ONZE.TWEEDE KAMEB. Woensdag 4 J uni. t Japlis, ii A*. 18<3. M 3142. Abonnementsprijs, per Drio Minndcn1.85. Franco per Post, door het gobeele Rijk (Brieven Franco.5 ADVEBTBNTIEN: Prijs: van 1 tot 10 gewone regels ƒ1.00; iedere regel ineer ƒ010. Voor den werkenden stand en voor weldadigheid, de helft van den prijs.' i [jet Nederlandsclie volk is door zijn vertegenwoordigers jammerlijk te leur gesteld. Vóór Juni'1869 had liet kos telijke ontbindings-ministerie alles op losse schroeven gestelder was in de Kamer geen vaste meerderheid van één partij, er moest of niets gedaan worden, o f alles aan het toeval worden overgelaten. In Juni 1869 echter heeft de natie gezorgd, dat er een flinke liberale meerderheid in de Kamer kwameen liberaal ministerie zou, zoo meende men, op een vasten steun kunnen rekenener kon in een richting worden doorgewerkt. Wat is er echter sedert uitgericht? Wij zijn verveeld door stapels van ongenietbare bijbladen, wij hebben ons moeten worstelen door tal van amendementen en sub amendementen, onderscheiden ministerie's zijn achter elkaar versleten en toch is er geen enkel belangrijk vraag stuk tot oplossing gebracht, toch hebben wij niets dan een paar doode koloniale wetten en eenige gewezen wetsontwerpen, door de Kamer eerst verknoeid en daarna afgestemd. Aan wie de schidd? Zouder twijfel in de eerste plaats aan veleliberale leden in de Kamer. Er zijn van die heeren, die zoo bijzonder sgeavanceerd" willen zijn, maar die, nu zij maar volstrekt nergens beginselen kunnen opdiepen, ge avanceerder dan de gewone NedeHandsch-liberale, er niets beter op weten dan in Godsnaam hun geavanceerdheid maar aan den dag te leggen door een zee van amende menten, door hatelijkheden tegen liberale ministers, door oppositie tegen de kleinste maatregelen. Dergelijke radi- groote Nederlandsche volksbelangen in gevaar bi achten. Weer anderen hebben een grooten eerbied voor de waardig heid der Kamer, en handelen daarom alsof een ministerie niet ook zeer goed een waardigheid bezitten kan. Zij be schouwen zichzelf als een examen-commissie en corrigeeren uit de hoogte het werk van hoogst bekwame ministers, het werk, dikwijls het resultaat van jaren lange degelijke, veel omvattende studie. Het is alsof ieder kamerlid knap per moet wezen als alle ministers, alsof niet juist deze zeer dikwijls de knapste zijn ouder de knappen, Een derde soort liberalen, waarvan de heer Kappeyne de volmaaktste type is, is misschien alleen aan ons parlemen tair leven eigen. Nergens vindt men zulke vreemdsoortige wezens. Zij kunnen niet leven als zij niet minstens twee maal in het jaar een paar wetsontwerpen verknoeid, en een paar ministerie's afgemaakt hebben. Somtijds zou men gaan meenen, dat hun gansche politieke gedragslijn onder een glas bisschop is vastgesteldJongens laten wij morgen dett ouden Thor voor de aardigheid eeus omver loopen of van de Putte eens op zijn achtersten zolder zetten! 't Is alsof er een dergelijk balletje wordt o pgeworpen. Den anderen dag treden de oude academie-vrienden als opposanten in de KamerProfessor Jonckbloet wil dan ook zeer gaarne mee doen, vooral als hij daarbij in de gelegenheid gesteld is in een vervelende nota een massa plaatsen uit nog vervelender bijbladen aan elkander te rijgen of wel, zooals nu en dan ook nog wel gebeurd is, zijne tegenstanders onder een aantal citaten te verpletteren. Zóó handelt een deel der liberale partij, zóó wordt het de mannen in Kamer en regeering, die ernstig willen en ernstig kunnen, onmogelijk iets degelijks tot stand te brengen. De conservatieven vinden daarbij natuurlijk uit stekend hun gading. Nauwelijks vertoont het staatsleven van Nederland ergens een wondeplek, of die uitwassen van ons parlementair lichaam beginnen eerst recht te groeien en te" tieren. De conservatieven zijn de bondgc- nooten van de ultramontanen tegen Oranje, van den Sultan van Atsjin tegen Nederlandzij nemen nu ook natuurlijk mannen als de Roo en Jonckbloet in bescherming tegenover de degelijke kern der liberale partij. Een waarachtige con servatieve partij zou een zegen kunnen zijn voor ons land, maar onze conservatieven zijn voor een groot gedeelte slechts een club van politieke avonturiers en pruttelende aristocraten, zonder beginselen, zonder waarachtigen ernst. Niets is daarom wenschelijker, dan dat die gansche zoo genaamd conservatieve club uit onze Kamer "verdreven waarschijnlijk zou zich dan vanzelf wel uit de éénq. m grote liberale paitij een flinke waarachtig conservatieve gioop kunnen afsnijden. De aanwezigheid van eenige anti revolutionairen is voor ons parleinentsleven volstrekt niet nadeelig. Mannen als Keuchcnius geven aan een Pat lcment alti|d wat pit en karakter, en pit en karakter zijn een paar zaken waarvan onze 80 wijzen nog best wat gebruiken kunnen. Tocli kan er natuurlijk geen sprake zijn, dat een waarachtig liberaal ooit zijn stom op ceu onderwijswet bestormer zou kunnen uitbrengen. Wat ten slotte do ulti anion tanen betreft, het behoeft geen betoog, dat die eigenlijk volstickt niet in eeuig regeeringslichaam ecuer vrije staatsregeling thuis behooren. Dc mannen van den Syllabus zijn slechts op hun plaats bij de bi andstapels en foltertangen der middeleeuwen. Het is niet aan te nemen, dat een waarachtig vaderlander zijn stem op een godsdienst- ij veraar uit zou brengen, die het beeld van den edelen Zwijger met straatvuil durfde bespatten. Over de uitslui ting van liet ultramontanisme kan bij echte Nederlanders slechts één gevoelen bestaanGeen gemeenschap op eenige wijze met de vijanden van Nedei land en Oranje. BUITEMLANDSOHE BERICHTE!. Sedert eenige jaren schenkt iemand in Londen op zeer eigenaardige wijze aanzienlijke sommen voor verschil lende doeleinden. Gewoonlijk komt een bejaard heer in de een of andere bankinstelling en vraagt om de inschrijvings- l'yst voor deze of gene liefdadigheids-instelling; hij teekent terstond onder de initialen P. G. W. voor een aanzienlijk bedrag en overhandigt den kassier de som in banknoten. Op die wijze heeft hij in den laatsten lijd weder 50,000 pond sterling weggegeven. Men onderstelt, dat deze onbe kende weldoener een der erfgenamen van den voor eenige jaren gestorven Thonelon is, wiens nalatenschap v(jf mil- iioen pond sterling bedroeg. Het gioote Duitsche woordenboek der gebroeders Grimm maakt, ondanks de vele moeilijkheden, groote vorderingen. De cijfers, welke bij dit werk in aanmerking komen, getuigen van de ontzaglijke uitvoerigheid van dit werk. Renan heeft in zijn geschiedenis van de Semitische talen de opmerking gemaakt, dat het Oude Testament niet meer dan 5642 woorden bevat. Max Muller is van oordeel dat een beschaafd Engelschman, die de openbare school en de universiteitbezocht heeft, zijn bijbel, zijn Shakespeare de Times en romans leest, toch nauwelijks meer dan 3000 woorden gebruikt. Dc uitvoerigste Engelsche woorden boeken bevatten, goed geteld, niet meer dan 200,000 woor den. Shakespeare heeft voor al zijn treurspelen niet meer dan 15,000 woorden noodig gehad, terwijl de werken van Milton er slechts 8000 bevatten. Luther heeft met 11 A 12,000 woorden zich voor zijn ganschengewichtigeu arbeid geholpen. Het woordenboek van Grimm nu zal 500,000 woorden bevatten, waarvan er reeds 105,000 behandeld zijn. Voor de drie eerste deelon zijn 1451 bronnen ge raadpleegd. Een Katholiek geestelijke in liet dorpje Kreuzholz- hausen in Beieren, Anton Feller, op het gebied der werk tuigkunde een autodidakt, heelt een ontdekking gedaan waardoor de vervaardiging van uurwerken zeer vereen voudigd zal worden. Als model heeft hij een torenuurwerk vervaardigd, dat in een prachtig verkleind afbeeldsel van den fraaion stacllniistoren van München geplaatst, dezer dagen naar de tentoonstelling te Wcenen gezonden is. De mechaniek van het slagwerk bestaat slechts uit twee rade ren met'één gewicht; fde wijzers worden door een secou- denslinger, die geheel onafhankelijk is van het raderwerk, in gang gehouden. Deze slinger namelijk brengt een klein tandrad, dit tandrad weder een hefboom in beweging eu deze hefboom geeft tengevolge hiervan elke minuut aan den slinger een zachten stoot, zoodat daardoor weder do bewegingskracht hersteld wordt, die de slinger in dit tijds verloop door de wrijving verliest. liet eenige gewicht van het uurwerk staat met het klokkentouw in verhand, zoodat tegelijk met het luiden der kerkklok het uurwerk opge wonden wordt. Een eenvoudige hefboom neemt, zoodia het gewicht a'jjn hoogste punt bereikt heelt, dit verband weder weg, zoodat het verdere luiden der klok geen invloed meer heeft op het uurwerk. Negentien jaren heeft de, uit vinder aan zijn probleem besteed. In beginsel heeft hij het zelfde toegepast op een klein uurwerk in het deksel van zijn snuifdoos. Dit uurwerk is nog kleiner dan oen Oosten- ï'ijksch lOkreuzer-slukje en heeft nauwelijks de dubbele dikte. Door het openen der doos wordt tevens liet uurwerk opgewonden. In een stadje in Monroe County (Illinois) kwam on-1 langs een menagerie cn circus, waarbij zich ook een neus- hoorndier bevond, Het dier zou voor de eerste maal in den circus gebracht worden24 man achtte men in staat het dier te bedwingen, bovendien had hot een ring in den neus, door twee stevige touwen vastgebonden. Bedaard liet de ihinocoros zich uit zjjn kooi leiden,-;doch toen het dier midden in de tent was gekomen, wierp het eensklaps zjjn kop om, stiet woedend rechts en links, rukte zich los en stortte zicli woedend verder in de tent. Zijn eerste offer was eene dienstbode uit de menagerie, zij werd neergeworpen en het dier trapte haar dood. Toen stiet het zijn neus tegen de borst van een arbeider, rukte de ingewanden uit en doodde den man onmiddellijk. Het woedende beest rende toen op de zitplaatsen los, die juist door de toeschouwers verlaten waren, wierp bijna al de stoelen aan de eene zijde vau de tent om, verbrijzelde den schouder van een der opr passers en brak den arm van een toeschouwer. De rhinoceros snelde daarna op de menagerietent toe en verbrijzelde een gedeelte van de kooien der tijgers cn luipaarden, doch niet zoover dat een der dieren kon ontsnappen. In de museum- tent vermorselde hij alle curiositeiten, waarna hij op straat snelde en eindelijk in een ledigstaand huis geraakte. Hier eerst kon men hem vangen en in de kooi sluiten: De schade' door het beest aangericht bedraagt over de 3000 dollars. BMEfiSLAalDSGHE BERICHTEN. SCHIEDAM, 3 Juni 1873. Aan het staliou van den Hollandschen Spoorweg alhier zijn op den eersten Pinksterdag afgegeven 785 kaailjes, waarvan 626 retour; en op den tweeden Pinkster dag 2710, waarvan 2295 retour. Op den eerstgenoemden dag liepen 8 extra-treinen, in 't geheel 30; op den tweeden dag 34 extra-treinen, in 't geheel 56, Hebben wij, evenals menig ander dagblad, met inge nomenheid melding gemaakt van de eervolle plaats aan Nederland ingeruimd op de "Wereldtentoonstelling te Weeuenheeft het ons doen deelen in de algemeene vol doening dat van de gunstig aangeboden gelegenheid door Nederlanders zulk een goed gebruik was gemaakt; wekte bovenal onzen nationaïen trots op de vermelding van de aandacht, zoo ruimschoots getrokken door het tentoonge stelde op handelsgebied in onze Overzeesche producten, met nog grooter ingenomenheid maken wij melding van een hoogst belangrijkeinzending op last van onzen minister van biunenlandsche zaken op die Wereldtentoonstelling: het is een schoon boekwerk over het gewichtigste onder werp, over het lager- en middelbaar onderwijs in ons Vaderland. De titel van dit boek luidt aldusidie Eiemen- tar- und Mittelschulen im Königreiche der Niederlande, und deren Entwicklung nach der Einführung der Gesetze vom 13ten August 1857 (Elementar-Schule) und vom 2ten Mai 1863 (Mittel- und Technische Schulen.) Heraus- gegeben im Auftrage des Ministers des Innem." Inleiding.Eerste Afdeeling.Lager Onderwijs. 4. De hoofdbepalingen der wet. 2. Toestand der lagere scholen van 1848 tot en met 1857. a. Getal en aard der scholen. b. Onderwijzers-personeel. c. Getal der leer lingen.3. Toestand der lagere scholen van 1858 tot en met 1871. a. Getal en aard der scholen. b. Onder wijzers-personeel. c. Getal der leerlingen. 4. Scholen van meer uitgebreid lager onderwijs in de nieuwere talen, de meetkunde en physica. 5. Toestand van het onder wijs. 6. Onderricht van het onderwijzers-personeel. a. Staatsonderwijzers-kweekscholen. b. Normaal-onder wijs. c. Onderricht der onderwijzers in de lagere scholen, ingevolge art. 12, 2de afd., der wet. <J. Ge meente- en bijzondere inrichtingen tot onderricht der onderwijzers. e. Onderricht van onderwijzeressen Onderwijzers-vereenigingen. 7. Akten van bekwaam- beid tot het geven van lager onderwijs. 8. Bezoldiging der onderwijzers. 9. Pensioen der onderwijzers; weduwen- en weezen-kassen. 10. Schoollokalen, schoolmeubelen en onderwijzerswoningen. 11. Schoolgelden. 12. Kos ten van het openbaarlager onderwijs. Tweede Afdeeling. Middelbaar Onderwijs. 1. Het doel van het middelbaar onderwijs. 2. Middel- - bare scholen voor den handwerksman. A." Toestand voor en in 1863. B. Toestand van 1863 tot 1871. a. Getal en aard der scholen, b. De leerlingen. c. HetJ onderwijzers-personeel. d. Het onderwijs. e, De schoollokalen en de onderwijsmiddelen. Teekenscholen en ambachtsscholen. 3. Iloogcre burgerscholen.) A. Toestand voor en inl863. B. Toestand van 1863 tot 1871. a. Getal en aard der hoogere burgerscholen. l. De leerlingen. c. Het onderwijzers-personeel, —d. Het onderwijs. e. De schoollokalen en de ouderwijsmidde- len. 4. De polytechnische scholen. 5. Hpt landhuis^ houdkundig onderwijs. 6.'De scholen voor de zee-j vaart. 7. Middelbare scholen voor meisjes.'8. Kosten van het middelbaar onderwijs. Bijlage I. Wet van den 13 Augustus 1857 Staatsblad no. 103) voor het lager onderwijs. Bijlage II. Wet yan dén 2 Mei 1863 Staatsblad no, 50), inhoudende dé regeling van het middelbaar onderwijs. "j Om over den rijken inhoud er van to kunnen oordeelen, doelen wij mede hetgeen onder de verschillende paragrafen daarin behandeld wordt.Zooals uit de titel blij kt is h'et boek dn de Hoogduitsche taal geschreven en bevat het aan I COURANT. ABONNEMENT: ©cvtoiv tuuïlcH oaio amuooopon cvlo cij dooi* hun Opcllcijc goon i v v 1 i- AS i- frirVf*' VI rtvf

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1873 | | pagina 1