A
A", i860,
'M 2224.
^aturdajs; I'S November.
Verschijut dagelijks uitgezonderd Diogsdag.
Wnénundsche berIgtenT-
m
ALGEMEEN QVERZIGT.
BUiTENLANOSGHE BERIGTEN.
19
li
Ir-
n1
C 6IIR AIT.
ABONNEMENT:
Abonnementsprijs per Urte Jlaanclcu
'Frtmao per Postdoor hel gebeele Rijk
ff 1.85.
....-- 2.50.
(Krievei» Frnneo.)
ADÏEÜTEHTIBKi
M
rrjju ?aiTl
Vopr den werlcnden stand en toor wcldidigbel^
ire regel roCei
dolielfl r«n d
Het Fransche gouiornemont wonscbt het algemeen han
delsverkeer door invoering van een algencfëSnen ronnfSf8£'der
Waarden, dat ia van een internntionalo munt to bevordèfen,
inaar ocht'de daartoe betrekkelijke kwestien nog niet genoeg
zaam toegelicht. Inzonderheid bestaat er onder do deskun-
t digön verschil van gevoelen over de vraag of do internationale
munt uilsluitend in goud geld of levens in zilvergeld zbi5.
moeten bestaan. Intusschen wordt vrij algemeen toegegeven,
dat het Fransehe goudgeld als internationale munt zou kun
nen dienen zoo daaraan goudslukkon vari 25 francs worden
toegevoegd, wclko toevoeging zonder ernstig bezwaar zou
kunnen geschieden door gelegenheid aan het publiek te geven
om goudstukken van die wnarde te doen slaan.
In dozen staat der znak is by een beschikking des keizers
van den 8 dezer een Fransch staatscollegie, de hooge raad
vnp handel, landbouw en ny verheid, belast met oen onder
zoek omtrent het muntwezen. Hot onderzoek zal moeten
loepen over do beginselen en de feiten, betrekking hebbende
tot de onderscheiden kwestien die door de internationale
munlconfcrentie to Pnrjjs in 1867 en van 1869 behandeld'
zijn, alsmede over alie kwestien welke zich in den loop van
het nieuwe onderzoek mogten voordoen.
Ledru-Rollin, do gewezen min-ster der Franscherepublïek,
heeft uit Londen een verklaiing gerigt aan de Parijsche
kiezers, wier stemmen bij de aanstaande verkiezing voor bet
wetgevend ligcbaam voor hom worden gevraagd, hoewel hij
weigort den ver'oischten eed van trouw aan het keizerrijk af
te leggen.
Do verklaring komt hierop neder, dnt liet keizerrijk met
revolutionaire middelen bestreden en omvergeworpen moot
worden, en onverwjjld plaats moot maken vooreen republiek,
evenwel niet voor een parlementaire republiek, die door een
vertegenwoordigende vergadering wordt gerogeerd. Het
schijnt, hoewel het niot uitdrukkelyk in die verklnring ge
zegd wordt, dut Ledru-lïoUin een republiek onder bet dicta
toriale bestuur van eenige volksmunnen of volksmenners
wenschten beoogt.
- Dit manifest, welks openbaarmaking to Parijs door do
ovorbeid niet is belet muur eer bevorderd, mishaagt aldaar
ook nan vele lieden van domokratiscbo denkwijze, en heeft
er de verdeeldheid onder die party doen toenemen. Aan den
anderen kant heelt het een nieuwen prikke! gegeven aan do
pogingen om het bozadigde on weldenkende deel der bevol
king tot zomenwerking en aaneensluiting tegen do revolutio
naire partij te brongen; wolko pogingen tot nu toe geen
zigtbare vluchten dragen.
IIo KA&1EU DER STATEN GENERAAL.
Do zitting vun gisteren was hoofdzakelijk gewijd aan een
amendement van de heercn'Vhuly en Moens, om den post
voor het onderwijs der inlaiidscbo bevolking mot 30,000 te
verhoogenj welk umendemoat met 38 tegen 26 stemmen
werd aangenomen.
Dezer dagen had hier, zoo meldt raen uit Hamburg, bet
volgende vooival plaats. Ann het Lubeckor station, te dezer
stede werden 15 vaten petroleum aangegeven, ter expeditie
naar Lubeek, vrjj van inkomende region. Ect^dior vaten
werd aangeboord, en men ontwaarde, naar men meende, dat
liet vat was gevuld met petroleum; da ambtenaren gaven
dorhalve last, om do vaten op den trein te inden. Aldaar be
speurde men, cjat het aangeboorde vat een spiritusaebtigen
reuk verspreidde, ten gevolge waarvan op nieuw een onder
zoek werd ingesteld, om don inhoud vun dat vat nader lo
onderzoeken. Nu ontwaarde men, dnt in hot onderzochte
vat en later bleek dat dit insgeljjks raet de anderen het
geval was een kle'ner vat, mot spiritus gevuld, was ge
borgen. Do 15 vaten worden verbeurd verklaard, en daaren
boven werd betaling gevorderd van 271 thaler inkomende
regton en een geldboete van 162G th. 27 silb. met do kosten.
By de ingestelde regtsvordering tegen den verlader, bleek
het, dat de gedoelde 15 vaten petroleum bestemd waren voor
een Pinsch huis, dat aan den afzender den bepaalden last had
gegeven, om de vaatjes spiritus op die wijze te verzenden.
Do expediteur to Hamburg had den last ontvangen om do
valen petroleum te verzenden met een schip in een Finscbe
haven tehuis bebooronao, waaraan hy door toovolligo om
standigheden geen govolg bad&kunnen geven. Hij had do
vaten naar Lubeek verzonden,dewijldaar juist een geschikte
gelegenheid aanwezig was om naar Finland te vorluden.
Toen derhalve do goede trouw van den expediteur op vol
doende wjjze was gebleken, word hy van alleiegtsvorvolging
ontslagen. De kosten van hot reglsgeding bedroegen 150
ïaark banco, Men houdt zich vry algomecen overtuigd, dat
de geljjkc „handel" reeds lang en met succes is gedreven.
Dezer dagen hoeft do vcrdwjjning van den kassier der
Zuricher bank door geheel Europa groot opzien gebaard.
Men zal zieh herinneren, dat Hchaer, zoo is zjjn naam, na
een zeer aanzienlijke som te hebben verduisterd, zich uit de
voeten maakte. Thans wordt uit Coraons van 8 dezer berigt,
dut Beknor door do Oostenrjjksclio politie is aangehouden op
het oogenbhk dnt hy. uit .Ifalio komende, overdo Oosten-
rijkscbo grenzen wilde trokken. Nog 38,000 Irancs werdon
by hem gevonden. /A
Het proces van den jjeruchlor. graaflloropesch, die
-zonder, eenige aanleiding 'Of^klanrlichten dag een koopman
in hot golant schoot, heeft oen nieuwe wending genomen
Het hooggoregtshof in Moravie heeft do behandeling der zaak
'op nieuw uitgesteld, voornamelijk dewijl men vooraf wenscht
uit te maken de kwestie, of do dador van het feit voorloopig
op vrije voeten mag ges'eld worden of niet, Hy heeft een
cautie anngebodon van 20,000 dor., terwijl het openbaar
ministorie een bedrag vnn 40 000 flor, vorderde. Sedert 13
Julij is *hjj preventief in verzekerde bewaring gestold, en
waarschijnlijk zullen nog maanden voorbijgaan alvorens het
proces een aanvang noemt.
SCHIEDAM, 12 November 1 8 6 9.
f Do verkiezing voor twee leden vun de kamer van koophan
del en fabrieken alhier, ter vervulling der vncatuic, ontstaan
door het bedanken als zoodanig van do hoeren J. M. van der
Schalk en C. Nolet, die in 1870 hadden moeton aftreden, zal
plaats hebben op Diogsdag den 16 November aanstaande,
van des voorraiddogs ton elf tot des namiddags ton half twee
ure, ten raadhuize alhier.
Even als elk jaar zal in den nacht van Znturdag op
Zondag een ware regen van zoogenaamde vallende sterren
ziglbunr zijn. Over geheel Europa zullen dien nacht waar
nemingen gedaan worden, voornamelijk omtrent do rigting
dier meteoren. 1
Door de Ilollandscho IJzeren Spoorwcg-Mnatschappjj
(lijn Amsterdam-Rotterdam-Helder) zijn gedurende do maand
October 1869, 156,910 reizigers vervoerd; opbrengst
daarvan f 143,034 89®, idem aan goederen f 36,453 68
totaal/T79,488.57°. Sedert primo Jnnuarij wnshetauntal
reizigers 1,603,005 en do opbrengst van reiziget s en goederen
1,805,625.64.
Het verslag nopens den staat der lagere scholen in het
koningrijk der Nederlanden over 1867, door den minister
van binnenlandsche zaken namens Z hl. den koning bij do
staien-genernal ingediend, is weder zoer leerzaam voor
ieder die in het onderwerp belang stolt.
Daaruit blijkt, dat in 1867 in ons land bestonden 3G55
scholen, dat is 16 meer dan in het vorig jaar; daarvan
waren 2185 ieorinrigtingen voor gewoon openbuur lager
ondorwys, 399 voor meer uitgebreid lager ondeirigt; er be
stonden 155 gesubsidieerde bijzondere scholen, waarvan 23
voor moer uitgebreid lager onderrigt ter« ijl dat der niet
gesubsidieerde bij v. scholen 916 beliep, zijnde 322 voor ge
woon lager- en 594 voor meer uitgebreid lager onderwijs.
Van deze laatste telden N. en Z.-Bolland te zanten reeds
284 en met de scholen voor gewoon lager onderwijs wel
416, zjjndo voor het grootste dcol geen schohn door particu
lieren met religicuso inzigton opgerigt. Het getal niet gesub
sidieerde scholen voor racer uitgebreid lager onderwijs
verminderde root 17, torwjjl dat der scholen voor gewoon
lager onderwijs met 16 (moest chr. nat.) was vermeerderd.
Een aantal van 10435 personen was bozig de jeugd, elk
op zjjne wyze en naar den verschillenden aard zjjner roeping,
op lo ieiden lot kennis en deugd. Hiervan waren S672
mannen (3185 hoofd-, 3063 hulponderwijzers en 2424
kweekolingen) en 1763 vrouwen (486 hoofd-, 929 bulpon-
dorwijzeressen en 848 kweekelingen).
Het groot getal hulponderwijzers en de nu reeds bestaando
rnoejjelijklield voor velen onn éene betrekking te erlangen,
had ten gevolge dat er in 1867 bij de verschillende scholen
reeds 91 kweekelingen minder waren dan in 1866, en deze
teruggang werd liet meest opgemerkt bij de bijzondere niet
gesubsidieerde scholen; daar toch bestond eone vermin
dering van 49 tegen 37 bij do openbare scholen.
liet schoolbezoek was in 1867 iets gunstiger dan in 1866,
nomeljjk bjjna '/j pCt. voor, do jongens, h tgeen, in ver
houding tot do vermeerdering der bevolking, dus geen voor
uitgang teokent; bij de meisjes was het meer dan 1 pCt. voor
uitgegaan. De openbare scholen zijn bezocht geworden door
162,368 jongens en 131,153 meisjes, gemiddeld over het
laatste kwartaal; over het gansclte jaaFbeliep het gemiddeld
175,477 jongens en 140 463 meisjes of te zamen 315,940
scholieren, hetgeen nog geen 10de deel van do bevolking des
rjjks uitmaakt. Aangezien nu een 6de der bevolking in de
schooljaren valt, bljjkt hot, dat hal bestaan van oen School
verbond in Nederland geen onzin is; wanneer op 100 ingeze
tenen nog altoos" 6 kindoren komen, die tiiet onderwezen
worden, hetzü ze (o vroeg de sebool verlieten, lietzy ze nog
niot ter schoo' zyn gebrogi, dan is bet ligt na te gaan, hoe-
velen schade ly den aan de ziel.
Uit Vlnardtngen wordt ons gemold, dat bij de jl.
Woensdag plaats gehad hebbende verkiezing van een lid van
don gemeenteraad aldaar, Ier vervulling der vacature, ont
staan door hot overlyden van don heer A. van Linden van
den HcuvoII, zyn ingeleverd 158 stembiljetten, waarvan 5
vnn onwaarde. Do heer J.Gi vnn Linden ran dettóSatvoil
vereenigdo daarvan 91 stemmen op zich, tirvijl Scheer
je-
5 .7
L. P, van der Drift 46 stemmen bek wam; Vqodateeraigej
noemde verkozen is.
Gisteren, voordon middag, bad een koetsier, dio odn
met twee paarden bespannen koets bestuurde, waarmede bjj h
een bruidspaar ging afhalen, het ongeval, dat op het Oude
Delft, te Delft, in <ln_nabyhoid.vanJiet Begijnhof,jeejfzijher j]
rosinanten uit het gareel en in hot wat co" geraakte. Na heel
wat tobbens mogt men er eindelijk in stagen, daarin kracht-
dadig bijgestaan door een heer, aldaar woonachtig, ojm bet
vun koude bibberonda dier achter oen schuit vust te binden,
waarmede bet toon verder naar buiten word geboegsoord bn
daar op hot drooge gehaald.
Naar wjj vernemen kan de openbaarmaking van bot
programma der onthullingsplegtigheid weldra worden'tege
moet gezien. Intusschen bevestigt hot zich dat aan die plcgtig-
heid, zooveel de ongunst van het jaargetijde dit slechts zal
toelaten, ongemecnen luistor zal worden bygezot. Nietten
onregte alzoo is de belangstelling algemcon. Do rqsidentio
ontvangt nu reeds dagelijks vreemde Jbezoekers dja getuigen
ft'
van do feesten willen zyn.
Gister avond heeft alhier een vergadering van wegqjde
hoofdcommissie tr t hoeren commissarissen van orde plaats
gehad, en zijn deze op nienw geconstitueerd.
Dingsdag aanstaande zal de hoofdcommissie voor^hefc
monument ten paleize van den Prins, voorzitter, eon.ver-
gadering houden. -a? t
Als bijzonderheden aangaande den optogt op,17 dezen
te *s Gravenhage te houden, ^erneemt men nog dat daarby
verschillende vakken, smodorij, timmervak, vissehery onz.
zullen vertegenwoordigd worden. Eenige fraay e triomfwagens
met allegorische groepen, maagden in de nutionale kleuren
gekleed enz. zull°'i daaraan deelnemen. Ook meldt men dut
do oude Sebevenit'ger, die don aouvcrcinen vorst by zyn aan
komst te Scheveningon van do pink met zjjn wagen afhaalde,
in een afzonderlijk rijtuig zal aanwezig zyn. In het geheel
belooft de optogt, dio door een bekend wetenschappelijk man
schijnt georganiseerd te zyn, aan do verwachting te beant
woorden.
Gisteren namiddag, ten ongeveer 3 ure, ontdekte do
heer L. de Jager, lid van het plaatselijk bestuur der Noord
en Zuidhollandsche reddingmaatsohappy, met het gewapend
oog, op een afstand van naar gissing y, uurs ia zee eon roei-,
boot, waarin zich mensobcn bevonden, die den wal al roeyendo
trachtten te bereiken.
Terstond word do reddingsboot gereed gemaakt en op,
het strand gebragt; bemand met negen wakkere zeelieden,
stak zy in zee en begaf zich ondanks do lelie branding, naar
de boot. Na verloop van ruim een uur had de reddingsboot
het geluk de schipbreukelingen, drie in getul, behouden aan
wal te brengen. 'r!
Die drie mannen haddon do geheelo equipage uitgemaakt
van het Engolsche Bchoonersdiip Ilopowell, dat met een lading
gebroken glas van Londen naar Dordrecht was bestemd en
gisteren middag ten 12 ure, ten gevolge van een bolangrijk
lek gezonken was. De kapitein George Pearson, dio tevens
eigenaar van het vaartuig is, had met zijn twee lotgenootcn
naauwolijks den tijd gehad zieh in de sloep te'redden. De
Engoltclten, die opgetogen waren over het manmoedig gedrag
der Scheveningsclie bootsgezellen, verklaarden dat zy, naast
God, aan hen hun levensbehoud te danken hadden. Een
Amsterdamsen heer, die zieh onder de menigte toeschouwers
op het strand bevond, was dan ook zoodanig getroffen door
de onverschrokkenheid en hot beleid van do boroanning dor
roddingsboot, dat by hun een belooning van 50 ter hand
stelde. 4
De meeste lof komt ook toe aan de lodon der plaatselijke
commissie, de becren A. Pronk, C. Mans, P, de Niot on
L. de Jager, die de bootslieden vddr bun in zee steken, met
bunnen goeden raad hadden bijgestaan.
De geachte burgemeester jhr. mr. F. G. A.GeversDeynoot,
voorzitter van het plaaiselyk bestuur dor redding-muat-
schappjj, was in allerjjl uit do stad naar Scheveningeo ge
komen, en bezocht, evenals de Britscho cohsulaire agent de
heer A, E. Maas, do vreemdelingen in het door de gemeente
tot voorloopigé* verpleging van schipbreukelingen bestemde
lokaal, waar ban de noodige geneeskundige verpleging door
den geneesheer J. Spillo werd verstrekt.
Uit Assen wordt gemeld, dat de procureur-generaal
by het provinciaal geregtshof van Drenthe heeft te kennen
gegeven, dat do heer mr. 51. Oldonhuis Gratama die naar
het buitenland was gegaan om zich te onttrekken aan do uit
voering by ljjfsdwang van een vonnis der arrondissementa
reglbank aldaar, waarbjj dé'door hem ingobragte vcrschooningi
om getuigenis te geven betrekkelijk betgeen h jj nan oen cliënt
had geadviseerd, is afgewezen kan terugkomen en het
bedoeld vonnis, zoolang het hof op het ingebragt appèt niot
zou hebben beschikt, niet bjj voorraad zon worden ten uit
voer gelegd. Bedoelde advokaat zal mitsdien spoedig
weder te hais komen. 1
Na afloop van do Allerheiligen markt te Mcppel, in da
vorige week, keerde con gezelschap jongelieden, uit de ge
meente Ruinon, vnn daar huiswaarts. Bjj de herborg „do
Rttinerdyk" ontstond tusschen hen een twist, die zoo hoog
liep, dnt een van hen het slagtoffer er van is geworden. Da
bewoners der herberg, die zich op bet hooren van een schot
v
