Woensdag 50 October.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
'JVi 2990.
8UITEMUID8CHE BERICHTEN.
A o. 1872.
Abonnementsprijsper Drie Maandenf 1.85.
Franco per Post, door bet gcbcolc Rijk2 50.
(Brieven Franco.])
A D V B B T E N T I E N:
Prijs: van 1 tot 10 gewono regels f 1 00; iedere regel meir fOAO.
Voor den werkenden stand en voor weldadigheidde helft van den prijs.
■Verscheiden kettingen zijn onder liet gezonken stoom
schip Batavier doorgestoken en twee groole lichters
zijn van de werf te Sheerness opontboden, om het schip
te helpen lichten. Een kist, die volgens zeggen een groote
som gelds bevat en aan een der passagiers toebehoorde, is
nog niet gevonden, alhoewel verscheiden booten zijn ge
bezigd om or naar te visschen. Men zegt, dat de onfortuin
lijke passagier verzuimd had die som te nssurceren of de
kist als lading te doen inschrijven. De kist had op dek ge
staan ,en is ongetwijfeld door de aanvaring over boord
geknakt. Beambten, van het Customhuis zijn'op wacht ge
steld bij liet wrak. Eenige balen der lading zijn gebarsten
naar boven gekomen. Meu gelooft, dat het schip bij het
eerstvolgende springtij zal gelicht worden.
Dr. Livingstone heeft uit Unyanyemble een brief
aan lord Granville geschreven del. 1 Juli, waarin hij spreekt
over zijn volgende Ontdekkingstochten en van zijn wensch
om Basango te bezoeken, dat niet ver is van het land, dat
hij door moet trekken.
De bergachtige landstreek van Basango is indrukwek
kend, vooral wat aangaat de kleur der bevolking. Er
wonen afstammelingen van een blanke tot het 5de gelid.
Deze was met 5 makkers aldaar gekomen, die allen gestor
ven zijn. Het hoofd dier karavaan, Charura genaamd, is
in de hergen gebleven en eenigen tijd later tot opperhoofd
van Basango gekozen. Bij het derde gelid telde de bevol
king van Basango reeds 60 mannelijke personen regel
recht afstammende van Charura en een bijna gelijk getal
vrouwen.
Al de afstammelingen van :Charura-worden beschouwd
als van koninklijken bloede en zij n gemakkelijk te herkennen
aaneencolljeivdie zij'alléén hetVecht hebben-te drageu. Het
is opmerkelijk,'daLde gelaatskleur van deze' lieden altijd
helder blijft-eu doet,herinneren aan den stichter vau de
dynastie.
Dr. Llyjngstone was van plan zich den volgenden dag op
reis te begeven enbinnon 8 maanden te Ujiji terugtekeeren.
Een model-school, een-model-gymnasium en een
museum van schoolortikelen zullen in Parijs verrijzen. Het
museum, waartoeule prefect aldaar, de heer Leon Say, het
initiatief heeft genomen, zal op den boulevard Mornand
wordphgesticht in een aan de stad toebehoorend gebouw
achter 'de bibliotheek van het Arsenaal gelegen. Dit museum
zal bevattenglobes, atlassen, geographische en topografische
kaarten, 'leestafel en tafels van het tiendeelig stelsel,
schoolboeken en modellen van alle voorwerpen die het
pedagogisch materieel samenstellen, zooals banken, tafels,
lessenaars enz. Het model'gymnasium en de model-school
zullen in dozelfde'buurtworden opgericht.
•TJit Venetië wordt dd. 15 October 11. het volgende
geschreven
Verleden Zaterdag is hier een geheel nieuw soort van
misdadigere opgestaan, namelijk slagunen-piraten." Tus-
schen vijven en zessen 's avonds voer een gondel af uit de
nabijheid der kerk Scttita Maria dclla Salute door het breede
kanaal Delia O-iadicea naar het eiland dat denzelfden naam
draagt. Tn het vaartuig bevouden zich de bankiers Masicro
en PensO'cn eenige klerken, terwijl ze aan contanten enz.
een waarde van 100,000 gulden bij zich hadden. Deze ban
kiers hebben namelijk hun kantoor nan de Porte de Barat-
taria en wonen op Giudecca, werwaarts ze eiken avond hun
kas plegen mede te nc-men. Toen ze in het midden van't
breede kanaal waren gekomen, schoot plotseling een zoo
genaamde wipera" met zes roeiers bemand, op hen af. De
Dvipera" is een smal en lang vaartuig, welks voorsteven
voorzien is van' een ijzeren punt van ongeveer een voet
lengte. Licht gebouwd, glijdt hij pijlsnel over het water,
maar wegens zijn gevaarlijkheid bij aanvaring boort de
punt gondels en booten in den grond is't gebruik ver
boden, behalve bij sommige roeiwedstrijden, ook wordt hij
wel door douanen gebezigd, bij het vevvolgen van smokke
laars. Zulk een verboden vaartuig nu voer tegen de rijkbe-
laden ïgondcl" aan. Door den stoot vielen de y>gondlieri" in
'twater. De roovers, dertien in getal, wierpen zich nu in
den gondel, plunderden het vaartuig in een paar oogeublik-
ken geheel uit en bestegen daarop weör hun vipera waar
mede zij zich met ongelooflijke snelheid wefr venvijderden.
Vergeefs riepen de ongelukkige bankiers: houdt den dief'
vergeefs trachtten eenige gondels de roovers na te zetten
Een vipera gaat driemaal zoo snel als een gewone boot,
vooral wannéér, zooals hier'tgeval was, 12 personen met
alle kracht roeien. Zulk een vaartuig daarenboven kan zeer
gemakkelijk aan land gebracht worden en nog gemakke
lijker is liet om liet te laten zinken. Tot nu toe heeft men
niets teruggevonden dan de ledige kas en eenige papiercu,
die voor de roovers geen waarde hadden.
Ex- zijn verschrikkelijke bijzonderheden bekend ge
worden omtrent een brand, welke des middags van den
25 September jl. uitgebroken is in het krankzinnigenge
sticht teNewburg, Ohio, waarin zich op datoogoubhk COO
verpleegden bevondem.De brand liet zich eerst niet ernstig
aanzien, doch.liet y uur maakte ondanks alle pogingen snelle
vorderingen. Toen moest men er natuurlijk op bedacht zijn
om de ongelukkigen uit het brandende gebouw te redden.
Terwijl een gedeelte der beambten bij het blusschen behulp
zaam was, nam het andere gedeelte die lioogstmoeilijke
taak op zich Onbeschrijfelijk waren de tooueelen die nu
volgden: vele krankzinnigen weigerden hunne cellen te
verlaten, zij verborgen zich in kasten en onder bedden en
waren noch door overreding noch door bedreiging uit hunue
met elk oogeublik gevaarlijker wordende positie te verdrij
ven. Met geweld moest men veelal te werk gaan. Sommigen
vochten met die boveumcnsclielijke kracht die inzonden
eigen is, zoodat verscheidene persoueu voor één patiënt
vereischt werden. Andeien wilden met alle geweld klcede-
bedden en audere voorwerpen medevoeren; een van
ren,
lien had een ontzaglijk pak gemaakt dat een paard nauwe
lijks had kunnen diagen, on Icon slechts door twee man ge
dwongen worden er van te scheiden. Met de vrouwelijke
verpleegden ging het nog moeilijker, zij waren nog veel
opgewoncler en liepen vol schrik lier- en derwaarts. Ook
van haar worstelden vele met razende kracht. Nauwelijks
buiten gebracht liepen eenige patiënten weer in het bran
dende gebouw, van waar zij slechts met moeite terugge
bracht werden.
De brand was inmiddels lievig toegenomen. Tegen twee
uren konden de zolders niet langer het gewicht dingen van
een reservoir, dat 8000 gallons water bevatte. Met een ge
weldig geraas viel het reusachtig gevaarte door al de ver
diepingen heen. Een naaister die er bijna in geslaagd was
zich uit het gebouw te redden, werd door den stroom mede-
gesleept en verpletterd. In het geheel zijn negen personen
verbrijzeld of verbrand, terwijl de schade, door hetverbran
den van het schoone gebouw ontstaan, bijna 1 Zi millioen
bedraagt, 't Gebouw was niet verzekerd.
De 600 krankzinnigen zijn in de kerken ennaburige hui'
zen onder dak gebracht. Het tooneel dat zij aanboden w ordt
onbeschrijfelijk genoemd. Slechts weinigen hadden eenig
besef van 't geen er gebeurdesommigen schuilden angstig
weg, anderen gedroegen zich woest of zongen, lachten,
schreeuwden, gilden en vloekten, kortom 'twas liet pande
monium zelf.
Te Arica, in Peru, zijn kortelings uitgestrekte sal
petergroeven ontdekt. Met de exploitatie diergroevendenkt
men binnenkort een aanvang te maken. Ook blijkt de pro
ductie van salpeter te Iquique steeds belangrijker te worden,
In 1870 bedroeg de uitvoer van dat handelsartikel aldaar
1,696,155 centenaars, in 1871 ruim '1,859,498 ctr.en in
de zeven eerste maanden van dit jaar reeds 2,557,907 ctr.
(Jm dezen gewichtigen talc van industrie nog meer te ver
levendigen, zal de Peruaansche regeering door den bouw
van spoor- en goede straatwegen liet salpeter-district in
nauwere gemeenschap met de kust brengen.
BmENLA39DSCHE BERICHTEN.
SCHIEDAM, 29 October 1872.
Den '1 November zal de winterdienst langs denHolland-
sclien IJzeren spoorweg aanvangen; de treinen vertrekken
dan. van Schiedam
Naar Amsterdam7.218.3910.362.293.467. 9
7.41 en 8.50.
Naar den Helder8.3940.362.29 en 7. 9.
Naar 's Gravenhage'11,55 en 10.45.
Naar Rotterdam: 7.52; 8.52; 9.48; 11.272. 2; 4.38;
6.17; 7. 7; 10. 7 en'10.48.
Bij den aanvangenden winterdienst op den Iïoll.
IJzeren spoorweg is ook nu weder uitbreiding gegeven aan
liet aantal treinen op den spoorweg tusschcn Amsterdam
en Rotterdam. De uren voor hét verkeer tusschen de aan
de lijn gelegen steden zijn zoo gekozen en door sneltreinen,
zonder prij verhooging en met rijtuigen van alle klassen, dat
het pubijek met voordeel van de aansluiting te Rotterdam
van het zuidelijk spoorwegnet kan profiteeren. De treinen,
die ten 8 ure, 9 u. 30 m. en 2 u. 35 m. van Amsterdam en
ten 5 u. 45 m. van den Haag vertrekken, correspondeeren
te Rotterdam met den Staatsspoorweg, zoodat de reizigers
ten 2 u. 5 m., 5 u. 50 m. en '10 u. 50 m. te Brussel aauko
men, terwijl in tegenovergestelde richting de reizigers, die
ten 9 li. 20 iïi., 2 u. 40 nu en 5 u. 22 m. Brussel verlaten,
met don trein van 4 u. 15 ra. en 10 u. '15 m. te Amsterdam
en ten '10 u. 55 m. in den Haag kunnen zijn. Aan de groote
stations worden directe plaatsbewijzen naar stations van
den staatsspoorweg en naai' eenige der voornaamste Bel
gische stedén uitgegeven.
De burgemeester van Delft heeft aan den gemeente
raad medegedeeld, dat de schade, uan den toren der Nieuwe
kerk door den jongsten brand toegebracht, geschat is op
f 17,665.
In hetjl. Zondngte den Ilaag gehouden buitengewoon
Groot Oosten der orde van vrijmetselaren in Nederland,
dat zeei talrijk bezocht werd, is met overgroole meerder
heid aangeuomeu een motie, waarbij de vergadering den
wensch uitdrukt, dat'prins Hendrik als grootmeester natio
naal worde gekozen tor vervanging van prins Fredorik. De
vergadering is daarop verdaagd. Prins 'Frederik blijft de
ftmetiën van grootmeester nationaal, door hem gedurende
57 jaren bekleed, voorloopig waarnemen tot zijn opvolger
zal zijn benoemd. i'
Op het rijkstelegraaf kantoor te 's Gravenhage zijn
twee en op dat te Zutfen is een assistent noodig. Zij, die
daarvoor in aanmerking wenschen te komen, moeten daar- l
vau cloon blijken door inzending aan hot departement van f
financiën van een gezegeld adres, onder opgaaf van het
kantoor, waar zij wenschen geplaatst te worden. Omtrent
de vereischten teil aanzien zoo van leeftijden bekwaam- i
heden als van de bewijsstukken, die nevens het adres vnn
aanmelding moeten worden overgelegd, is inlichting te
bekomen bij de afdeeling telegrafie van het departement
van financiën, bij den lijiiinspecteur van den rijkstelegraaf
te Arnhem, voor zooveel betreft de plaatsing te Zutfen, bij
dien te Rotterdam voor de plaatsing te 's Gravenhage, en
voorts hij de directeuren der betrokken kantoren.
Naar het Vaderland verneemt, heeft de ex-kapitein
Janssen gemeend voor de hem vau wege het departement
van oorlog gedane offerte te moeten bedanken. Volgens het
genoemde blad gaf deze betrokking zulke geringe finan-
cieele voordeden, dat ook dit bezwaar waarschijnlijk bij zijn
beslissiug heeft gewogen.
De heer P. van Gorcum te Assen, verzoekt,als I
belangrijk voor wiskunstenaars mede te deden, dat het
hem gelukt is bij benaderiug de wortels van 2, 8 en 32 te
vinden, uitgedrukt in een geheel getal met een gewone
breuk. Voor den wortel uit 2 heeft hij gevonden 1:%03 of
2M/ico. 'nderdaad geeft liet vierkant dezer breuk ".p'/as-vi,
waarin de teller slechts 1 minder is dan het dubbel van den
noemer. Tot 4 decimalen is het gevonden getal juist.
Men schrijft uit Assen van 25 October:
Heden ochtend zou eene moeder alhier haar zesjarig
zoontjje wormkruid ingeven. Zij nam echter van den
schoorsteenmantel een verkeerd kopjewaarin kraanoog 5
waszoodat het kind binnen een uur een lijk was. De toe-
stand van de ongelukkige moeder is niet te beschrijven.
Te Hurwenen had onlangs een zonderling voorval
plaats. Een landbouwer aldaar werd door zijn oom gelast
de horden naar het land te brengen om de suikerpeën er,af
te rijden. Hij wilde daarom voor den boom, waarop de hor-
den moeten liggeu, een gat graven, doch had nauwelijks de
spade in den grond, of hij groef een zilveren cilinder-hor
loge uit en vervolgens tot zes toe, allen bijna nieuw. Onmid
dellijk werd van deze zaak den burgemeester kennis gege
ven. Men vermoedt dat er een diefstal heeft plaats gehad.
In de Zaanl. Ot. wordt uitJJtrecht medegedeeld, dat
daar in een bijeenkomst van al dè Nederlandsche bisschop-
pen zou besloten zijn, in alle parochiën collectes te doen
ïouden, om gelden bijeen te verzamelen, ten einde een
groote bedevaart te organiseeren naar Lourdes.
Aan die bedevaart zullen alleen mogen deelnemen lam
men, kreupelen, blinden, in het kort alle Katholieken met
lichamelijke gebreken behept. Voor de bahoeftigen zullen
de kosten gedekt worden uit de collecten en kerkelijke
fondsen; diegenen welke zei ven de kosten kunnen dragen,
zullen alleen voor eigen rek,ening moeten gaan."
Het Handelsblad meldt, dat thans een onderaard-
schen telegraafkabel, volgens het stelsel-Holtzman, gelegd
wordt tusschen Amsterdam en Diemen. Het doel daarvan J
ishet nemen eener, proef met een kabel, geïsoleerd volgens
de vinding van den heer P. vanWettum, te^Naarden, die 1
op een vernuftige wijze den draad met doek omwonden en
verder met een preparaat van teer, pek, ens. bereid heeft.
Gelukt deze proef, welke men vóór dén winter wenscht te 'j
voleindigen, dan zal de toepassing op groote schaal gé-
schieden. -j
Men leest in het Maarl. Weekblad.-
De Panama Star bericht, dat de familie der Bourbons
door den consul-generaal van Columbia te Amsterdam, den 1j
heer A. L. Goldberg, aan de regeering der republiek Colum- j
bia heeft aangeboden, tegen vergoeding van 1,300,000
dollars, het geheim mede te deelen omtrent een kolos-solen
in Columbia aanwezigen schat.
Volgens genoemd blad moet die schat bestaan in platina-
mijnen, waarvan de plaats alleen aan een derSpaansche
koninginnen uit bet buis van Bourbon bekend was en van
wie het geheim op de Bourbons is overgegaan.
De president van Columbia heeft het voorstel inden
vorm van een ontwerp-overeenkomst aan het congres
voorgelegd, dat echter bezwaar maakte in de goedkeuring, 1
Men verwachtte nadere voorstellen en onderhandelingen. j
Als wij goed zijn ingelicht, dan berust de sleutel van dit
geheim hij de Spaansche, Napelsche en Fransche Bourbons,
voor deze laatste bij de familie in Nederland gevestigd, de
kleinkinderen von Lodewijk XVI en Marie Antoinette. 1
Als een curiositeit deelt het v. d. D. het volgende
artikel mede uit het reglement voor de coóperatievc brood- '>*1
bakkerij, die, naar men wil, te Amsterdam opgericht zal
worden: »Art. 16. De bezoldiging van den directeur tot 'ï'S
aan den laagste in rang der werklieden in de bakkerij, 'zal f<!
voor allen gelijk zijn en wel 12 gulden per week." -Ij
De officier van justitie te Eindhoven bericht,'dat on-fi
langs daar is uitgegeven een halve gulden, voerende dé fel
beeltenis van Koning Willem II, met het jaartal '1848.1j
COB
ABONNEMEHT: