M 2432.
Ma a nda g 5 ,'S c p I e 111 b c r.
BUITEMLANDSCHEBERICHTEN.
BIHWEHLAWDSCHE BERICHTEH.
JsiNuar aanleiding der advertentie van het Bestuur van
het'Comité te Schiedam, loi hulp aan gekwetste én zieke
krijgslieden in tijd van o(Mog (het roode kruis)., hebben
de ondergeteekenden aan het Bureau van de Schieddm-
r:EEN. BUS GEPLAATST,
tot ontvangst van allé giften, hoe gering ook, dié men
bèréid zal zijn voor dit édele doe! af te zonderenom
der lijdende menschheid te hulp te komen.
Ook andere dan geldelijke bijdragen die met dat doel
in verband staan, zullen met erkentelijkheid worden
aangenomenen geregeld zal van de ontvangsten in dit
Blad melding worden gemaakt.
Schiedam, September 1870.
VAN DIJK COM P.
Tot beden ontvangen. 40.625.
NAPOLEON IS GEVALLEN!
Indrukwekkend is de tijding die op dit oogenblik
geheel Europa doortrilt en een feit behelst waar
van de gevolgen in de eerste oogenblikken niet te bere-
kenen zijn.
Moge dit.'t laatste bedrijf zijn van 't ontzettend treur
spel, dat hoe kort van dagenreeds zoo veel te lang
geduurd heeft
Moge het eerste gevolg van 's Keizers va! zijn dat
aan het bloed vergieten een einde komeÉén drop
pel bloed was reeds' te groot een prijs voor een régime
dat met leugen en bedrog begonnen onder leugen en
bedrog ondergaat; -
Napoleon! uw verantwoording is groot. Wat zult
gij antwoordenwanneer millioenen met u in 't ge
richt zullen treden?
Het is voor sommigen een zegendat zij zoo'n nietig
ding als het geweten" niet kennénzoo'n nietigheid kan
Soms zeer lastig wordem
Vallen wij echter geen ongelukkige hard in de eerste
oogënblikkèn'zijner'vernedering: t
Yerheugen wij-.ons veeleer, dat, hoe dan ook, het
uitzicht is geopend op een verandering van den tegen-1
woordigen onhoudbareh.toestand.
Het individu verdwijnt in den chaos van het algemeen
belang;-— en dat belang isde vrede dat belang is
welvaart, eensgezindheid'en verbroedering onder de
volken; een belang dat sedert twjntig jaren met voeten
getreden is voor een persoonlijkheid vopri.
Doch vertrappen wij dén gevallen leeuw neen
geen Ontheiliging' door één vergelijking die in deze niet
opgaat, en laten wij iieyer elke qualificatiè achter.
- 'Jubelen wij veeleer in het vooruitzicht op den zegen
dien vrede en humaniteitte: lang mèt^voeten ge
schopt— der verbeidende menschheid schenken künnen.
.Het onderstaande telegram bracht ons het gewichtig
Inieuws; -
Bcriyu ,3 September. Koningin Augusta heeft'"de
volgende dépêche ontvangen:
VOOR SÉDAN, 2 September, ten half twee des na-
'mïddatfi.' Ée'n: kapitulotic;- ten gevolge waarvan het ge-
i heele Fransche leger- binnen Sédan is krijgsgevangen
gemaakt, werd zooeven met generaal NVimpfen gesloten,
dié in de plaats van den gekwclsten maarscliaik'Mac
j Mphionhet bevel voerde, i-
W-De Keizer heeft zich slechts aan mij persoonlijk willen
overgevenwijl hij liet kommando niet voerde en alles
aan de Regentschaps-Regeering te Parijs overlaat,
f!'Oyer'de-plaats zijner bestemming zal ik beschikken
f zoodra ik hem zal ontmoet hébben in een rendez-vous,
dat ioo aanstonds zal plaats vinden.
\0,Welk een loop hebben de zaken onder, Gods leiding
genomen 1 -
WILHELM. I
ABONNEMENT;
Aboüncmentiprijaper. Drie Httnden
(■'Franco per Pott, door het geboete Rijk
iji 1 -
f 1.86.
- 2.60.
(Brieven Franco.)
A EVE B T E N T I E Ni
Priji: tan 1 lot JO genone regeli 1.00 i iedere r»gel oieer 0.10.
Voor den werkenden etend en roor weldadigheid, de l.elft ran den prije.
Hat telegram van den Koning vur» Pruisen-, dat do
overwinning van den 18den Augtjjstus behelsde,word's nachts
door graaf Bismarck gesebrevenjbjj hot licht van eó'n wacht
vuur en van een naburig branded huis., ea wel in de porte
feuille van, een beambte-die e fm té voren aangekomen was
en medegedeeld hud, dat de.telegraafverbinding tot Gorze
voltooid was, waur langs dan ook het ovorWinningsbericht
verspreid werd. De levensmiddelen waren die» naciit zeer
schaars in de omgeving van den Koning ie vinden, ,ook was
er groot gebrek aan een nachtverblijf, want alle omliggende
dorpen lagen voi verwondem Met moeite wérden den Koning
een paarootelottes.cn later een nachtverblijf verschaft. De
kanselier, Bismarck, had een paar eieren'weien machtig te
worden, die hg aan den knop van zjjn degen stuksloegen
rauw oppeucelde, waarna hg met zjjné begeleiding een nacht
verblijf ging opzoeken. B|j verscheiden huizen klopten zjj
aan, maar'to vergeefs: „vol gewonden." Een eindverdér
stond nog een huis waarvan de bewoners ook zeiden dat het
vol gewonden was. „Maar daar boven is toch nog welstroo?"
vroeg de graaf, terwijl hg naar een donker zoldervenstertje
wees. „Ook vol" zeide men hém. Hg liet zich echter niet
afwgzen, maar ging de zaak zelf eens onderzoeken. Op de
eerste verdieping vond hg nog een kamertje met twee ledige
bedden in het eene ging hg liggen, en de erfgroothertog van
Mecklenburg in het andere. De Amerikaansche generaal
Sheridan, die in gezelschap van graaf Bismarck den veldslag
bijwoonde, nam den vloer voor lief,
Uit een gerechtelijk protocol bjj den krijgsraad be
rustende, opgemaakt den 21 Augustus in het veldlazaret te
Saarallen, ontleent men het volgend ontzettend verhaal
De ritmeester Fttratenberg van het 10de huzaren-regiment
lag in den nacht van den 18 op den 19 gewond op het slag
veld van Gorze. Toen hg tegen den morgen uit een onmacht
ontwaakte, zag hg hoe «enige gedaanten heen en weer liepeQ
en met iets bezig waren; toen een hunner naderbij kwam
zag hij duidelijk het Johannitertéekén'op zijn arm. Hjj wilde
den man om hulp roepen, maar de stem bleef hem in de keel
gesmoord bg het zien van het schouwspel dat zich voordeed.
De man met het ridderkruis riep de andere'gedaante bij een
groep gewonden en doodeo; „ik herkende," gain de gewonde
voort, „duidelijk een man met de toekenen van oen veld-
priester eu twee Johanniters. Toen 'de mannen bg de groep
gekomen warer., begonnen zjj mol messen en scharen de
uniform op de borst van iedèr die daar lag open te scheuren,
wie zich nog bewoog werd mot de handen geworgd, als
or op-de borst nietB lag, begonnen zjj do zakken en handen te
onderzoeken, iedere ring aan do hand van een doode of ge
wonde werd mot den. vinger, afgesneden. De kleinoodiën
stak de priester bg zich. Daarop kwamen de hyena's nader
bij de plaats waar ik lag, met moeite trachtte ik mjj op te
richten en om hulp té roepen, maar een hunner had rog reeds
bemerkt en' sprong op rójj toe. In mgn doodsangst s'chr'èèuwde
ik zoo hard ik kon; twee dier mnnnen liepen vooruit oro op
wacht te stfian. Gelukkig voelde ik dat rojju zesloops-revol
ver naust mij lag, ik gaf vuur én de vèidpriester viel gewond
neer, do anderon vluchtten'! maar werden' döór naderende
veldgetidarmen gevat."
Bij onderzoek bleek, dot de Johanniten verkleede vcld-
byenn's waren, en wel een waard uit Dürcn, een welgesteld
man, en twee Belgische bergwerkers. Men vond bg hen
omtrent tachtig ringen (allen staken nog aan de afgesneden
vingors),1 nagenoeg driehonderd horologesgeldbeurzen
epauletten enz., gezamenlijk tot een waarde van 20,000
thaler (f36,000). i
Uit een goed geschetst tafereel omtrent de ontzettende
verliezen door de Pr.uisen geleden, laten wjj het onderstaande
volgenv
Ondanks den jj ver, dién men heeft aan den dag gelegd om
den-omvang van onze verliezen bekend te maken, ontbreken
tot nog toe alle bijzonderheden; alleen van de gedoode en
verwonde officieren' zjjn de namen- bekend gemaakt. Do
tjjding, dat de^oërste gekwetsten van het slagveld bjj Metz
bier (Leipzig) zouden passeeren, had zich snel verspreid, en
honderden-roénsclien, die betrékkingon bjj bet leger hadden,
begaven zich naar het stution om berichten omtrent het
verbljjf hunner bekenden te bekomen. Het schouwspel, dat
bet station met dat talrijke stilzwijgendo en bekommerde
publiek aanbood, was ontzettend, 't Was bjj 2 uur's nachts
dat ik daaraan kwam. Do afschuweljjko wagens, bestemd
voor het transport van zwaargewonden, stonden op de stand
plaats 3er rijtuigen. "Wgl de tocgang op het perron verboden
was, stonden do-belangstellenden op het stationsplein te
wachten. :''i
Bjjna iedereen zweeg, en dié wat'te zeggen hadden
voerden fluisterend hun gesprek. Na lang wachten,kondigde
eindeljjk het fluitje van de locomotief de aankomst aan. Een
geweldig lange trein reed het station binnen, maar,de hoop
der wachtende menigte om eenig bericht van hiin betrek
kingen ie bekomen,, bleef onvervuld.yEr kwamen met den
trein alleen gekwetsto Sileziere, die naar.taun haardsteden
werden getransporteerd. Dezelfde Héden, van wie wjj een
dag ol wat geleden, v'rooljjk én wel, mét een luid vaarwel ai
scheid namen en die wjj juiohend naar het slagveld zageQ
vertrekken, kwamen nu terugverminkt,Ven met bloed be
vlekte en smerige uniform, bleek,,vervallen;en neerslachtig.
Nooit zal ik den indruk, dien jk van dezen trein ont.vjng,
vergeten. Ik sprak de20 en gene aan. Men verzekerde mjj
•dal de verpleging .over 't geheel genomen zoo goed was als
ze wezen kon bjj zoo'n ontzaglijke menigte gekwetsten.:ilk
'vernam geen klachten. In bjjzooderbeden zal ik niet afdalen,
-doch deze eeno zal men mg wel veroorloven.Ik riohtté het
.woord' tot een. dor Sileziers, wiens linkerarm in .een doek
hing, en vroeg naar den aard zjjner wond.r,
„Zoo'n Fransche hond", was zyn antwoprd, „heeft mjj
.drie vingers van :de linkerhand afgeschoten." -Nu; wil
'l ongeluk, als men iemand troosten wil, men gewoonlijk een
dwaasheid zegt, en zoo antwoordde, ik': „Maar uw reoht'er-
arm en uw rechterhand zijn gelukkig nog,ongedeerd."
„Eeo",fraaie troost voor een violist," zei do.man.
Aangaande de indrukken van tjjdiogen ,yan het.slagveld
op enkele personen leveren de bladen mede van tjjd tot tjjd
treffende voorbeelden. „Kent gjj den fuselier T. vroeg een
deftig geklaede vrouw op eeu Duitsch station aan een ge
kwetst infanterist, die tot hetzelfde regiment alsde genoemde
behoorde. „Ja, mevrouw," was het antwoord, „vlak naast
mjj kreeg bjj bjj Gravelotte den kogel in 't voorhoofd, die
hem doodde."
De vrouw zonk in ééndo gesneuvelde was haar eenige
zoon.
Een koopman uit Silozie, die zich voor zaken in Boheme
b.evond, ontving op het kantoor van een handelsvriend te
Praag een telegram van huis. „Uw beide zoons," telegra
feerde een zjjner klerken, „zjjn voor Metz gesneuveld ;^nw
vrouw.ia op die tijding krankzinnig geworden."
Zjjn dergelijke vreeseljjke berichten vim het slagveld
voor de acbierbljjvenden verpletterend, en moeten ze bjj an
deren een onuitiprekeljjken angst verwekken en onderhouden,
ook treffende feiten bevatten de.advertentiekolommen der
nieuwsbladen voor de mannen-.zelveo, die op het slagveld
voor hun vaderland ten strijde gaan. Een hoofd-oiTicier bjj
don geneeskundigen dienst moest.zjjn aan tering Ijjdendo
vróuw in hopeloozen toestand veriaten om to gaan waar
zjjn plicht als soldaat hem riep, en bericht nu uit het Prui
sisch bi vouéc het overljjden zjjner vrouw, wier laatste oogen
blikken bjj niet heeft kunnsn bijwonen. Een ander hoofd;
officier, majoor der infanterie, dip sedert kort zjjn vrouw
verloren had, ontving voor Metz het bericht dat zjjn eenig
kind, een knaapje van acht jaar, overleden was. Bjj den slag
van Gravelotte maakte een. kogel ook een. einde aan zjjn
eigen leven. ij*'
De zoogenaamde „wonderworst" speelt een grooto rol
in bet approvisionoement dor Buitscbe legers. Een Berlijn-
sche kok heeft namelijk uitgevonden een compositie- van
rundvleesch en boonenmeel, dat in .blazen geperst, na eenige
dagen steenhard wordt en voor bederf is gevrjjwaard. Een
kwart worst in water geweekt of gekookt, geeft een krachtig
maal voor één man. Do Pruisische Rogeering betaalde den
uitvinder 35.000 thaler voor zjj» geheim en voert het nu op
groote schaal uit; 120 tot 150 duizend stuks worden er.daags
gebruikt.
Een zonderlinge oorzaak van oponthoudt 'trof den
passagierstrein, die Zaterdag avond van Brassei naar Ver-
viers-vertrok. Nabjj Luik zag de machinist naast den weg
een beest voorthollen. Te Ghdnée mankte bjj daarvan ge
wag en reeds zouden eenige arbeiders op. verkenning uitgaan,
toen da trein van achteren een geweldigen schok ontving,
gevolgd door een helsch. gerinkinkel. De wachters liepen op
een drafje naar den laatsten .wagenmaar werden allen
omvergesmeten door een dollen os, die den trein was gevolgd
en met geweld tegen de roode lantaarn was gerend, die aan
den achtersten wagen was uitgestoken. Aangezet door bet ge
schreeuw,der reizigers, snelde bjj toen langs al de wugens en
ontsnapte in de richting.van Verviers. Daarop zette ,dé.tre;n
zjjn .-tocht voort onder onophoudelijk gefluit. Men,bemerkte
bet dier niet verder, en de machinist ging voort in versnelde
vaart. Met verbazing zag hjj "echter voor den tunnel van
Hoosier hot dier stilstaan. Door schol fluiten wist hjj.'t te
verjagen; doch hals over kop snelt nu voort in dé richting
van Cbaudfontaine. Baar was de baanwachter zoo hevig
verschrikt door de woeste sprongen en het gebrul van het
.ondier in de duisternis, dut hjj meende,een weer wolf te zien,
een kruis sloeg en in 't wachthuisje kroop, waar men hom
niet dan met oubegrjjpeljjk veel moeite weer uithaalde.
Op nieuw volgde men het spoor van den razenden os,
totdat men meende thans werkoljjk .van hem ontslagen tov
zjjn. Maar jawel,, aan het einde van den tunnel bjj Chaud-
fontainc stond het dier weer dwars op den weg te waclitep,
maar: nu zoif'buit zjjn met zijn wilde sprongen: de locomo
tief werpt hém omver, en men had vrjj wat werk om zjjn
vermorzelde Jicbaamsdeelen uit den weg te ruimen. Door ai
dit oponthoud-bereikten de reizigers Verviers eerst te mid-
dernacht. v
SCHIEDAM, 3 September I 870.
In de zitting .van', den Gemeenteraad, gisteren avond ge
houden, waren 18 leden tegenwoordig. Afwezig waren de
hoeren Cool, J. Lècbner, J. F, Legner en Viaser. V
