Miueilaiüïie Bericiiten.
SCHIEDAM, 10 Februari 1876.
De bijeenkomst, waartoe de Schiedamsche
afdeeling van «Volksonderwijs" hare leden en
alten die in het onderwijs belang stellen had
uitgenoodigd, vond gisteren avond in Musis
Sacrum plaats. Een vrij talrijk publiek, waar
onder eenige dames, was opgekomen. De hoog
leeraar mr. Pekelharing, van Delft, trad als
spreker ppen vergaste de aanwezigen op eene
causerie, zoo veel omvattend en zoo rijk van
inhoud, dat het niet mogelijk is een tot in
bijzonderheden afdalend verslag er van te geven.
"Wij vermelden dus alléén de hoofdstelling,
die hierop nederkwam, dat de Nederlandsche
Staat het recht heeft en den plicht ook van
in zijne Grondwet de zorg voor voldoend onder
wijs aan de overheid op te dragen, omdat hij
opgehouden heeft eenvoudig een zoogenaamde
rechtsstaat, met andere woorden een agent van
politie te zijn, omdat hij is, wat hij met het
'óog op den strijd der maatschappelijke belan
gen wezen moet, de georganiseerde zedelijke
gemeenschap van alle burgers. Uit deze hoofd
stelling werd vervolgens het betóog gevoerd,
dat eene wijziging van de wet op het lager
onderwijs volstrekt noodig isomdat het onder
wijs nog in geenen deele aan de eischen van
het grondwettig voorschrift voldoet, terwijl de
spreker oordeelde, dat de Vereeniging voor
Volksonderwijs" dan eerst haar doel zou heb
ben bereikt, wanneer de aigemeene leerplicht
bij de wet zou zijn ingevoerd. Ten slotte wees
de hoogleeraar aan, dat de door hem ge-
wenschte, noodige en nuttige, maatregelen
uitvoerbaar waren en althans niet'mochten af
stuiten op gemoedsbezwarendie bij enkelen
bestonden, vermits de Staat verheven was
boven do belangen der verschillende klassen,
maar evenzeer boven de dogmatische inzichten
van kerkelijk gezinde personen.
De ver gevorderde tijd liet slechts een kort
debat toe. Een der aanwezigen verklaarde zich
tegen het staatsbegrip van den spreker, omdat
het zijns inziens tot 'de leer van het staats-
alvermogen leiden, en alzoo de ontwikkeling
der bijzondere krachten knakken muest, ter
wijl hij bovendien oordeelde, dat het opvoedend
karakter van het onderwijs iu liet stelsel van
de heer Pekelharing te veel uit het oog werd
verloren. Nadat laatstgenoemde zijn beginselen
nader ontwikkeld en vooral het laatst geop
perd bezwaar met kracht als ongegrond afge
wezen had, werd de vergadering onder luid
'toegejuichte dankzegging aan den heer Pekel
haring gesloten.
"Wij Eindigen ons kort verslag met den
wenscli, dat Volksonderwijs" slagen moge in
zijne pogingen tot bevordering van het ge
wichtigste volksbelang. De Vereeniging heeft,
ook te dezer stededen goeden weg ingeslagen.
Zij vestigt de aandacht op het onderwijs, en
komt met frissehe denkbeelden en bepaalde,
flinke plaunen. Wat meer is, «Volksonder
wijs" wil werken in 'het openbaar. Zijne vrien
den nooiligt het tot zijne bijeenkomsten, maar
ook zijne tegenstanders. En de laatsten wor
den er even vriendelijk ontvangen en aange
hoord nis de eersten. Vervulle de Schiedam
sche afdeeling hare belofte, en roepe zij, na
niet al te langen tijd, nog ééns allen die be
lang stellen in liet ondeivvijs samen. lïr zijn
nog bezwaren, die moeten opgelost, - twijfe
lingen, die uit den weg moeten geruimdbij
velen van velerlei aard. Inleidingen, zoo dege
lijk als die van den heer Pekelharing en dis
cussies zoo humaan als die gisteren avond
werden gevoerd, kunnen niet anders dan.gun
stig werken,
Naar de N~. li. Ct. verneemt, heeft de
President van Venezuela, Guzman Blanco, zich
'ir mageaiihgden gewend, om de
'oüdcrbandelingen met Nederland weder aan i
te knoopen, en bestaat er uitzicht, "dat het
geschil tusschen de twee staten nog in der
minne zal eindigen.
De geheele briefwisseling tusschen de
hh. Heemskerk, Minister van Binnenlandsche
Zaken, en van Goltstein, Minister van Koloniën,
en het bestuur der Haagsche afdeeling van
Volksonderwijs is thans openbaar gemaakt.
Het blijkt, dat de heer Heemskerk zich tot
een eenvoudig bedanken voor het lidmaatschap
van de afdeeling bepaald heeft, en dat de heer
van Goltstein werkelijk gemeend heeft bij het
bericht van zijn bedanken de vrees te moeten
te kennen geven, dat de vereeniging Volks
onderwijs niet veel zal beteekhnen, terwijl hij
zich daarbij over die vereeniging werkelijk
uitdrukkingen veroorloofd heeft, die voor niemand
en allerminst voor een Minister tepas komen.
Van veel belang is de briefwisseling verder niet.
De St.-Ot, van heden bevat de staat van
nalatenschappen, afkomstig van onderofficieren
en verdere manschappen, behoord hebbende tot
de landmacht in Ned. Inche, waarvan de saldo's
door de rechthebbenden bij het departement
van koloniën in Nederland behooren te worden
gereclameerd.
Er bestaat gelegenheid tot verzending
der correspondentie naar Neder landsch Iudie,
door middel van het stoomschip JElampion,
van de sRotterdamsche Lioyd", waarvan het
vertrek uit Rotterdam op den 13den Februari
aanstaande is bepaald.
Behalve voor Batavia zal er met deze gele
genheid mede een brievenmaal naar Padang
worden gezonden.
De gedrukte stukken en monsters van koop
waren behooren uiterdijk in den avond van
den 12den Februari en ue br ieven den daarop-
voigenden dag 's morgens, te Rotterdam aan
gekomen te zijn.
Van Zr. Ms. minister-res ident te Madrid
is, onder dagteekening van 30 Januari no. 76,
het navolgende bericht ontvangen:
Het is van tijd tot tijd voorgekomen dat de
kapiteins van vreemde schepen door de Spaan-
sche douanebesturen beboet zijn wegens tiatrde
lingen in strijd rnet het douanereglement,
terwijl, nadat zij de boeten reeds betaald hadden,
het is gebleken dat de fouten begaan waren
tengevolge van vergissing of verzuim gepleegd
door de Spaausche consuls. Een besluit van
8 Januari 1876, voorkomende iu de officieele
Gaceta van gisteren, bepaalt nu dat wanneer-
het bewijs geleverd wordt, nadat de opge
legde boeten reeds door de eigettaais, consig-
natarissen of kapiteins der schepen zijn vol
daan, dat de schuld der begaue fouteuaau
deu Spaanschcn consul te wijten is, die boeten
dan kunnen teruggegeven worden, terwyl de
consul, door tusscheukornst van liet departe
ment van buitenlandsche zakenhet bedrag
van het alzoo terugbetaalde in de schatkist
.zal moeten storten.
Multipalior bestrijdt in het Handelsblad
den anti-dienstvervangingsbond op verschillende
gronden, waarvan wij er geen eukelen kunnen
beamen. Maar één motief wordt door hem ge
bruikt, waartegen wij reeds nu van onze zijde
wensehen te protesteeren; hij tracht nl. de
beteokenis vau den bond te verkleinen door de
bewering dat »het -bond voor 7/8 gedeelte
bestaat uit militairen van beroep, gepensio
neerden of beambten, aan wie om hun be
trekking het leger ter harte gaat." Dat nu is,
parlementair gesproken, volkomen onjuist. De
van week tot week gepubliceerde lijsten van
deelneming bewijzen, dat de miiitaiio stand
slechts een betrekkelijk zeer klein coutiugeut
levert. Van de waarheidsliefde van Multipatior
mogen wij zonder twijfel op dit punt een kleine
reciificalie verwachten. - (Vad.)
Het is dit jaar een eeuw geleden, dat
Adam Smithzijn beroemd werk - over den
nationalen rijkdom deed verschynendat de
grondslag is geworden voor de nieuwere staat
huishoudkunde. Er bestaat plan dit feit door
eene bijeenkomst van staathuishoudkundigen te
herdenken. Het denkbeeld voor dat congres
is uitgegaan van de Belgische vereeniging voor
staathuishoudkunde en heeft bijval gevonden
bij de Cobdenclub te Londen, welke ia over-
weging gaf de bijeenkomst niet in Engeland,
maar op het vaste land te houden. De Belgische
vereeniging heeft in hare vergadering van 31
Jan. besloten, Brussel daarvoor aan te wijzen,
en als voornaamste onderwerp ter bespreking
de vraag te stellen, die thans op den voorgrond
is getreden, of de economische wetenschap niet
verkeerd heeft gedaan, door de medewerking
van den staat onvoorwaardelijk te veroordeelen.
Het eerste nommer is verschenen van het
nieuwe «Aigemeene Nederl. Studenten Week
blad Minerva." Het wordt uitgegeven bij den
lieer E. J. Bril te Leiden.
Ketliel. Aan den kerkeraad der Hervormde
Gemeente alhier is door wijlen den heerN.
Tak te Schiedam vermaakt de som van f 75.
Rotterdam. Dinsdag jl. had in het hotel
de liomein alhier, de aangekondigde aigemeene
vergadering van de afdeeling Rotterdam, Schie
dam en omstreken, der Hollandsche Maat
schappij van Landbouw, plaats. In deze ver
gadering werden o. a. de prijzen uitgereikt,
door inzenders, in deze afdeeling woonachtig,
behaald op de tentoonstelling te Zaandam en
wel aan A. Bikkers en Zn. voor een verwar
mingstoestel een zilver vergulde en voor een
tuinspuit een bronzen medaille, aan J. Milius
en Co, voor boonen enz., een getuigschrift er
f 5, aan Spruyt Sc Co, voor machineolie eer
getuigschrift, allen te Rotterdam.
In deze vergadering werden eenige mede-
deelingen gedaau betreffende de op 4 Apri
e. k. op de plaats der sociëteit Harmonie ti
houden afdeelingstentoonstelling van vee ei
pluimgedierte.
Den Haag. Heden wordt aan presiden
Burgers een diner aangeboden.
Tot voorzitter van de Haagsche afdeelin
«Volksonderwijs" is gekozen de heermr. L. G
Greeve, tot secretaris de heer C. L. Walthei
Goriuchem. Bij vonnis der Arrondissf
meuts-rechtbauk werd de houdster van hf
geheime pandjeshuis alhier, geheel overeet
komstig den eisch van het Openbaar Minister!
tot een cellulaire gevangenisstraf voor den tij
van 15 dagen en een geldboete van f 50 ve
oordeeld.
Nieuwediep. Een tamboer der marinier
alhier iu garnizoen heeft zich door ophang»
I van het leven berooid. De ongelukkige leefl
I in vertrouwelijken omgang met een vrouv
-wier man op zee was. Hij had voor een pa
dagen de onvoorzichtigheid om een vriend, s
Atsjin teruggekeerd, bij haar te introduceere
'Er werd braaf gedronken. Ten laatste meen
de tamboer, dat zijn vriend wat te veel in zi
rechten tradvandaar jaloezie gevolgd dc
een hevige vechtpartij. De held van Atsjin moi
teu laatste het veld ruimen en vertrok, mr
werd kort daarna gevolgd door de bcwu
vrouw. Van die afwezigheid maakte dc ta
boer gebruik om zich in haar woning op bovi
gemelde wijze van het leven te berooven.
Maruin. (Groningen) Door Burg. en We
is, in overleg met den clistrictsschoolopzier
voor den tijd van eene maand, me^ verlies
jaarwedde, geschorst de hoofdonderwijzer
Boermn, te De "Wilp. Aanleiding daartoe
het artikel sLetterkneehtery", geplaatst
He Wekker van den '15 Januari dezes ja
dat naar het oordeel der genoemde autoritei
eene strekking had tot opwekking van n
achting en opzetting tegen wettige veroj
niiigeu. j
Sneek. Maandag had iu dolloogere
