Zaterdag
u an.
Yerschijnt dagelijksuitgezonderd Dinsdag.
buitenlawdsche berichte».
s li
«I
^804.
BÜHBIEHLAMDSCHE BERICHTE»,
f
k_^-
ó-h
'f I
H
s.' 8
11
r, n
1|
fï
ill
t
3
hedel e*
iddo
or di
heel
vocr
men
eenig
leiej
t oie
telleo
hnn
rstci
Hi ill
,i i
ABOKÏÏiMEST!
Afcopnenjen!«PrÖ*P,,r" *I.«nden
^franco per /'M'door h«l (jrheole ll.jk
r i.84.
- 2.60.
abvbrtentien
(Brieven I'lennto.)
De,Prov.'.Corresp. behm.iie'.t in een hoofdartikel do
etdsne 'verklnrmg door vnrsi von Bismarck omtrent het op
giet) vun de party van het centrum en «eet 'ltentetr.effende.
"Kéfiolgende: „De werkelyke strekking dier verklaring iidie
Mflij te waarschuwen, om zich te onthouden van allo poli-
Ikke 'povtngrn, welke onder den dekmantel van godsdienst
'tilieelandere doeleinden beoogen. Uit do uitdrukkingen tan
wn'Bismarck blykt duidr-lyk,da.l de rejeering er «ervan was
tuis om de Katholieke bevolking, zelfs in de tuiusle mate in
j)8jf kerkeiyk loven te willen aantasten o( vurnnlrusien. Ook
'dj Éealmten van het oncilie nopens de pauselijk© nnfeilba tr-
leid hebben de regeei itig met bewogen, hare houding tegen-
órerdeinwondige geloofsaangi'legenhedt'li der Katholieken te
Mjanderen.Voorst,ven l|i|marek beeft dejjuaestie,i,fdoor de
onleHbaiirheidi leer'de grondslag v.m het Kathojiekegelool een
ysn.rjjko vernndeKng heeft ontjr-rgiwin, niet^asifgeryeid.
Van 5e verdoe gedragslijn van de partij van hei Cchliuin zal
hel roornameiyk afhangen ol en hoe Spoedig de wensch vun
ïon
5'rjjdover godgeleerde verwikkelingen op polmak gebied een
Vredelievende en kalme oplossing ie vinden."
Ken proefneming, waarin de wetenschap levendig be
lui" stelt heeft den 2 dezer te Vinc»nnes plaats geltud. Het
nieuwen bestuurbaren luchtballon van den ingenieur
de Lome, nan welks vervaardiging reeds lydens het
van Parijs begonnen werd toen bij er van den minister
vanscboone knnsien eon som van 100 000 fis voor ontving
in de hoop dat hij gereed kon zyn. ten einde de hoofdstud in
gemeenschap te stellen met de departementen. Dit mislukte
{oen en de proefneming is eerst nu kunnen geschieden in
bjjtjjn eener van wege den minister benoemde commissie
|)e ballon is langwerpig rond heelt een lengte van 45 metets
en een breedte van Iff meiers. H«t schuitje islO meiers lung
en van achteren voorzien van een ind met twee vertakkingen,
die elk niet minder dan 10 meters oid vang hebben. Het wordt
door 4 man in beweging gebracht en de ballon kan, wat snel
heid aangaat, 8 kilometers per uur afleggen. Ten 2 ure is de
ballon, bemand, buiten den lieer Duptiy de Lome met 18
perspoen, opgestegen tot 400 meters ongeveer en volgens de
verklaring van «I de omstanders heeft bot luchtgevaarte zich
op zyn plaats kunnen handhaven, togen den wind kampen,
etciotien uitvoeren, links en rechts kunnen wenden. De
heer Duptiy de Lome is op een nagenoeg vooraf nangewezen
punt nedergedaald, t. w. te Alondecourt, kanton van Noyon,
110 kilometers van Parys. Kortom, hoi vruagatuk van het
bestoren der bullons schijnt nagenoeg opgelost te zyn.
jjUet, wetsvoorstel van den heer de Pressensö, tot het
«rieenen van amnestie aan die Parijscho opstandelingen,
welke noch bevelen gegeven noch deel aan byzondere mis
daden genomen hebben, is door een commissie der Nationale
Vergadering onderzocht, welke thans rapport uitgebracht
en 'geoordeeld heeft dat het gemelde voorstel waardig wus
een onderwerp van beraadslaging by de vergadering uit te
naken; doch zy heeft niet ontveinsd dat er in haar midden
verscheiden bedenkingen tegen dat wetsvoorstel waren ge
rezen, De voornaamste daarvan was deze: „Tot eer v.m
ons land !b da zaak dt-r over wonnen opstandelingen tot nu
toe geheel naar de i oorschriften der wet behandeld en met
bewonderenswaardige krachtsinspanning hebben de reehtër-
fyko overheden reeds",over 20 000 van de 80,000 beschul
digden beslist. Het tijdstip is dus nnby, waVrop dat grouto
rechtsgeding regelmatig zyn einde bereiktdan zullen wy
iaunen zeggen dat bet ontzug voor de wet hier te lar.de een
vrpergulqozo zege over de rechtmatigetot exceptioneel©
iasatrègete'n dringende verontwaardiging van een geheel
roik heeft behaald; dat zil een grootsch toonecl zijn, vol
ijeilfjjke leeringTvoor hóozen en voor gneden; maar het zou
verloren gaan door de voorgestelde amnestie."
Dezer dagen .stierf te Parys in do rue des Aciciits, in
het quartier de la burrïère d'Italie, in den ouderdom van
vijfenzeveiitig jaren, een persoon, die gedurende zyn zonder-
Ijog leven,' een soort vermaardheid had verktegen. Hy wus
grondeigenaar, auteur en voddenraper. Als grondeigenaar
Ijeztu hy een oud en bouwvallig huis waar hy arme lieden
huisvestte, waarom men hot dan ook het Hotel der ellende
npemdo.., Hij had meer dan 850 tooaeelsttikken geschreven,
die na zyn dood, in oranuscript gevonden zijn. Twee zytter
'«[ukken waren indertijd opgevoerd, het eene, getiteld On
four de èonheurin 1825, het andere les deux ménages in 1882.
Sedert dien tyd heeft hy nooit meur de eer genotfii een zy nor
stukken ten lbonecle to zien voeren, oficboun zyn werken
leertalryk waren. „Do schouwburg waarvoor hij een byz.ou
dere voorliefde had was hotOdéon waar men ruim zestig
.«ijner stukken heeft geweigerdh-turiijk overstelpte hy de
directie mot,zijn penocvruchfen.
de'laatste jaren was hy voddenraper in den omtrek
zjjner rvyk geworden Tegen drie ure des nachts koerde hy
gétvoonlyk naar hui s terug en hij de wetkltedcn was ity alge
meen bekend onder den naam van Pére Chijforlon. lly was
fetnelyk wel ondei wezen; hij kende lutyn, de'geschiedenis
.van^Fraukryk en sprak de Fratischo taul zeer zuiver. Hij
.werd dood in zyu wuuing gevonden. 1 -
Bismatck za! vervuil worden, om namelijk voor dun
Thans zyn weder de waaiers van den ox-Keizet te
Londen te koop gesteld en wel by den juwelier EtnunueL'
Het zyn er een 50tnl, de een al fraaier besohilderd en mot
diamanten ingelegd dan de unden Sommigen er van zyn 10
n 12,000 fra. waurd. Ook parasóls treft men er aan, waur-
jinder ook-die, .welke .steeds de-ïJewoodering dor pdrisiennos
opwekte. Op de punt van den stok is een keizerlyke kroon
in purper 'émnil en diamanten aa. gebracht en het heft is
bewerkt in het genre Louis XVI me' •♦on i en groen émail
en relief. De waarde er van is ook 11,000 frs.
Maandag ji. is by den juwelier Hallez-Kusntcb, te
Brussel, een brutale diefstal gepleegd. Ten twee ure in den
namiddag traden een zeer fatsoenlyk gekleed heer en dame
hij den juwelier binnen. Beide spraken Franscb, de dame
met een sterk Engelseh accent, terwijl zy-zich als lieden uit
den hoogsten stand voordeden. Zy gaven bun voornemen te
kennen om een paar oorhangers te koopen, en na er een vry
gioot aantal gezien te hebben, bepaalde de dupne hare keuze
op een paar gouden oorsieraden vun 60 franc, die de hoer
betaalde. Nauwolyks echter waren do éieganto koopers ver
dokken of de juwelier ontdekto, dut hij meteen paar afge
richte schelmen had te doen gehad, die hem een paar jti weeion
oorhangers hadden ontfutseld ter waarde vun 8000 francs.
SCHIEDAM, 9 Februari 1 87 2.
By do aanbesteding dezer dagen gehouden door liet
bestuur van don Noord-Kelhelpolder, zyn aannemers ge
worden van: 1. Het maken van een machine- en ketelhuis,
mitsgaders woning voor den machinist, daheerer» Wouterlood
en Berkelaar te Schiedam, voor /TO,680; 2. Het leveren en
stellen vun een stoomsclipprad-werktuig, de heoren Gcbroe-
dots Schutte te Amsterdam, voor f 11,744.
De hoofdcommissie te Brielle voor do feestviering van
1 April meldt on3 per telegram hot vo'gende:
Het heeft Z. M. onzen geëerbiodigden Koning goedgunstig
behaagd, voor (iet monument te Brielle een bijdrage te vor-
Inoiien vati-1000 gulden. 1- - - •>-
Wy plaatsen dit bericht met uitnemend genoegen. Nu
Oranje getoond heeft het tot stand komen vun het Briolsche
monument tu wenschen, zal het Nedorlandsche iolk, wy zijn
er zeker van. zorgen dat de feestviering slage. iMcnigoen, die
lot dusver zyn beurs voor liet plan der hoofdcommissie ge
sloten hield, zal ongetwijfeld thans uit zyn onverschilligheid
onlwiikon.
Hot voorname argument voor het plnr. der Utrechtache
hoeren om een asy! voor zeelieden op te richten, dat namely k
Z. M. de Koning voor dat plan een bepaalde praedilcctic zou
koesleren, is thans onjuist gebleken, en aan die beuren blyft
niets aadets over ditn zich met de hoofdcommissie te verstuan
en h iar de ontvangen gelden uit te keeren. Immers bij ge
noegzamo deelt eruing zul de hoofdcommissie ongetwijfeld
gaarne aan deze ot|ttigo inrichting eon plaats gunnen nevens
bel monument. In dien geest heelt zij zich ian den aanvang
af uitgelaten. (Vud.)
De commissie te Utiecht voor het ttsyl voor oude en
verminkte zeelieden heeft een eerste lysl der inschrijvingen
openbuar gemaakt Z. M. de Koning opent do lyst met 1000,
de loden dei commissie schtevon in vo nf7220; verder ziet
nten onder de namen dien van dr, Ntiijens voor 5. „Wy
vernemen," zegt hot D. D „dat de commissie ulhter wei ge
drocht heoft.zich met de hoofdcommissie te verstaan, maar
dat men nog niet tot een vorgolyk is gekomen. Wy ver
trouwen, dat als verder de loog) der onderhandelingen zal
bekend worden, het blijken zal, dit het althans niet aan de
Utreclitsche hoeren zal hebben gelegen, als geen eamenwer-
kin» kon wordëti verkregen. Do Ulrechtsche commissie heeft
aeencrloi plan zich met een feestvtoting in te laten; zy laat
de zaak vatt do nimf geheel ter zydealleen wil zy bepaald
een ttsyl voor zeelieden, nadat het gebleken is datZ.fll.de
Koning zou'n monument verlangtdaarvoor zamelt zy gel
den in en heeft hol herha-ddelyk te kennen gegeven, dat zij
omtrent deze zaak it! overb-g wil treden met dp Brielsohe
hoofdcommissie, vont do nadere regeling. Nog hopen wy,
dat dit overleg zul volgen, in het belang der nationale zaak,
die hot hier geldt."
Omtrent de verhouding vnn de Ulrechtsche en Btiel-
sche feestcommissie wordt aan het Leulsch-Dagblad uit den
Briel izeachroven, dal eon commissie uil de Brielsohe hoofd
commissie naar Utrecht is afgevaardigd en dat en verzoe
ntii" het ïesultaat van baar zending is geweest. Maar waai in
die verzoening bis'tuat woel do correspondent niet.
Zooals te verwachten was. zegt hel Vad., heeft do heer
Albcrdingk Thym zich verklaard, Itoo bij over de houding
urn dr. Nttycns in de laatste dagen denkt.
Hetjdud noemt de verklaring van den heer AH ordinate
Thytn/dnt hy den 1 Aptil 1572 als een ramp voor do Katho
lieken blijft boschouwen, ee juist daarom atttt de feestviering
niet kun meedoen, althans ttdderlyk. De heer Thym toont
bij nl zjjn onverdraagzaamheid niet zijn gezond butst.,ut) ver
loren te hebben, zoo gaat het Vud. vuort, v.uni terwyl wij
met leodwozen ntoesten bemerken, dat de Nederlondsche
pers bcv aanbod vnn den Leer Nuyens bijnu eenstemmig mei
gejuich begroette, schynt do hoer Thyiu in te zien, dat eoa
'31 -
Prijs: vin 1 tot 10 (j«wonc rcgsl« f 1.0G sedrre reg«l «««r f 0.10.
nor den rkenden itend cn vuor neldidigheid, de belt! 'an del prjji.
verzoening op dien grondslag onmogelykjtshij ziel in dut
hot laf is mee te willen doen en toch niet te erkennen dat men
gedwaald beeft,
Alanr des te méér spyt het ons, dat ook de lieer Thym in
bol laatste gedeelte vun zyn brief ook nog weer een antt-
- veehlWg-drrjjgrTrnj;»T!öiTari'r'b o V (iü d n d [fti n t" I e' v'erla t en
een bltjk van verzoening te geven. 1
Het oenige, zegt hfl, wat ik niet Ier «ere maar ter
gedachtenis van 1 April, als aten bet begei'rett ton, kon helpen
stichten, zou een museum van oudheden zyn (men heeft er
reeds v.m gesproken), omdat oen museum vun oudheden-niets
•anders is dan een volkomen onparlydig photografisch toestel,
waarin de gebeurtenissen zich duurztam afspiegelen. hM aar
tk herhaal: het ?oti moeten verrazen ter herinnering, niet
ter etjte eener reeks van feiten, die velen Nederlanders op
zooveel bloed co lianen to staiimzyn gekomen.
Bij later n tdc/tken zal by inzien, dat ook dergelyka schik
king ntut aannemelijk is; hij zal inzien, dat een museum,
gesticht tev gedachtenis vnn een dugieekcning, tevens ge
sticht wordt tet ceie van die dagteckening. Zoodru men im-
tneta een dagteckening belungryk genoeg acht om ze door
een gedonkleekon te vereeuwigen, dan ligt daarin reeds op
gesloten, dat men dien dag beschouwt als een hcilvollen dag.
Voor (iagteekooingen, die trctirigo herinneringen opwekken,
is men niet gewoon tmtscums te stichten.
Wij geloovoo dan ook liever dat de heer Thym die passage
over dut museum vim oudheden er tusschen gevoegd heeft
om ^uidelyker te doen uitkomen dat hy geen eeret<-eken wil
dan om een werkelyk geineend plan aan da h md te doen.
Hy toch weet zeet goed, d»t dc ware Nederlanders het
.oog wol niet eens zyn over een monu neut of over een stich
ting, maat dat er op één pnn.t volkomen overeenstemming
haersehi, nl dataller, willen een feestviering ter eere van
I April '72.
- Onder den titel „De aesthetiek en het Monument te
Briclte" verscheen bij den heer M. Nyboff te 's Hage, de lang
beloofde verdediging van den heer .f. Bh. Koelman, ontwer
pei van het Briolsche monument. Het Vad. zegt over die
brochure hot volgende
In een hoogst belungrijke inleiding, die hot,grootste ge
deelte van de brochure inoeemt, ontwikkelt de sobryver de
stelling, duf niemand, ai heeft hy nog zooveel gevoel en
smaak, een kunstproduct kan beoordcelen, zonder grondige
kennis van do te beoordeelen kunstzaak, dat mode en smaak
op het gebied der kunst niet de minste waarde hebben, en
het ddn alleen iets beteekent iets moni of iets leelyk te noe
men,indien de redenen, waarop dut ongunstig oordeel berust,
zoo juist en helder mogelyk uiteengazet zyn.
Daarna overgaande tot de verdediging van de zooveel be
sproken nimf, vet klaart de scltryver in de eerste plaats
waarom hy juist een nimf beeft gekozen.
Om twee redenen, zegt by, w«s er geen sprake van het
vereeuwigen van een watergeus. Ken watergeus zou velen
in hun meeningCn kwetsen, cn in de tweede plaats beeft geen
dei uanvoerders zich heizij vroeger, hetzy later zoo verdien
stelijk gemankt, dat by ten voorbeeld kunde worden,aange
wezen. Van zelf kwam men daardoor op een geheel archi
tectonisch monument of een zinnebeeld.
Do nadeden, verbonden aan een nrchitectoniaeb monu
ment, worden daarna door den scbry ver uitvoerig uiteen
gezet. Z. i. zou bier noch eon zuil, noch een naald, noch een
obelisk voldoen.
Ken zinnebeeld verdient z. i. da voorkeur, maar welk
zinnebeeld
De schrijver toont o. i. op goede gronden aan, dat een
vrouwengestalte als zinnebeeld der zee, een banier aanbren
gende, de eenvoudigst mogelyke uitdrukking is van hetgeen
er by de inneming van Bttelle t*3 voorgevallen. Zulk een
zinnebeeld verdient z. i. de voorkeur, .omdat het 1,'door'
scltoone uitvoering uun alle eischen der kunst kxn'vojdoen,
2. de toedracht van het feit zoo duidelyk mogelyk aangeeft,--
S. minder kostbaar is dun alle mogelyke architectonische
monumenten, 4. zoo min mogelyk aanstoot geofl nan anders
denkenden. t
Ook de bewering, dat een waternimf tot niets anders goed
.zou zyn dan naakt aan een u<on te liggen, wordt in bet breede
we rlegd, t
Verder worden er een paar pagina's gewyd san de bestry-
ding van de door anderen als zooveel betor adngegeven
ideeën.
De heer Koelman toont aan, dal noch de vryheid met een
tyiker, noch een strijdbare Minerrn, noch de strijd in aan
merking mag komen.
Die aangevoerde gronden een voor een na te gaan, zou
meer pluauruinitc vorderen dan wa troter wy kunnen be
schikken. Met gerustheid durven wjj echter do brochure
,vun onzen op dat gebied zoo gunstig bekenden stadgenoot
ter lezing aanbevelen. Wy veitrouwen, dat zelfs de tegen-
standeis der nimf do brochure niet onvoldaan zullen ter.zyde
leggen, en velen lint' 8 vun hun ongunstig oordeel zullen
iet iigktnuen.
De Arnh Ct. is niet ingenomen met liet „Asyl voor
oude cn vetminkte Nedorlandsche zeelieden" te Brielle, Zy
heeft niets tegen deze stichting op zichz»lf, maar wel tegen
da wyze op welke dit ptao opgekomen is. Dit achteruitdrin-
V<t
t' 'i
Ht
