A°.' 1870.
Wo
Afc2368.
e n sdag
umj
Verschijnt dagelijksuitgezonderd Dingsdag.
BUITEHLAMDSCHE BERI6TEH.
B1NNENLANDSGHE BERIGTEN.
U>
j obderzoek wordt"ingeatelcj," - 7.,* t
Vs;,,
Cl
.("i'
CO UI A IT.
C'"V# -
A. B O N NE MEKT:
i AbonnemtnUpriji, per #n« Humden
Franco for Post, door het geheele Kijk
f 1.85,
2 60.
(BrieVeit'Franco.)
ADYÏBIEMIIEKi
Prij«: ran 1 tot* 10 gewone regela f 1 00iedere r-gel meer f 0.10#
Voor den werkenden Blind en voor weldadigheid, de Lelft van den prljf#
In het ecbtscbeidings-proces tegen lady Mordnunt is
door bet Court of Divorce te Londen beslist dat genoom de
dame -niet' kon gedagvaard worden om te antivoordon op de
beweringen in .de --aanklagf-varr -boren -echtgeiJooV'J&ord'
Pensaürc, de voorzitter van hel hof en de regier Keating
hadden betoogd dat, Suolang Indy Mordunnt krankzinnig
•was, zjj niet kan worden godagvaard. De oppeirogter Kelly
was daarentegen van oordeel dat, hoe pijnlyk bet mngt zijn
voor een vrouw, die zwak van geestvermogens was, om ge-
dngva'ard te worden om zich te verantwooiden op een aun-
klagt -wegens echtbreuk, de vraag deze was of dat zwaarder
mogt wegen dan de grief den echtgenoot aangedaan.
Guillaume Bayon, de man die den heer Alexandre
LubaoBki in een spoorwegrijtuig heeft vermoord, ia te
Valence em'thoofd.
Tot op het laatste oogenblik heeft de tnisdadiger de grootste
ongevoeligheid aan den dag gelegd. Op weg naar 't schavot
sprak bij de menigte toe met de woorden„Komt er naar
ky ken bet behoeft'je niets te kosten."
Jl. Donderdag werden te Parjjseenige vaten petroleum
op een wagen vervoerd. In een der vaten bevond zich echter
eenc opening, zoodat de vloeistof er uit liep, hetgeen een
dunne streep op de straat veroorzaakte. Toen de koetsier
dit merkte, nam hy de vaten van zy n wagen en zette ze voor-
loopig op het trottoir. Een der voorbijgangers, aan den oor
sprong der streep gekomen, vond het een geschikte gelegen
heid om, zooals hy zeide, een vuurwerk ie vertoonen, waarop
hy de petroleum vlam deed vatten. Oogenblikkeljjk ontstond
nu een slang van vlammen, die spoedig de vaten petroleum
omringde. Met een vreesselyken knal sprongen deze dan ook
weldra uiteen de vloeistof liep over de straal, en een ont
zaglijke vuurkolom verhief zich boven de hoogste huizen,
zoodat er gevaar bestond voor oen ernstigen brand. Door
spoedig aangebragtö hulp is men de vlammen meester go-
worden, echter niet dan nadat de glasruiten van de omlig
gende huizen gesprongen en de gevels geschroeid waren, i
Onder de nalatenschap van den onlangs gestorven
vorst Demidoff bevindt zich de degen van Frans I, die deze
by zjjn gevangenneming by Pavia moest afgeven. Deze degen
heeft by'zonder veel reizen gemaakt, tot hy eindelijk by
testamentaire beschikking van zijn laatsten bezitter in het
museum der vorsteo in het Louvre teregt kwam. Karei V
bragt hem naar Madrid, waar Napoleon 1 hem buit maakte
en aan zyn broeder Jéróme ten geschenke gaf. Dezo meende
een nuttig werk te verrigten, door hem aan zyn dochtor,
prinses Halhilde,als bruidschat mode te geven, en zoo kwam
by in handen van haar gemaal, vorst Demidoff, die tot zyn
einde in de beste eendrogt met hem leefde, beter dan met
zijn vrouw. Bij zyn dood vermaakte hy hem aan Frankryk.
De Eappel maakt bij dit verhaal de volgende opmerking
„Hetgeen mij by de biographic van dezen degen opvalt, is,
dat onder allen, die hem sedert zyn eersten bezitter hebben
gehad, niet één is die aan Frankryk heeft gedacht, en dat
dus de eenige Franschman een Russische prins is geweest."
Een gierigaard zooals Molière, in zyn klassiek tooneel-
werk, zich zelfs niet heeft voorgesteld, is onlangs te Pesth
gestorven. De in de gansche stad voor millionairgebouden
wordende, doch tevens als voorbeeld van gierigheid bekende
Fausenbergei-, bereikte een hoogen ouderdom; zyn woning
bestond uit een"zeer naauw kamertje en keuken, terwijl hy
alle meublement voor zoo overbodig hield, dut hij behalve
een ellendige tafel en stoel, niets bezat Zyn bed bestoi ,d uit
louter vodden, zonder kussen en het dek des woekeraars was
zyn jas. Een kleine kagchel stond by het bed, doch werd
slechts eenigzins gestookt om zich het lioofd wat te verwar
men. Een soort barrikade van planken omgaf het beden een
dcrgelyk beschot verdeelde do geringe ruimte in keuken en
katoer. Daar Pausenborger, die als cynisch pbilosoof, het
reinigen des ligchaams voor overbodig hield, en zich dik wijl3
ïn jïïeni,'niet wiesch zoo werd ook sedert dertig jaren zyn
woning'hlet uitgeveegd, gelucht of op andero wijze gezuiverd
hy gin0'd goedkoope gaarkeukens eten, dut wil zeggenli«t
zich daiV gowoonly k een portie van het goedkoopste voedsel
geven, waarvan hy de helft als teerkost voor den volgenden
dag in een blikken bus naar hnis meenam. Deze blikken bus
maakt dus ook nog een deel zyr.er nalatenschap uit. Hoeveel
geld en geldswaarde de gierigaard eigenlijk nalaat, zal de
geregtelyke inventarisatie uitmakeD, die echter de grootste
voorzigtigheid in acht neemt, daar Pausenberger zyn ver
mogen in muurgaten, plankennaden en verborgen boeken
verstak. Voorloopig werden in de lompen van z'yn bed
80,000 ilorynen aan coupnns van verschillende effecten ge
vonden, Daar Pausenberger ook te Weenen een klein vor*
blyf er op nahield werd ook daar een huiszoeking gedaan,
en,in zyn kamertje dat in tweeën afgedeeld was, om het
gemakkelijker te kunnen verwarmen iu een kagcbelpyp
dik met stof bedekt, eenige pakketten obligation gevonden
ter waarde van ongeveer 54,000 florijnen, allen zonder
coupons.' Het gansche meublement mat toebebooren werd
°p SU. geschat. 'Men vermoedt dat lilj ook nog vble^h-
roerende goedoren heeft bezeten, waarnaar eveneens' een
Weener dagbladen bevatten het volgende vry roma
neske verhaalDo vuurwerkerjaan den hofechouwburg, Au
gust Reisioger, is het offer geworden van een Amerikaansch
duel. In den nacht van Zaturdag op Zondag heeft hy zich
doorschoten en een brief aaeRKoe khmeraden geeft de vol
gende verklaring vanakzèöjÉOTOO'fdï----,^
ên"IuijêrTant")ieet-liejer van'"do MSTbezer-orde
en ik raakten by zekere gelegenheid in strjj 1, Hy daagde
my uit op pistolen en ik nam het duel aan. Maar toen ik
den volgenden d,ig met mijne wapens by hem kwam, zei do
Multhezer-ridder: „Waarde lïoismgerl Ik kan niet met u
duelleren, gjj zjjt ie jong." Ik werd boo3. Toen lachte by en
zeide: „Luister, wjj bunnen wel op een bjjzondere wyze
duelleren, leder onzer trekt een handschoen aan de linker*
hand, die hij verpligt zal zijn te diagen, tot een van beiden
sterft. Hij, de door den ander op struut zonder handschoen
wordt gezien, snoet zich doudeu," Ik, ongelukkige, trok de
handschoen uit, werd gezien door den luitenanten ik ben
thans verpligt my dood te schieten."
Toen men Reisinger vond, was het leven nog niet geheel
geweken. Hij had nog kracht genoeg, om voor zyne moeder
den inhoud van den >mecgedeelden brief te bevestigen en
noemde thans ook den naam van den man. die hem tot den
dood bad aangezetdien van den luitenant graaf Sarcilly
von Ernes.
Deze bad beproefd Reisingers geliefde het hof te maken
en dit was de oorzaak van hun geschil. Reisingers bloed-
verwanten en zyn meisje, die do beteekenis van den hand
schoen niet kenden, hadden dikwyls beproefd hem dien Ie
doen afleggen. Ten laatste had hij toegegeven, en juist toen
had hem de graaf ontmoet.
b*y
.SCHIEDAM, 7 Juny 1870.
Wij hebben een ioteekeuingbjst ontvangen tot deel
neming aan het plan om: „aan prinses Marie der Neder
landen, by haar voorgenomen huwelyk met den prins ven
Wied, een bijbel aan te bieden als een eebt vaderlandsch
blijk van hulde aan do geliefde'dbcritef van een bemind vorst
uit het Huis van Oranje." Deze inteekeninglysten zullen, als
zij by den heer M. L Seybel, secretaris van bet comité te
VVcstkerke op Tlio'en bezorgd worden, in een album worden
zaamgebonden. Gewone bydragen 10 ets.buitengewone
worden ook aangenomen.
De minister van binnen), zaken beeft zijn memorie
van antwoord ingezonden op liet verslag der tweede kamer
over het wets ontwerptot regelingder banken van leeningen.
De minister doet het nut dier instellingen nader uitkomen.
Als be wys dat op verre na niet altoos een minder doeltreffend
en afkeurenswaardig gebruik van het geleende geld wordt
gemaakt, voert de minister uan dat in 1867 in al de banken
te zamen slechts 73,282 panden zyn verkocht, terwy 1 't getal
beleende panden niet minder dan 3,027,766 beliep. En
daarbij moet men, om niet eenzydig te oordeelen, den huur
prijs van het geld niet alleen beschouwen percentsgewijze
over, een geheel jaar, maar ook in evenredigheid tot de dien
sten die dat geld aan den huurder bewjjst.
De regering verdedigt overigens het stelsel waarop het
wetsontwerp rust. VrybeidHls doel, maar onder bepalingen,
die kunnen strekken tot bet weren van bedrog en oneerlijk
heid, ten einde niet te plotseling en zonder eenige voorbe
reiding te komen aan een toestand, in welken de regeling
der zaak in al haar by zonderheden uan de goedkeuring des
koninga is onderworpon, tot zulk een, in welken, door ophef
fing van alle toezigt van het openbaar gezag, een geheel
onbeperkte vrjjheiil van bandeien zou ontstaan met opzigt
tot een onderwerp dat uit zyn aard tot zeer retkeerde bun-
delingen kan leiden. (!-
Aun den anderen kant eebter kan de regering, naast die
waarborgen, de voorgestelde proef om het opriglen van ban
ken van leening een voorwerp van particuliere speculatie of
industrie te doen zyn, niet als te gewaagd beschouwen.
De vraag omtrent de aanstelling van zoogenaamde inbren
gers moet aan de bestuurder^der banken zelf worden over
gelaten. Dat kan met te meer gei natheid geschieden, daar
het aanvoeren van inbrengers niet uitsluit de toepassing van
art. 5, dat in de rente alles is begrApen, wat van don pand
gever mag worden gevorderd, ingehouden of aangenomen,
onder wolkon naam of vooru endsel ook. t
De Qoudsche Courant zegt ip een zjjner „Nalezingen
op het verslag van den toestand der gemeente Gouda" o. a.
het volgende, dat ook op andere gemeenten in ons vaderland
van toepassing is:
Van de 564 overledenen in 1860»waren er 230,of rnim
40 pCt. beneden het jaar; een treurig cjjfer voorzeker, een
cyfer, dat wyst op gebrek aan bet meest h&pdige,op onkunde,
op achteloosheid230 der geborenen bereikten den ouder
dom niet van één jaar, zy. kwijnden eenige dagen,eenige
weken en stierven, niet zelden "omdat dS moeders geen ge
schikt voedsel voor baar kinderen hadden zy stierven, door
'hun dood protesterende tegen'een miiatsclmppelyken toe
stand, die da .moeder buiten,de gelegenheid stelt om, hetzij
wegens behoefte,- hctzy.wegena onkunde, hetzij wegens beide
(ooreaken, baar kind groot te brengen. -i
v
H. "(.(f'
Krachtig voedsel behoeft de zogende vrouw om aan haar
moederpligt te kunnen voldoen','kan de arbeider, kaude
handwerksman dit zyn vrouw verschaffen?
In het verslag van de kamer van koophandel worden de
loonen vermeld, en die opgaven zullen zeker niet te laag zyn.
Voor oen pypmaker is het loon van:/3.50 tot ƒ7; hoeveel
weken worden er bovendien verzuimd?
Het arbeidsloon der mannen in pottcofabrieken is van ƒ7
tot 12,de garenspinners verdienen gemiddeld 6 per weeje,'
in de zeepziedurij verdienden de knechts bet brood; in dë
airoopiabriek was het weekloon van 5 tot 8. lleeft oen
meer noodig dun die cjjfers, om overtuigd' te zyn dat da
werkman niet voldoende kan voorzien in de behoeften eener
zogende moeder? En tracht de vrouw de verdionsten van.
het gezin te vermeerderen, zy kan dit slechts doen ten koste
van haar kind, dat gedarende dien tjjd haar moederljjke-
zorgea moet missen.
Maar ook onkunde is een oorzaak van dit treurige
sterlte cijfer. Hoe weinig weet de jeugdige moeder wat haar
zuigeling behoeft; zonder eenige kennis van de gezondheids
leer, zonder eenig begrip van de eischen door de natuur aan
haar gesteld, is de moeder geroepen tot hot grootbrengen van
huar kind. t
Zy tracht haar verpligtingen te vervullen, zy wint raad in,,
veeltyds by onbevoegden, oven onkundig als de vraagster,,
maar misschien meer bevooroordeeld, en die raad wordt ge
volgd, niet zelden tot groot nadeel van bet kind. N
Wanneer zal het meisje gelegenheid krygen om zich te
bekwameo tot het vervuilen der pligten, waartoe zy eenmaht -
zal geroepen worden
Kostbare inrigtingen vorrjjzen allerwogen om den jongen
in de gelegenheid te stellen do bekwaamheden te verkrijgen,,
die hem voor zyn volgend leven noodig zijnhoogere burger
scholen, burger dag- en avondscholen zyn door de wet in
het leven geroepen, worden door de wet geregeld; wat heeft
de wet gedaan voor het onder wys der meisjes? Een meisje-
behoeft zooveel niet te weten, zegt de domme menigte, en de
wetgever heeft het oordeel dier menigte bevestigd. Een
meisje behoeft zooveelmiet te weten; erbarmeljjke stelling.
Zeide roen bet meisje behoeft niet alles te loeren wat de-
jongen leert, men zou daarmede vrede kunnen hebben, maar
zy moet andere zaken leeren dan de jongen. Geef het meisje
gelegenheid zich voor tc bereiden om al4 echtgenoot en
moeder aan haar verpligtingen te beantwoorden en in weer
wil der geringe loonen, in weerwil van geleden gebrek en
onvoldane behoeften zal het sterfte-cyfer der kinderen ver
minderen, en de toestand verbeteren, Ook hier moet het
onderwys, geschikt onderwijs, verbetering aanbrengen.
-Als bowjjs dat Woensdrecbt in eene gezonde streek
ligt, wordt gemeld, dat in die gemeente, slechts ruim 2000-
zielen tellende, in 1868 werden gevierd twee gouden brui-
lollen, in 1369 eveneens twee, en dat er in de votige maand.
weder twee voorkwamen, waarby nog een derde zou ge
komen zijn ais van dit laatste paar de man niet eerst zeer
kort geleden gestorven ware.
Een voor de gemeonteflnantien belangryk vonnis is
Vry dag door de nrrondissements-regtbank te Groningen
gewezen.
Eenigen tjjd geleden werd een zekere koopman failliet
verklaard; de man was nog een gedeelte van den hoofdelijke»
omslag schuldig en de gemeente wenschte voor het nog ver
schuldigd bedrag als praeferont schuldeischer te worde»
erkend.
DU werd door den regter-commissaris geweigerd, waarop
de gemeente besloot hare vordering door de regtbunk to doe»
beslissen.
Het openbaar ministerie bad geconcludeerd tot ontzegging
van den eisch der gemeente. De regtbunk daarentegen heeft-
de gemeente in het gelyk gesteld cn hare vordering toege
wezen op grond dat, naar baar oordeel, de gemeentebesturen
bevoegd zyn by wettige belasiingverordeningen, den voor
rang dier belasting te regelen.
De regtbank heeft aangenomen, dat die bevoegdheid ont
leend wordt aan art. 1183 2de alinea van hi-t burgerlijk wet
boek, by wolk artikel, volgens baar, bet bestaan van hetregt -
van voorrang en tevens de bevoegdheid der gemeentebesturen
tot regeling van dat regt, even onvoorwaardelijk als die van
den algemeonen wetgever worden erkend.
Het ware te wenschen dat deze zaak in het hoogste ressort -
worde beslist, daar de belangen dergemeentefinantienhterbjj
in' booge mate betrokken zyn.
Eon landbouwer, niet verre van de stad Sneek woon
achtig, had de gewoonte, gelyk by uilen daar gebruikelijk ie,
wekelyks de weekmarkt aldaar te bézoeken. Hy deed zulks
met een bootje, en sedert jaren was by gewoon, dat zyne
dienstmaagd duarbjj de riemen hanteerde. Dit heeft evenwel
langzamerhand tot zoodanige gemeenschap geleid, dat er een -
huwelyk tnsschen den boer en zyne dienstbode uil geboren' i
ia Na het huwelyk name» beidon als gewoonijjk op markt
dag weer in de boot plaats, maar nu presenteerde do vroegere?
dienstbode, nu buisvrouw, aan haar echtgenoot de riemen,
met, de woorden: „Mjj dunkt, de borden zyn nu verhangen,
ik heb n zoolang geroeid, gjj moest het nu m jj maar eens
doen." jOf,-4e man han.hot'verzoek voldaan heelt watóa wjj
Dlflt. -jr-jj r>
