v:'è
iK
mm
algeméeOverzict^^
jvst"3£4f;
Woe nsdaig ft 1> e;c em b e jr.;
i;:'K (jjmvi s g c v i ng.T"
fe--sa.il
BINiElLAMDSGHE BERIGTEi.
m
i
ra.- A.v\V. ilrtDEU.
M A A S.
:,c;y. ly V: :r" a. maas.
Wèdcr-lëed dé gèmcëntë Schiedam, leed hét vaderland
een diep lfe£fe hd v e r li e s; dr. A. Maas is overleden.
Uezelnatste" \vuordeu beva tten voor allen, die iiciu van
nablj'gëUéud'lièbben, de bevesUging van de eerste; of
liever die eerste'zijn hunne getuigenis. Ware hij reeds
in zijne jongelingsjaren gestorven, ook dan zou zijn dood
zeer betreurd zijn, als die van een der uitnemendste
•kweekelingen van dé Leidsche hoogeschool, vanevvien
Nederland; veel nriogt vervvuehten vvaüt "reeds kort na;
zijiie komst aldaar ontsTpnd oudQr zijiie niédesludenleti
héhsints 'dien' tijcl hestemligd, gebruik; dat zoo dikwijls
van .M ans gesproken vyerd aan zijrién haam het bekende
epitbeton werd toegevoegd, dot inongckunsteldcn (stu-
dentielfpzen^v'ormdehuldeaanbuitcngewonebekw'aani-
heiduitdrukt.V; .1J
-Wan nature bedeeld met een hélder verstand, een slcrk
en vaardig geheugen, begeerte haar kennis, levendige
geaardheid en oth'ermoeiden ijyer, had hij tevens het
voorregt ouders teibezitten,:dié,beseften welke pligtcn
lnin die gavéiitpplegden, en daarbij in staat waren die
pligtcn te vervullcri. Zoodra hq er de vereischlen toe
bezat werd zijne opleiding voor de universiteit toever
trouwd aan dr. P. de Ra adt te AWr/fej, HViéhs uit
muntend jhstiluiil den lof der deskundigen algemeen
wegdroeg én, gelijk hi ècn aantal anderejongelingen, zoo
ook in A. Maasbewé'zen heeft dien lof reglmatig te ver
dienen Was d e Ra a d t toregt ingenomen met zulk een.
leerling; die leerling was niet minder erkentelijk jegens
den leermeester en opvoeder.. Zoo dikwijls hij er later
de gelegenheideenigzins toc vinden kou, ging hij bij
herinneringsfeesten dé, blijken zijner hoogachting hem
persoonlijk toebrengen. r
.;_.Op.. zeveniienjarigen leeftijd student geworden deed
zijn levendig en levenslustig karakter, gevoegd bij zijue
jeugd en zijne hekwaamhëid boven die van de mceslen
der te gelijk methemVangëkomeheh', dé vreés Ontstaan,
dat de ongekéndë;vrijhéid..v'amhet studentenleven hem
van den goéden weg.zou afleiden; maar zijn deugdelijke
injbórsi,. geschraagd ïpör'vadehl^k'c'vérmaning cn'leiding
vah öudefê 'eh ^tréüwé vriendentoonde dat die vrees
ongegrond was cn maakte hem bestand légen dén
sirchenzang der vérleidingr Met hart en ziel wijdde hij
zich aan jic; wetchschap'j niét'alshen kluizenaar in zijn
jcèl zicli opsluitend, maarj'oyeral cn tcii allén tijde zich
;een \vaar; lid bètopnehdë yah dcn jwctehschappclijken
\ficndcakring; ,jRraéieado.ei O^hctando", waaraan hij
bijzonder gehecht was .en vele hoogst nuttige en aan-
"gename'üren dankte;; 'M a a s was een echt student/zoo
ais een onbevangen en mild oordeel zich dien liefst voor
stelt; en van daar, dat hij zichverheugen mogt in de;
bijzondere:achting en - vriendschap èn van zijne mede
studenten, voo'rnamélijk dié; met hem .dezelfde weten-,
«nlin mi (int, o n fp n H p n' inWiirr 'do-dinholofirnren in die.
f 'rKort; »a zijnebeyorRèring* lot cpndidaat brak hier te-
-lande.'de/Ciioléra :Asiatica u'it.' Vbijtij;,vporde 'tauk
Ayaara'an hijzich w.enschte te .wjjdeii, aarzelde jhiij geen
,'Opgenblik het -zoo aangename studente,nle.ven. te Aier-j
wisséléh'^oor eéh-Vërblijf'ih het Gasthuis {v JloUcrdamy,
ten eindede vreesselijkè eri algemeen gevreesde ziekte
te leeren kennen en te hèlpen,bestrijden en verdrijven
eh nog in den laatsten tijd; van zijn leven sprak iiij met
warme erkentelijkheid vanihet groote nut, door datver-'1
bekwame vrienden,1 hém aangebragt'.O o ka anzij ne 'ge
boortestad, insgelijks door die ziekte geteisterd, wijdde
hij toen reeds, met den moésten ijver en belangeloos
heid, zijne krachten van ligchaam en geest.
Zijne studiën te Leiden hervat hebbende werd hij, den
23 :Junij 1834, met den grootsten lof tot medicina
doctor bevorderd, na openlijke verdediging zijner door
wrochte dissertatie: „Dératiohe therapeutica Bocr-
h a yd i cum recentioriim comparata"(over Bo erh ave's,
geneeswijze, vergeleken met die van latere genpeskun-
digen). Tot het schrijven daarvan was hij, naar zijn eigen
getuigenis,in de voorrede, gekomen doordien hij in
Bocrhaa ve bij uitnemendheid den man had gezien
van dé levendigste zucht'naar de kennis van het wark;
aan wien liij daardoor, van den eersten tijd af, dat hij
hem had. leërcn kennén, innig gehecht was geworden;
ién', naar wiens voorbeeld hij derhalve besloten liad zich
te trachten Ie vórmen'.
En ziedaar tevens de beweegkracht én de sleutel der
kennis van het leven en streven van onzen helaasont
slapen stadgenoot. :,y' v..;
Aan dat besluit 'is,diij getrouw geweest. Reeds in
zijne genoemde dissertatie gaf hij er de blijken van.
Tot aan 'het eintlcjzijns levens toe is hij er getrouw
aan ^gebléven.. Zijn dagelijksehzijti onafgebroken
Ayerk',>yas. streven naar de kennis van het waue niet
jin één opzigt slechtsniet in de wetenschap alleen, die
;tpt^jn.^e^pe|> bdipjor^e, niatétigApe vakken, yyaameide
zijn vèeioipvalteTndë 'géest zicii onvërp^ bezig hiëld„
inzonderheid ook de geschiedenis (waarvan eenige zijner
geschriften'én zijn didmaatschap van de Ned. Maat-
scliappij tpt Bevordering der Geneeskunst getuigen), en
de godsdienstleer.Dr. A. M a a s. was, indeoorspron-
kelijkc beleèkénis van 'het'.-wóórd; wijsgeer: begcerig
naar wijsheid, en dus naar kennis, maar tevens naar de
betrachting van liet Ware.; 't Was zijn voortdurende
ijverige toeleg zijné kennis 'uit té breiden en te volmaken
en de, resultaten zijner wetenschap te verwerken tot
factoren van individueel cn maatschappelijk heil; en
talrijke vruchten heeft hij daarvan mogen en zien in-
oogstcn. -
Hij vestigde zich te dezer stede als practiserend ge
neesheer en beoefende dé praktijk ruim 34 jaar. Spoedig,
in 1835, Wérd hij lid van hét gezelschap Physica en bleef
dat tot aan zijnen dood. Van 1837 tot 1858 was hij lid
van de plaatselijke schoolcommissie, sedert 1841 curator
der Latijnsche' school; van 1842 tot 1866 lid van de
plaatselijke geneeskundigeiCommissie; sinds 1843 lid
der maatschappij van Nederlandsche Letterkunde 'te
Leiden; van 1851, met een/ korte tusschenpoos na ge
nomen ontslag, lid Va nd t g ëm e e u t e r o a di'I iï.1858 werd
hij benoemd tot lid derproviiicialecommissie^van genees-
besturen van Rotterdam en Schieddm iii daden géëérd.
Van deerkentelijkheid zijtier patienteri getuigdën;'tèn
allen tijde hunne hoogachting, hunne.smart toenlujdoor
'eigen ziekte gedrongen werd vamzijp,praktijk afstand te
doén;1 en' de vde. én daarónder prachtige beyyijzen,'.die
zrjrie' wouiiig versierden. Op den vijf cn 'twintigsten
verjaardag zijner promotie bragten zijné inede-genëcs- 1
kundigen te dezer stede hem eene uitgelezens hulde:' Bij
de viering van het vijf en twintigjarig beslaan'dér rëeds
genoemde sociëteit toonde haar bestuur hpevcel zij zich
aan hem yerpligt rekende in een siprlijk geschenk. Toen
hij als lid van den gemeenteraad was afgetreden, wérden
zijne diensten, aan de gemeente bewezen, erkend in een
keurig cn kostbaar kunststuk van zilver. lm liet kort,.;
"Dr. A". Maas was cn werd algemeen erkend als'een
door kunde cn daden uitstekend medeburger, een voor
treffelijk mensch.
Zullen we nu hier nog bijzonderheden bijvoegen van
de trouw zijner vriendschap? van de warmte zijner
liefde voor zijn gezin en verwanten?!van de zielskracht,
woarmeè hij dc rompen droeg, die in ruime mate ook;
zijn deel waren? van zijn geduld cn onderwerping bij
liet vreesselijk lijden) dat héiir gedürendè zijn laatste
levensjaar folterde en dubbel zwaar op' hem 'dlulité,"
omdat liét hem, den ijverige bij uitnénaëndhëiddé
ligcLiaamskracht tot werken benam? Neen) zij belioóren
niet lot het openbaar, zij behooren tot, liet privaat;
leven, waarin het alleen den ingewijden in liet huisselijk
verkeer en den vriendenkring toekomt den blik te slaan. -
Slechts dit mogen we zeggen: Maas was öok, in over^>
censtemming met zijn'hoofdbeginsel,' in dedióogstè mate
ppregt; hij vertoonde zich buiten zijn liüis zoö olS hij'wó&
Daaruit valt niet raöcijelijk af te leidén \Vié hij in huls en'
voo.r, zijne talrijke ..vrienden geweest is.
■i
kundig onderzoek entoevoof'zigt. Hij was lid van liét
genootschap: avisuniiafdrlior" te Hoorn, van het pror
vinciaal Ulrcchtschgen'oótschap van kunsten en weten
schappen en van het Butaafsch genootschap der.próefon-
dervindelijkë wijsbegeerte lét Ro/terdam oprigter en lid
vande alhiergevestigde ofdeëling derNederlandsché
Maatschappij tot bevordering der geneeskunst, waarvan
hij eenigen tijd één der hoofdbestuurders wasmede-
oprigtcr, lid van bestuur cn'correspondent der inrigting
voor hef dppfstprnmën-pnderwijs te Rotterdammeer-J
molen lid van het bësiuur van liet Schiedamsch departe
ment- der maatschappij i- tol Nnt van. 't Algemeen; hiedè-
oprigter van eenei voor'nnmclijk ook door hem, nog
krachtig bloeijende1 sociëteit .ter gences-.eri heelkundige
verzorging te dézer plaatse; rnede-oprigter en bestuurder
van do spijskokcrij voor behoeftigen onder de Protes
tanten', enz
II
-f!
In'schier al' dié betrekkingen was hij m^t de .meeste
belDiigslélling, bekwaamheid, ijver en naauwgézetheid
onyermopid ytófitzaami. Hét schijnbaar kiciiiAQf. geringe
aciilte hij niet bcuedcnt zicli zoodra ,liët, nut kon yoort-
brerfgën.' Nietzelden viol hem de onderscheiding té beurt
vari tot voorzitter of ondèrvoorzittery worden',gekozen
tvan hèt bestuur; de instelling of de.c|Ég^^waafvan
liij lijd >vbs, of'zich.'de; tjiök: te .zien ,op|ffg,®é|^
uitnemepdsté belioorde-tew orden
in '1833, weridén,i«inef:Ycrdienste]
vértrouWtUKèeds
--ordfplaQtselijke
- - - <k
j-VItv;VfJi0'5 $Kljt f#tt$*uriih;vy? Fs
f
ABONNEMENT:',
Abonnomentiprij», '|>sr, Drie M««n<len. f 1.85.
Franco per 'Postdoor hel geheele-Rijk .r". - 2.60,
- ;'i y-.\ f» t
-, BonoEME3ïSTEH ;E!i-Wethouders vas Schiedam,
-:Brengcn Ier keij'n ïsmn^fie IngeiëienènD«t het 2de ?olja«ra'Kohier
▼■ndePlaalaeiijke'USïeel^BólaOinfj ileicr Gemeente, voor de dicnat ran
het jaar 1809,'den ©November. 1809 door den Gemeenteraad vaatgèateld
.en\déa3O^ai»n|0tnölg^dtMèbHIeëreri"<^'de|»üte^d|^tafëirdèier Hrorin-
de coëdgpkeürd^aahdén' Oritrangerder Gemeente ter in*ordering is bit-,
gereikte y.yj/.';"* Ie JV .1 - :1
Wordende toorts een icrlcr aangemaand zijnen aaoalagop de bepaalde7
Iferniijnéh té"TÖldopnJ op dïriffe.Tan vervolging volgens ile Wet.ï j ff
'y £n i§ hiervan afkondiging gcacliied; waar bet'behoort, den 4 Dcc 1880,
VÏ-'ü-ïï - *Z/uruomeostcr en Wethouders vanSchiedam
\y l "~:r P* J.'VAN HUK. VAN MATEN ESSE.
v - Da, Secret ar is, "tr
33?
ADVEBTEN TI E N;
-V'
r-i i
'SciaaE'me non licslimnturuni fore hiimincmv qui
bmniblis'mötjtlife cafcrc1 vidcrelur, qiioniani ii mo non
bene inlbljeplöhi illnm credefcm fnlsamque cjiis effi-1
giem 'li'nlicrcfSiib qua incbgnitii, fbrliiase magnii cl
riitrlfH.,'iJUa bilcro.suspirarrr. Seü si viruni.éognosco,
ptfirirnjs; iisqiie nobilissiniispraedilnrii virlulibus,
vnPInBóranteni quoqnc Viliis, 'a quibus nemo morla-
Jiuin perfeeto imrauiiis eistal, talem amo, aesliino.cl
lauiló. v
v-.y,:; Diss. inmig. Liujcl. Bat. 1834.
■A'.'AW'!'r.i'-.SW
i\:a
Prij» tan t !tot 10 gewone regel# f 1.00 iedere rrgel wéér 0.10.
Voor den werkenden stand en toorweldadigheid, de feclfl tan den prys.
■>-w,svr...p
Ife KAMER DER STATEN G ENE KAAL.';!
In ons vorig nummer hebben w(j reeds per lelégraaf mede-,
gedeeld, dat in do zitting van jt. Zaturdag; hoofdstak I V;
(Justitie) met 42 togen 27atémmea aangenomen is. In do
zitting van gisteren ï\jn de nlgemeene discussien over da
begrooting der al'deelingon eerediensten aangevangen. Do,
meeste sprekers waren nóg niet overtuigd, dat afzonderlijke,
administration voor als nog.kunneii; gemist worden,maar,
drongen toch aan op de voortgaande losmaking daary'qnjypp;
alle hindernissen. - ',.r
T ai'ci
-f B(
SCHIEDAM, 7 December 1869.
Dc gemeenteraad alhier zal Donderdag, den 9 dezer, des,
namiddags ten half twee ure, eone open^pre vergadering
hóuden do alsdan ter -behandeling aan de orde gestelde;
onderwerpen zijnIngekomen stukkenDeliberatie over;
Een voorsteT van burgemeester en wethouders in verband
roet de plaats gehad hebbende aanbesteding van het, ophelen,
van asch én vuilnis en hel diepwerk,der havens euz.; den:
staat voor het maximum van onderstand voor 18.70,; af-én
ovérsehryvingen op .en toevoeging aan ;de gemeento-
begrooting voor 1869. Herstemming over het voorsta}
tot-aanvulling der. aanbeveling, voor de benoeming van één
lid der plaatselijke schoolcommissie., Benoeming van
een lid voorode commissie van toezigl-.op. het jmiddelbaor,
onderwjjs. Idem voor de commissie van bet burgerlijk
armbestuur. De rekening der gasfabriek over: l868. -De
rekening der bank' van leening 'over 1868.-..En verdete
voorstellen en mëdedeelihgen. - V
tiisteren, morgen had alhierdo plegtigo begrafenis
?v;
t j 1 l 1 l - .1 I.-. AMfl nv AAtlni*inA 11 Vt
plaats-van hat stoffelijk oversehot van den heer dr. A. Maas.
achter wiens lijkkoets tal yan vrienden en,vereer,ders zich
bad geschaard; iom:> den ;.waardigen overledene de laatste eer
te bewijzen; - -•
Aan de geopende groeve sprak de heer rnr, KA. Boort map
'de volgende woorden
Op nieuw betreuren we een groot verlies, D.at getuigt de
algferoeene deoinetflingdat getuigt uwe tegenwoordigheid'te;
'dezer ptaatso. v..jf
««'En wie dénkt hier', niet aan. dat helder hoofd,, dat yeolr
omvattend, verstand; dre onvertnoeido voortvarendheid);die
den ho'oggeachtcn man kenmerkten, wienp lijk wjj ten grayó
bragien - Wjeri'slaat hjji niet voor; den geest, diq. hoogst
bekwamó eh^zorgvuldige geneesheer, dio ten allen.tydo zoo
wol den minvermogenden, alsdan meer gegoeden, yolvaardig
ten diénste was? Wie herinnert zich niet dé;ialryké hetrêk-
kingen, door hem mot bekwontnhéid, ijvor cn naanwgozet-
heid vemild Wie-is njat gedachtig aan zyn.veeljarig.lid-
den ^gemeenteraad en zync vcelvuldigo
'dié^feai|da|dio:.betrekking: en in andere aqn de gemeente
'A::i
