pi
A o. 1871.
0.
Vrijdag 11
t\ u gust u s.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
ALGEMEEN OVERZICHT.
14
üo,
ten
ge-
BUITENLANDSCHE BERICHTEN.
BI8IMECILAMDSCHE BERICHTE».
üsS
i
s
zich
jzen
nar,
DO,
ege-
lve
leel-
heid
t 60
pi
led,
□de
9.
Et
alle
A-d-
Ulr)
rde„
ga.
hts
ing
o'te
■.oo
en
jr-
30.
i
fl<iv nvfuioif iaif nwb f *i[H
vwo ,H0(iu<iiï)(| «i'jtfihteig tuUiMJib *»0 1' «.yin i**
,ft(iwviiM<tc2lIuV 1'JVO ,«1'X
iu ii 'idoilqu^ md i^umXfttUimXihi tt*
t fc taltiod ja nu/ «ï'twuiuf
•ucv li a «nfyllid
uiii v> i >1/ rtybai nu/
f-Ltm »(L iiiiv
HU II
jMin i on I
A B O NJN E M E N T:
AbonnemeniBprijs, per Drie Haanden. I.85«
Franca per Past t door bet geheele Rijk- 2 60.
(Bi'ie^en Franco.)
ADVERTENTIEN
Prija: ran 1 tot 10 gewone regel» f 1.00 iedere regel meer f 0.10.
Voor den -rkenden «tand cn toor weldadighetd. de belft ran den \irijt.
"0
Hot bljjkt niet, zogt het Journal des De'bats, dat het proces,
to Versailles gevoerd, een «roote belangstelling inboezemt;
men verzekert zelfs, dat de voor het publiek gereserveerde
plaatsen in de audiëntiezaalvoor het grootste gedeelte
iedig blijven. Dore onverschilligheid kan onderscheiden
oorzaken hebben, die wy niet zullen trachten op te sporen.
Hr bestaat echter een feit dat wy verineenen te mogen con-
stateeren, zonder ons de beschuldiging op den huls Ie buien,
dat wy in eenig opzicht in het procos willen tusschenbeide
komen. De beschuldigden en hun advocaten zijn voorzeker
vry een verdedigings stelsel naar hun keuzo aan te nemen,
zonder dat tamattd zich daarmede hobbo te bemoeien nog-
tans heeft men met verwondering gezien, dat tot nu toe de
debatten zich slechts bepaalden lot nietige bijzondere quaes-
ties. Men is verwonderd, dat mannen, op wie zulke be
zwarende beschuldigingen rusten, die zoovele en zulke grooto
misdaden voor het oog der geheele wereld hebben gepleegd,
die met geweld in de geschiedenis zijn gedrongen, wel ia waar
door een lage poort, maar toch, zij zyn er binnen gedrongen,
de zaken niet grootscher opvatten en zich onledig houden
met quaestics van bevoegdheid, met te nemen conclusion en
andere rechtorlykespitsvondigheden, alsof bet een quaestie
over een scheidsmuur gold.
By deze gelegenheid herinnereu wy ous het vermaarde
proces-Orsini, dat anti den heer .Jules Favr» de gelegenheid
verschafte tot zulk een welsprekend pleidooi. De misdaad
was op heeterduad betraptde beschuldigde verlaagde zich
niet lot ellendige uitvlucbien en de verdediger, na eer"' ver
klaard te hebben, dat by niet voornemens was aan de ge
rechte wraak der wet, een vooraf rechtvaardig veroordeelde
te willen betwisten, gal te kennen, dat hy zou spreken, niet
voor het gerechtshof, maar voor de geschiedenisen zich
plaatsende op hot standpunt der wijsbegeerte en der politiek,
verdiepte hy zich in de treffendste beschouwingen. En bet
was' op zulk een wijze, dat Orsini wilde verdedigd wor
den. Het proces van Versailles, zal naar hetgeen men er
tot nog toe van vernomen heeft, die vluoht niet nemen. Juist
zooveel als da man waard is zoo vee! gelden ook de middelen
ter zyner verdediging; het is dan ook hoogst waarschijnlijk
dat de begonnen debatten, zich ook niet boven bet middel
matige der beschuldigden zullen verheffen.
Uil MUnchen wordt aan de Weser Zeilung geroetd „Naar
hetschjjot, zal do onzekeihoid, waarin wij ons thans bevin
den, voortduren totdat de landdag weder byeenkomt. Inde
Ministeiieele crisis is geen verandering gekomen; de Koning
heeft een rondreis door het gebergte aanvaard en daardoor
wry duideiyk,te verstaan gegeven dat hy, na het mislukken
der dusver gedane pogingen tot aanvulling van het Ministerie,
voorloopig niet met nieuwe vooratellen dienaangaande be-
moeielykt wil worden. Ten aanzien van hel Kerkelyk
vraagstuk blyfi dezelfde onzekerheid bestaan. Alleen heeft
men dezer dagen vernomen, dat de Koning verklaard heeft
zich persoonlijk de handhaving der rechten van den hoog-
leeraar Friedrieh te zullen aai,trekken, die door don aarts
bisschop ontzet is van de hem door den Koning verleende
prnobende.
Eenige van elke party onafitankeljjke pairs zijn voorne
mens een voorstel te doen, om de bill tot liet begin van het
volgend 'zittingjaar in overweging te houden, en ze alsdan in
discussie te nemen; iets hetgeen aan het Huis zou vrijstaan,
en aan het Laeerhuis zekerlijk welgevalliger znu zyn, dun
zyn bill nn te zien vallen en ze in Februari eerstkomende op
nieuw te moeten behandelen.
Intusscben heeft een dezer dagen te Londen, onder de
leiding van bekende democraten gehouden, vergadering be
sloten te verklaren, d«t de bedoelde bill in den ioop der dis
cussie van het Laget huis eenige voor de ai beidende volks
klasse zoo nadeelige wijzigingen had bekomen j dat hare
verwerping door het Hoogeihnta wenscheljjk zou zijn. Zulks
van bet Hoogerhuis by een petitie te verzoeken werd voor
gesteld, doch verworpen, op grond, dat zulk een petitie een
erkenning van een erfelyken tak der wetgevende nracht
zou zyn.
Do grooto vraag, ook van gewicht voor de toekomst der
Brilsche constitutie, is thans hoe het Hoogerhuis zal ban
delen mot de bill tot verbetering der wijze vim verkiezing
van volkaufgevaiirdigden. Dut het die hervorming thans
behandelen en aannemen zal wet dl algemeen toor hoogst
onwaarschijnlijk gehoudenmaar da vraag i.«, in welken
vostn bet Huis zyn verwerpend besluit zal inkleeden, en ol
het een middel zal willen en weten te vinden om to ver
hoeden, dat do ganscbe zaak der wyze van verkiezing van
volkgafgevaardigden in de volgende parlementszitting op
nieuw mnet worden behandeld evcne ms alsof zy nog nimmer
een onderwerp van discussie had uitgemaakt
Te Heidelberg heeft den 5 en 6 dezer de aangekondigde
lijecokomst plaats gehnd ter vootboteiding van het op 22,
28 en 24 September in Miinchcn te houden congres van oud-
Knthnlieken Een veertigtal afgevaardigden, grootondeela
liongleeraitrs, ambtenaren, fabrikanten en kooplieden, uit
Heidelberg, Mixnohen, Weonen, Coblenz, Bonn, Crefelt,
Al Unster,' Brestnu, BraunsborgWiesbaden, Karlsruhe,
SluUgiirt, alsmede drie uit Zwitserland, woonden da vo01
bereidende beraadslagingen bij. Andere besluiten, d m die
do inrichting en de wei kz lamheden van het Münehener con
gres betroffen, werden er niet genomen doch er hitd een
levendige gedachtenwiBaeling plaats over onderscheiden on
derwei pen, welke te MUnchen in behandeling moeten komen
waarbij, volgens du berichten, van volmaakte eenstemmig
heid bleek omtrent nlle punten van gewicht.
Ftnsehc en Bothnische golfen uit de
De Deenacho Minister vnn Justitie heeft de voorzorgs
maatregelen, voorgeschreven by de wet van 1 Mei 1868,
tegon het overbrengen van ae cholera per zeeroute, weder
van toepassing verklaard op at die schepen, welke uit Rus
sische havens aan de
Oostzee komen.
De heer W. Taylor heeft op do thans te Edinburg ge
houden vergadering der British association for the promo-
lion of social science do volgende statistiek mcdugedeuld van
de arbeidende klasso in Engeland, opgemaakt naar de uit
komsten der iiatsto volkstelling. De goheelo bevolking des
Lands bodroeg 37,817.108 zielen, De werklieden naar loon
en bekwaamheid in drie calegorien vcrdeelonde, vielen er
onder de eerste (bekwaamste en hoogstbeloondo, ƒ16,80 h
21 weeas) 1,180,000onder de tweede {weekloon 12 60
h f 15) 4.009 000; onder de derde (weekloon 8,40 a ƒ12)
2,957.000. Hot totaal vnn hot doordo drie klossen ontvan
gen weekloon kon dus geschat worden op 267 millioen p. st,
'sjaurs.
De onlangs ovet leden gescbk.dscliry ver George Grote
heeft een groot fortuin nagelaten; het kopyiocbt van zyn
geschiedenis van Griekenland heeft hij by testament aan
zyn weduwe vermuukt en na haar overlijden aan de Londen-
sche Universiteit; behalve verschillende andere legaten heeft
hy aan dozelide Universiteit 6000 p.st. vry van alie rechten
vermaakt tot oprichting van een leerstoel voor psychologie
en logica, met bepaling, dut die neoit door een geestelijke
van eenig kerkgenootschap mag bezet worden.
In een Rumaansuh blad leest men bot volgende„Wij
kunnen ntededeelcn, dut het beticht, als zou Duitscblund de
betrekkingen met Rumunie afbreken en het land willen doen
bezetten, overdreven is. Wel is er een dupSche van Vorst
von Bismarck aangekomen, meldende, dut Duitscblund de
rechten der Duitsche houders van Rurouausehe spoorweg-
obligalien overgedragen heeft aan de Forte. Waarscbynlyk
zal deze nu een Europuesche commissie bijeenroepen, om
doze za«k te regelen." De Weener Presse voegt er by, dat
uen wisseling vun nota's reeds tusschen de Porte en bet ka
binet vun Burlyn oier Rumunie pluais heeft, en dut da Ru-
maansche kiirner van volksvettegonwoordigers waarschijn
lijk zal ontbonden worden.
Te Parijs is de 56sio jaailijkscltc vergadering gehou
dun van de veieeniging tot bevotdering van bet ihger onder
wijs; volgens het verslug van don secretaris Ch. Dclodon
zijn er in Frariki ijk twee millioen kinderen, die geen scholen
bezoeken en geen onderwijs hoegenaamd ontvangen, teiwijl
er 14 millioen volwassenen zijn, die niet kunnen lezen of
sehry ren. Ma i echt merkte de Siède hierbij up, dat de oor
zaak van Fninkiyks rauipen ziek met die cy leis gemukkelyk
laat vetkluien; zij moei gezocht worden in bet lage verstan
delijke peil.
SCHIEDAM, 10 August is 1871.
B(j de eerste lezing van het bericht omtrent het ge
vaar waaraan de Koning dezvr dagen op den Soester straat
weg zou hebben blooigestann, voorspelden wy reeds, dat de
zaak blykon zou zeer overdreven te zyn voorgesteld. Inder
daad, Zuteidng schreef men aan het Utrechtsen Dagblad, dat,
zor der de tu»schenkorost van een onbekend persoon, het
koninklijk rytuig onvermijdelijk onder den spoortrein zou
2yn gerankt, daar de postiljon den sluitboom niet bemerkte
en deze door geen rood licht was aangegeven.
Den volgenden dog vermeldt het Handelsblad nnatn cn
qualiteit van den onbt kendo, die het rijtuig op dén meter van
den sluitboom had doen stilhouden, De,berichigcver voegt er
by: als de paarden niet hadden stilgestaan cn als de slnit-
toom gebroken wa', dan ware misschien hot rytuig met den
trein in botsing gekomen.
Het Oir, Dngbl. bericht verder, dat de lantaarn midden
op dun spoorweg stond, laat de paarden op 15 e! stilhouden,
on tevens eenige voorbijgangers waarschuwen.
Het Dagblad van boden eindelijk meldt, dat liet rytuig op
90 el stilstond, do wachter het licht hoog ophield en een aan
tal personen den postiljon waarschuwden, die intusscben
deze waarschuwingen niet behoefde, daar hij zelf het licht
had gezien. Er icas volstrekt geen gevaar voor deu Koning,
want oen aantal personen wachtten dit voorbijkomen
van Z. BI,
Er is alzoo met hel rijtuig vnn den Koning gebeurd wat
dngelyks met honderden rijtuigen plaats heelt: toen het den
spoorweg passecren zou, heeft de koetsier gewacht tot den
trein voorbij was. De akelige gewoonten om in do dagbladen
te vertellen, zelfs het geringste, witarby maar de naam van
een lid der dynastie kan genoemd worden, schijnt ook don
correspondent var. het U. D. verleid te hebben een sensatie-
heiichtje to maken van de meest gewone zank ter wereld.
Hij handhaaft heden zyn mededecling en zegt, dut door den
Koning een onderzoek naar de zaak is ingesteld. (Arnh, Cl.)
In antwoord op on derschei den aanvragen tot mede-
deeling vnn de wijze vnn waterzuivering door prof. Gunning
aanbevolen, deelt de N R Cl, hot volgende mede, in hoofd
zaak te vindon in het Tijdschrift voor Gezondheidsleer
voor 1870.
De verhouding van het klaarmiddel tot het wuter moet
volgens do drinkwater-commissie gesteld worden voor 10
kan (liters) water op 0.32 wichtjes ehlooiyzer cn 0.85
wichtjes koolzuten natron', oen grootero hoeveelheid chlcur-
ijzer was nimmer by da proeven met Maaswater noodig ge
weest. In hot voorschrift van dr. Penn wordt, in plaats van
chlooryzer, het gebruik der onder den naam van liquor styp-
ticus Loolltt in de apotheken voot handen chloorijzeropios-
sing aangeraden, waarvan dun by elke 10 kan (een kleinen
emmer) water, %o gramme (ongeveer 14 grein), d. i. een
droppel, zouden moetan gevoegd worden. Men roere het
mengsel goed dooreen en late bet dan 24 tot 36 uren in rust.
Daarna zal het water volkomen geklaard zyn. Men kan het
dan zachtjes ofschonken of door papier filtreeren. De klaring
van het wolwater op deze wijze is echter niet aan te raden,
dewijl de bestanddeeleen daarvan de klaring dikwyla doen
mislukken. Aan hen, die meer van deze zaak wenschen te
weten, bevelen wjj ann de lezing van het in 1868 uitgegeven
rapport aan den Koning vact de Commissie tot Onderzoek
van Drinkwater, bi. 72, enz.
Alleen zij dit nog opgemerkt, dat lit t '-erkieselyk is meer
dan 10 kan te zuiveren, en het vuatwerk tolken male goed ge
reinigd behoort te worden.
In de Deitscbe dagbladen wordt door den vorst von
Plesz alle geneeskundigen, verplegers en verpleegsters, die
in den jongsten oorlog tot 2 Maart 1871 heisy op de slag
velden of in de lazeretien hebben dienst gedaan, verwittigt
dat zy aanspraak kunnen maken op den gedenkpenning van
den oorlog voor oiet-stryders, en die aanspraken daarop
kunnen doen gelden by het bestuur hunner woonplaats;
waarscbynlyk aldus te verstaan, dat onze rechthebbende
landgenooten, voor zooverre ze dien gedenkpenning moobten
weasehen te bezitten, daartoe, aanvrage zulle» behooren
te doen by het btofdcomitd van bet Roode Kruis te 'a Hage.
Het Vaderland vermeldt, dat eerlang van Regeerings-
woge zal worden publiek gemaakt een hoogst belangryk
rapport van den ingenieur van bet my n wezen in Nederlandsch
Indie, W, de Greve, over in verscbillendo doelen van den
Archipel aanwezige steenkolen beddingen van het beste
gehalte.
Wy zyn in de gelegenheid mede te dealen hel volgend
tuatstelyk vastgesteld programma van de vereenigde werk
lieden te's Gravonhage.
Art. 1. Verbetering vun hot lot van den werkmun kan
alleen plaats grijpen,door ontwikkeling vun eigen krachten,
bespui ing en vorming van een eigen arbeiders-kapitaal.
Art. 2. Itegeetingsvoimen of beslaande weiten zijn geen
hinderpalen om het lot van den werkman te verbetereu. Art.
3. De maatschappelijke orde is een eerste vereiscltle tot vcr-
beteiing van den toestand der arbeiders. Art. 4. Misbruik
van sterken drank, onzedelijke handelingon, hel zaaien van
afgunst en haat tusschen de stonden der mautschappy be
letten den wetkman vei trouwen en achting in te boezemen
en raueten dus beschouwd worden als zoovele hinderpalen
om den werkenden stand te verheffen. Art. 5. De Neder-
landsche werklieden blijven zielt scharen om den troon van
het stamhuis v«n Oranje, als do grondzuil van Cfeerlanilsch
volksbestaan, en om de altaren als vertegenwoordigende den
godsdienst, die het wezen uitmaakt van den mensch. Art. 6,
Vereeniging van kapitaal en at beid met veteeniging van orde
en godsdienst, zijn de middelen ter verbetering van het Int
van den werkman. Art. 7. Hot lidmaatschap der vereeniging
eisebt de erkenning van hot progruoima.
Het reglement voorde Ned. Nat. Voreoniging vun Werk
lieden houdt o, a. het volgende: Art. 1. „Da voreeniging,
waarvan de zetel te 's Gravonhage gevestigd is, voert den
naam van Nederlandsche Nationale Vereeniging van Werk
lieden". Zjj wordt aangegaan voor don tyd van vyfentwiniig
jaren. De vereeniging et kent, dat hel lot van den w tkmun
in zedelyken en stoffelykrn zin, veibcteiing eisebt iu liet
belang van het huisgezin on van do maatsihappy. Zij stelt
zich voor dit doe! te hereiken door onderscheiden middelen,
maar in de eerste plaats door: a. erkenning van de m.iat-
RCltn; py en de daarin gestelde machten; handhaving dvr
oponbaveorde; opwekking tot zedelyka kracht; beteugeling
van dronkenschap en andore onzedely l>e handelingenaan
moediging tot en belangstelling in hoi onderwijs; en verd<r
door ul zoodanige handelingen, die verdraagzaamheid en
vertrouwen tusschen de velschillende standen der maat
schappij kunnen bevorderenb, door vorming van een
tigvn onvervreemdbaar arbeiderskapitaal, zicb steeds ver-
grnotende dror allerlei ondernemingen die èn het zedelyk èn
hei stoffelyk belang van de loden der vereeniging bevordec-
jl
tam
