A". 1872.
M 3012.
V r ij dag S J) M o v e m b e r.
niïMËMAÏÏDSCHE BÈMHTEÏr"
Verschijnt dagelijks,! uitgezonderd Dinsdag.
BUITÉBLAIDSCHE BERICHTE».
a
'4
COURANT.
ABONNEMENT:
Abonnementsprijs, per Drie Maanden1-85.
Franco per Post, door het gelieclo Rijk- 50.
In de zitting der nationale vergadering van Dinsdag
is het rapport van den heer Batbie aan de kamer ingediend.
Gisteren deelden wij de strekking daarvan mede, heden
laten wij het eenigszins uitvoeriger volgen.
Het rapport erkent in de eerste plaats de uitstekende ver
diensten van den heer Thiers, het protcsteeit tegen elk
gevoel van vijandschap tegen hom. De nationale vergade
ring zal 'op haren post blijven, zoolang het land nog niet
bevrijd zal zijn van de vijanden van buitenaf of verzekerd
tegen de vijanden van binnen. De commissie gevoelt zich
geschokt door de boodschap. Zij constateert dat de lieer
Thiers de constitueerende macht der vergadering wel
erkend heeft, maar de radicalen hebben schandelijk mis
bruik gemaakt vau zijn naam, en met het oog op de/.o
dubbelzinnigheid, heeft de meerderheid dor commissie hel
noodig geoordeeld, dat de kamer het recht hebbe en het
eigenlijk haar plicht is, haar gevoelen te doen kennen. De
conservatieven zouden onmogelijk een conservatieve repu
bliek kunnen steunen, zoolang het gouvernement heult met
de eeuwige vijanden van orde, met de erfgenamen der
commune, met Ue radicalen eindelijk.
Het rapport herinnert voorts de waarborgen, die aan de
partij van orde gegeven zijn door den heer Thiers, die zijn
afkeer van de radicale leerstellingen niet kan ontveinzen.
De heer Thiers heelt aangedrongen op de noodzakelijk
heid, om een tweede kamer en een ministerieele verant
woordelijkheid in het leven te roepen en deze hand aan
hand te doen gaan. De commissie gelooft dat de ministe
rieele verantwoordelijkheid het meest urgent is. De verga-
deringheeftgeen voldoende vrijheid tegenover den president
der republiek, om de ministerieele quaestie te veranderen
in een gouvernementeele. De instelling eener tweede kamer
zou het politiek testament der vergadering zijn. De meer
derheid der commissie is dus van gevoelen, dat vóór alles
de ministerieele' verantwoordelijkheid moet ingesteld
worden.
Dit is geen quaestie van republiek of monarchie; de
eenige bekommering van de meerderheid der commissie is.
de steeds aanwassende overmoed der demagogie. Dit drei
gend gevaar ontlokt haar den alarmkreet.
Het rapport besluit met liet voorstel een commissie te
benoemen, om spoedig een wetsvoorstel nopens de-ministe-
rieele verantwoordelijkheid aan de kamer in te dienen.
liet Journal des Déhais critiseert het rapport van
den heer Batbie levendig. De Siècle beschouwt het als een
oorlogsverklaring aan den heer Thiers.
Het is niet wel mogelijk, dat de heer Thiers de conclusie
van het rapport aanneemtde kamer zal dus geroepen
•zijn tusschen den chef van het gouvernement en zijn tegen
standers te kiezen. Of Thiers hierop zal antwoorden met
een boodschap, waarin hij den toestand uiteenzet, of dat
hij het debat ofuniddellijk op de tribune zal aanvangen, is
nog niet zeker, maar wel zal hij met alle mogelijke llink-
heid en rondborstigheid de quaestie stellen, en hij behoeft
dan ook niet te twijfelen of een meerderheid, al is deze dan
ook van één stem, zal hem tegenover de commissie in'L
gelijk stellen, en in dat geval gelooft de heer Thiers dat hij
zijn plan om af te treden moet laten varen.
Luidenshetgeen den Osscrv. Tricstmt Cettinjewordt
gemeld, gaan de Turken met het aauleggen vau een aantal
kleine forten aan do Albaneesehe grenzen voort. DeTurk-
sche bevolking van Podgorizza, die een eventueelcn inval
der Montenegrijnen schijnt te vreezen, is altijd gewapend
en waagt zich niet ver van huis. Een dergelijk wantrouwen
openbaart zich ook aan de zijde van Montenegro en zoo
doende wordt dus de grens van weerszijden op sterk mili
taire wijze bezet, zonder dat men van eenige zijde de vijan
delijkheden wil beginnen.
De telegraaf meldt uit Washington, dat do Engelsche
troepen het ei land San .Tuan thans ontruimd hebben. Voorts
bericht men, dat de aanstaande boodschap van president
Grant aan het congres zeer uitgebreid zal zijn, en dat vooral
de buitenlandsche politiek en de verstandhoudiug der Ver-
eenigde Staten met de buitenlandsche mogendheden daarin
zeer uitvoerig zal behandeld worden. Ook zal de president
in dat' document aanbevelen, om zulke maatregelen tc
nemen, dat de Amcrikaansche handel in denzelfden toestand
als vóór den burgeroorlog gebracht worde.
SCHIEDAM, 28 November-1872.
Naar wij Vernemen, zijn voor den aanstaanden schiet-
wedstrijd op den 8 December a. s., door de Schiedamsche
scherpschultersverceniging te houden, als prijzen ingeko
men: 2 sierlijke bokalen met zilveren voet, geschonken
door den heer N. Takeen sigaren-standaard, van den heer
J. Kramers Hz., en een brievenhanger, vim een lid der
vereeniging. Mogen deze goede voorbeelden veelvuldige
navolging vinden.
By. kon.besluit van 26 November jl., no. 9, isbe-
'noemd tot ontvanger der registratie en domeinen te Meppel,
(Tirleven' Franco.}
de heer .T. Ttoldanus, thans ontvanger der registratie en
domeinen te Hoorn.
Het thans ingediende, gewijzigde ontwerp van wet,
houdende nieuwe rechterlijke inrichting, huldigt het be
houd van alle bestaande rechtbanken en kantongerechten
en de opheffing dei' provHïtiwn. Wat strafzaken helreft,
is 't ontwei p geheel gelijk aan 't ooispronkelijko, onwil
het derhalve doen appelleerett van do cene rechtbank op
de andere. In burgerlijke zaken stelt het echter ecne belang
rijke afwijking voor. Terwijl nl. het ontwerp Jolles hel appel
van de civiele vonnissen der kantongerechten bij den
lioogen raad wilde brengen, zal het, volgens dit ontwerp
bij de rechtbank belmoren.
Door de Ilollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij
zullen achtereenvolgens op Donderdag, 12 December a. s.
en Donderdag, 2 Januat i 1873, twee belangrijke procedui es
gevoe'rd worden. Bij het eerste proces vordert do maat
schappij van den slaat een schadevergoeding van f1,600,000
met de venten ad. 5 pCt., te rekenea van den datum der
dagvaarding, wegens geleden vei liezen sedert dcu 1 Sep
tember '1872, ontstaan door do toepassing van de wet van
21 Augustus 1859 betrekkelijk liet kosteloos brievenver
voer op den dienst vau bovengenoemde spoorweg-maat
schappij en bij de tweede vordering eischt zij een schade
vergoeding van f 6,000.000, Voor de volledige juistheid vau
dit cijfer slaat het Bil, waaraan wij dit ontleenen, intus-
sehen niet in.
De laatste zaak heeft betrekking op het arrest, dat de
hooge raad, in revisie rechtdoende, den 17 Maait 187J, uit
sprak, waarbij de maatschappij werd ontvankelijk ver
klaard in liaar vordering tot vergoeding vau allq schaden
en kosten, die het rechtstrceksch gevolg zijn van de aan
sluiting en doorsnijding van haar weg door dien der Neder-
landscheRhijnspoorweg-Mnalscliappij. De vergoeding werd
niet door dat hoogste rechtscollege bepaald, zoodat nil de
Ilollandsche maatschappij, het aanbod van den staat, be
dragende f '1000, verwerpende, die enorm groote schade
loosstelling in récfiten zal trachten te verkrijgen,
Schertsenderwijs noemt men de eerste: Mie tonnen-zaak"
de tweede: «de millioenen-zaak."
De directie van de Nedorl. Rijnspoorweg-maat
schappij is thans weder bezig met het maken vau een plan
voor de reeds zoo dikwerf besproken verbindingslijn van
den Rijnspoorweg met de Staats- en Ilollandsche spoor
wegen te Rotterdam. De richting van die lijn is, behoudens
de nog noodige stappen bij den staat, de gemeente enz,,
voorloopig zorvastgestckl, dat zij aanvangt op het stations-
terrein nabij de brug over liet Boorengat en in S-vormige
bocht loopt tot tusschen de Raairipoorllaan en dc Schie,
waar ter plaatse zij met den Staatsspoorweg te zamen valt,
orn zoodoendegezamenlijlchetllollaudsche.spoonvegstation
te hereiken.
Het hoofdbestuur der Nederl. Maatschappij van
Nijverheid hqeft zich tot dc deparlèmcnten gcwcud met
verzoek, om hun meening kenbaar tc maken, omtrent het
wenschelijke vau nieuwe handelsbetrekkingen, cn dooi'
welke middelen Nederlandschc jongelingen geholpen kun
nen worden om buitenslands in bell dicing te komen. Deze
vraag is bij het Ilaarlcmsche dcpai tcment in liet brcede be
sproken. Algemeen erkende meu verval van oivzcn handel,
en zocht die iu verschillende oorzaken. De voornaamste
zocht men in dc weelde en de zucht tot gemak, voort
vloeiende uit den verkregen rijkdom, en waardoor de
energie was uitgedoofd. Men wees daarbij op de energie en
ondernemingsgeest, die do Duitsche jongelieden kenmer
ken. Maar ook de beschermende, den handel beperkende
wetten hadden, meende men, het hunne bijgedragen, om
de vlucht van onzen handel te knotten, terwijl een betere
opleiding mot grond rnochtgcëiseht worden. Van taalstudie
werd niet genoog werk gemaakt, laud- eu volkenkennis
niet in genoegzame mate verkregen. Do hoogere burger
scholen achtte men te veel kweekscholen voor do polytech
nische school, het onderwijs heeft een. te veel eenzijdige
natuurwettelijke l ichting. Nu had men wel tc Amsterdam
een handelsschool, maar dat deze niet drukker bezocht
werd, door jongelingen buiten Amsterdam, meende men
daaraan te mogen toeschrijven, dat deze veel goedkooper
naar buitenslands konden worden gezonden. Ten slotte
werd een commissie benoemd om op de missive van liet
hoofdbestuur eon antwoord gereed tc maken.
't Proces iu zake 't verongelukken van de Batavier
is begonnen. Er was eerst quaestie over, of tegen do Ohar-
Jceih eene gerechtelijke vervolging kon ingesteld worden,
daar dat schip een gouvernemeutsvaartuigis, toebchooren
de aan den Khedive van Egypte. .Thans echter heeft de
Khedive aau 't Hof dei-Admiraliteit doen weten, dat hij dc
procedure niet deswege vvenschl gestaakt te zien, en dat hij
zicli onderwerpen zal aau de uitspraak van 't Hof. De heer
Mihvardj.de plcitbezoiger voor dc Batavier, verklaarde dat
vertraging van de zaak niet wenschelijk was. Hierop werd
besloten tot een uitstel van eenige dagen, opdat pai tijen
zich zouden kunnen verslaan omtrent do beste wijze van
verder handelen.
De Nimf is gereed. Wij hebben van de aangeboden
l gelegenheid gebruik gemaakt en haar in het atelier van
ADVBBIESTHIIti
Prijs: van 1 lot 10 gewone regels ƒ1.00; iedere regel metr ƒ0.10.
Voor den werkenden stand cn voor weldadigheiddo helft van den prijs.
den lieer Koelman, in het Ilolje van Nieuwkoop, bezocht.
Het 'pleistcrmodel, dal voor hot gieten dienen moet, ver-
toont liet meisje met een los gewaad, waarvan de ronde
plooien zich om de lichaamsvormen aansluiten. Als Galathe
of Aphrodite* staat zij op een groote schelp, die, even als i
het gewaad-en de zeeplanten die haar sieren, aanduiden i
van waar ze komt. De rechterarm houdt dc vaan omhoog, 1
dc linkerhand is uitgestrekt naar de Noordzee. Het hoofd
is fier en vroolijk opgeheven. De handeling der figuur is
goed uitgedrukt, de draporie en liet lichaam bieden van
verscheiden kanten schoone lijnen, en zooveel men nu be
rekenen kan, zal de figuur op do beraamde hoogte en plaats
zeker een bevallige uitwerking doen. Het beeld zal nu wel
dra bij den heer Enthovcn in brons gegoten worden. F.)
Iu de Stemmen uit de Hoofdstad in 't Vaderland leest
men: »Het gerucht loopt, dat bijna alle zoogenaamde
liberalen met glacé-handschoenen, lïoodelijk bang zijn voor
denstiijd om beginselen, die hier den strijd voor en tegen
personen zou vervangen, als decensus voor de kiesbevoegd
heid overeenkomstig het aanhangige regeeringsvoorstel
zal worden verlaagd voor de tweede kamer en provinciale
staten van f 112 op f50 en dientengevolge voogden ge
meenteraad op f 25. Dan neemt het rijk der deftigheid een
einde, hot rijk van de burgerkiezers een aanvang,ven deze
zijn in den regel zoo dom om óf tot de beslist liberale óf tot
de beslist daartegenoverstaaude anti-revolutionaire ofwel
ultramoutaansche i iehting te belmoren. Men kan in dat
geval op een warmen strijd rekenen, waarbij misschien bij
(lauw-en lauwheid van liberale zijde wel eens een neder
laag voor liet liberalisme te wachten maar, bij goede op
komst. een zege mogelijk en waarschijnlijk is, die.inderdaad
een zege genoemd kan worden, omdat men dan flinke
afgevaardigden zal hebben, waarop de vooruitgangspartij
kan rekenen. Wij geven aan dien toestand de voorkeur
boven den tegenwoordigen. Het publiek leven zal daarbij
winnen."
De heer mr. F. T. Vredenrijk Engelenburg, burge
meester van - Groesbeek, heeft een ópen brief gericht aan
de leden dor staten generaal, waarin hij aandringt op her
ziening der wet op het lager onderwijs van 1857. 'De heer
Engelenburg acht deze herziening noodig, maar op andere
gronden dan de meeste tegenstauders der wethij wil haar
niet afbioken, maar er aan toevoegen. Als verandering
wensehl de heer E opgenomen: 1. de verplichting tot hel
ontvangen van lager onderwijs, en 2. dit onderwijs van
staatswege te geven, met behoud der bijzondere scholen.
iV/aar men verneemt, bestaat er vooruitzicht, dat
reeds in 1871 schepen uit de Noordzee rechtstreeks langs
het kanaal door Holland Amsterdam zullen kunnen be
reiken
De vereeniging Ncérlandsch Werhmante Amster
dam, heeft de aanvraag van de Amsterdamsche afdeeling
der Internationale, om zich bij haar aan te sluiten, met
algemcene stommen, d. i. in naam van bijna 1100 Amster
damsche werklieden, afgewezen.
Als een eigenaardig geval kan hot volgende dienen,
dat wij uit zeer geloofwaardige bron putten. Moor eenige
dagen meldde zich te Amsterdam een persoon aan bij een
zeer bekeud rechtsgeleerde, en verklaarde dat hij in het be
kende mooi'dpi'oces van Heemstede niet als getuige was op
geroepen, maar dat hij juist degeen was, die het schot had
zien lossen. Zoo dc man de waarheid gesproken heeft, zal
dit een incident zijn, dat niet alle dagen in de rechtspleging
voorkomt. 4
Van hooi d der Prins Hendrik is uit de Golf van Aden
dd. 10 September het volgende aan de locomotief ter
plaatsing aangeboden schrij ven*ontvangende schrijver is
een passagier eerste klasse:
ïWij zijn, zooals gc u wellicht nog herinnert, den25sten
Augustus van Batavia vertrokken. Onze rei3 is zeef voor
spoedig geweest.
Als oud-zeeman geloof ik bevoegd te zijn over het schip
te oordeelen, en ik meen dat de vele klachten, die over de
schepen der Maatschappij «Nederland" gehoord zijn,
mcerendecls op geen goede gronden berusten, en minstens
aan overdrijving lijden.
"Elk redelijk passagier der Prins Hendrik zal erkennen
moeten, dat hij zeer voorkomend en heusch behandeld
wordt. Do kommandant en de oierige officieren zijn zonder
uitzondering allen "welopgevoede menschen, die zich be
ijveren om niets te verzuimen wat het genoegen der passa
giers verhoogen kan, en die eene voorbeeldige orde weten
te handhaven.
sliet schip is een »edel zeeschip": het heeft tot nog toe
steeds GO mijl por etmaal behouden, somtijds in zwaar wer
kende zeeën.
"Over de hutten eerste klasse B, heb ik niet bijzonder
hooren klagen.
«Natuurlijk is men aan boord niet zoo prettig als in huis
maar bepaalde klachten tegen de Prins Hendrik zijner
niet uit te spreken, als men de tafel maar buiten rekening
laat. Die is niet altijd, zoo als men wenschen en verlangen
mag, en dat komt door den overdreven ijver van den ad
ministrateur voor de financiën van de Maatschappii. Vooral
de rijsttafel is minder goed.