p
De in£e:ooden diktes ?ai eeriisterei en pteien.
A o. 1873.
M 3260.
Zaterdag
15 November.
BINNENLANDSCHE BERICHTEN.
(Brieven Franco.!
«Sn is ontleend geworden? Voor dat men
Drie inzenders, X, A en W, hebben zich de moeite
gegqven in weerlegging te treden van een paar artikels,
door ons gewijd aan de jongste schoolgeldverhooging.
Ons antwoord aan X dient aan te vangen met de
betuiging, dat zijne cijfers nauwkeuriger zijn dan de
onze. "Werkelijk hebben wij de traetementen- van het
hulppersoneel op de school van mej. van Driel bij ver
gissing te laag aangeslagen. Bedriegen wij ons niet dan
vergist ook X zich nog en komen die tractementen niet
op f 2350 maar op f 2400. Doch dat bedrag van f50
kan hier de zaak niet zijn.
De vergissing, waar wij ons aan schuldig maakten,
is echter niet van dien aard, dat daardoor onze eigen
lijke redeneeiing komt te vervallen. Wij wilden aan-
toonen, dat de schoolgeldenverhooging (20 it 30 pCt.),
wilde die tot het doel voeren, dat de voorstanders er
van zeiden zich voor te stellenstij ving van de stadskas,
(wij voor ons geloofden, dat dat doel er niet of althans
slechts ten deele door bereikt zou \vorden), wel eens
op een batig saldo zou kunnen uitloopen; dat nu was
volgens onze meening geheel verkeerd. Wanneer nuX
komt aantoonen, dat die verhooging slechts tot gelijk
stelling of bijna tot gelijkstelling van baten
en lasten leidt, is daarmee dan onze bewering gevallen,
dat overwinst tot de hooge waarschijnlijkheden behoort
Reeds een raming in het groot levert bijna gelijkstelling
oper behoeft niet veel te gebeuren of het batig saldo
is daar.
De geachte inzender was in staat de waarde aan
renten van het schoolgebouw op te geven, ons ontbra
ken daartoe de gegevens. Wij sloten dan ook de reke
ning niet af, en behoefden dat niet te doen, omdat wij
meer op het algemeene resultaat der becijfering (een
vast cijfer is niet aan te geven) dan op eenige bijzon
dere uitkomst onze redeneering baseerden. Wij meenden
veilig te mogen aannemen, dat, indien eene zoo kolossale
verhooging van schoolgeld haar doel bereikte, ook die
huishuur, zullen wij maar zeggen, licht gevonden
zou kunnen worden.
Ons antwoord aan X is er eigenlijk tevens een aan A.
In hoofdzaak toch is beider betoog hetzelfde. Echter
is A's stuk van dien aard, dat het tevens een afzon
derlijke beantwoording noodzakelijk maakt.
Wij stellen het in 't algemeen zeer op prijs, wanneer
men ons in wil lichten, en ook uwe opmerkingen, ge
achte inzender, willen wij ons gaarne ten nutte maken.
Duidt het ons echter niet ten kwade, dat wij uw wel-
meenenden. uwenk", hoe dankbaar wij u waren, toch
met een glimlach hebben aangehoord. Het is immers wel
wat belachlijk, als A, B of C zichzelf op een verbazend
hoog voetstuk gaat plaatsen om een ander van uit d;e
hoogte met genadige kalmte en sveel autoriteit"
die kenschetsende woorden moeten wij van u overnemen
zooals men zegt, op zijn plaats te zetten. Wat ons
echter het meest bevreemdt is dit, dat gij, die toch
zeker nooit iets schrijft zonder de zaak ^bestudeerd" te
hebbcnr met zóó sgrooten ijver" te werk zijt gegaan,
ook die treffende woorden ontleenen wij aan uwe vocabu
laire, dat gij daardoor zelfs het stuk niet eens goed
gelezen hebt, waarop uwe welmeenende kastijding met
hl haar. gewicht moest neerkomen. »De school van
mejuffrouw van Uriel bedruipt zichzelf" zouden wij
gezegd hebben. Excuus, geachte inzender, wij hebben
gezegd, dat die school zich dzoo goed ale" bedruipt.
Dat zij zich nog niet bedruipt, hebben wij immers
zelf aangetoond door een hooger cijfer aan te geven
voor de uitgaven dan voor de inkomsten. Hoe gij dus
ons die meening kunt toedichten is ons onbegrijpelijk;
vooral echter is het ons een volkomen raadsel hoe ons
stuk u tot het vermoeden beeft kunnen brengen, dat
wij die meening vsu anderen zouden hebben opgevan
gen, Welke grond uebt gij om te gelooven, dat eene
voorstelling, die wy voor uwe oogen meenden uit vaste
gegevens te kunnen afleidenin werkelijkheid door ons
iemand van napraterij beschuldigt, mag men nde
zaken" toch zeker wel eens beter nbestudeeren."
De geachte inzender W. wil cijfers en redeneeringen
stellen tegenover onze" cyfers en die van PiiiLOPiros.
Vreemd is het nu, dat hij cijfers voor den dag brengt,
die niets te maken hebben noch met die van Pmi o-
phos, noch met die vau ons, en die er dus met geen
mogelijkheid tegenover kunnen staan.
Wij constateeren dus vooreerst, dat hij tegen de
cijfers zelve eigenlijk niets inbrengt. En wij gelooven
ook niet, dat er veel, althans tegen die van Piiilopuos,
is in te brengen. Naar onze meening is daar, zooals
men zegt, geen speld tusschen te krijgen.
Doch laten wij niet den schijn op ons Iaden alsof
wij Piiilopuos zouden willen verdedigen. Hij is eigen
lijk niet aangevallen, en zou het in elk geval best zelf
afkunnen. Bepalen wij ons tot het betoog van W.
W. redeneert aldus:
1. Ieder kind op de openbare school kost f 22.50.
De bijzondere school lieeft 2000 kinderen, gingen
die op de openbare .school, dan zouden zij kosten
f 45,000.00.
2. De bijzondere scholen halen thans aan de ge
meente die kosten uit. Bij gevolg geven de bijzondere
scholen aan de gemeente groot financieel voordeel en
heeft dus de gemeente uit een financieel oogpunt er
belang bijhet bijzonder ouderwijs te handhaven.
3. Zonder tegenstander van het openbaar onderwijs
te zijn, kan een gemeenteraadslid dus, uit een fi
nancieel oogpunt, het bijzonder onderwijs te hulp
komen tegen het openbaar.
1Het eerste punt is reeds onjuist. Niet om ieder kind
behoeven de leermiddelen en het onderwijzers-personeel
naar into te worden uitgebreid. Meerdere onzer openbare
scholen kunnen nog leerlingen velen, zonder dat tot die
uitbreiding behoeft te worden overgegaan.
2. De gemeente moet het bijzonder onderwijs in de
hancl werken, om zich den financieelen last van het open
bare zooveel mogelijk van den hals te schuiven zegt W.
De gemeente moet dus, om den wille van het geld, het
openbaar onderwijs tegenwei kenen
3. Iemand die om den wille van het geld het openbaar
onderwijs tegenwerkt, kan toch een voorstander daarvan
wezen.
't Is een vrij zonderlinge bewering. Als zulk een
voorstander zich op het financieele standpunt stelt,
moest hij op dien grond het geheele door hem zoo
hartelijk geliefde openbare onderwijs ten gronde richten.
Zeer zekermen kan van uit het financieele starid-
punt tegen het openbaar onderwijs zijn, doch de zaak
is deze: dat men niet op het financieele standpunt staan
kan, wanneer men voor het openbaar onderwijs is.
Dat de voorstanders van de schoolgeldverhooging
zich uitsluitend op dat standpunt stelden, is dus juist
een bewijs, dat zij tegen dat onderwijs waren.
S CIIIE D A M44 November 1873.
Onze eerste varkenmarkt was heden zeer di uk bezocht
door nieuwsgierigen, ten gevolge van het roe ddragen
van een zeer fraai en groot varken, in effigie, door de leer
lingen van de schilderschool des heeren P. van der Burg,
die daarmede een optocht door de voornaamste straten en
langs de grachten hielden, hetgeen niet weinig de alge
meene aandacht trok; trouwens dit was ook heteonige
varken dat op de markt te zien is geweest.
Volgens de Handelingen der Algemeene Vergadering
van het Nederlandse!) Bijbelgenootschap, gehouden te
Amsterdam den 14 Augustus jl.telt de AfdeelingSchiedam
39 leden, zijnde 15 meer dan het vorige jaar, en 77 be
gunstigers, zijnde 9 minder dan het vorig jaar. De contri
butie bedraagt f319,64', zijnde 4' ct. minder, en het getal
bijbels en testamenten, uit het hoofddepot ontvangen, 186,
zijnde 199 minder dan in het vorig jaar.
Met genoegen vestigen wij de aandacht op de in dit
nommer voorkomende advertentie, waarin bericht wordt
gegeven van een hoogst belangrijke tentoonstelling van
oleographiën (copieën naar beroemde schilderyen in olie
verf), aanstaanden Maandag en Dinsdag in Musis Sacrum
alhier te houden.
ltecds in Februari jl. stelden de heeren gebroeders Kocli,
spiegelfabrikanten te Amsterdam, de SchiedamscHe kunst
liefhebbers iu de gelegenheid dezeschoone collectie, sedert
met tal van merkwaardige stukkeu uit verschillende
oorden der wereld vermeerderd, te bezichtigen en te be
wonderen.
Wij twijfelen niet, of ook ditmaal zal deze expositie een
druk bezoek ten deel vallen en monigeu kooper uitlokken,
daar er velerlei en van ieders gading is. Zoo wij ver
nemen zullen er o. a allerliefste stukken met vergulden
lijst te koop zijn van f 12 en bijzonder fraaie tot f95,
De lieer Hoogstraten, predikant bij deNederduitsche
Hervormde gemeente te Almelo, heeft voor het beroep
naar die gemeente te Rotterdam bedankt.
Bij de Remonstrantseh Gereformeerde gemeente te
Rotterdam is beroepen de heer A. P. G. Jorissen, predikant
bij die gemeente te Delft.
Bij de Waalsche gemeente te Rotterdam is beroepen
de heer O. de Magnin, predikant te Parijs.
Het Departement Delfshaven der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen heeft bij hare gewone volks-lees-
bibliotheek ook ecu kinder-bibliotheek opgericht, waarvan
tegen betaling van slechts één cent per week en per boek
deel door de jeugd een zeer druk gebruik wordt gemaakt.
Door den Gemeenteraad aldaar is voor de feestviering van
den 25sten verjaardag der troonbestijging van Z. M. den
Koning op de begrooting een som van f420 uitgetrokken.
Door de kinderen op onderstaande scholen te Delft
is voor het geschenk Z. M, den Koning aan te bieden bijeen
gebracht: op de school van den heer Rovers, door 308 kin
deren, f27.40; op de school van den heer van Everdingen,
door 449 kinderen, f21.99.
Te Roubaix, in Frankrijk, had op 1 November jl. de
plechtige inwijding plaats van. de nieuw gebouwde kerk
der lioliandsch- Vlaamsch-evangelische gemeente aldaar.
Deze kerk, tot welker stichting door een Engelsch fabrikant
aldaar, den heer J. Holden Crothers, ee som van 42000 fr.
was geschonken, is uit- eu inwendig voltooid met hulp uit
Nederland, waar in korten tijd ruim f 3000 tot dit doel is
bijeengebracht, terwijl op den dag der opouing aan r-e-ï
kerkeraud nog een som vau f512 namens het bestuur der
Ned. Gustaaf-Adolf-vereeniging kon worden overhandigd,
als feestgave dezer vereeniging, nog verhoogd door bij-
diagcn van eenige afdeelingen. De inwijdingsrede werd
gehouden door den heer G, A. Hoog, predikant te Haarlem.
Hartelijke toespraken en gebeden besloten de plechtigheid,
terwijl een en ander was afgewisseld door het aanheffen
van toepasselijke liederen door een zangkoor uit de ge
meente en de gemeente zelve. (JB. O.)
-De opbrengst der Rijksmiddelen bedroeg in de maand
October jl. f8,525,956.59, zijnde f240,874.4714 meer dan
in die maand van 1872 en f2,438,513.03 meer dan Yn der
raming. Sedertl Jan.jl. was de opbrengst f70,141,328.31»,
zynde f1,956,947,37 Zt meer dan in de eerste 10 maanden
van 1872 en f6,236,892.78 meer dan '"/is der raming.
BURGERLIJKE S T A N
Geboren12 November. Maria, dochter van IK Wjtmr
en A. M. Sprujjt, Tuinlaan.Johanna Hendrica, diwllter
van A. Brouwer en S. Verkaart, Broorsveld.'Maria,
dochter van J. H. Mulder en J. 0. Kalkman, Ilagastraat.
13. Hendrica Sophia Wilhelmina, dochter van W. A. F.
Griiper en P. Bakker, Broersveld. Gijsbertus Martinus,
zoon van G. Fieret en A. van Bellen, Kreupelstraat.
O verletten12 November. Levenloos aangegeven zoon
van F. J. van de Water en A. W. Breukelman, Verbrande
Erven. Gerardus Alblas, oud 2 maanden, Broersveld.
13. Johanna Maria Everdina Baard, oud 2 jaar en 3 maan
den, JVieuwsticht. Maria Johanna Petronella Sork, oud
4 jaar, Vijgensteeg,
MARKTPRIJZEN AAN DE BEURS TE SCHIEDAM,
van den 14 November 1873.
Rogge: per 2100 kilo's Petersburg f245 6/w., dito
f242 6 w.Archangel f248 6 w., dito f250 6/w.; Kunda
f268 Ct.
Gerst: per 1950 kilo's Libau f 209 Ct, 211 6/w.
Woutwynf 14'4 per hectoliter Ct.
Jenever: Amsterd. Proef, f!8!4 s\ f19 per hecto
liter Ct. zonder fust en zonder belasting.
Spoeling: fl.50 per ketel.
Bij de Schieilarmche SpoeUng-"Vereeuigiug: f 1.60 p. k.
Marktberichten van Delft.
Donderdag 13 November 1873.
COURANT.
ABONNEMENT:
Abonnementsprijsper Drie Maandenf 1 85.
Franco per Post, duor het geheele Rijk50.
ABVEETENTI ïBl
Prijs: vjii tol 10 gewone regels f 1.00iedere regel meer ƒ0.10.
Voor den wei kenden st.md en voer weldadigheid, de hol ft van den prijs.
Weder kleine aanvoer ter graanmarkt; alle arlikclen waren voer 20
tut 30 rents minder le koop; afwijkende Tarwe weinig liegcerd VVcsl-
l.iiuUche T.nwc f 1120 a f 12 20; Zeeinvsrhc f 13.20 a f 11.
Ëtlaiiil.rlie lioggo fS'JO af 10, Zeeuw-rlie f (0 a f 10 60, VljauufiltP
f 10.80 ÉikuitlMlia Wiiilergei&l f 8 50 a f 8 75Wcstl. f 8 3d
a f 8.70; lui. Zunicigeist f 7 60 a f8, Weal! f 8 >i f 8 20, Korte
H iver f 5 .1 f 6 20. Lange dito f 4 20 a f5. Duivcnboonen f 0
a f 9 50. P,i irclenliootien f 8 a f 8.80. limine Duonoii f 14 a
f 16. Greene Er» Int f 10 a f 20. Wiltc Erwten f 0 20 a f 10
geioclil.
