Sentaiie BmcHu.
dozen uit te noodigen zijn wijding te Rheinfeld
in Zwitserland bij te wonen. Waarschijnlijk zal
aan de uitnoodiging gevolg worden gegeven en
een der Nederi. oud-Katholieke bisschoppen den
aartsbisschop op zijn reis vergezellen. Vad
Er Aan het Vaderland meldt men uit Am
sterdam
De baldadigheden hebben zich in den afge-
loopen nacht herhaald.
Er heeft een botsing tusschen het volk en
de troepen plaats gehad, waarbij *14 personen
zijn gewond, waarvan dén doodelijk.
Opnieuw zijn hier en daar glazen ingeworpen.
De gasfabrieken zijn door de cavalerie afgezet.
In den nacht te 1 uur kwam een extra trein
met cavalerie en infanterie uit Haarlem hier
aan. Heden verwacht men nog versterking uit
Leiden.
De schutterij is heden morgen weder ingerukt.
Thans halfclf is de stad weder kalm.
Omtrent de ongeregeldheden van den
vorigeo dag onlleenen wij aan de Amsterilamsche
bladen nog ecnige bijzonderheden.
De woeste menigte beeft voornamelijk op de
Heeren- en Keizersgrachten en in de Anjeliers
straat de ruiten bij particulieren, op *t Rapen
burg-Marken Oostenburg en Wittenburg
de zoogenaamde eilanden de lantaarns ver
brijzeld; vensters, meest spiegelruiten, werden
stukgeslagen bij de firma Abercrombie en den
bockhandelaar Kuuwenaar. Eigenraam in de
Paleisstraat en Sacks op den Damvoorts bij
het Blindeninstituut en het "Weeshuis «De
Oranje-appel."
Door het verbrijzelen van ruiten zijn bescha
digd: in de 'le sectie 30, in de 2e 8, in de 3e
4, in de 4e 28 en in de 5e sectie 31, te zamen
dus 101 perceelen.
Gisteren morgen heelt de Commissaris des
Konings in Noord-Holland ten raadhuize een
langdurige conferentie met Burg. en Weth.
gehad. Des nachts waren in de bijeenkomst
ten stadhuize ook de kommandanten der stad
en der schutterij tegenwoordig.
Vanwege het «Algemeen Ned, Werklieden-
Verbond" is met prijzenswaardige zucht om
mede te werken tol herstel vau orde en rust
het navolgende stuk gepubliceerd
Mede-werklieden!
Met diep leedwezen hebben wij achtgeslagen
op de ongeregeldhedenwelke in onze stad
hebben plaats gehad, waardoor het eigendom
onzer medeburgers in gevaar wordt gebracht.
Overtuigd dat dergelijke demonstration niet
de rechte en aangewezene zijn om doel te
treffen noodigen wij allenzoowel vereenigde
als niet-vereenigde werklieden dringend uit
ten eerstedaaraan volstrekt geen deel te
nementen tweededoor bun afwezigheid
van de openbare plaatsen te toonen, dat zij
als goede mannen van orde en vrede anderer
pogingen niet willen steunen of aanmoedigen.
Amsterdam12 Sept. '76.
Namens het Centraal Bestuur
B. II. ïïeldt, voorz,
J. L. Schuurman, secr.
De Amst. Cl. roemt de waardige houding
der zoogenaamde eilanders het is o. a. gebleken
onwaar te zijn, dat op Kattenburg lantaarns
zouden zijn verbrijzeld. Een bende rumoermakers
heeft zich daar vertoond om te werven; zij
heeft, als de vogelaar met zoet gefluit, rekenende
op den Oranjegeest dier brave werklieden, het
Wilhelmus gezongen; maar men wist met welk
volkje men te doen had, en de bende is, in
plaats van aangewassen, verminderd door den
goeden raad der Kattenburgers, afgetrokken,
sliet zou hun niet geraden zyn geweest, bij
ons stads- of particulieren eigendom te bescha-
digeu" zeide ons een eiland bewonera wij
zouden hun wel geleerd hebben dien te eerbie
digen".
De directie der Rotterdamsche Handels-
delsvereeniging heeft een zeer uitvoerig rapport
van den heer dr. T. .T. Stieltjes aan den ge
meenteraad ingezonden, betreffende de kwestie
van den toegang tot de brug over de Maas.
Volgens dat rapport zal de verwezenlijking der
plannen, welke zyn opgemaakt, de grootste
belemmeringen voor de scheepvaart opleveren
en bij de groote uitgaven, door Staat, Stad en
Ilandelsvereeuiging voor de nieuwe stad op
Fijenoord gedaanmoeten deze worden voor
komen. De heer Stieltjes geeft in zijn rapport
daarom ecu nieuw planwaardoor de in de
toekomst gevreesde belemmeringen zouden
worden overwonnen.
Ouder den titel sDurch eigene Kraft,
scenen aus der Niederlandisclien Gesellschaft,"
is onlangs te Jena eene vertaling verschenen
van Sehimrners »L!aas van Ommeren." Uit dit
werk is het tooneelspel a Zege na strijd" ge
trokken, welbekend aan het schouwburgüevend
publiek, dat daarin mevrouw Kleine in een van
haar beste rollen, die van vrouw Moes zag
optreden.
In de N, B. Cl, sluit Prof. R. Fruin
zich aan bij het verzet van den heer S. Muller
Fz., tegen de oprichting van een standbeeld
voor Houtman, l'.ij het ongunstig oordeel in
in het werk van den heer de Jonge over
Houtman uitgesproken, voegt de heer Fruin:
»IIoe was, na de thuiskomst der schepen, te
Amsterdam en in Holland het oordeel van het
publiek? De geschiedschrijver Van Reijd, een
tijdgenoot, zegt het ons kort en bondig:
sDe commissaris Houtman wederom in Hol
land komende ontliep, vrecscnde dcjusticieom
't quade regiment bij hem gehouden." Verder
zegt hij:
»Het is hier niet de plaats te onderzoeken
of dit bericht en al wat verder ten nadeele
van den commies verhaald wordt de zuivere
v aarheid is. Wij hebben de verdiensten van
Houtman niet haarfijn te wegen. Op iets meer
of minder komt'het 'niet aan. Het is maar de
vraag: of svij een standbeeld zullen oprichten
voor iemand over wien tijdgenooten zoo spreken,
voor en alper liet gebleken is dat wij het
tegendeel moeten gelooven van wat zij zeggen
Wij zijn tegenwoordig bezig standbeelden
op te richten voor allerlei lieden van den tweeden
en derden rang. Zou men niet zeggen dat de
landgenooten vaa Oklenbarnevelt, de Witt,
Willem III geen mannen van den eersten rang
meer kennen, wien zo hun hulde kunnen be
wijzen
In een schrijven uit Philadelphia in 't
Nieuwshl. v. d. BoeJch. wordt gewezen op het nut
dat niet alleen de patroon, maar ook de werk
man van een bezoek aan de tentoonstelling
kan trekken. Daaraan wordt het volgende toe
gevoegd
Maar juist om deze redenen wekte het onze
bevreemdiug dat onze regeering, of liever onze
hoofdcommissie, het Nederiandsche werkvolk,
dat nu toch eenmaal hier was en aan welks
flinke houding en onvermoeideu ijver het zeker
voor een groot deel te danken is, dat de Neder
iandsche afdeeling veel eer gereed was dan
men berekend had en nlzoo op den dag dei-
opening voltooid daar stond des nachts na de
opening der tentoonstelling naar New-York
terugzond, om met de gereed liggende boot des
anderen daags weer huiswaarts te trekken; ja,
dat hun verzoek cm tot de volgende gelegen
heid te mogen blijven, teneinde ook zij de ten
toonstelling konden bezichtigen hun geweigerd
werd, en toen enkelen voorstelden om voor
eigen kosten te blijven, deze bedreigd werden
met het verlies van gratis terugtocht. Daar
ons intusseheu de motieven van de hoofdcommis
sie, die tot deze handeling leidden, niet bekend zijn
zwijgen wij eerbiedig. Toch kondeu we hel een
en ander niet rijmen met hetgeen in andere
landen geschiedt, waar gelden verzameld wor
den om het werkvolk naar de tentoonstelling
te Philadelphia te zenden.
Haarlem. Gistereu nacht, omstreeks half
drie ure, werd door eeu agent van politie, aan
den Scheepmakersdijk, een gezadeld paard dei-
huzaren aangetroffen. De berijder, een wacht
meester, kwam circa anderhalf uur later te
voet de stad binnen. Hij was van zijn paard
geworpen, zoodat het dier don weg terug zeer
goed heeft weten te vinden.
Amsterdam. Met het oog op de ongere
geldheden is aldaar de Westerkerk tijdelijk tot
kazerne voor de schutterij ingericht. De Bur
gemeester vertoeft den ganschen dag tot laat
in den avond op zijn bureel in het stadhuis;
de alhier werkzame gemeente-ambtenaren
moeten zoowel des nachts als op den dag
dienst doen.
I Een tweede proclamatie van den burge-
i meester is verschenenwaarschuwende de
nieuwsgierigen die zich door de menigte te
volgen, aan groot levensgevaar blootstellen, en
waardoor belemmering ontstaat, terwijl bij de
toepassing der krachtige maatregelen tegen de
kwalijkgozinden, de politie en militaire macht hen
kunnen noch zullen sparen. »Een ieder svachte
zich dus voor schade."
"Woensdagavond en den daarop volgenden
nacht is 't boven verwachting kalm geweest.
In de ICalverstraat en omstreken heerschte
ondanks de uitgevaardigde a Proclamatie" groote
drukte; vele winkels waren reeds vroeg ge
sloten; andere waren door planken voor't ver
brijzelen van vensterruiten of plundering be
veiligd.
Het bleef echter voor zoover bekend is bij
één botsing.
Op het Koningsplein nL had een treffen
tusschen de gewapende macht en een troep
oproerigen plaats. Zes personen werden daarbij
gewond.
De toestand is op dit oogenblik over 't ge
heel bevredigend. Men blijft echter krachtige
maatregelen nemen vooral tegen Zaterdagnacht,
daar men fluistert van plannen voor dien avond
en nacht, waarin de fabriekwerkers en polder
gasten de hand zouden hebben. De geheele
schutterij wordt tegen dien avond onder de
wapenen geroepen.
Tal van burgers hebben zich bij het gemeente
bestuur aangemeld om als burgerwacht dienst
te doen
liet aantal arreatntiën bedroeg in den afge-
loopeu nacht zeventien.
De tapperijen op het Koningsplein zijn ge
sloten.
Een der belhamels, die Dinsdag gewond
werd zal waarschijnlijk reeds bij het afdrukken
van dit bericht overleden zijn.
De openbare vermakelijkheden kunnen bij
gemis aan bezoekers niet doorgaan.
Opruiende plakkaten zijn op verschillende
plaatsen aangeplakt, waarin zelfs brandstichting
en plundering wordt aangeraden.
Het garnizoen wordt van tijd tot tijd ver
sterkt en het gemeentebestuur laat zich door
een kalmen nacht niet verschalken maar is er
op bedacht, dat nog erger handelingen van do
zijde der oproerlingen kunnen volgen.
Zaandam. Een kertrHiefhobber is met
een flesch jenever naar bed gegaan en des
morgens dood gevonden; de flesch was toen
bijna geledigd.
Deventer. In de week van 27 Aug. tot
9 Sept. zijn hier door dyssenterie aangetast-
35 en daaraan overleden 8 personen.
In de tweede helft dezer niaand zal da
heer prof. Faber uit Ilannover, naar gemeld
wordt, den Ilaag bezoeken met de door hem
uitgevonden spreekmachine. Door middel van
een klavierdat op eene bijzondere wijze*
wordt behandeld, bootst deze machine de stem
