V r ij dag 25 8 e p e m b e r.
te 4874:
M 3479.
BWTEIHBOSGHE bebjchtes.
3I8HENLABDSCXE BERICHTE,?.
iaat* de]
lok be-
P
SCI
COURANT.
abonwembn
AdmineinenUprijsllriP M u nlm.
Franco per Port, J"»r het fdpolc lujk
Pruisen. Naar aanleiding van hetgeen vreemde
dagbladen, op grond van sensatie-telegrammen uit Kopen
hagen, over een ernstig geschil tusschen Duitschland en
Denemarken schrijven, wijst de National-Zeit. er op, dat
de Duitsche regeering op alle mogelijke wijzen vriend
schappelijke betrekkingen tnet Denemarken tiacht te
onderhouden. De Deensche regeering, voegt gemeld or
gaan er bij, heeft zelve verzekerd, dat zij geheel vreemd is
'aan de van-Kopenhagen uitgegane dagbladmanoeuvres Do
voortdurende opi'uiingen van Deensche kiozeis iriNooid-
•Sleeswijk hadden de uitzetting van verscheidene Denen
ten gevolge. Deze maatregel was echter niet algemeen,
maar van individueelen aard, en kou derhalve geen aan
leiding tot diplomatieke onderhandelingen geven, omdat
de verwijdering van ingezetenen van vreemde staten,
zonder opgaven der gronden, in Duitschland geooi loot'd is
latusschen meldt een telegram van ReuterUit goede
bron wordt het bericht bevestigd, dat Pruisen aan Dene
marken voorgesteld zou hebben, om zich bij de Noordsche
fosderatieaan te sluiten. De Koning van Denemarken heeft
dat voorstel van de hand gewezen, en den Keizer van Rus
land daarvan verwittigd. Deze rnoet er zeer verbolgen
over zijn. liet voorval zou grooten invloed uitoefenen op
de politieke houding van Rusland tegenover Spanje. In
het antwoord van den Keizer aan don Cailos ziet men een
bewijs van toenemende verwijdering tusschen Rusland
en Duitschland.
Oostenrijk. Ook de Neue Freic Press# bespreekt
den brief van den Keizer van Rusland van don Carlos en
zegt o, a.: »De brief aan don Carlos na de weigering om
't bewind van Serrano te erkennen, is een formeele op
zegging dier entente cordiale tusschen de drie Keizers,
welke men voor duurzaam hieldeen ondubbelzinnige
demonstratie tegen de politiek van Duitschland en Oosten
rijk in de Spaausche kwestie en een diplomatieke zet van
den bedenkelijks ten aard op het politieke schaakbord, Hof
en Kabinet te St.-Potersburg mogen zich tweemaal be
denken, alvorens zij een stap verder gaan, want de weg,
dien zij betreden, is gevaarlijk en 't is niet te berekenen
waarheen die weg zou kunnen leiden."
Frankrijk. Aan den officieusen Francais woult
het volgende geschreven«Allo berichten omtrent den
Staathuishoudkundigen toestaud van Fiankrijk luiden
gunstig. Uit de statistieke opgaven van den uitvoer
handel, blijkt dat deze over de maanden Juli en Augustus
sterk toegenomen is. De zijde-industrie te Lyon toont
eeue gi oote levendigheid. De vraag uaar arbeiders is groot
en de bestellingen zijn zoo belangrijk, dat eene fabriek, die
met 150 weefgetouwen werkt, bestellingen ten bedrage
van 2000 stukken zijde, niet zal kunnen uitvoeren, omdat
het haar aan werklieden ontbreekt. Volgens den Moniteur
Universel is de toestaud van andere takken van nijverheid
even bevredigend. Men hoopt dat vóór hel einde van '1874
de zaken nog een belangrijken stap vooruit zullen gaan. Do
handel met de Vereenigtle Staten heeft mede een buiten
gewone ontwikkeling bereikt,"
Italic. Maandag jl. was het vier jaren geleden dat
Rome ingelijfd werd bij het koninkrijk Italië. Die dag
schijnt zonder stoornis te zijn afgeloopen. Er wordt slechts
melding gemaakt van onbeduidende domonstratiën dei-
verschillende partijen. Terwijl de koniugsgeziuden aan de
Porta Pi a oene lijst aangeplakt hadden, waarop de
namen der Italiaansche soldaten vermeld stonden, die bij
de inneming van Rome gesneuveld zijn, brachten eenige
leden van den Romeinschen adel, die aan den Heiligen
Stoel getrouw gebleven is, en ook eenige deputation van
Katholieke vereenigingen zich naar het Vaticaan, om zich
over de snoodheid der libei alen te beklagen. De president
van een dezer deputation las een adres, waarin hij adieu
noodlottigen dag betreurt, welke herinnert aan de gi ootste
schaudp der beschaafde wilden van dit ondankbaar Europa.
Alle mènschelijke hoop zoo voègde hij er bij die ons
tot nu toe steunde, is verloren. Wij staan te midden onzer
verlatenheid en God. Gedurende vier jaren l ij den wij, en
de goddeloozen, die ons te vuur en tc zwaard hebben onder
worpen, lasteren ons voortdui end. God schijnt doof te zijn
voor onze stemmaar gij, Heilige Vader, spreek en ver
sterk ons 1" Het is nog niet bekend wat de Paus daai op
heeft geantwoord.
Engelanti. De telegraaf meldt uit Washington van
gisteren, dat generaal Miles, bevelhebber der Bonds-
troepen, de Indianen op nieuw in enkele kleine gevechten
aan de Roode-rivier, in Texas, verslagen heeft.
De werkstaking in de katoenspinnerijen te Bolton, die
elf dagen duurde, is geëindigd. Dinsdag hebben de werk
lieden den arbeid hervat. Er is een scheidsrechter be
noemd, aan wiens uitspraak omtrent de al of niet ver
mindering van het dagloon de werklieden en de patroons
zullen gehouden z'y'n.
r-tf.m
(.Brieven Franco.)
S O HI KD AM Si September 1874.
De Staatscourant van heden behelst de wet van 19
Sept. 1874, houdende maatregelen tot het tegengaan van
overmaligen arbeid en vei waarioozing van kinderen.
Bij de verkiezing van-een lid voor de Provinciale
Staten in Zuid-Holland, in plaats van wijlen don heer A.
van Diiol, die in 1880 moest aftreden, zijn van de 694 kie
zers, 40! opgekomen. Hiervan vei kregen de heereu G. A.
van Drie!, burgemeester van Puttorshook, D. Kluifhoofd,
burgemeester van Numansdorp en F. C. Vaar zon Morel,
burgemeester van 's Gravendeel, respectievelijk258, 108
en 47 stemmen, zoodat eerstgenoemde gekozen is. Van de
51 kiezei s in het kiesdistrict Puttershook waren er 50
opgekomen.
Voor de betrekking van hoofdonderwijzer aan de
nieuw opgerichte armenschool te Gouda zijn bij hét jl.
Zaterdag gehouden examen 40 sollicitanten opgekomen.
Dit examen zal aanst. Zaterdag door 1.1, die de hoogste
aanteekeningen verkregen, worden voortgezet, waaronder
voorkomen de hulponclei wijzers Schepp en Schrieck van
Schiedam.
Men schrijd uit den Haag aan de Arnh. CL: Met
zekerheid kan ik u rnelden, dat omli ent de veihooging der
Iractementeu van de ambtenaren liet volgende voorstel aan
de kamers gedaan zal worden1do ti actemonten ten bc-
diage van f4000 en meer onveranderd te laten2. eene
som, uit te trekken op de posten voor onvoorziene uitgaven,
toe te staan, waardoor de overige tractementen met onge
veer 10 pCt. kunnen worden veihoogd, echter niet dien
verstande, dat de lagere trnctementou volgens eeu hoogere
percentage zullen weiden gewijzigd, dan do hoogere.
liet Kroningsfeest van 12 Mei heeft op enkele, ge
lukkig maar weinig, plaatsen onaangename herinneiingen
achtergelaten, getuige de veroordceling van eenige per
sonen wegens het verstenen der openbare rust of wegens
het zich wederrechtelijk Loeéigenen vangrncn. 'tFraaiste
is eveuwel, dat voor he, intougerecht. te lleusdou een lid
eeuer feest-commissie gedagvaard wordt tot betaling van
zijn aandeel in de kosten.
Dezer dagen werd te Wageningen een oppassend
huisvader vermist, die zich meermalen naar Opheusdon
begaf om aldaar haring to verkoopeu. Aan het Kleine
Veer, in de nabijheid dezer stadvond men in een
schuitje op den Rijn de haring, welke hij medegenomen
had. Men kan zich voorstellen in welk eene ongerustheid
zijne huisgenooton, die het ergste vreesden, den ganschon
nacht verkeerd hebben. lieden ochtend bleek, dat die
viees niet ongegrond was: na lang zoeken slaagde men
er in, zijn lijk te vinden. Daar hij de pet nog in zijn hand
geklemd hield, vermoedt men dat hij zichzelf, als naar ge
woonte, naar de overzijde heeft willen roeien, dat toen
zijn pet te water geraakt en hij, ernaar willende grijpen,
uit het schuitje iu de livier gevalleu is. Eene vrouw en
8 jonge kinderen laat hij in hulpbehoevende omstandig
heden achter.
Gilden. Schutters.
Onze geloei den hebben steeds eene neiging gehad, en
sommigen hebben die nog wel, om den oorsprong van al
wat bij ons merkwaardig is, in Frankrijk te gaan zoeken
Als een historieschrijver den oorsprong derambachtsgildon
niet kende, achtte hij dien gevonden, zoodia hij slechts een
ordonnantie van een ouden Franschen koning kon aanha
len en om den Amsterdamsclien schouwburg te beschrij
ven, begon men met den oorsprong der »tooneeloefening"
in Frankrijk op te diepen. Letterkundigen laten luiune
voorzaten, de redelijkere, uit Frankrijk overkomen; en
navorscheis, die na de herkomst van onzen Sintei klaas
zoeken, kijken (ofschoon de «Zwarte Klaas," op 't witte
paard, die door de lucht rijdt en door den schoorsteen
noêrdaalt, een echte Germaan is), over Fiankrijk heen tot
iu Spanje. Wie niet vveteu dat onze Jvn Klaassen een Am
sterdammer was, vertellen hunnen lezersdat hij uit
Frankrijk gekomen is; en de beroemde jurist Joost de
Damhouder leidde den oorsprong der schutterijen af uit
eene ordonnantie van den Franschen koning Karei V.
Maar hij vergiste zich, want onze schutterijen z'yn al vrij
wat ouder.
Merk echter wel op, dat gij hierbij niet moet denken aan
onze hedendaagsche schutterij; dat is een instelling van
onzen tijd, die wel denzelfden naam draagt, maar niet het
zelfde is als de middelectivvsche schuttersgilden waren,
de gilden van den handboog en van den voetboog, gelijk
die bestaan hebben tot in 't begin der '1 Ge eeuw.
Den oorsprong onzer oude schutterijen te zoeken in een
verordening van een Franschen koning A°. 1369, is dwaas.
Anderen hebben dien gezocht in de vroegste brieven en
keurfen, die bewaard zijn gebleven, en zoo de oudste schut
terij iu Holland te Leiden gevonden in 1266, wat ons al
vrij wat verder brengt. Mam* toch dwaalt men licht, als
inen de oudheid van gilden uit brieven ti acht te bewijzen
want alle instellingen, die uit het volksleven zijn voortge-
ADVEBTEWTIIH:
Prijsvjn 1 tot 10 gewone regel» f I 00; tedere regel meer /(MO
Vooi den werkenden stond en voor weldadigheid, dolic|(l van den prys.
sproten, zijn doorgaans onder dan de oudste brieven; ja,
sommigen hebben eeuwenlang bestaan alvorens zij van
schriftelijke ordonnantiën voorzien werden.
Wij kunnen echter de oudheid onzer stedelijke schut
tersgilden in 'l algemeen vrij juist be|)alen. Zij zijn even
oud als de steden zelve. Wanneer eene poorterij opgericht
en door 's Graven handvest erkend en van rechten en vrij
heden voorzien was, dan bezat zij daarmoë tevens het recht,
ja, dan ruste op haar de plicht, die vrijheid te beschutten,
en hiertoe vereenigden al tei stond, zelfs nog eer tie stad
muren en torens gebouwd had, de voornaamsteIpodrlers
zich toe een gild, en noemden zichschutten, schuttebroe-
ders of schutters. De naam «schutter" is dan ook niet, als
sommigen zeggen, van het «schieten" ontleend, maar van
«schutten," dat beschermen en verweren .eteekent Tot
patroon van hun gild kozen zij gewoonlijk den Christelijken
ridder it. Joris of den vromen krijgsoverste St. Sebastiaau;
en daar zij bij hunne gihlehuizen een ruimen hof hadden,
om hunne schutterlijke oefeningen te houden en naar het
doel te schieten, zoo kregen de schutters-gildehuizcn den
naam van Boel.
Aan 'thoofd van 't schuttersgild stond de «Koning" met
zijnen raad, bestaande uit den deken en de overlieden, en
de/e maakten gezamenlijk de ordonnantiën voor't gild;
terwijl do regeoritig der stad den schutters, ter vergelding
hunner goede diensten en ter bestrijding hunner onkosten,
de noodige inkomsten verschafte, doorgaans eene visscherij,
den wijntap en een zeker getal penningen 's jaais.
Bij elke gelegenheid, in vrede en krijg, trad de schutterij
op den voorgrondzij was de steun der wet, en luisterde
alle feesten en plechtigheden op.
Liet de Graaf door zijne herauten «heirvaert kundighen"
in de goede stedeu, dan schaarden zich de schutters voor
het schepenhuis om der stede banier tc volgen. Hun rusting
bestond in een buffels- of hertsleeren kolder met een borst
harnas on ecu ijzeren stormhoed. Over het harnas droegen
zij hunne schutlerpallure, den stalen boog op den schouder,
den leèren pijlkoker, welgevuld met groote houten pylen,
die van stalen punten met weêrhaken voorzien waren, ter
rechterzijde aan den gordel, en 't lange mes of den degen
op de linkerheup.
Was er onraad, binnen of buiten, en werd er «elockege-
slach" gehoord, dan bewaarden de schutters het schepen
huis en do poortenen als het grauw raasde en rumoerde
in dollen oploop, dan stonden de schutters pal, «om *t Ge
recht te stereken en de onrust te helpen benemen."
Werd eeu vorst of voi stin plechtig ingehaald, men zag
de schutters in volle wapenrusting en pallure, gedost in
hunnen tweekleurigen rok en met de bonte kaproen op het
hoofd, met liet zilveren blazoen op de borst, en de schutter
lijke symbolen: boog, pijl en papegaai op den mouw ge
slikt, aan 't hoofd der gilden trekken; en gedurende
's vorsten verblijf strekten zij hem tot «eene heerlicke ende
solemnele garde." En vierde de kerk feest met plechtigen
ommegang, de schutters gingen meö iu processie, «devo-
tcück onder hoere kairse."
De schutters waren de besten en vroomsten, de kloeksten
en machtigsten der poorterij. Zij vormden eene soort van
stedelijke ridderschap. Evenzeer als zij uitmuntten door hun
aanzien, moesten zij zich ondeischeiden door hnnne zoden
en edele vormen. *iReine eersame wandelinghe in wereken
enile iu woorden" was schuttcrplicht, of, als men dit toen
uitdrukte: «den boghe toebehoorendeen hierdoor heb
ben zij weldadig op de nationale beschaving gewerkt, gelijk
door hunne openbare feesten op de nationale vroolijkheid.
Oude Tijd.)
GEMENGDE BERICHTEN.
Men zal zich nog den vreeselijkeu brand te Meiningen
hei ruineren. De Magd. Zeit. bevat thans het volgende:
Ofschoon de bloeitijd voor onze stad nog in het verschiet
ligt, zoo is toch de werkzaamheid weder begonnen; voor-*
loopig zijn de ongelukkigen toch weder onder dak'gébracht.
Voor hot met den reuzenarbeid belaste comité is echter de
zorg voor de winterwoniugen de grootste. Tot den barak-
kenbouw is besloten, en deze zal thans aan aannemers
worden opgedragen. Doch er zijn sommen toe noodig, die
de noodlijdenden voor dein herbouw hunner woningen
ontbreken, daar het assurantie-geld voor geen hunner
voldoende is. Tot de groote verliezen die geleden zijn,
behooren ook de registers van den burgerlijken stand. Het
nieuwe bouwplan is door het ministerie aan den gemeen
teraad voorgelegd en door deze goedgekeurd. Wat de
soliditeit der verzekering-maatschappijen betreft, worden
enkelen geroomd terwijl van anderen niet veel goeds ver
haald wordt.
Aan de oproeping tot liefdadigheid werd ruimschoots
gehoor gegeven. Binnen tien dagen ontving men f73.236,
dat echter Dog geenszins voldoende is om het verlies te
dekken.
Bij den oulaDgs te Meiningen plaats geha'd hëb
den brand is weder gebleken, dat de meeste brancf
en kasten niets waard z'yn; rncj,uitzonderingjvdneen^-
kele die by het instorten van een huis bedmy^fw.erd'—
