A "1; .1.872.
11 V-jW r*< -*
11 a a n d a
u n l.
M 28891
Verschijnt dagelijks,^uitgezonderd Dinsdag.
TÏÏÏtFmUHDSGHE BERICHim
BUHEBLABDSCHE BERICHTE».
(Brieven Franco.)
i
Ie KAMER DER STATEN-GENERA AL.
In de gisteren gehouden avomlzitting tot hervatting der
wei kzaamheden, heeft de voorzitter, giaaf vanBijlandt,
na mededeeling van een brief van den zoon des heeren
Thorbecke, kennis gevende van het overlijden zijns vaders,
het volgende gezegd
Mijne heeren, het bericht van ditovérlijden wordt voor
zeker ook door de leden dezer Kamer met veel leedwezen
en deelneming ontvangen. Ik zal,niet trachten de groote
verdiensten van den overledene naar waarde te vermeldeu,
maar, ik vertrouw aller meening uitte diukken, door hier
hulde te brengen aan het edel karakter, de vooi treffelijke
talenten en «de warme vaderlandsliefde van den overleden
Staatsman, aan wien Nederland zóóveel te danken heeft
en wiens nagedachtenis zeker ook bij ons in eere zal blijven.
Op voorstel des "Voorzitters is besloten don brief te be
antwoorden met een betuiging van de deelneming dei-
vergadering.
Voorts is mededeeling gedaan van vele ingekomen
stukken en wetsontwerpen, die naar de afdeelingen worden
verzonden.
Daarna heeft de Minister van Koloniën, aan de Kamer
medegedeeld het bekende feit der aanbieding van ontslag
door het Ministerie. Naar aanleiding der rede van den
voorzitter zeide hij, dat, is aan Nederland een groot staats
man ontvallen, het Kabinet in hem een ambtgenoot heeft
verloren, aan wiens verdiensten hij niet behoefde te herin
neren. Die gebeurtenis is ook voor het Kabinet van ge
wicht, zóó zelfs dat, al ware het besluit tot ontsiagaaubic-
ding niet reeds genomen, de Ministers zich toch verplicht
zouden hebben, gerekend de aandacht des Konings to ves
tigen op den invloed dezer gebeurtenis op den gang van
's lands zaken.
De bibliotheek van St. Petersburg is onlangs verrijkt
met een exemplaar van den Koran, geschreven door Osman.
Het bandschrift is meer dan twaalfhonderd jaar oud, en
de uléma's van Samarcande, oei stad in Turkestan, met
250 moskeeën van wit marmer, noemen het »de heilige
pen." Tot op denliuidigen dag ziet men op de bladen sporen
van bloedvolgens de overlevering zat Osman in het boek
te lezen op 'toogenblik dat hij gedood werd. Naar luid dei-
inlichtingen, door den gezant vanBoukhara Jakhli-Khad jil
aan den generaal Kaufman verstrekt, is dit handschrift
alles wat er overgebleven is van de onmetelijke littei arische
schatten, eenmaal door Tamerlan te Samarcande bijeen
gebracht.
Het stoffelijk overschot van Friedrich Gerstiicker is
Zondag 11. des morgens ten 8 ure te Brnnswyk met veel
plechtigheid begraven. Duizenden hadden gehoor gegeven
aan de gedane oproeping om aan den astrijder voor vrijheid
en recht, den getrouwen zoon Duitschlands" de laatste eer
te bewijzen. De met vier paarden bespannen lijkwagen was
overdekt met bloemenkransen en lauwei kronen, en allo
vereenigiugon en genootschappen hadden deputatiëa afge
vaardigd, die met omfloersde banieren achter de treurende
familieleden den wagen volgden. Auu de groeve, die niet
ver van de plaats, waar Lessing begraven ligt, verwijderd
is, werden koren gezongen en werd namens »de Duitsche
zangers aan den trouwen Duitscheu bard" een lauwer
krans op de kist nedergelegd. Slechts één ïedeuaai, de heer
H. Iluch, voerde het woord. De werkzame, talentvolle Ger-
stacker heeft een zijner waardige uitvaart gehad_.
Een afgrijselijke gebeurtenis had voor eonigeu tijd op
't eiland f»t. Thomas plaats. Zekere neger,"Billy-Boy ge
naamd, had gewed dat hij te paard de haven in haar volle
breedte zou doorzwemmen. Nauwelijks halfweg gekomen,
zag hij 't water om zich heen rood van bloed. Een witte
haai (reguin) had zijn paard een der aehterpooten doorge
beten. Het moedig dier spande alle krachten in, maar raakte
weldra uitgeput en zonk weg in de diepte. Billy-Boy, een
uitmuntend zwemmer, sammelde niet. Vier reusachtige
witte haaien zetten hem na. "Vijf minuten lang plaste de
neger met handen en voeten in't water, om het naastbij -
zijnde monster te beletten zich op den rug te leggen, de
eenige houding waarin liet zijn prooi kon grijpen. Eindelijk,
op 't oogenblik, dat een boot hem te hulp kwam, verdween
Billy-Boy. Twee riemslagen nog, en de redders zijn op de
pleit. Een dreg vat zijn kleëren; het lichaam komt boven
maar zonder hoofd, dat de vechtende haaien elkander be
twistten.
SCHIEDAM. 8 Juui 1872.
Heden morgen, ten elf ure had op eenvoudige wijze de
ter aardebestclling plaats van het stoffelijk overschot van
den heer mr. P. Loopuyt; tal vau vrienden en belangstel
lenden had -zich op het kerkhof vereenigd, om aan do
groeve nog een blijk te geven vau hulde aan de nagedach
tenis van den algemeen geachten ontslapene.
Tot afgevaardigden naar de algemeene vergadering
van de afdeeling Scluedam'.van het Nederlaudsch School
verbond, den 14 dezer te Rotterdam te houden, werden in
de gisteren avotid gehouden afdeelingsvergadering ver
kozen de heeren dr. G. J. Vaillaut, J. S. M. de Gi oot en
J. O. Sander.
'Naar aanleiding van een derpunten, in den beschrijvings
brief voorkortende, waarbij" (te" ïü'clë etiug" Gouda," die te"
kennen geeft in haar pogingen tot wering van liet school
verzuim niet gelukkig te zijn geslaagd, voorstelt dat van
wege het Schoolverbond bij de Ilooge Regeering op de in
voering van leerplichtigheid worde aangedrongen, had
eeu breedvoerige gddachleuwisseling plaats. De meerder
heid was het hieromtient eens, dat van wege het Vei bond
geen pogingen daartoe behoorden gedaan te worden, ter
wijl het verder bleek, dat de leerplicht in het algemeen de
goedkeuring van velen niet wegdroeg. Van andere zijden
werd zij echter met warmte verdedigd, als liet eenige mid
del, om het gebrek aan belangstelling en den onwil te be
strijden, die hier iu meerder, daar in minder mate worden
gevonden.
Naar wij vernemen, zal Zondagnamiddag, ten G'/z
ure, bij gunstig weder, de eerste muziekuitvoering in de
Plantage plaats hebben van het korps muzikanten der
dd. schutterij alhier, onder directie vau den kapelmeester
B. L. L. J. Gores.
Door de Nedeilamlsclie Handelmaatschappij ziju
bevracht de navolgende zes schepen, als:
Voor Amsterdam: I.m Vuclit
Plater ^Adolf, kapt, C. Jaske. i 449 ƒ76.74
Voor Rotterdam:
Liberaalkapt. N. N1140 -74.95
Blexfofr kapt. J. C. Strootman 686 -76.68
Niemoe Waterwegkapt. J. v. d. Valk Dz. 744 - 78.29
Voor Schiedam:
Helenakapt. .1. van Leeuwen 395 - 78.29
Voor Middelburg:
Nieuwe Waterweg II, kapt. J. Zwart 757 - 78.29
's IIage, 8 Juni. Heden morgen ten half twaalf ure,
heeft op de algemeene burgerlijke begraafplaats alhier, de
plechtige ter aardebestelling plaats gehad vau het stoffelijk
overschot van mr. J. R. Thorbêcke.
Een zeer groot getal personeu bevond zich, zoo in den
omtiek van het stei fhuis, als op liet kerkhof. De stoot was,
volgens verlangen van den overledene, eenvoudig; slechts
enkele rijtuigen volgden de lijkwagen.
Daarin waren de zoon, de bloed verwanten van den afge
storvene, deMinisters en eenige hooge staatspersonen
gezeten. e
Op de begraafplaats- merkte men op leden van de
beide Kamers, der "Stateu-Generaal, van den Raad van
StateAlgemeene* Rekenkamerleden van het Corps
Diplomatique, Commissaris^ des Konings in de provincie,
Burgemeesters van de residentie en van Rotterdam enz.,
deputatiën en corhrriissién *vau lciesveieenigiugenvau
hoogescholen, van studentenkorpsen enz., uit alle oorden
des lands.
Toen de lijkkist in den grafkelder was nedergelaten,
werden er bij het nog geopende graf drie lijkredenen ge
houden door de heeren van Bosse, Minister vau Koloniën,
Jolles, Minister vau Justitie, euDullert, voorzitter vau de
Tweede Kamer der Staten-Geneiaal, die in treffende woor
den den ontslapene herdachten als bekwaam en eerlijk
Staatsman, als trouw vriend van Koning en Vaderland, als
een waardig echtgenoot en vader, en als een innigen vriend.
De zoon van Thoi beeke dankte alle aanwezigen in korte,
maar loerende taal voor de laatste eer, zijn hartelijk ge
liefden vader toegebracht.,i
Diep getroffen verlieten allen den doodenakker. -
Uit liet Westland wordt gemeld, dat men heden te
'sGravesando voor het eerst in dezen zomer voor gemeen
schappelijke rekening een schuit met nieuwe aardappelen
naar Amsterdam zoude zendeu.- Ten gevolge der nachtvorst
staat het gewas zeer ongelijk en zal de verzending vooreerst
nog wel langzaam gaan.
De te Groningen gevestigde afdeeling van den Protes
tantenbond heeft besloten, het volgende adres aan de
Synode te zenden»De ondergeteekenden, allen leden der
Ned. Ilerv. gemeente te Groningen, geven bij dezen te
kennen, dat zij gaarne, wat den geest en de strekking
betreft, adhtosic schenken aan liet adres, u door leden der
classis Groningen toegezonden, waarin verzocht wordt de
kerkelijke viering der tweede feestdagen af te scliafibn. Zij
hebben echter de eer daarbij deze toevoeging voor te stellen:
dat onder die afschaffing ook opgenomoirworde de kerke
lijke viering van den Hemelvaartsdag, en dat verder liet
Kerstfeest voor goed worde verplaatst naar den voorlaat
sten Zondag des jaars." |-j*
liet uur, dat de.Grouiager hoogleeraar Tellcgen heeft
bestemd voor, zijne lessen o\ er het staatsrecht, iwas gisteren
morgen ten ii ure gewijd aan Thorbeckes nagedachtenis'.
De hoogleeraar achtte het'zoo'zeide hijplicht, om,
vóór hij zijne lessen voortzette, eenige oogenblikken stil te
staan bij het leven van den man,.die op onze staatsinstellin
gen een zoo overwegenden invloed heeft uitgeoefend," Ten
aanhoor'é van bijna alle studenten aan deze hoogeschool en
öen groot aantal zijner ambtgenooten schetste hij kort maar
tredend wat Nederland te daulcen heeft aan Thorbecke, den
man, die na Joiiau de Witt vooraan staat5 in devijdei-
Nederlandsciia staatslieden. Welsprekend en met vuur
toonde de hoogleeraar aan, hoe Thorbeckes saanteekening"
„de grondwet van een^ gesloten tot een open boek maakte;
"en'hocTclaTïrerirhog op ditóogenblik de sleutel is vau bijna
iedere staatsrechtelijke vraag; hoe Thorbecke hét studeer-p]
vertrek vaarwel zeide om in de raadszaal zijn licht te doeui
schijnenhoe het vooral door zijn karakter, door zijn vast
gotoof aan de kracht dor waarheid is te verklaren, dat zijn,-
gezag zoo overwegend is geweest, en hoe, even als Vespa- f
siauu^als imperator was gestorven, Thorbecke als'staats
man was -heengegaan. Do heer Tellcgen wees er op, hoe
Thoibeckes loven liet voorbeeld geeft, dat staatsmanskunst
en huiselijke deugden gepaard kunnen gaan, en besloot zijn
toespraak met een opwekking aan zijne hoorders', om, met
Thorbeckes beeld voor oogen, ten algemecncn nutte werk
zaam te zijn, daar liet leven van don overleden staatsman!
tot bemoedigend voorbeeld strekt, dat Nederland nog del
kracht bezit om groote mannen op te leveren, die, zoo zij t
hunne krachten wij den ami het algemeen belang, verzekerd I
kunnen ziju van de dankbaarheid van het Nederlandsebe t!
volk. De luide toejuichingen die don redenaar ten deel
vielen, waren het sprekend bewijs, dat het talrijke audito-
rium „instemde met de hulde, door een man als Teilegen
den ovei leden staatsman gebracht. (Pr. Q-r. Ot.)
Het heengaan van Zwolle's grooten, wellicht groot-
sten zoon, zoo wordt uit Zwolle geschreven, is hier met
diep leedwezen en innige deelneming vernomen. Men be
greep tei stond dat zoo ergens, hier die deelneming geen
werkelooze mocht zijn Op den dag nog zeiven, waarop de [ij
treurmaie herwaarts was gekomen, noodigde mr. van Dig- L
gelen zijne medeburgers uit om tegen den volgenden avond pj
op te komen, ten einde voorstellen te vernemen aangaande
eeu aan de nagedachtenis van den overledene te brengén
blijk van hulde. Hoezeer men behoefte gevoelde aan de
smart over het verlies van den grooten medeburger uit-
drukking te geven, bleek uit het groot aantal van hen, die a
aan deze uitnoodiging gehoor gaven. In de vergadering f'
werden de volgende besluiten genomen. Allereerst werd
een commissie benoemd om de ter aardebestelling vah%
Thorbecke bij te wonen, en bij het graf de stad te vertegen-
woordigen, waar weleer zijn wieg had gestaan. Die com-
missie bestaat uit de heeren mr. P. J. C. van Diggelen, mr. I
Hertzveld en "W. Schuttevaer. Vervolgens werd tot de op
datzelfde tijdstip en wellicht met hetzelfde doel vergaderde f
vereeniging Burgerpligt, te Amsterdam, een telegram ge*
richt van den volgenden inhoud3>lngezetenen van Zwolle,
de geboorteplaats van Thorbecke, hebben zich vereenigd
tot centvaal-bureau om hulde te brengen, aan de nagedach
tenis van Thorbecke, en noodigen.Burgerpligt uit om zich
bij hen aan te sluiten." Men ziet, het doel is dus niet slechts
geweest mede de laatste eer. te bewijzen aan den grooten
man, maar zoo mogelijk door de medewerking van geheel
Nederland uit de stad zijner geboorte een blijvend gedenk-
teeken van welken aard dan ook te doen oprijzen, nevens,*;
de vele gedenkteekenen, die de edele staatsman zichzelven
heeft gesticht in de harten van het Nederlandsche volk-
Van dit deukbeeld vervuld, heeft de vergadering zich ge
constitueerd tot een centrale, cd zal het door haar gekozen
voorloopig bestuur trachten de sympathie en medewerking
van de natie te verkrijgen. r
he Arnh. OA heeft vernomen, dat de heer Thorbecke
zijne gedenkschriften, of liever, nanteekeningen omtrent
datgene wat hij beleefde heeft*nagelaten, en dat deze in hét
licht zouden verschijnen.
Volgens dcylr;i7i. OA passeerde Woensdagnamiddag
met den trein van 4.50 aan het station te Arnhem, van
Duitschlaad komende, in de richting naar Utrecht, de ex-
Iveizer van Frankrijk, vergezeld van 2 heeren.
De ICiesvereeniging Vrijheid, en Orde te Deventer,
heeft met algemeene stemmen besloten, zich te doen verte
genwoordigen bij de begrafenisplechtigheid van den IIeérv
Thorbecke, en het Nederlaudsch volk uit te noodigentot
liet oprichten van een gedeukteeken aan:den overleden
staatsman.
Uit Buren schrijft men van 6 Juni: Een vreemdsoor
tig geval deed zich dezer dagen bij den landbouwer'G. w"
II., alhier voor; deze had namelijk, in afwijking van diéns
gewoonte, zijn kudde schapen des nachts in het open veld
laten grazen en ontdekte den volgenden morgen dat.8 dezer
dieren verscheurd en 2 it. 3 gewond waren, eenigeii waren
bijkans dood, anderen met de ingewanden uit liet lichaam,
genen puilden de vetdeelen uit den onderbuikj térwjjl zelfs
2 runderen waren aangetast. Naar men, verneemt'moet
deze moord worden toegeschreven aan t!wee honden uit
het naburige Rijswijk, althans een van dezeis iWds a'fge-
maakt, terwijl de cigehaar van den anderen, h'alstarrig
weigert te gelooven, dat diens hond medeplichtig" is ge-,
weest, „alhoewel volgens gerucht deze laatste meermafen
te Raveuswaaij en -Rijswijk schapen hoe ft "aangevallen en
verscheurd. Opmerkelijk was het, dat, de.lammërénTdie
mede in'de weide liepen, weinig, of gèèn letsel,hebben
beko'men. -
L ■*-
r
EO U R AIT.
y
ABONNEMENT:
Abonnementsprijsper Due Mjnndenf 1.85
Franco per Post, door liet gclicele 2 50.
ADVEBTBNTIETJt
I t.jsvan 1 tot 10 gowono rogcis f 1 00; iedere regel meer ƒ0.10.
Voor don werkenden slnul en voor weldadigheid, do held van don prijs
i n1* j