A°.
M 2741.
Maandag- i 5 o ,v,e
cr.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
ALGEMEEN OVERZICHT,
BUITENLANDSCHE BERICHTEN.
BINNENLANDSCHE berichten.
H' CJ
•w
f
TEaxt^VHJ&wiZKscuK? tta rrrsir'tis&vixriRïttxzzzsi&GSJtt&rzrTZTïzz.a*! au-g
iHï' <"A BONNBMENT:
-.
AbonBenffBMprjj», 'per Drie Hemden. f'.J. f 1.85.
pi unco psr Postdoor het gebeele Rijk2.5ft.
s «4
ngsaemsBB
(ISt'ietcit France.)
i"
Bij don ftyksdog ia con ilnor t-ilrjjke Katholieken uit
Keulen en B6nn onderteekend adres ingediend, mi bij de
uitdijjving van do orde der Jezuïeten uit Duitselilni.d wordt
gevraagd. In 'dit zeer uitvoerige stuk wordt, mët vei wjjzittg
naar de vrpegere_enJtedenduagsche geschiedenissen-naar
geschriften' vun erkende Jezuïeten, da hoogst veiilertolijke
invloed der orde op zedelyk, maatschappelijk en politiek
gëhied én inzonderheid het gevaar aangetoond, waarmede
Duilschland door haar bedreigd wordt, sedeit de meeste
Katholieke bisschoppen zich tot gewillige werktuigen der
orde verlaagd hebben. Aan het slot van het verzoekschrift
wordt gezegd
"jOp'a! deze gronden aehjjnt liet plicht te zijn, onverwijld
maatregelen vhd noodweer te nemen, opdat niet in stilte en
ongemerkt in het binnenste desrjjks een macht aangroeie, die
in moeiljjke tijden, misschien wel verbonden met builenland-
sche vjjanden, in stant zou zijn onbeschrijfelijk veel kwaad
aan het vaderland leberokkenen. Indien de wetgeving des
Duitseken rjjks de vrije vorming van vereenigingen waar
borgt, dan kan zij toch onmogelijk zoodanige vereenigingen
hebben willen toelaten, wici streven du «lOndslejen on do
3 O O
voorwaarden van het bestaan des rijks zeil ondermijnt. Daar
iiu, volgens bet boven ontwikkelde, de bewijzen aanwezig
zijn dat dit bij de 01de der Jezuioten het geval is zoo nemen
wij do vryheid aan den Rijksdog eerbiedig liet vei zoek voor
te drilde»; dat hij het iimdije vertiebte opdal door een a»n
de wet op de w-reeitigingen en vergaderingen toe te voegen
artikel uitdrukkelijk verklaard worde: v
„Op de zoogenaamde Orde van Jezus i» liet recht van vrije
vereeniging niet van toepassing; dienvolgens worden alle
bestaande noviciaten, colleges co andere gt-iue>M schappelijke
verblijven van die orde terstond gesloten «n ontbonden, en
geen nieuwe gestichten van dien aaid geduld; degeen die in
strjjd met deze bepuiing handelt, woidt gestraft n.el gevan
genis van ten hoogste een jaar.
Daarentegen leggen in de Köln. Volkszellung zoveii bis
schoppen van diocesen, waarin Jezuïeten werkzaam zijn, een
gunstig getuigenis omtrent deleden van die órde af, en ver
klaren zij voor iaster en onwaarheid de vei wijten, die hun
door de Kuthulieken-voreeniging 10 Munchen en de Protos-
tanten-vereeniging te Darmstadt gedaan zjjri, De Jezuieien
onderscheiden zich door zedeljjkheid van handel en wandel
en theologische kennis, icrwijlzij zich tijdens den oorlog zeer
verdienstelijk hebben gemaakt door verpleging van gewon
den en den bysiand op het slttgveld aan stervenden verleend.
De commissie bestemd tot bel bekomen van een plan
voor een definitief parlementsgebouw, heeft aan den Duit-
schen Bondsraad voorgesteld, premier) uit te loven op de in
zending van scheisteekeoingen (geen uitgeweikte plannen)
nl. 1000 Friedrieb d'or voor de best gekeurde teckening,
500 voor de daaraanvolgende in aanmerking komende, enz.
Wjjders stelt zij voor, de commissie van beoordeelaars te
doen beslaan uit 3 leden van den Bondsraad, 8 leden van den
Ryksdag en 6 architecten. Hot ligt in de bedoeling hel ge
bouw op te richten op de Königsplutz.
Behalve dit beslaat nog het grootsche denkbeeld um een
nieuwe opera op te richten, een gebouw, dat aan de eïschen
des tijcis beantwoorden en een sieraad vour Duitachlunds
hoofdstad zal moeten zjjn.
De Bank- unci Hand.-Ztg. deelt het volgende dienaan
gaande mede; wie voor 20,000 th inschrijft, verkrijgt oen
elegante saiónloge op den eersten rang voor 4 personen die
een bedrag van 10,000 th. in anndeeleri neemt erlangt een
dergelijke loge op den tweeden rong en die voor 8000 th, in
schrijft treedt in het bezit van een vaste plaats in het parterre,
zoolang by de aandcelen, dat bedrag vertegenwoordigende,
in eigendom heeft. Men beweert, dat de uitzichten op het tot
stand komen der zaak zeer gunstig zjjn.
Generaal Ladmirault, de militaire gouverneur van
Parys, heelt aan den President der republiek zijn rapport
doen toekomen omtrent den staat der drukpers inde hoofd
stad. Zyn conclusie ia om de wetten toe te passen, die de
staat van beleg aan de hand geeft, tegen de Bonapurtistische
en ultra-demagogische dagbladen, welke als om strijd het be
staande gezag aanvallen en lasteren. Getrouw aan een meer
liberale en verstandige politiek, hebben de beer Thiers en
zjjne raadslieden alle beslissing omtrent die voorstellen ver
daagd, en zyn zjj besloten om de buitensporigheden, die door
middel der drukpers begaan worden, te gedongen, wel over
tuigd, dat die buitensporigheden hun toestand meer verster
ken dan aan bet wankelen brengen en in geenen deele de
publieke opinie in het Innd kunnen medeslepen. Het voor
nemen om die gematigde en verstandige politiek te volgen,
biykl uit een in het Journal OJjioiel opgenomen noot, ter ver
klaring dat de Minister van Btnneniandsche Zaken, hoezeer
zich de toekomst voorbehoudende, niet de toevlucht zou
nemen tot de rechten, waarmede hjj gewapend is.
De laatste berichten uit Konstuntinopel bevattendat
de krachtige maatregelen van Muhmod Nedin-pacb», den
nieuwen grootvizier, en wel vooral bet verbannen van ceiïige
gewezen groot waardigheidsbekleederB,aldaar in deo aan vang
op da bedaarde Turken een hoogst onaangenamen indruk
maakten. Maar toen men boorde aan welke misdrijven de
gestraf.cn zich hadden schuldig gemaakt, vpr.uitleid.- het
publiek spoedig van weening ontmaakte zijn im'evredenheid
plaats voor dankbanrheid. Kr moeten schandelijks r. sken iinn
bet licht ijjn gekomen, zoo schandelijk d it de grootv izier be
sloten beeft ze aan do publiciteit te onttrekken. Het onder
zoek heeft plaats mot gesloten deuren. Dat zulke dingen kon
den plaats-hebben,'wijt men vooral aan de overdreven zucht
tot centralisatie, waardoor liet vorig bewind zich onder
scheidde. AlL-pacha wilde zich met alles bemoeien waar dit
kon natuurlijk niet, en zoo werden vaak de détails d-r admi
nistratie verwaarloosd.
Kr is gegronde hoop evenwel dat alles nu beier zal wor
den. In hot bekende schrijven van don grooivizier aan de
gouverneurs der provinciën wordt met nadruk eowezen op
de plichten, die zo hebben te vervullen, en als hot vaste voor
nemen der rogecring aangekondigd hen goed Ie conliOleeren,
Voorts heet hot daarin dat het een der liefste wensehen van
den Sultan is, dat zijn ondord men zieh geestelijk en zede
lyk zullen ontwikkelen, en dat de gouverneurs bijgevolg moe
ten zorgen, dat aan liet volksonderwijs de noodige aandacht
worde gewijd.
In de Zweedsclio stad Slroemstadt gelegen aan de
Oostzee, heelt men dezer daeen oen zeer zeldzaam verschijn
sel waargenomen. Lungs' (Ie geheelo kust was de kleur van
het water vernederd. I» plaats van blauw was bel beider
rood gekleurd. By onderzoek bleek, dnt men met een zeer
groote massa inlusoren te doen bud. 'A'as bet schouwspel
reeds vreemd by dag na het intreden (Ier duistei nis werd het
nog belangwekkender. De zee geleek een oceaan van vuur
en da golven die tegen do kust rolden, waren als reusachtige
vlammen, die in een regen van heldere vonken uitcenspUien.
Het verschijnsel is zeer zeldzaam, grjjsnards van die plaats
beiinneien zich dal het vroeger uoj-maais voorgekomen is
eu dat het toen de voorbode was van het versohynen van veel
haring op de kust. Ecu feit is, dnt zich kort daurop hating
vertoonde, iets dut~daar in vele jarên niet was voorgekomen,
In berichten uil Parjjs woidt verz.-kerd, dat er binnen
kort ecu Kuropeesclie conferentie van diplomaten in Dresden
zal worden gehouden, ora te beraadslagen over de in Berljjn
opgerezen vraag, of er en, zoo ja, welke maatregelen door de
gouvernementen gezamenlijk te netnen zouden zyn tegen den
gevaarlijken invloed dien de Internationale Vereeniging van
zoogenaamde handswerkslicden zou kunnen vei krijgen,
Parijs bezit ongeveer 5000 koffie- en wjjnhuizen, die
10.000 a 12.000 bedienden tellen. De verteringen in die
huizen wotden naar een daarvan opgemaakte S'atistiek, ge
raamd op 120 millioen jaarlijks. Do bedienden krjj'gen
meestal geen loon van bunne meesters; zij ontvangen bet
rechtstreeks van den consument, bij wijze van fooi, en.de
sou, of de hoogere fooi, die bij elke vertering ten hunnen beste
gegeven wordt, klimt, over ut die koffiehuizen omgeslagen,
tot een jaarlijksche som van circa zes millioen fr.
In brieven uit den Elzas wordt het onlangs door eenige
Berljjnsehe couranten medegedeelde bericht, al3 zou bet
groote buisDolfussteMuhlbauseneeu depót te Berlijn vesti
gen, stellig tegengesproken.
Het gedwongen schoolgaan in Pruisen is eigenlijk een
mystificatie. De onderwyzers, die allerlei middelen mpet'-n
zoeken om aan den kost te komen, voeren van lieverlede
meer zoogenaamde heilige- of vueaotiedagen in.
Ken ondersvjjzer heeft nu feestdagen gemaakt vao al de
gewonnen veldslagen in den Fransch-Duitschen oorlog, tot
groot verdriet van do ouders; muar de meester vindt zjjne
vergoeding in de bljjde gezichten der kinderen en in '1 stukje
brood dnt hjj zoodoende extra verdient.
Hoe kan hét anders in een land waur nog 12,000 onder-
wjjzers zjjn, met een gemiddeld inkomen van 100 gulden
's jours.
Van der. 1 November wordt uit Napels geschreven,
dut de Vesuvius desavonds en desnachts een indrukwekkend
schouwspel' aanbood; de hoogste kegel waarvan man alge
meen gceri uitbarstingen meer verwachtte, was weder in
volle werking en geleek oen helder verlichte afgrond. De
lava stroomde overvloedig uit eeo opening aan de westzijde,
waardoor de omtrek geheel wasy.crlicht
Professor Polmiori deelt medé, dal de luva, die godurende
verscheiden maanden langside noordwestelijke zjjde uit den
kegel stroomde, zich den 30 Octobei in zuidelijke richting
luid bewogen. Deze reactie kan hot teeken zijn van liet einde
van den brand of het begin vaneen groote uitbarsting.-De
laatste heeft plaats gehad en in den avond van den 1 Novem
ber bad do lara' reeds Aliio dei Cavallo bereikt. Vele vtoem
delingen kwamen in de omliggende pluutscn aan, om bet
prachtige schouwspel te zien.
Do juurlyksche productie dar pretroleum is thans tot
880 millioen kHU gestegen. Iir zjjn bronnen die sedert een
paar jaar 60,000 kan daags leveren, tonder dat eenige ver
mindering van toevoer merkbaar is. In I860 bodroegde
uitvoerbaar slechts 6 millioen kan.
Ook: inCalifornia js-yeol petroleum, docb daar is de han
denarbeid te duur, om met goed gevolg tegen Pcneylvaiiio te
kunnen concurreeren,
ADVERÏllIfTIIlH
Priji: van 1 tot 10 getvnne regel, f 1.00 iedere rej.l oie.r f 0.10.
Voor den werkenden »t«nd en mor weldadigheid, de helft ven dea-priji.
- In de Urdu Akbar, een Indisch'blad, heeft Maulve
Muhammod Salemuzyaman, da sterrekundige van'Ratnpur,
voorspeld, dat in het volgend jaar eon lichtstraal aan deb ho
rizon zichtbaar zal zyn, zoo sterk, als nog geen mensoheljjk
oog heelt aanschouwd, Het verschijnsel zod het best kunnen
waargenomen worden door de Noordsche volken','dadi'hof
zich moot voordoen aan de Noordpool. DeOosierschésterre
kundige belnoft, dat man 24 minuten dit schitterend gezicht
zal kunnen genieten.
1 i a 11 I I I t
SCHIEDAM, 11 Novo m'bar 1871.
Zij die iets wonscban toe te brengen om het SOjarig
huwelijksfeest van do echtelieden van der Horst tot een 1
voor hen bljjdcn herinneiingsdng te maken, geven daarvan f
op aanstaand, n Dinsdag den 14 dezer, blijk. Die behoeftige
oude lieden wonen in Nieuwslïcht no. 19 alhier,
Bij besioit van 1 Juni 1871 no. 8, opgenomen'in de.
Slaals-Courant van G November, heeft Z, SI., beschikkende
op hel verzoekschrift van J.m Jacob van den Broeke, wo-'
nende te Go-s, HDs. bewilliging verleend op de'slatoten"
van do riuamloozo vennootschap: Maatschappij der eerste
kunstmatige oester- en mosselkuliuur in Zeeland, te vestigen te
Goes. Derc vennootschap beeft ten doel; oester én mossel-
banken te pachten; oesters en mosselen op kunstmatige wijze
aan te kweeken, Ie rapen en handel er in te drijven. 'Zjj
wordt aangegaan voorden lijd .1111 15 jmen, unnvongendo
acht dagen nadat de koninklijke bewilliging is, verleend.
Twee jaten tdór de expiratie z.il over de verlenging der
vennootschap in eeri daailue opzeltelyk te beleggen verga
dering van icmiooteri woiden beslist. Uet'ma-itscbappeijjk'
kapitaal woidt vuntgeSleld op vjjf-en-twintigduizend gulden,
reideeld in vijl-en-twintig aandeeien, elk groot/ 1000,
waarin de nu< olgetide hoeren,zoo in priv^ nis qualileit zullen
bydragen en ulzoo in de vennootschap deelgenomen zjjn, le
wetende heer Jan Jacob van den Broeke, voor dertien
aandoelen; de hoer Christiana Hisser, voor zes 00 drie kwart-
aandeeien; de heer Lambertus van der Moer, voor'een'acht
ste aandeel; de heer Berm in Joseph Kirrwald, vooreen
achtste aandeel; de heer Anionic Duinkerken, voor een
vietde aandeel; de heer Jan Jacobus Arnoldusde Bock, voor
een vierde aandeel, te zarnen alzoo voor twintigduizend
vjjf honderd gulden,
In du nachten van 11,12 en 18 November zal, bjj een
heldere locht,weer de juarljjkschesterren regen zichtbaar zijn,
Eerst in bet laulst der vorige eeuw, zoo deelt de N. A. Ct.
mede, begon men een ernstige studie van de verschietende
sterren te muken; men hield ze toen voor meteoren of vuur-
kogels, die ulleen van de gewone vuurkogels verschilden door
den 'grootiren afstand van de aarde waarop zjj in het heelal
omzwierven. De eerste tamelijk juiste berekeningen werden
in 1798 door twee Göitinger studenten Brandes cn Benzen-
berg, gemaakt; door deze en latere onderzoekingen is men
tot de wetenschup gekomen, dat de afstand der verschietende
slerien van onze aarde by haar verschijnen 16 en bjj haar
verdwijnen 10 mijlen bedraagt. De snelheid is van~4 tot 6
en 8 mylen per seconde.
De kennis omtrent den oorsprong der verschietende sterren
is nog weinig gevorderd. Chialarelli, een Italiaansch starre-
kundigo, heeft opgemerkt, dat de loopbaan der verschietende'
sterren dezelfde is als van sommige groote kometen, en leidt
daaruit af, dat de eersten met de laatslen in een nauw ver
band staan, of wel dat zjj een geheel vormende eersten zijn -
de dartelende springende voorboden van de .Uatsten, die
statig en majestueus volgen. Beiden zjjn uil dezellde stuf ge
vormd, en wol uit een soort nevel van gasaohtigén aard. Dit
heeft men duidelijk waargenomen, want evenals men door
den staart eener komeet andere sterrenbeelden kan zien, zoo
laten ook de veiscbietende sterren do hemellichamen, waar.
zjj voor zjjn, zichtbaar.
'De kometen zijn op grootere afstanden zichtbaar, omdat,
zij uit oen grootere onmeer tezamengedrongen massa van
nQvclgna'zjjn.samengesteld. De verschietende sterren Worden
dan eerst zichtbaar, als zjj in'haar loop binnen den cirkel'
onzer atmosfeer komen.
Zoodra bet weder is veranderd en de vorst geweken,',
hebben de aannemers der spoorwegwerken-te Rotterdam,
hot weik herval. Met verdubbelde kracht wordt thans ge
werkt, vooral aan de fundamenten voor de spoorpjjlers naast,
de Beursbrug, ten einde hel plan to verwetenljjken dat nog
ahjjd bestuur, om nameljjk gedurende den winter de lieurs-
biug zelve te kunnen afbreken. Dit loeh kan niet geschieden,
voor dnt eerst een zware hulpbrug is gelegd, voor bet zoo.
drukko veikeer op dnt punt der stad. De pijlera voor den
aanstaande» spoorweg nu moeten dienen om du hulpbrug te
scbiageti. H
De brugpjjlers in de Msus zjjn hunne voltooiing uabjj';
drie zjjn geheel klaar, terwjji de vierde en laatste binnen
\vvee weken geheel afgewerkt zal zjjn. -
Do lu-ei J. S. Tichelman, cundidaut tot den H.'Dienst,
.heoft voor het beroep n.iar Ketbel bedankt.
Uit Maassluis .wordt van; 10 dezer gemeldl: De lieer
de Wolff, piCdikant hjj de Hervoriódé'gemeënteHe Dalfaen,
heeft vëor de beroeping naar hier bedsnkl. f
