meer
lengte geelt do kapper 1 franc.
Men meldt uit Truni, aan de Ptmgolo van Napels, dat
aldaar bij liet vieren van' het, feest yan den heiligen Nikoiaas
in do Kuthedraal, een verschrikkelijk ongeval heeft plaats
gehad. Een buitengewoongroot,attain; was er bjj die gelegen
beid in bet midden der kerk opgerigt, versierd met een groote
mëtiigto gtta9 en bloemen, en omringd door dutzendé kaarsen.
Ken dezer luatsten kwam door een toeval in aanraking toot
het gaas. dat-vlam vatte. De naipwezige kerkbezoekers 2b gen
dit, schouwspel met ongerusthejd aan, maar verroerden zich
niet. toen eep hunner, hot zeker, geraden achtende dat do
gcloovigen dé kerk'ontruimden, uitriep :'„Hët gewelf stort
in!" Meer, was niet noodig.,Hoezeer de vjammen gebluscht
waren, maakte een panische schrik zich meester van de aan-
wezigo», die allen naar de deuren drongen, met dit ongeluk
kig gevolg, dat, eer men de menigte tot bedaren gebragt en
gerust gesteld bad, 16 personen, waaronder een zwangere
vrouw, onder don voet geraakl yvaren en overleden, behalve
een groot aamal gewonden, dat-men nog telde.
h SCHIEDAM, 7 Augustus 1 86 9.
De vierde'algemeene vergadering van leden van de
fonderwyzers veri'eniginginhet Cdedistrikt van Zuidholland
(distrikt Schiedam) weid heden gehouden, vooral ten gerieve
van deOvermaasscheleden, te Rotterdam, in het koUijhuia
„de Slaas," onder leiding van" den .'schoolopziener en^^alge-
meenen voorzitter dr.'C. J. Vaillant.
Een talrjke opkomst gafbijk van den tdenemenden bloei
dezer vereétiigingJ'Eeh ruim 70tal aanwezigen toch toontle
atïn, dat onderwjjzenden en belapghëbbenden in het onderw jjs
behoefte govopjden, o'm ovey dé grootp aaak vqn'gednchten
- C-'l r-".
ADVEBTENTIEN: j
Prijs: vsn 1 tol 10 gerront rcjelo f 1.00 iedua'rrgel m««r f,0.10,-
Vuordcn werkenden «Und co Toor woldsdighèid, de helft tin den prijs;
te wisselen, die te behartigen en meer en meer tot'oen. vólks-
zegen te maken. Onder de opgekomenen mot kiemen onder
mieren op den inspecteur van hol lager nnderwjjs dr.M.'P.
Lmdo den oud-schoolopziener en het eere-lid S. G.-Heringa
en den Rotterdamschen. schoolopziener dr. Mensing,-: be
nevens de ee rc-leOeirMrJï-VV oyster,-van-A lkmaar,-eD-F.-H
Drost, van Schiedam. j
Nadat de vergadering te.9'4 oar met een harteljjken wet-., t:
komslgroet w«8 geopend door den olgouieonen voorzitter,
waarbjj by wees op de spreukKendrugt maakt' rnagt'; op
den twistappel, die kort geleden was opgeworpen, op de
Hgitotie, die geheersebt had en kunsimutig was opgewekt',
doch dut een en ander op de onderwijzers geen vut gehad
hadden, die rustig hunnen weg waren gegaan, Jwetd na' dö
gewone huishoudeljike werkzaamheden overgegaan'tot'dé
bekrnoning der antwoorden op dé prjjsvragcn, die dii'jaar
waren uitgeschreven.
De uitslag van het onderzoek van bet hoofdbestuur en'do
commissie van beoordeeling was, dut het opstel uitgeschreven
voor hulponderwijzers met acte voor hoofdonderwijzer,
onder het motto: Kietsis bestendiger dan de onbestendigheid,
wefd bekroond; duarvan bleek de schrijver te zjjn de heer
J. Gouda, vroeger hulponderwijzer te Schiedam{thans
hoofdonderwijzer .te de Lier; terwijl een ander, ouder het
motto: Vanitas Vanitatumwuarran de schrjjver is de heer
P. van Meurs hulponderwijzer, te Schiedam, een cervolló
vermelding bekwam.
Van do antwoorden over het opstel voor hulponderwijzers^?
werd niet een der bekrooning waardig gekeurddoch éen-'ï'i
aecessit werd verleend aan dat, met het motto: A: iJöfer,
waarvan de schrjjver bleek te zjjn de beer H. Tim titers, te
Heerjansdam. j
Van de ingezonden kaarten, vervaardigd door k weeke-
iingen, wérd eveneens geen bekroond; doch een aecessit ver
leend aan die, met het motto: Hoc age, waarvan dé ver- 1
vaardiger zich nog bekend moet maken.
..Vun de schriften werd bekt ootid dat van den'kweekoüng"* -J-
H. Bakkes, te Pernis, met bot motto: I Mt».
Vervolgens werden deze vraagpunten besproken :x
a. In hoeverre is de openbare ondertrijzer rijks-ambtenaar'én
in hoeverre gemeente-ainbtenaar? Ingeleid door de ufdeeliog
Maassluis.
b. De leesleenmjze van Bouman. Toegelicht van wego dé
afdeelitig Schiedam. 1
c. tfo< zouden wij in het belang der weezen van onderwijzers:
kunnen doen? Ingeleid door de aldeeling Buhiedam Vlaaiviy^
dingen). -
Na een wondeling langs den Nieuwen Singel en in het'
Patk vcreenigde men zich op nieuw, doch thans aan een
eenvoudig doch degelijk- diner. De beste weósclieu voor
koning en vaderland, en voor den bloei van het ouderwijs in'
het algemeen en van deze vefeoniging in het bjjzondër,
benevens muzikale en undere voordrugien kruidden dezen
maultjjd ü"k d'-ze dug zal gewis een aangename berinnering
bjj ulle opgekomenen acltterlalen.
Uit Maassluis meldt uien van C dezerEen niet alle-
duagsch feest wordt heden gevierd in het Diaconie oude
mannen- en vrouwenhuis alhier. Een der vioaweljjk'vër-
pleegden, roet name Adriaantje de Raaf, mogt het vootregt
genieten haar lOOsten verjaardag te beleven. Door de zorg
van HH. diakenen werd zjj in do gelegenheid gestold, bafe
kinderen, waarvan do oudste 75 jaren telt, klein- en achter-
klein-kinderen, en verdere familie feesteljjk te ontvangen";
Bij hare opname in het gesticht, Junuarjj 1858, wérd haar
door een monscbenvriend, een feestdag toegezegd, wanneer
zjj baar lOOsten verjaardag zou vieren; en ofschoon uit dezo
gemeente sinds jaren vertrokken, heeft hjj, aan wien het
gesticht buitendien veel verpligting heefi, zjjn belofte gehóu
den; door een ruime gift zjjn al de verpleegden .in staat gestéldy
dozen dag regt feesteljjk door te bi engen. De feestvierende
oude ontving van vele zjjden belangstelling en deelneming
en onderscheiden geschenken.
Mon verneemt, dat Z. M. de koning, de gemeenteraad
van 'a Huge en bet bestuur van het koniiikljjk-korps scherp-
schuttcrscikeen,en II. M. de koningin tweogouden médailjes
hebben uitgeloofd voor do tentoonstelling van voorwerpen,'
betrekking hebbende op het verloeneu van bulp aan zieken
en gekwetsten, wolke den 1 September a.s. te 's Hago zal'
gehouden worden. Voorts zjjn nog door onderscheiden pari*
licutieren belooningcn uitgcloold.
Uit bet jongste verslag van den staat der kweekschool
voor zeevaart, té Lèidènj over 1868 blykt, dat het ledental
der veréeniging weder is vermeerderd. l)e minister van
marine heeft toegestaan, dat voortaan hot getul der op do
kanonneerboot gedetachee: da scheepsjongens, tot 86 zou
worden verhoogd. Toii gevolge dezer.vergunning moet het
onderwjjs op beteren voet ingerigi.worden, terwijl daardoor
ook de opleiding in de kennis en dopractjjk van het zeewezen
veel gunstiger uitkomsten belooft dan vroeger. 1
Ten einde aan het esprit de corps onder de,kweokelingen .W;:
een steeds betere rigting te geven, is besloten zilveren'horo-
logien met kettingen uit te loven, elk voorzien Vjsrj'één in
scriptie, waai uit blijkt, dat hét éeri belooning is voor biiiiën-yi!*::
gewone pligtsbetrachiing gedurende het vëi bljjfop de kweek-
«chooi. In October j|.- werd voor de eerité' maal lot d»
x*; V' '.w-M&.VmkM
j t-i -J-,z.'a
