BinnealaiiilsGtie Berichten.
een amendement op de constitutie aangenomen,
wanrhij de duur van het presidentschap der
Amerikaansche Unie voor het vervolg op zes
jaren bepaald, doch de president gelijktijdig
voor de tweedemaal niet-verkiesbaar verklaard
wordt.
SCHIEDAM, 14 Januari 1870.
Volgens officieele opgave in de St.-Gt.
van heden, zijn in de maand November in
deze gemeente geboren 65 kinderen, waarvan
34 van het mannelijk en 31 van het vrouwelijk
geslacht; levenloos aangegeven 2 van het manne
lijk geslacht; overleden 30 personen, waarvan
14 van het mannelijke en 19 van het vrouwelijke
geslacht;- gehuwd zijn 41 paren.
Op de rivier de Maas van Rotterdam
tot boven het Maassluische Scheur weinig
drijfijs.
In het scheur tot in zee veel drijfijs, wat de
stopmschepen nu en dan oponthoud veroor
zaakt,
Lang? den Nieuwen Waterweg uit zee te
Rotterdam aangekomen 6 stoombooten, van
daar naar zee vertrokken 1 stoomschip.
De Minister van Marine brengt ter kennis
van belanghebbenden dat de beide lichtschepen
,van het Goereesche Zeegat wegens ijsgang
tijdelijk zijn binnengehaald,
Meer en meer wordt de scheuring tusschen
politieke anti-revolutionairen en clericale anti
revolutionairen een niet te loochenen feit. Reeds
sinds lang had zich een notoir verschil ge
openbaard tusschen de Standaard en het Wage-
nihgsch Weekllad; hethinderde'tlaatstgenoemde
blad dat de Standaard,s_chier'geheel vergetende
dat er nog politiek bestaat, alle kwestiën thuis
brengt op 't kerkelijk gebied, zoodat de Standaard
eigenlijk niets anders drijft dan Nederland te
maken tot een ander Genève, waarin dr,
Kuyper zich de ro! van een Jan Calvjjn wel
zou willen laten welgevallen. Thans is het
Wageningsch Weekllad in vergroot formaat
uitgegeven en deze gelegenheid wordt door de
redacteuren, de heerenBuijtendijk en Bronsveld,
aaugegrepen om nog eens hun beginselen tegen
over die van den Standaard te Ontwikkelen.
Zij verklaren te zijn beslist anti-revolutionair",
doch niettemin nin zeer gematigden zin" en
sietwat democratisch gekleurd". Tusschen. haak
jes zou men mogen vragen hoe al die kwaliteiten
van sbeslist" radicaal?) azeer gematigd"
modderig?) en sietwat democratisch rood
achtig?) nevens elkaar bestaanbaar zijn? Doch
wij ipeenen de heeren B. en Br. wel te vatten
het ergert hun, dat dr. Kuyper op eigen gezag
den veldheer speelt cn aanvankelijk gezeten aan
de voeten van vader Groen, zich nu een gezag
over de partij heeft aangematigdwaardoor
deze eu op politiek, en op kerkelijk gebied
wordt gecompromitteerd. Geheel zuiver is de
kwalificatie niet, maar we meenen toch dat
we haar ongeveer juist maken, als we zeggen
dat het Wag. Weekbl. de anti-revolutie van
Groen's eerste periode wil vasthouden, waarin
scherp onderscheid gemaakt wordt tusschen
Staat en Kerk, terwijl de Standaard 'torgaan
van Groen in zijn tweede periode, een zuiver
clericaal blad is, dat den Staat wil maken tot
koster van de Ned. Geref. kerk, zooals dr.
Kuyper zich die kerk voorstelt, nl. als een
quasi-democratischmaar in den grond auto
cratisch geregeerd lichaam.
Het schijnt dat dr. Kuyper zijn blad veel
kwaad heeft gedaan met die maandenlange
artikelen over allerlei mystiekerij, vooral ook
met zijn onzinnige artikelen s>De kinderen van
89", die allemaal eerder in de middeleeuwen
thuis behooren dan in onze dagen, waarin ook
overigens goed-orthodoxe lieden toch geens
zins lust hebben om zulke tegen gezond ver
stand, wetenschap en geschiedenis strydigen
kost te slikken als de 'Standaard gedurig opdischt.
Nog in een ander opzicht is er verdeeldheid
in *t anti-revolutionaire kamp. Men weet dat
dr. Kuyper met ds. Gunning en een derde
wien de vreemdsoortige functie van igeestelijk
verbindingslid" is opgedragen, plan hebben,
in navolging der ultramontanen in Frankrijk,
een zoogenoemde vrije universiteit te stichten.
Dr. Bronsveld heeft zich sterk togen dit plan
verklaard; hij wil 't behoud der theologische
faculteit aan de Staats-hoogescholen; om dit
doel te bereiken heeft hij zelfs een adres gereed
gemaakt, dat o. a. ook geteekend is door de
heeren Hoedemaker en van Rhijn. Deze laatsten
worden ondeftusschen gedoodverfd als profes
soren van de vrije universiteit in spe, 't welk
dr. Bronsveld aanleiding heeft gegeven om in
den Standaard in omvraag te brengen of soms
nog meer van de broederen van opinie zijn
veranderd sinds zij hun naam gepasseerd hebben
onder zijn adres.
"Wij voor, ons hebben veel minder tegen de
politiek-anti-revolutionairen dan tegen de cleri-
caal-anti-revolutionairen; deze laatsten achten
wij al even gevaarlijk voor maatschappij en
staat als de ultramontanen. ZierikstOé.)
-We vestigen de aandacht onzer lezers op
»Een rede over Nationale Educatie,
beschouwd als Nationale plicht, door
prof.. Max Muller, vertaald door L. van
Kakerken", Breda, Broese Cornp. Niet te
te veel kan men wijzen op de belangrijkheid
van het onderwijs en elke opwekking daartoe
moet den weidenkenden mensch welkom zijn.
De beroemde schrijver en geleerde MaxMüller
dringt in zijn rede vooral aan op examens,
verstandig en met oordeel afge-
nomen, opdat men wete, welkevruchten het
onderwijs gedragen heeft. Hij wijst er op, hoe
juist de nieuwere tijd zich onderscheidt door
het denkbeeld, »dat de natie in het algemeen,
3>en iedere man en vrouw in het bijzonder,
verantwoordelijk is voor de goede opvoeding
a van ieder kind."
DuitschJand, Denemarken, Zweden, Rusland,
zelfs Italië hebben hun nationale opvoeding op
goede grondslagen ingericht, nl.opvoeding
door.het voLk en voor het volk, ge
heeleafscheiding van aerk- en school
onderwijs. Alleen in Frankrijk en Engeland
heeft men het zoover nog niet gebracht. Spreker
had ook Nederland kunnen noemen, waar de
schoolwet in dit opzicht aithans in goeden
geest is samengesteld.
Maar zelfs in Frankrijk, zegt Jules Simon,
de minister van onderwijs: sJa, er zijn scholen
vele scholen, maar iets ontbreekt, we hebben
nog geen schoolplicht en kosteloos onderwijs"
een Engelsche bisschop getuigt openlijk:
adat het beter voor de kerk ware, dat zij al
haar scholen opgaf, dan dat zij veroorloofde,
dat er één slechte school bleef bestaan."
Men behoeft niet zijn scholen in te richten
naar het voorbeeld van het buitenland, niet
alle scholen behoeven geheel gelijk te zijn in
gericht a Gij hebt geen minister vau onderwijs
noodig, die, op de klok ziende, zou kunnen
zeggeu:" Op dit oogenblik leest ieder kind in
Frankrijk«Frankrijk is in departementen ver
deeld"" of zoo iets. Maar als gij een president
van den Raad van State kondet hebben, die op
de klok keek en zeide: aOp dit oogenblik is er
geen kind boven de zes jaar en onder de dertién,
dat straatloopt, dat zou niet zoo onverdragelyk
zijn."
Verder lezen we, dat het groote beginsel moet
erkend worden: dat de school aan den Staat
behoort en dat do Staat verantwoordelijk is
voor haar voortreffelijkheid, zooals de Staat
verantwoordelijk is voor de voortreffelijkheid
van het leger, van de marine en zelfs van het
postkantoor. Hoc is een misdrijf, een brief te
verzenden, anders dan door de rijkspost. Het
is crimineel onwettig, vergift te verkoopen.
Zou het te ver gegaan zijn, indien de Staat
vorderdedat niemand eene school zou mogen
openen, zonder dat de Regeering voldaan was
over het zedelyk en verstandelijk voedsel, dat
in die scholen aan hulpelooze kinderen gereikt
werd?" Daarom wil spr. onafhankelijke, be
schaafde, wel ontwikkelde onderwijzers en op
dat ze ook uit alle menschenklassen zullen voort
komen, wil hij, dat er opklimming zal z'yn.
De onderwijzers "zouden wel komen, als ze
maar carièrre konden maken. »In het leger be
gint een man als luitenant, maar hij kan ein
digen als generaal. Is onderwijzen een geringer
bezigheid dan exerceeren? In den vreedzamen,
voortdurenden strijd om het bestaan, dien alle
volken onderling voerenzal het slechtst ge
oefende, het slechtst onderwezen volk te gronde
gaan. Een man, die tegenwoordig niet lezen
kan, is als een blinde; een man, die niet
schrijven kan, is als een doofstomme."
Dit hartig woord is weder een welkome op-
wekking juist nu, terwijl we nog booren van
de vreugde en instemming, waarmede het denk
beeld leerplicht tegenwoordig allerwege
ontvangen wordt. Vad
In de gisteren aangekomen New-Yorker
llandels-Zmimg van 1 Januari li., leest men
het volgende vrij zonderlinge bericht:
"Venezuela. Uit Guiana," een van de '18
staten der Republiek, wordt onder dagteekening
van 18 November 11. bericht, dat generaal
Golina in openbare of geheime verstandhouding
met de Nederlandsche Regeering, in-Venezuela
gevallen en met een aanzienlijke krijgsmacht
geland is by Maturin, de hoofdstad van den
Staat van denzelfden naam. Golina verwacht,
dat velen zich om zijn vaan zullen scharen en
hij dan sterk genoeg"*zal zijn om een inval in
Guiana, den grootsten en rijksten Staat der
Unie, te wagen. Hij staat bekend als een ge
vaarlijk tegenstander, zoodat men ernstige ver
warringen tegemoet ziet. Men schrijft Colina
het voornemen toe om den rijken Staat met
zijn groote hulpbronnen aan goudmijnen, vee,
hoeven enz. te veroveren, daar zijn hoofd
kwartier te vestigen en van daar zijn operaties
tot omverwerping van de tegenwoordige liberale
Regeering van Guzman Blanco te leiden.
In de maand December maakten van dea
Nieuwen "Waterweg gebruik:
Uit zee 486 stoom- en 26 zeilschepen
Naar zee 199 x> 55
te zamen 385 stoom- en 81 zeilschepen:
in het geheel 466 schepen.
Gedurende het jaar '1875 maakten van den
nieuwen weg gebruik: 7427 schepen, metende
te zamen 2,982,143 ton, tegen 983 schepen,
metende te zamen 476,286 ton vanhetVoorn-
sche Kanaal, een en ander zonder de visch-
schepen.
Met inbegrip der vissehers gingen in 1875:
langs den nieuwen weg 8630 schepen, metende
3,087,680 ton, door het Voornschê Kanaal 1049
schepen, melende 481,'142 ton.
Maassluis. Niettegenstaande adsistentie
van de sleepbooten Zuid-Holland, Hellevoeisluis,
Zierikzee, Zeeland en Zeemeeuw, is het stoom
schip Groningen niet vlot gekomen. Belichter,
derwaarts vertrokken, komt onverrichter zake
terug.
Volgens later bericht heeft de ekwipage de
Groningen verlaten.
Den Bang. Het gerechtshof te dezer stede
heeft heden in de gisteren medegedeelde zaken
uitspraak gedaan, en veroordeeld: '1. W. M.,
voenr.ansknecht te Delfshaven tot één jaar ge
vangenisstraf; 2. II. K. te Schiedam, tot drie
maanden celstraf.
Utrecht. Op het foit-; Vossegat zullen
proeven met dynamiet op ijsmijnen genomen
worden. 4
De noodige maatregelen worden genomen.
