■fl
Tersclijiil Mb, iltpÉW Want.
ku
Woensdag 5 üovember.
i
M°: 1S73
M 3252"C T
BUITEWUNDSCHE SEHSOHTEi.
u
1
SIS!!
- L - i*cH
BIHMEiHLAMDSOHE BERICHTEN.
- Fï
ii
Ml
*1
4®
óV
ïHi
'di
COURANT.
t ABONNEMENT:
Abonnemantsprijsper Drie Maandenf 1.85.
franco per Post, door het geheole Rijk2 50.
(Brieven Franco.)
ArTIBTBSIIEJf:
Prijs: van 1 tot 10 gewone regels f 1 00; iedere regel meer 0.11)
Voor den werkenden stand en voor weldadigheid, de helft vin den prijs
In het kamp der monarchalen in Frankrijk is men
geheel uit het veld geslagen. De brief van den graaf van
Chambord verplettert alle vooruitzichten van die partij, cn
maakt den Koning voor altijd onmogelijk. Dit evenwel kan
niet ontkend worden dat hij met eere het veld ruimt. Dit
kan niet gezegd worden van de prinsen uit het Iluis van
Orleans, die tliaus medegeslecpt worden door den ouderen
tak, tenvijl zij met hunne beginselen en de traditie» aan
hun naam verbonden zich gemakkelijk met de Republiek
hadden kunnen verzoenen. De breuk tusseheu den graaf
van Chamboid en de koningsgezinden is voor het oogen-
blik onherstelbaar.
Het behoeft geen betoog dat nu allerlei meeningen el
kander ieder oogenblik afwisselen, en dat alle fractien
druk aan 't vergaderen zijn, om ieder voor hare belangen
te waken.
Ook de Ministeis zijn tot dit laatste overgegaan en
hebben eenparig besloten om de machtsverlenging van
maarschalk Mac-Mahon, als President der conservatieve
republiek, te ondei steunen, zoodra dit voorstel in de Na
tionale Vergadering mocht worden gedaan.
In dezen zelfden zin heelt Mac-Mahon zich uitgelaten
dal hij zich tot geen andere combinatie zou leenen, dan tot
zijn machtsverlenging, door de conservatieven ondersteund,
en met constitutioneele garantièn, die in staat waren haar
een vasten duur te verzekeren. Elke andere combinatie,
strekkende om hem, hetzij luitenant-generaal van het ko
ningschap, hetzij regent van Frankrijk te maken, zou hij
van de hand wijzen.
Om nu tot een algeheele overeenstemming te geraken,
hebben de afdeelingen der rechterzijde en van het rechter»
centrum ook een vergadering gehouden, en hierop scheen
in het eerst do volgende oplossing het meest bijval te
ondervinden. Het proelameeren der monarchie, het aan
stellen van een stadhouder-generaal over het koninkrijk,
het opdragen van deze betrekking aan den piins van Join-
ville, totdat de Koning en de Nationale Vergadering het
eens zouden zijn geworden. Men besloot hieromtrent nog
geen dadelijke beslissing te nomen, maar deze aan de com
missie van negenen over te laten. In ieder geval zou de
meerderheid, alvorens zich te vei klaren, het Gouvernement
moeten raadplegen.
De prinsen van Orleans hebben echter, bij monde van
eenige conservatieven in een gehouden bijeenkomst, ver
klaard, dit voorstel, door de rechterzijde gedaan niet te
willen aannemen, daar zij tegenover Chambord niet als
pretendenten wilden optreden. Daarom kan er dus nu ook
geen sprake zijn van een mededinging naar het koning
schap want dan zouden de prinsen den schijn op zich
laden, alsof zij zijdelings het aan den graaf van Chambord
gegeven woord schonden.
Menishet dus ten slotte ook in de conservatieve kringen
eens geworden de macht van Mac-Mahon te verlengen
Dit was ook volgens den prins van Joinville de beste op
lossing voor het oogenblik.
Het linker-centrum schijnt van plan te zijn een voorstel
te doen, tot organisatie der republiek cn aanvulling dei-
Nationale Vergadering door complémentaire verkiezingen.
In het Engelsche leger, dat door werving voltallig
gehouden wordt, konden'11,852 man of 7 pCt. lezen noch
schrijven; 10,964 of 6 pCt. konden alleen lezen, tenvijl
125,442 of 73 pCt. konden lezen en schrijven. De over
blijvende 14 pCt. hadden een wetenschappelijke opvoeding
genoten.
In verschillende dorpen van Belgie is een ziekte
onder de paarden uitgebroken. Als zij door deze epidemi
sche ongesteldheid worden aangetast dan worden zij ver
lamd, vallen neder en sterven binnen twee dagen. Het
Gouvernement heeft een commissie benoemd, om maat
regelen te beramen ten einde de verspreiding tegen
te gaan.
Een aardig tooneel viel dezer dagen in een wijk te
Antwerpen voor. Een vader en zijn zoon vierden gelijk
tijdig hun gouden en zilveren bruiloft. De ngeburen" dei-
wijk maakten van deze gelegenheid gebruik om den
feestelingen fraaie geschenken en prachtige ^bloemtuilen"
aan te bieden. Aanspi aken werden gehouden, en int alge
meen werd de grootste hartelijkheid betoond, u's Avonds",
zegt een Vlaamsch blad, »waren de straten vei licht met
vetpottekens, balonnekens, bengaalsch vuur enz. Er is
zei ft een vuurwerk afgestoken en er zijn serenades aan de
jubilarissen gebracht."
Te Hameln in Hannover is op 24 October jl. de ook
in ons land welbekende improvisator Eduard Beerman, op
meer dan negentigjarigen leeftijd, overleden. Beerman
moet tot zelfs in zyn laatste levensjaren zijn gewone helder
heid van geest en levendige verbeeldingskracht, waardoor
hjj in staat werd gesteld om over elk hem opgegeven onder
werp in dichtmaat het woord te voeren, behouden hebben,
In Croate zijn steenkolenbeddingen ontdekt 'over
een oppervlakte van 10 kilometers. De geologen hebben
de aanwezigheid van drie lagen-geconstateerd overeen
uitgestrektheid van 5 tot 8 kilometers, die een ryken.voor-
\'V V VyM '*'1- r'j
raad kolen bevatten, geschikt om terstond te woi den ge
ëxploiteerd.
Te Memphis in Amerika heerscht sedert eenigentijd
de gele kooi ts met grootc hevigheid. Het gi ootste gedeelte
der bevolking is, evenals van andeie plaatsen, waarde
plaag uitbrak, gevlucht. De sterfte is intusschen zóó groot
onder de overgeblevenen, dat niet alleen allo handel en
verkeer stil staan, doch de stad beschreven wordt als één
groot hospitaal en begi aafplaats. Men/iet geen wandelaais,
geen menschen, die naar hunnen arbeid gaan, des Zondags
geen kerkgangers, niets dan lijkkoetsen, die zich haasten
in vollen draf nieuwe slachtoffers te gaan halen. Van alle
kanten in de Vereenigde Staten heeft, men teu spoedigste
hulp betoond. De gelden, overal bijeengezameld, bedragen
een aanzienlijke som.
SCHIEDAM, 4 November 1873.
Heden zijn in de openbare vergadering van den Gemeen
teraad alhier vooitgozet de beraadslagingen over de
gemeontebegrooting voor 1874, en is, na zeer breedvoerige
discussie, met 13 tegen 2 stemmen aangenomen liet voor
stel van den heer J. B. Nolet, om den post der inkomsten
betrekkelijk do plaatselijke directe belasliug, te behoudou
op f50,000. De post opbrengst der wik-, weeg-, meet-
en keurloonen is nader, ingevolge het voorstel van Burge
meester en "Wcthoudei s, van f 750 gebracht op f 600.
Met 8 tegen 7 stemmen is aangenomen een voorstel van
den heer J. L. J. Jansen, om het schoolgeld aan de hoogei-e
burgerschool te verhoogen tot f 70, maar met 9 tegen 6
stemmen verworpen een voorstel van hetzelfde lid, om het
schoolgeld aan de openbare burgerschool te verhoogen
respectievelijk tot f 25, f 20 en f 15. Daarentegen is met
8 tegen 7 stemmen aangenomen een voorstel van den heer
J. L. J. Jansen, om het schoolgeld aan de school van
mejulftouw van Driel te veihoogen, respectievelijk tot f65,
f60 en f40; maar is met gelijke stemming vei worpen een
voorstel van hetzelfde lid, om een dei-gelijke verhooging
toe te passen op de school van don heer Tiji.
Met 14 stemmen tegen 1 is aangenomen het voorstel
van den heer J. B. Nolet om de belasting op de honden
(f1500) met f200 te verhoogen. Bij den post: opbrengst
van de gasfabriek (uitgetrokken tot f20.000) is met 10
tegen 5 stemmen aangenomen een voorstel van den heer
J. B. Nolet, om den prijs van het gas te vei hoogen met 3
cent per stère; en is voorts besloten, naar die berekening,
den post uit te trekken tot een bedrag van f 36,000.
Ten aanzien van do posten betrekkelijk de Stads-Bank
van Leening is besloten, deze voor alsnog op deze be
grooting te laten, onder voorbehoud, dat binnen drie
maanden oen punt van opzettelijk onderzoek zal uitmaken
het behoud of de opheffing dier inrichting.
Het uur te ver verstreken zijnde om de begrooting af te
doen, is de voortzetting harer behandeling verdaagd tot
aanstaanden Donderdag, des namiddags ten half 2 ure.
Door het kiescollege bij de Hervormde gemeente
alhier is uit het vroeger opgegeven drietal predikanten be
roepen, do heer II. W. Oroutzberg, te Vlissingen.
Gisteren werd ooit alhier het vijfentwintigjarig jubilé
van het bestaan der gewijzigde Giondwet, door het uit
steken van de nationale vlag, ofschoon dan ook uit slechts
enkele particuliere woningen, herdacht. v
Den 3 dezer heeft Mejuffrouw J. van Loenen, werk
zaam aan de bewaarschool in de Nieuwstraat, voor de Plaat
selijke Schoolcommissie alhier, met gunstig gevolg het
examen van bewaarschoolhouderes afgelegd.
In de week van 49 tol 25 October jl. zijn te Strijen
2 personen aan de Cholera Asiatica overleden, die in de
vorige opgave niet vermeld zijn.
In de week vau 25 October tot 1 November zijn aan die
ziekte overleden te Breda 5, Oudeubosch 12, Aiphen 1,
Dordrecht 1, Gouda 10, Rotterdam 4 en Schiedam 4, te
zamen 34 personen.
In 't belang van de afschaffing van den arbeid van
kinderen in de fabrieken hebben directeuren der Ned.
Maatschappij tot bevordering van Nijverheid zich met een
adres tot Z. M, den Koning gewend, met verzoek om die
afschaffing door Zr. Ms. hoogen invloed te ondersteunen,
opdat aan het edele werk, door de benoeming der rijks
commissie van onderzoek begonnen, de kroon worde op
gezet door liet spoedig vaststellen eener wet, gelijk zij iu
Engeland en Duitschland bestaat en in de Fransche Na
tionale Vergadering in behandeling is genomen.
De heer J. A. Montijn, te Oudewater, oppert in de
JV. It. Ct. het denkbeeld den Koning bij gelegenheid van
zijn 25-jarig jubilé een zyner meer waardig paleis aan te
bieden. De gehoele natie zou hiertoe kunnen medewerken.
Do schrijver herinnert er aan dat, thans bijna 10 jaren ge
leden, bij de beraadslagingen over 's Konings voordracht
tot stichting eener vergaderplaats voor de vertegenwoor
diging, de oprichting van een beter en meer grootsch
Koninklijk Paleis werd ter sprake gebracht, waarop de
Minister Tborbecke ongeveer antwoordde »dat niet de
Kroon maar de natie daartoe het initiatief nemen kon, en
de Regeeriug in dat geval tot dien wensch zou mede
werken."
De weildieden-veieeniging te Veendam zal mede-
een eigen broodbakkenj oprichten, liet brood zal tegen
den gewonen marktprijs worden verkocht; het hoofddoel
is deugdelijk brood aan den werkman te vei schaffen.
De Arnh. Ct. bevat het volgende ingezonden stuk:
Dezer dagen is in de couranten, zeker met het oog op de
tijdsomstandigheden, een geneesmiddel tegen Cholera
Asiatica in herinnering gebracht, datindertijddoor bet Bat.
Hbl. als uitstekend en als liet ware onfeilbaar is aange
prezen.
In no. 6094 der Arnh. Ct. wordt door de plaatselijke ge-
zondsheids-commissie, te Arnhem, de aandacht van het
publiek gevestigd »op het gevaarlijke, dat er, in het alge
meen, gelegen is in liet gebruik van door dagbladen aanbe
volen geneesmiddelen." Vooral heeft zij het oog, zoo zegt
de commissie, op het bovengenoemde geneesmiddel, omd.it
zij meent, dat net, toegediend door onkundigen, in hooge
mate schadelijk kan zijn. Zij raadt daarom het daarom-
tient vooraf raadplegen van een geneesheer aan, of liet
althans in minder gevaarlijken vorm dan in druppels in
huis te hebben.
De commissie verdient zeker dank voor hare belang
stellende waarschuwing. Toch zou het publiek gewis nog
meer gebaat zijn, indien het eens in de dagbladen het be
doeld medicament in zulk een minder gevaarlijken vorm
openlijk vermeld zag.
Indien dus de commissie of een ander deskundige zich
eens verledigen wilde, om in dit blad zoodanig een opgave
te doen, dan zijn wij overtuigd, dat zulks door het publiek
niet minder zal worden gewaardeerd.
Voor de Zaanstreek is een hulpcomité gevormd,
aansluitende aan het centraalcornité tot oprichting van een
/Seminarie nalij Batavia, tot opleiding van Inlanders in
onze Oost-Indische bezittingen, tot Zendelingen en Onder
wijzers, om onder hun eigen volk te arbeiden. Het hulp
comité bestaat uit de heeren R. Kramer en H. E. Antink te
Zaandam en K. Honig Klz. en A. Honig te Koog a d. Zaan.
Gisteren werd te Amsterdam het feest van het vijf
entwintigjarig jubileum onzer ge wijzigde grondwet gevierd,
waaraan tal van belangstellenden uit alle oorden des lands
hebben deel genomen.
Ten 44 ure waren de feestelingen, waaronder vele dames,
in de groote zaal van het Park vereenigd. Onder hen
werden opgemerkt, behalve den heer den Tex, Burge
meester van Arasterdam, al de Ministers, uitgezonderd de
heeren Fransen van de Putte en Broox, voorts verschillende
leden van de Eerste en Tweede Kamer en verder vele per
sonen van aanzien en rang.
Het feest werd ingeleid door een ouverture vanReinicke
en het fraaie gezang van de kinderen der stadsscholen,
namelyk drie coupletten van het: Wien Ncerlandsch
bloed, welke door de aanwezigen staande werden aange
hoord, waarna de feestredenaar, mr. S. Vissering optrad,
die een hai tig woord, een woord van dankbare herinnering,
een woord van ernstige opwekking sprak.
Na aan de woorden van Willem III herinnerd te hebben,
die hij bij de aanvaarding der regeering heeft uitgesproken,
namelijk: Willem I bracht een constitutioneele grondwet
tot stand, Willem II wijzigde die grondwet naar de be
hoefte van zijn tijd, mijn roeping is die uit te voeren, zeide
de spreker, dat Neêrlands Koning zijn belofte heeft gestand
gedaan. Hij heeft ten allen tijde gedeeld in het wel en wee
van zijn volk en bovenal heeft hij ons geregeerd als een
goed Koning onder alle omstandigheden, ook in moeilijke
tijden; hij heeft orde, wet, vrede en vrijheid gehand
haafd, daarom zij hem in de eerste plaats hulde gebracht.
Leve de Koning!
Vervolgens schetste de redenaar de zegeningen die 'voor
ons land uit de groudw t waren voortgevloeid, als.ook den
krach tigen vooruitgang in zoo menig opzicht; zij hééft voor
ons den weg gelegd tot een nieuw leven, zij heeft een einde
gemaakt aan den willekeur, die overal gevestigd was, zij
eisclite openbare behandeling van de publieke zaak, zij
heeft in een woord het volksleven met een diepen geest
bezield.
Hier werd gewaagd van Thorbecke, wiens naam niet is
af te scheiden van deze groote gebeurtenis, en van de
mannen, die hem ter zijde hebben gestaan. Het lag in zijn
programma, dat de dingen, die later zouden komen, nog
grooter zouden zijn, dan wat in de Grondwet was opge
nomen; hij zocht versterking van alle organen in het
algemeen belang.
Dat wilde hy en zoo is 't geweest.
De verschillende wetten opnoemende uit de grondwet
voortgesproten, werd ook die op het onderwijs niet ver
geten, waardoor het ouderwijs uit een toestand van ver-
waarloozing werd verheven en de onderwijzersstand in
eere hersteld.
Ofschoon er ook gebreken aau. de Grondwet mogen kle
ven, wij hebben haar lief, omdat de geest, die van haar
uitgaat, 't is, die haar ous dierbaar maakt. Onze Grondwet
blij ft geworteld in de consciëntie des volks.
Zy bly ve de band onzer vereeniging, de waarborg van
it
I 5!
- 1 ft
5 i.
""vi
u Al,- V
riiT tvK* uPKrE* - >A
