I
i
i
1
>4$
Woensdag 1 Apr i 1.
h
m
1874.
:u 3355.
K e n n i s g e v i
n
BMEflSLAJDSSHE BERICHTEN.
<-
CBiièvcn Franco.)
O*
De Burgemeester van Schiedam,
Brengt ter kennis, dat de Hoofdbrug aan de
Varkenssluisop Donderdag den 2 April 1874-
terzake \an noodzakelijke herstellingen, voor de
passage van voetgangers en rijtuigen zal ge
sloten zijn.
Schiedam, den 31 Maart 1874
De Burgemeester voornoemd
P. J. VAN DIJK VAN MATENESSE.
SCHTEDAM, 31 Maart 1874
De gemeentel aad alhier heeft heden een zeer iaugdurige
openbare vergadering gehouden, waarvan wij morgen
verslag zullen geven. Inmiddels berichten wij
1. dat met 9 tegen 7 stemmen besloten is, de jaarwedde
vauden Commissaris van Politie te verhoogen met f500
2. dat tot lid der Plaatselijke Schoolcommissie benoemd
is de heer S. C. Knappert;
3. dat tot hulponderwijzer benoemd is J. van Katwijk
4 dat het voorstel van de Commissie omtrent het
verslag der handelingen van den Raad is aangenomen
met 9 tegen 8 stemmen; maar de Voorzitter heeft
daarop verklaard dat besluit, als strijdig met de Wet,
nietten uitvoer te zullen leggen en daarvau in beroep
te komen bij den Koning
5. dat met 10 tegen 7 stemmen besloten is, de Bank
van Leening niet op den tegemvoordigen voet voort te
zetten; terwijl met 15 tegen 2 stemmen aangenomen is een
voorstel van den heer L. W. Jansen, dat de Bank uiterlijk
totl September op den tegenwoordigen voet zal worden
voortgezet, terwyl voor dien tijd de wijze van liquidatie
zal worden bepaald
6. Dat met 10 tegen 6 stemmen besloten is tot herstel
van .de stadswaag; zullende het tarief daarvoor nader
.worden vastgesteld.
Bij kon. besl. is tot lid van de Algemeene Reken
kamer van Nederl. Indie benoemd de heer T. C. J. Kroesen,
intendant le kl. (hoofdintendant) van de militaire admini
stratie, wegens overcompleet bij dien dienst op non-ac
tiviteit, en sedert April 1872 tijdelijk bela-t met de waar
neming der betrekking van lid bij gemeld college.
Mejuffrouw L P. Gouwentak, werkzaam aan de
Bewaarschool in de Nieuwsti aat, heeft den 30 Maart, voor
de Plaatselijke Schoolcommissie alhier, met gunstig ge
volg het examen als bewaarschool-houderes afgelegd.
Na gehouden vergelijkend examen voor de betrek
king \an hoofdonderwijzer te Oudenhoorn, zijn op de voor
dracht geplaatst de hulponderwijzers*. L. Pol, te Helle-
voetsluis, J. Slavenburg, te Schiedam, B. Groenevelt, te
Sliedrecht, A. Groeneveid, te Rotterdam, C. E. Faassen. te
Charlois en J. de Wagter, te Zuidland.
Na de inneming van den Kraton is door den generaal
van Swieten de volgende dagorder uitgevaardigd
Aan
de officieren en minderen van de zee- en landmacht,
uitmakende de 2de expeditie tegen Atsjin
De Kraton is ons, en het trotsche volk van Atsjin heeft
voor uw moed en uw krijgskunde moeten zwichten.
Ik rekende niette vcrgeèfs op uw dapperheid en volhar
ding, en oordeelde ook niet ten onrechte dat dit bolwerk
door andere middelen dan een geweldigen aanval genomen
moest worden.
De verovering van deMissigit was een meesterstuk, dat
allen en uw brigade-aanvoerder eer doet.
Ik zoude den aanval„op do punt der bajonet nog dan
hebben bevolen, al had ik te voren geweten wat hij ons
zoude kosten, omdat die positie vooraf noodig was om tegen
den Kraton te kunnen opereeren.
Maar dat deze door een geweldigen aanval niette nemen
zoude zijn, begreep ik, en dat het zoo is, kan een ieder
zien, die zijn wallen met voorliggende werken gaat zien.
Wjj behoeven dus geenspijtte hebben, dat wij ditsteun-
punt van 's vijands verdediging eerst 47 dagen na de lan
ding hebben verkregen, want de zege komt vroeg genoeg,
indien zij met weinig verlies is behaald, en dit was vooral
het oogmerk uwer manoeuvres en werkzaamheden met
schop en spade.
Maar de vijand is wel overwonnen, doch nog niet onder
worpen; daarvoor zal ik nieuwe inspanningen van u
vorderen, die echter licht zullen zijn in vergelijking van
hetgeen reeds door u is verricht.
Laat ons tevreden en gelukkig zijn, dat wij den Koning
en het vaderland deze zege hebben geschonken 1
Men schrijft uit den Haag aan het N. en AdvM. van
Bergen op Zoom dat Z. M. een beslissing genomen heeft
omtrent do gelden voor 12 Mei bijeengebracht en wel om
ze te gebruiken" voor de kunst. Jeugdige kunstenaars en
kunstenaressen zullen ondersteund of opgeleid worden, op
^de-wijze, zooals'Z, M. nu eenige pensionarissen heeft.
De Stoonwamt-maatschappij Nederland heeft, be
halve de mailboot Prinses Amalia, welke in Mei in dienst
komt, nog twee booten in Engeland op stapel, en wel de
Voonoaarts en de Prins Hendrik
Voorde Kon. Stoomv aai t-maatschappy te Amsterdam
zijn twee booten in aanbouw, welke bestemd zijn dienst te
doen tusschen Nieuwediep en New-York.
Er heeft zich te Rotterdam een commissie gevoi md,
die zich ten doel stelt een vcreeniging te stichten onder den
naam: Het Rotterdamsche Schooi fonds. Het doel dezer
veieeniging is om aan kinderen van bij zonderen aanleg, te
Rotterdam woonachtig, wier ouders of vci/orgers daaitoe
niet in staat zijn, meer dan gewoon lager, mid Jelbaar of
gymnasiaal ondeiwijs te laten geven Do vereenigiug staat
onder beschermheerschap van den Burgemeester.
Uit Brielle wordt gemeld, dat op den l Mei a. s. de
heer M. van derLugtMelseit, kapilein-kommandant der
dd. schutterij aldaar, den dag hoopt te vieren, waarop hij
zestig jaren geleden in schuttel lijken dienst ti ad.
Het Leidsche studentenkorps ontving dezei dagen
een eigenliandigcn brief van den luit.-genei aal van Swieten
om het korps namens leger en vloot dank te zeggen voor
het telegram, hem den 28 Januari toegezonden
De Dordr. Ct. geeft een beschry ving van de piano-
quator, een nieuw uitgevonden muziekinstrument. Het
heeft den vorm eener piano en biengt het volkomen effect
voort van viool, alt, violoncel en contrabas. Al de nuau-
ceeringen van strijkinstrumenten, het zwellip en ver
minderen van den toon, het sleepen of afstooten der noten
kunnen er op worden weergegevenhet staccato, eigen
aardig aan viool eu cello, alsmede breede gedragen ac-
coorden kunnen daarop, naar de ingeving van den bespeler,
volmaakt worden voortgebi acht. Al de werken van Ilaydn,
Mozart, Beethoven enz laten er zich getrouw op vertolken,
enhetiustrumentis uitstekend geschikt tot zangbegeleiding
of versterking van het orkest.
In liet Noorden van Friesland komen geen gevallen
van longziekte voor, wel in het Zuiden op sommige stallen.
De veehandelaais uit Holland komen zich in peisoon van
den toestand hunner koopwaar overtuigen. Er worden
hier en daar goede prijzen besteedzoo verkocht eergisteren
de landbouwer W, M. Anema, to Ried, nog vijf kalf koeien
voor f335 het stuk.
Dezer dagen is in een manufactuui winkel te Zwolle
een valschè 1 ijksdoalder ontvangen voorzien van het jaartal
1871 en het borstbeeld van Koning Willem III.
Uit Elburg meldt men van 29 dezer: Toen gisteren
avond de trein, die ten 8 ute 30 min. van Utrecht ver
trokken was, hier arriveerde, werd den passagiers tot hun
schrik verzocht, haastig uit te stappen, en onder geleide
der conducteurs en eenige werklieden gingen ze in de
1 ichting van Zwolle ongeveer 30 minuten langs de spoor-
weglijn, waar zij eenige verbi ijzelde wagens zagen liggen,
zoomede een tal aibeiders aantioffcn, die, over een nog al
belangrijke lengte, nieuwe spoorwegleggers en rails aan
brachten. Een wagentrein, die van Utrecht naar Kampen
moest, was gederailleerd; van ongelukken aan menschen
overkomen, is niets gehoord, maar het nadeel der Maat
schappij toegebracht kan wel duizenden bedragen. De
aanleiding tot het dciailleeron zijn de passagiers niet te
weten gekomen; de zorg der directie voor de reizigers is
pi ijzenswaardigtoen zij den versperden weg waren gepas
seerd, vonden ze een trein, die hen naar Zwolle bracht,
liet was evenwel reeds ongeveer 1 uur in den ochtend,
toen men daar arriveerde.
De Standaard verneemt, dat na aanstaanden Zondag
in de Nieuwe Kerk te Amsterdam vooreerst geen gods
dienstoefeningen meer zullen gehouden worden, wegens
de daar te maken toebereidselen voor de plechtige ontvangst
van Z M. den Koning op 12 Mei e. k.
Naar men verneemt, is door een 24tal invloedrijke
ingezetenen uit Amsterdam een schrijven aan de Thor-
becke commissie te den Haag gericht, waai in zij hun leed
wezen te kennen geven over de wijze waarop het verzoek
dier commissie, tot plaatsing van het standbeeld van Thor-
becke, door den gemeenteraad van den Ilaag is bejegend.
Zij verklaren zicli in die missive tovens gaarne bereid om,
indien de Thorbcckc-commissie zulks verlangt, stappen te
doen om een verzoek dier commissie, om te Amsterdam de
plaatsing van Thorbecko's standbeeld te verkrijgen, te
steunen.
Den 12 Mei, den dag van het koningsfeest, hoopt een
echtpaar te Haamstede zijn gouden huwelijksfeest te
vieren.
nomen wij met genoegen uit de
Het onderstaande
Arnh. Ot, over.
Oranje en Thorbecke.
Waarvoor overigens het Nederlandsche volk onver
schillig zijn moge, niet voor zijn Yorstenhuis. Liefde voor
Oranje hebben wij met de moedermelk ingezogen. Met al
het bekoorlijke van een lied, met al het betooverende yau
een sprookje heeft de geschiedenis van Oranje ons* in
kluisters geklonken, waaraan we niet kunnen ontkomen,
waaraan wij niet willen ontkomen. Wij dragen ze met
zelfbewuste liefde. Eik kind vindt ze liefelijk en schoon die
vei tellingen van Oranje, eu man geworden, zijn ze hem als
heldensagen. Van geslacht tot geslacht zijn ze nu langer
dan driehonderd jaar met ons samengegroeid. Oranje en
Nederland is één. Het Wilhelmus van Nassauwen roert
in ons alle snaren aanwij gevoelen ons daarbij mannen,
burgei s, helden. Het is een psalm.
,Maar er waren oogenblikken, waarin de liefde van het
Nederiandsche volk op een zwaie proef werd gesteld. Toen
Willem de Derde in 1672 veizuimde, groote wijziging te
biengen in het treurspel de Witt, reeds in het voorspel
achter de schermen blijvende; toen Willem de Vijfde in
1795 niet alleen zijn eigen lijf ging berger in Engeland,
maar ook zijn meerdei jarigen zoon Willem, ons land in
door en door bei ooiden toestand overlatende aan zijn lot;
toen Willem I, de meerderjarige zoon, dien wij daar
noemden, Belgie van zich afvallig maakte eu Noord-Neder
land onder zware lasten deed zuchten toen viel het niet
ligt, de Oranje-legende in haar volle kracht te eer
biedigen en te eeren. En zeker is het dat in de dagen, toen
het jonge Nederland van heden werd geboren, inde
ochtendschemeringen van 1848, de Oraujeliefde in
onze vaders eei der zachtjes en ouverschilligjes lag te gloren,
dan dat zij hun in den boezem brandde. Het waren
matte, kritieke, gevaarlijke dagen voor Nederland en
Oranje.
En nu?
In welk land, bij welk volk vindt gij zoo groote, warme
liefde voor het regeerende vorstenhuis als in Nederland? Gij
zoekt vergeefs naar een voorbeeld. Het is alsof de kn? ht
der overlevering door groote daden verhoogd is. Het is
alsof liet Wilhelmus door ons land ruischt op serafijnen-
toonen. liet is alsof Oranjes heldenreeks herleeft.
Hoe is dat gekomen?
Wij schreven 1S39. Noord-Nederland sliep, droomde,
dutte, dommelde als het niet aan het werk wasen als het
Nederlandsche volk ai beidde, dan mokte het. Willem I
deed alles voor dat volk; hij telde zelfs zijn geld, en als het
te pas kwam, nam hij het huishouden waar voor allen.
Deze groote bekwaamheid van Willem I, die bovendien de
handigheid had, achter zijn minister van Maanen te gaan
staan als de tijd het vereischte, was velen te kras. Maar
zij zeiden het niet. Nederland had een persoonlijk Gou
vernement dat beviel den meesten slecht; maar zij
zeiden het niet. Willem was eindelijk een landvader
geworden(dit was honderden een ergernismaar zij zei
den het niet.
Daar gaf een leidsch hoogleeraar uitAanteeJceningen
op de Grondwet. Die hoogleeraar wees er op, dat de grond
wet van Hogendorp een doode letter was geworden, en
waaischuvvde hoe bedenkelijk het kon worden, dat een
Koning, zonder met zijn volk in het minste overleg te
ti eden en die elk man van talent afwees als een last, alles
alleen wilde weten, alles alleen wilde doen. De hoogleeraar
zeide nog veel meer. En waarschijnlijk zou zijn boek hem
de vrijheid hebben gekost, iudien Willem zelf niet had
bemerkt, welk een trouwe eu maglige liefde voor Vader
land en Koning er uit sprak. Want duidelijk deed de hoog
leeraar uitkomen, dat het Voistenhuis, zoo dierbaar voor
Nederland, gevaar liep, indien het zonder het volk wilde
regeren. Dit was volkomen juist gezien, zoojuist, dat het
geheele volk ontwaakte uit zijn sluimer en de Koning in
1840 afstand deed van zijn troon ten gunste van Willem II,
die bekwame ministers koos en met hen raadpleegde,
om eindelijk in 1848 in een grondwetsherziening toe te
stemmen. In 1849 trad de hoogleeraar, van wien wij
spiaken, in het bewind op. Thorbecke was zijn naam.
«Thorbecke, schrijft mr. W. C. D. Olivier, was door en
door koningsgezind, Het koningschap was voor hem niet
een toevallige, door een bijzonderen loop der omstandighe
den ontstane, een tijdelijken staatsvorm, maar een noodza
kelijke instelling van duurzamen aard. Thorbecke geloofde
aan het koningschap en aanzijn onmisbaarheid, althans
voor de volken van heden. De studie der vaderlandsche
geschiedenis had hem in deze opvatting versterkt. Steeds
wees hij, in zijn lessen over onze staatsgeschiedenis, zijn
leerlingen op die ééne groote, steeds voelbaarder leemte
als oorzaak van verzwakking, zelfs in de schijnbaar sterkste
tijden der oude Republiekhet ontbreken van een krachtig
centraal gezag. Hij wees aan, hoeveel krachtiger Neder
land in de geschiedenis der wereld had kannen optreden,
wanneer het, na de alzwei iug van Filips, in plaats van een
kleinen prins, den eersten ambtenaar der Staten, een boven
allen magtig hoofd van den Staat verkregen had. In de
geschiedenis van Nederland, tijdens de Republiek, be-
behoorde Thoibecke tot de partij der prinsenmannen. De
krachtige figuren der Prinsen van Oranje, de aangewezen
leiders in tijden van nood en druk, trokken hem onweder-
staanbaar aan."
Zeer juist. Dit alles heeft zijn leven, rijk in daden voor
Nederland en'Oranje, roemrijk bevestigd. Hij vatte het
koningschap op in zijn reinste en magtigste beteekenis,
,en dien grondslag heeft hij in de grondwet nedergetegd.
tv
"Wij
i l 1* IvV^
COURANT.
ABONNEMENT:
Abonnementsprijs, per Dno Mmmlonf 1.85
franco ft' Pest, door het geheelo Itijk2 50
O-
ADVEBTENTIEN:
Prijs van 1 tot 10 gosvonc regels I 00; iedere regel meer (0 10.
Voor den '.verkenden stand en voor weldadigheid, de liellt van den prijs
I'S
t'
r
