TerscMjnt laplijta, litpmter! Biasiags
Vrijdag 13 November.
1874.
M 3514.
BUITEHUHDSSHE BERICHTEN.
SIIMEILAflDSCHE BERICHTEN.
OÜHANT.
ABONNEMENT:
Abonnementsprijsper !)rio Mtniulen
Franco per Pari, door liDt gchoolo Rijk
f 1.85.
9.50.
(Brieven Franco.)
ADVEBTENTIEN:
Prijs: van 1 tot 10 gowone rcgols f 1 00icdoro regel meer 0.10;
Voor don werkenden stand en voor weldadigheiddo helft van den prijs
FrankriJIi. Verscheidene leden van deualgcmeeuon
raad van het depaiteinent der Seine hebben een voorstel
ingediend, volgens hetwelk de raad den wensch zou uit
drukken, dat het lager onderwijs kosteloos en verplichtend
gemaakt on geheel aan den invloed der geestelijkheid ont
trokken zou worden. Dit voorstel is aan eene commissie
verzonden.
Gatlistische berichten van den *11 den dezer melden,
dat de generaal Lorna den vorigen dag naar Oyarzum
heeft willen oprukken, maar dat twee bataljons van Cas-
tilie hem genoodzaakt hebben naar Rentaria terug te
trekken.
Berichten uit Ilendave van '10 dezer melden, dat dien
morg-'n het vuur is geopend tegen de Carüsten, die zich
op den heuvel van San Marco, tusschen Alza en Rentaria,
verschanst hadden. De troepen hebben verscheiden posi-
tiën ingenomen. De Carlisten hebben gevoelige verliezen
geleden.
De Spaansche correspondent van de Indépondance
Beige, die de krijgsoperaliëu in liet Noorden van Spanje
volgt, heeft de volgende belangrijke mededeelingeu betref
fende den toestand der stad Trun gedaan. De generaals
Laserna en Lorna hadden 11. Zondag die stad bezochten
zich vergewist dat zij zich nog gemakkelijk gedurende
enkele dagen kon verdedigen, daar de stad zelf weinig van
het bombardement geleden had. Daarop zyn de generaals
vertrokken, teneinde troepen te verzamelen om haar te
ontzetten, en de Carlistische strijdkrachten aan te vallen.
Deze maken zich tot tegenweer gereed en versterken zich
op de hoogten rondom do stad. Generaal Loma beschikt
over 36 stukken geschut en 23 bataljonsde Carlisten
wachten hem af en maken zich gereed hem slag te leve
ren. Intusschen zal generaal Monones, aan het hoofd
van -18000 man, den weg naar Pampeluna bedreigen.
Maandag was het garnizoen van Irun door driehonderd
man versterkt geworden.
- Te Parijs is men voornemens een Katholiek litera
risch werk uit te geven met het doel om propaganda te
maken, voor een verbond van alle Romaansche volken te
gen het Protestantisme en üuitschland. Dit werk zal ten
titel voeren«Revue des nations romanes" en te gelijk ia
het Franseh, hetSpaansch en het Ttaliaausch verschijnen.
Het zal worden uitgegeven door een coalitie van clericale
capaciteiten en ultra-republikeinsche schrijvers.
Spanje. Het bericht van 8 dezer, dat don Carlos
zich op Franseh grondgebied, met name te llendaye, zou
opgehouden hebben, is tot dusver niet bevestigd. Daaren
tegen wordt uit Bayonne, ouder dagteekening vau 10
dezer, het volgende gemeld«Don Carlos is gisteren te
La Puncha gezien. Ilij heeft den post bezocht, welke het
overzetveer te Telaria, 800 meters van Behobie, bezet, en
is vervolgens naar Vera teruggekeerd."
Volgens den Tiempo is de beer Castelat- op dringend
aanzoek zijner vrienden naar Madrid teruggekeerd.
Volgens een officieel Carlistische depêche uit Lasta-
bla van den 10 dezer, 's avonds, heeft Loma het Vuur dien
ochtend geopend op al de position der Carlisten over een
afstand van drie mijlen. Hij brak bij San Marcos door de
linie, maar word in den linkervleugel aangetast door den
rechtervleugel van het Carlistisch leger en tot den aftocht
gedwongen. Aau beide zijden werd een aanzienlijk verlies
geleden. Door don Carlos is F.lio terstond naar het slag
veld gedit igeerd.
lliiltsciiliiiid. In deu rijksdag zijn den 9 dezer
de beraadslagingen over de eerste lezing der rijksbegrootiug
voor 1875 aangevangen. De siaatsminister Delbrück open
de deze met eenige mededeelingen omtrent den alge-
meenen fiuancieeleu toestand des rijks, waaruit o. a. blijkt,
dat de door Frankrijk aan Duitschland te betalen oorlogs
contributie enz., ten bedrage van 1487 miilioen thlr., be
hoorlijk voldaan, en aan de verschillende Duitsche regee
ringen het haar toekomend gedeelte daarvan uitgekeerd is.
In de zitting van den Rijksdag te Berlijn, van den '10
dezer, is het wetsontwerp, betieflende de invoering der
rijksmunten in den Elzas-Lolharingeu, bij derde lezing
aangenomen.
De Provincial Oorrespondcnz vermeldt den bevredi-.
genden afloop van de onderhandelingen tusschen Duitsch-
land en Frankrijk over de grenzen der diocesen, en wijst
op de zeer loyale houding door de Fransche regeeriog
hierbij aangenomen.
Oostenrijk. Het voorstel van het stadsgerecht te
Berlijn, om do redacteurs der Pr esse, de hoeren Lauter en
Lecber, door dwangmaatregelen tot het afleggen van
getuigenis in het gerechtelijk onderzoek tegen graaf von
Arnim te noodzaken, is van de hand gewezen, omdat deze
zaak voor Pruisen maar niet voor Oostenryk van aan
belang is.
Amerika. Het Protestantisme maakt grooten
vooi tgang in Mexico. Vijfjaren geleden bestonden er
slechts zes protestantsche kerken en nu zijn er acht en
negentig
Ill) IiAMEH J)ER STATEN-GENERAAL.
Zitting van '11 November.
De Tweede Kamer heeft heden de behandeling der Iu-
disclie begrooting voortgezet. Do geheelo zitting is gewijd
geweest aan de afdeeiing onderwijs eu eeredieust. Vooral
de kwestie over't godsdienstig onderwijs en't standpunt
der regeering ten aanzien van het christelijk element wer
den besproken door de lteereu Saaymans Vader, Kuyper
en Teding van Berk hout eenerzyds en Moensentle Minister
andetztjds. Deze laatste blijft op hot voetspoor van den
lieer Flansen van de Putte en andere voorgangers, eu op
gezag der hoeren .1. C Baud en Rochussen, voor strikte
onzijdigheid, flij wil wel sub'idién verleeuen en aanmoedi
ging aan zendingsscholen en andere particuliere inrichtin
gen, maar dan ook neutraal ouderwijs, en godsdienstig
onderricht alleen buiten de schooluren. Een amendement
van de heeren Viruly en Moeus, om de toelagen van de
kwoekelingen op de 3 rijks kweekscholen eenigszins te ver-
lioogen, is aangenomen mot 30 tegen 32 stem-nen.
PROVINCIALE STATEN VAN ZUID-HOLLAND.
Zitting van dl November.
In deze zitting werd do behandeling van het voorstel van
Ged, Statee. betreffende het verkenen van subsidie uit de
Prov. fondsen ten behoeve van aimlastige krankzinnigen
voortgezet en na breedvoerige discussiën aangenomen met
36 tegen 24 sten men.
De aanvragen om subsidie in de buitengewone kosten
van het lager oiderwys door verschillende gemeenten
werden goedgekeurd, met uitzondering van die vau de ge
meente Strijen en Cvoote Lindt, welke zyn afgewezen.
Vervolgens werd aangenomen het voorstel van Ged.
Staten tot het verkenen van een subsidie uit de provinciale
fondsen aan de kweekschool voor bewaarsehoolondcr-
wyzeressen te Leiden.
Daarna werd vastgesi eld de instructie Voor den hoofd
ingenieur van den Provir.cialen "Waterstaat.
Voorts werden besluiten genomen betreffende eenige
onderwerpen van ondergeschikt belang, en eindelijk
werdennoggoedgekeurd de voorstellen van Ged. Staten, tot
wijziging der provinciale begrooting voor 1874 eu 1875.
Aan het slot der vor radering gaf rar. A. Blusst! kennis
dat hij de benoeming tol lid der Eerste Kamer aannam, en
betuigde hij zijn dauk voor de keuze op hem uitgebracht
en voor de welwillendheid, die hij steeds van zijn mede
leden had ondervonden.
Hierna werd de najaars-vergaderiug vau de Provïuciale
Staten vanZuid-ÏIollandin naam des Konings door Zr. Ms.
Commissaris gesloten.
SCHIEDAM, 12 November 1874.
Zitting van 11 dezer der Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Schiedam.
Afwezig de heeren J. J. van Otterdijk, L. VV. C. Walra
ven en A. M. F. van Deventer.
1. Resumtie der notulen van de vorige vergadering.
2. Mededeeltng der ingekomen stukken, waaronder
eenige zeer belangrijke voor den graanhandel, welke, blij
kens aankondiging ter beurze, ter inzage voor een ieder
zijn nedergekgd op de secretarie dezer gemeente.
IIL In antwoord op de missive van Zijn Excell. den
Minister van Financiën vau 18 Juni jl. betrekkelijk de
kwestie der aansprakelijkheid van afleveraars voor den
accijns op liet gedistilleerd, wordt besloten op voorstel der
daartoe benoemde commissie, aan Z. Exc. te kennen te
geven, dat het iu die missive ontwikkelde denkbeeld voor
den hoofdtak vau Ilandel en Ny verheid in deze gemeente
van niet het minste nut zou zijn en dat het daarmede be
oogde doel niet kan worden bereikt door de iu die missive
ontworpen regeling. Het door de commis-ie ontworpen
antwoord wordt goedgekeurd; eu tevens beslotoa een at-
scht ift daarvan le zenden aan de Kamer te Delft, met uit-
noodiging om het te ondersteunen.
Het Depaitement der Maatschappij «tot Nut van't
Algemeen" hield gisteren avond zijn derde vergadering
voor de herziening van het Reglement der Spaarbank.
Evenals de beide vorige vergaderingen, werd ook deze
weder druk bezocht en waren de discussiën levendig.
Slechts twee aitikelen werden afgehandeld, nl. art. 7,
waarover in do vorige vergadering de stemmen hadden
gestaakt, en art. 8, dat door amendementen geheel gewij
zigd werd. De bespreking van laatstgenoemd artikel gaf
aanleiding tot geheel verschillende en zeer interessante
beschouwingendie do aandacht bij voortduring gespan
nen hielden, over de kwestie, die bij dit art. moest worden
uitgemaakt en hoofdzakelijk hierop nederkwam: Zal de
overwinst van de Spaarbank, n& een vast te stellen kapi
taal als reservefonds voor de inbrengers, ook mogen wor
den gebezigd voor eenige instelling van de Maatschappij.
De commissie, belast met do herziening van liet regle
ment, had in haar rapport dit beginsel neergelegd, en
vooral haar rappot tour, de heer A. E. J. Holwerdn, verde
digde dit met nadruk, tegen de wanne bestrijding van titr.
IC A. Poortman en anderen.
Nadat do door den lieer J. S. M. do Groot gewijzigde
redactie van de le en 2e alinea van art. 8 was aange
nomen, waardoor beide alinea's werden samengevat en
oen sub-amendemont van den heer IC. J.,van Erpecum op
liet amendement vau don heer Poortman was verworpen,
is liet amendement van laatstgenoemde op de 3e alinea
van dat art. aangenomen met 24 tegen 13 stemmen; daar
door is liet vooi stel van de commissie vervallen. Het aan
genomen ai t. 8 luidt nu in zijn geheel, als volgt
«Tot waarborg voor de terugbetaling der ingebrachte
gelden en de uitkeering der toegezegde rente, dient liet
zuiver overschot, blijkens de drieinaaiulelijksche reke
ningen aanwezig.
Zoodra dat overschot 30 percent vau het ingebrachte
kapitaal en minstens f 100,000.bedraagt, zal daarvan
door liet bestuur der Spaarbank aan dat van liet Departe
ment der Maatschappij kennis worden gegeven en eene
vergadering van liet Departement, onder medewerking van
de leden van dat bestuur, die daartoe opgeroepen
zullen zijn opgekomen, de wijze vaststellen waarop het
meerdere overschot ten bate der inbrengers of der instel
ling zal worden aangewend."
Daarna ging de vergadering, wegens het vergevorderde
uur uiteen, de behandeling der overige artikelen van het
reglement verdagende tot eene volgende bijeenkomst,
De heer W. de Jough, le beamte aan de Stads-Bank
van Leening alhier, is door den gemeenteraad van Leiden
benoemd tot kassier aan die Bank aldaar.
Door het Atnsterdamsch Studentencorps is het onder
staand adres gezonden aan Z. Excell. generaal vanSwieten,
opperbevelhebber der tweede expeditie naar Atsjin.
Generaal I
Met een warm gevoel van dankbaarheid wanden wij
oudergeteekenden, leden van het Amsterdamsch Studenten
corps, ons tot u, om u onze welgemeende hulde te brengen
voor den roemvollen krijgstocht tegen Atjeh.
I liet is naar onze meening een vereerende plicht die op
1 ons rust om, zij 't ook langs dezen weg, u een blijk van
I onze sympathie te geven, en in u aan de Nederlandsche
j Land- en Zeemacht die onder uw bevel stond,
j Zal ook voor later jaren het voorrecht bewaard blij veu,
t om de heilzame gevolgen van uw krijgsbeleid, van uwe
heldendaden, en vooral ook van uwe humaniteit naar volle
j waarde te kunnen schatten, waar het geldt den grooten
mannen van ons nog altijd dierbaar Nederland hulde en
dank te brengen, wenschen wij, vertegenwoordigers van
een deel der Nederlandsche jongelingschap, niet achter te
blijven, integendeel in de eerste reien gezien te worden.
Ontvang hooggeachte Generaalnevens een zegenbede
voor 't lieve Vaderland, onze beste wenschen voor u en
de uwen.
't Welk doende, enz.
De Minister van Financiën vestigt de aandacht der
belanghebbenden op de gelegenheden tot verzending der
correspondentie naar Nederlandsch-Indie, door middel van
de stoomschepen Prinses Amalia, van de Maatschappij
«Nederland" en Holland van de Maatschappij «Java";
eeistgenoemd stoomschip vertrekt uit Nieuwediep op
den 21 en laatstgemeld uit Rotterdam op den 28 dezer.
Daar door gemelde stoomschepen te Padang wordt aan
gelegd, zal er met ieder dezer gelegenheden, behalve vooij
Batavia, mede een brievenmaal naar Padang worden ver
zonden.
Met ingenomenheid vernemen wy, dat de uitgebreide
verzameling Nederlandsche portretten, nagelaten door
mr. J. T. Bodel Nycnhuis, te Leiden, in haar geheel door
ouze Regeering is aangekocht. Met belangstelling ziet men
de beslissing te gemoet, bij welke verzameling deze col
lectie -zal worden toegevoegd. (Vad.)
Door een Zwollenaar wordt in het Vad. het denk
beeld geopperd om, ten einde aan het onwaardig gehaspel'
over Thorbecke's standbeeld een einde te maken, het mo
nument te Zwolle, de geboorteplaats van den staatsman,
te plaatsen. «Daar zegt hijis Thorbecke beminddaar
wenscht men zijn beeld, waartoe dan zooveel gehaspel in
Den Haag?"-
De zitting van het prov. hof in Zuidholland ken
merkte zich Donderdag jl. dooreen lachwekkend incident.
Een door den beschuldigde Bruyninck in der tijd ont
vreemd, en thans ter terechtzitting aanwezig doosje bevatte
een speelwerk, 't welk eensklaps door een of andere oor
zaak in beweging kwam en niet, zelfs niet door den recht-
mntigen eigenaar, tot staan was te brengen. Een gedeelte,
der zaak werd dus onder vrolijke muziek behandeld.
Te Winkel, waar de moderne landbouw met ij ver
^beoefend wordt, is besloten tot de oprichting vau eeu
naamlooze vennootschap «De Model-boerderij le Winkel",
welke zich ten doel stelt de veredeling vau deu Nederland"
sclien veestapel en de ontwikkeling van het landbouw-.
