Zaterdag 17 Januari.
buitehlahdsche berichte».
binnenlandsche berichten.
^irvl
Tof 1874.
j\i 3303.
Hr*sL'
,s/'^ t 1
£-«£••4 iTy A j Atv**1
ij;
i*r* •**>(*>-
b~
*-&
COURANT.
IB ONNBMBNTs
Abonnementsprijs, per Drie Maanden
Franco per Post, door hot geheclo Rijk
f 1.85
(Brieven Franco.)
ADVEBTIIHlIilSl
Prys: van 1 tot 10 gewone rebels ƒ1.00; iedere regel meer 0.10,
Voor den werkenden stand eu voor weldadigheid, de helft van den prijj.
De ex-Keizerin Eugenie heeft aan den bisschop van
Troyes een zeer hevigen en onhandigen brief-geschreven
die, zelfs bij de Bonapartisten, den slechtsten indruk heeft
gemaakt. Deze brief luidt als volgt
Monseigneur!
jMen heeft mij ingelicht, doch ik mag het niet gelooven,
dat gij zoudt geweigerd hebben in uwe diocese de tnis te
lézen voor de rust van de ziel van den ex-Keizer Napo
leon III. Ik kan het niet gelooven daar de kerk nog
nimmer gebeden voor de dooden geweigerd heeft.
nDe geest van liefdadigheid, en de liefde tot den naaste,
vormen die lange keten, die ons allen aan elkander verbindt
rijk of arm, gelukkig of ongelukkig, levenden en dooden.
Neen, gij hebt niet de laatste gebeden kunnen weigeren
voor den stichter van de orde der aalmoezeniers. Neen, gij
kunt niet, terw'yl gij protesteert tegen de burgerlijke be
grafenissen, die een christen van de gebeden der kerk be-
rooven, weigeren hetgeen men u vraagt.
sKortom, gij kunt niet vergeten hebben den eed dien gij
hebt afgelegd in de handen van hem, die niet meer isZoo
het anders ware, zou ik niet kunnen eindigen zonder u het
einde der formule van den eed der bisschoppen te her
inneren.
jsDat God mij helpeEugenie.
Te Poissy is een Zigeuner aangehouden, als de ver
moedelijke dader van den moord van Angervilliers ge
pleegd. Als koopman in mandewerk had hij ter laatstge
noemde plaats vertoefd.
De Duitsche gezant te Madrid heeft den 5 dezer een
missive van den Spaanschen Minister van Buitenlandsche
Zaken Sagasta ontvangen, inhoudende kennisgeving van
het optreden van een nieuwe Regeering aldaar. Gemelde
Minister besloot die kennisgeving met de volgende woor
den »De nieuwe Regeering van Spanje behoudt zich voor,
om bij de bevriende mogendheden de omstandigheden
grondig uiteen te zetten, waardoor de eerste autoriteit te
Madrid zich genoodzaakt zag om handelend op te treden,
toen, na het votum van wantrouwen der Cortes tegen de
politiek van den heer Castelar, de vrijheid en maatschappe
lijke orde met de grootste gevaren werden bedreigd. De
algemeene opinie hier te lande heeft met geestdrift hare
goedkeuring aan de maatregelen geschonken, waardoor de
dappere armee destijds ter verdediging van alle belangen
der maatschappij en des vaderlands is opgetreden, zonder
dat zelfs het geringste conflict tusschen de militaire macht
en de steeds weldenkende ingezetenen der hoofdstad is
ontstaan." De Duitsche gezant heeft op die missive geant
woord, dat hij den inhoud daarvan aan zijn Regeering zou
mededeelen.
De troepen van het Spaansehe gouvernement zijn
eindelijk Carthagena binnengerukt en hun aanvoerder,
generaal Dominguez, heeft tot belooning voor zijn succes
den graad van luitenant-generaal verkregen.
De stad heeft zich zonder verder bloedvergieten over
gegeven. De fregatten van het blokkade-eskader hebben
nog een stoomschip der opstandelingen, met velen hunner
aan boord, prys genomen.
De inname dier stad veroorlooft weder versterking naar
Moriones te zenden, die op dit oogenblik geheel onmachtig
is om de uitbreiding van het Carlisme in Navarre tegen te
gaan. Generaal Elio, de Carlist, beschikt op dit oogenblik
over zulk een aanzienlijke macht, dat hij niet alleen de
hoofdstad van Biscaye eu Portugalete verontrust, dat de
haven is van de golf van Gascogne, maar dat hij zelfs zijn
luitenants naar het binnenland van Valencia en Arragon
kan zenden'.
De uit Carthagena met de JSfumancia ontsnapte opstan
delingen worden te Oran wel bewaakt. Het fregat is aan de
Fransche autoriteiten overgegeven en voert nu de Fran-
sche vlag. De opvarenden zullen met een transportschip
naar Algiers worden gebracht.
Hun ontsnappen is evenwel te opmerkelijk om met stil
zwijgen voorbij te gaan.
Te midden van vijf fregatten, waarmede het een gevecht
moest leveren, bleef het schip koers zetten en kwam be
houden te Mers-el-Kebir iu de nabijheid van Oran(Al-
geiie) aan.
Hoe het mogelijk is dat een fregat tusschen vijf anderen
kan ontsnappen, indien het deze laatsten werkelijk ernst is
den doorgang te betwisten, is een vraag, waarvan wij
gaarne het antwoord afwachten.
Dit onverwacht bezoek bracht Oran natuurlijk in bewe
ging. Het garnizoen kwam terstond onder de wapenen in
af\vachting van de orders der Fransche autoriteit.
SCHIEDAM, 16 Januari 1874.
■i\ De Ministers van Koloniën en van Financiën brengen
ter kennis van het publiek, dat, ten aanzien van het brieven
vervoer van- Nederlandschlndie naar Nederland, bijwijze
ftiöBG tijdelijken en buitengewonen maatregel, is bepaald
lo. dat brieven en brief kaas ten, afkomstig van militai
ren beueden den rang van officier, deeluitmakende van de
expeditie tegen Atsjin, en bestemd voor Nederland over
Batavia, door middel van Nederlaudsche stoomschepen,
tegen een port van vijf cent zullen worden verzonden;
2o. dat briefkaarten, afkomstig van officieren tot de
vooi melde expeditie behoorende, mede genot zullen heb
ben van dezelfde gunstige bepaling.
Tevens wordt opnieuw in herinnoi ing gebracht, dat we
gens de brieven voor militairen beneden den ïang van
officier tot het NeJeilandsch-Indisehe leger behoorende,
bij verzending uit Nederland met Nederlandsche stoom
schepen, een port van slechts vijf cent verschuldigd is,
mits zij hier te lande gefrankeerd woi den en daai in geen
brieven of stukken voor anderen zijn ingesloten.
De Minister van Financien heeft bij resolutie van 31
December '1873 vastgesteld de Sliste Staatsloterij. Zij
bestaat uit 20,000 loten, 10,000 prijzen en 2 premién. De
collecte wordt geopend op Maandag den 2 Februari eu ge
sloten op Zaterdag den 14 daaraanvolgende. De trpkkiug
van de eerste klasse zal aanvangen op den 2 Maart e. k., en
de laatste 100 nommers zullen op Zaterdag den 23 Mei
1874 worden getrokken.
De Haagsche commissie voor de feestviering, bij ge
legenheid der 25jarige regcering van Z. M. den Koning,
heeft besloten de som van p.m. f10,300, welke zij inge
zameld heeft, over te dragen aan de algemeene commissie
voor het nationale feestgeschenk te Amstei dam. Uit een
mededeeling van den burgemeester eeie-voorzitter van
de commissie bleek, dat Z. M. de Koning den dag van
'12 Mei zal doorbrengen in Amsterdam, maar tevens dat
Z. M. ook gedurende de feestweek Rotterdam en den Haag
zal bezoeken.
Omtrent de inrichting van het bestuur in Atsjin
kunnen de navolgende bijzonderheden, aan Indische be
scheiden ontleend, woi den medegedeeld:
De Sultan wordt in het dagelyksch bestuur bijgestaan
door vier grooten, mautri liari liari genoemd, wier be
trekking van vader op zoon overgaat. De tegenwoordige
titularissen zijn; 1. Tokoe Kadli Malikoel Adil; 2. Tokoe
Neg Radja Moeda Setia (2); 3. Tokoe Nanta Setia; 4. Pan
glima Mesdjid Raya (3). Het zijn deze vier grooten, die in
December 1872 hun vertegenwoordigers naar Riouw
zonden. De sjahbandar van Atsjin, Panglima Tibang, die
het gezantschap geleidde, kan daarbij als gemachtigde van
den Sultan worden aangemerkt.
Hooger in rang' dan de mantri's liari hari, staan de
hoofden der drie districten, waarin Groot Atsjin verdeeld
is. Ook hun titel gaat van vader op zoon over. Zij worden
gewoonlijk Panglima tiga sagi genoemd, en behooren in
gewichtige bestuurszaken geraadpleegd te worden. In de
afvaardiging van het gezantschap naar Riouw schijnen zij
niet gekend te zijn geweest. De tegenwoordige titularissen
zijn: Tokoe Tjoet Bantah galar Sii Moeda Perkasa, in de
wandeling genaamd Panglima Poelim, hoofd van de XXII
Moekim (bezuiden den kraton); 2. Tokoe moeda nja Bantah,
hoofd van de XXVI Moekim (oostelijk van de rivier);
3. Tokoe nja Abas galar Sri Oelama, hoofd van de XXV
Moekim (ten westen van de rivier).
Onder deze districtshoofden staan mindere hoofden, die
een of meer moekim, elk een of meer kampongs omvattende,
onder hun beheer hebben. "Van de bovengenoemde man
tri's hari hari is de eerste moekim-hoofd in de XXVI
Moekim, terwijl de drie anderen moekim-hoofden zijn in de
XXV Moekim.
Van de eilanden benoorden Atsjin behoort Poeloe Way
tot het gebied van de XXVI MoekimPoeloe Bras tot dat
van Tokoe Neg Radja Moeda Setia; Poeloe Nassy totdat
van Tokoe Nanta Setia.
De titel van rij ksbest ierder is niet inheemsch. De bekende
Ilabib Abdoel Rachman, die zich als zoodanig deed gelden,
had zijn invloed aan zyn Arabische afkomst en aan zijn
persoonlijke hoedanigheden te danken.
Ten bewijze hoe groot de productie van boter is in
de provincie Friesland, dienehet volgende:
Te Leeuwarden werd aangevoerd 2,047,870 kilogr.
tegen 4,775,590 in 1772, Naar de middelprijzeu berekend
vertegenwoordigde die aanvoer een som van: in 1873
f2,815,821, in 1872 f2,308,267.
Te Sneek bedroeg de aanvoer in 18731,655,660 kilogr.
tegen '1,769,080 in 1872. De waarde danrvan was, naai
de middelprijzeu, in 1873 f2,317,924, in 1872 f2, 388,258.
(i) Dc tegenwoordige Sullan, Malimoed Alaniilin Yskandcr Sjah, is
de kleinzoon van den voorlaatsten Sullan, Moliamad Sjali, wiens
broeder, Alaiddin Mmsjoer Sjah, liem in liet bestuur opvolgde, aan
vankelijk als voogd van den nundoijarigen weltigon troonsopvolger
(lïadja Soleimon)dia ccliler nimmer het bestuur in hinden liccft ge
kregen cn spoedig na do geboorte van don legonwooidigcn Sultan is
gestorven. Mansjoer Sjali bad twee zonen; vader en zoon stierven in
18G9 cn 1870 Do tcgcnwoordigo Sultin is gehuwd mot con dochter
van den radji von Podir en stond in Februari 1872 op het punt om
in bet huwelijk lo treden met een dochter van Tokoe Kadli Malikoel
Adil.
(a) Schoonzoon van den radja van Trocmon.
(3) Door sommigen wordt nog een vijfde genoemd: Ynnn Long-
balab (schoonvader van den radja 'van Trocmon), maar deze schijnt
een zuiver persoonlijken invloed uit te oefenen. {Staatscourant.)
V1 „li
Iu de Asser Ot. leest men
Men zegt, dat Rusland verklaard heeft deel te zullen
nemen aan liet wereld-post- en vervoercongres eumen
hooft dus hoop, dat liet goederentaricf op onzen Staats
spoorweg zal worden verlaagd.
Indien een onzer nijvere vaderen uit zijn graf keek en
hoorde wat wij voor pakjes enz.over den spoorweg ver
zonden moeten betalen, dan kroop hij er dadelijk weer in.
Curicuse dingen woiden van dat tarief verhaald.
Die b v. op een afstand van een paar uur een haas wil
verzenden, doet voordeeliger dat hij den viervoet per
expresse laat wegbrengen.
Een ordentelijke haas, per spoor naar'sllage verzonden,
kost aan vracht 93 cents en naar Dordrecht f 1.40. De
langoor zelf kost f 1.50,
Voor een half mud knolletjes, van Assen naar Amster
dam per spoor gezonden een lieve attentie voor een ge
achte familie eu niet gefrankeerd, werd f3 betaald.
De knolletjes zeiven kostten zestig cents
De Rus, die aan bovengenoemd congres deelneemt, zal
aan die staatsspoorweg-dwingelandij een einde maken.
In zijn eenvoudigheid zal hij van oordeel zijn, dat een
weg, uit de Land-kas aangelegd en die alle andere middelen
van vervoer gewelddadig opruimde, de beurs van het pu
bliek door zulk een tarief niet mag ledigen.
De N. Zuthp. Ot. meldt: Vrijdagavond, toen de
tiein, die ten 6 ure van Arnhem naar Zutfen vertrekt,
tusschen Brummen en Zutfen passeerde, werd er een schot
gelost, waarvan de kogel door een raam van het postrijtuig
drong. De postbeambten bevonden zich in deze coupé. Tot
heden is de dader niet bekend evenmin als de aanleiding
tot dit schot.
Volgens gerucht is op den avond van Dinsdag een
moordaanslag gepleegd op de Houtmarkt te Amsterdam in
de woning van den heer N. Heijmans.
De zaak zou zich aldus hebben toegedragen
nTwee onbekenden, waarvan de een zich geheel en al
had zwart gemaakt, schelden aan het huis aan. De meid
opende en op de vraag of nmijnheer" thuis was, gaf zij
een ontkennend antwoord. Daarop verzochten zij even
binnengelaten te worden om, zoo zij zeiden te zien op hun
adres, of zij wel te recht waren. Toen zij binnen waren,
greep een hunner de meid aan, stopte haar proppen in den
mond, terwijl de ander haar bijna verwurgde. Li dien be
narden toestand bleef zij liggen tot haar heer te huis kwam.
Deze, ten 11 ure thuis gekomen zijnde en haar aldus
ziende liggen, riep, doch vergeefs. Daarna riep hij de hulp
der buren in, maar terugkomende, was zijn onderzoeking
te vergeefs. De dieven hadden zich reeds uit de voeten ge
maakt. Eenige manden of koffers waren reeds door hen
ingepakt, doch in hun bedrijf om kasten en kisten open te
bieken, schijnen zij door dc spoedige overvalling gestoord
te zijn, daar er een ijzeren bout aan den voet eener kast op
den grond lag. De meid moet in hoogst bedenkelyken toe
stand verkeeren.
Het Hdb. noemt het gerucht zeer overdreven.
Ieder, die wel eens zeewater in den mond heeft ge
kregen, zal hebben opgemerkt, dat het eeD zeer onaange-
namen smaak heeft. Dit is het geval niet, wanneer men
het voor broodbereiding gebruikt't bezit het voor brood
noodige zoutgehalte, en houdt het brood langer versch dan
gewoonlijk water. Broodjes, waarvan het deeg met 25
wichtjes zeewater bereid was, bleven gedurende 8 dagen
versch. Dat het hoegenaamd niet nadeelig is voor de ge
zondheid, is gebleken op de reis van de Louisiana, een
zeilschip onder gezag van kapitein Liger, bemand met 25
matrozen en 160 passagiers, bestemd van HAvre naar San
Francisco. Op deze reis, die vijf maanden duurde, werd
uitsluitend brood met zeewater gekneed gebruikt, en ge
durende den langen overtocht kwam aan. boord geen enkel
ziektegeval voor. Misschien zou brood met zeewater bereid
iu sommige ziekten, bijv. huidziekten, wel goede diensten
kunnen bewijzen.
De Wetemch, bladen bevelen het volgende middel
aan om stotteren af te leerenDiep ademhalen voor men
begint, langzaam spreken, iedere lettergreep een weinig
afbreken en bij het spreken min of meer declameeren. In
het eerst kan een kleine beweging met de hand, gesticulatie
in geringe mate, het spreken ondersteunen; na korten
tijd zal de vroegere stotteraar, ook zonder de genoemde
hulpmiddelen, zonder haperen kunnen spreken.
Wanneer men den zakdoek goed bevochtigd met Eau
d'Anvers, van Dr. Aug. de Marbaix, en sterk en dikwijls
opsnuifttrekt men in de hersenen een deel geest op, be
vattende eene groote kracht uit planten door distillatie ge
trokken. Geen reukwater, hoeveel wezenlijke verzachting
ook inhoudende; geen geest of spiritus, die zoo licht of zoo
fijn is als de wijngeest die zich door verdamping ontbindt
en de kwaal geheel wegneemt. De planten, bladeren,
bloemen, zaden, reukgevende houten, schorsen, op wijn
geest gestookt, geven aan het Eau d'Anvers zulk een kracht
en sterkte, dat de geur den mensch geheel herstelt. Voor
Indie, waar deze ziekte veel heerscht, is het zeer aan te
bevelen., t