TersoMjnt laplijts, nitiezoierl Man.
A'. 1878.
Maandag 15 April.
M 4394.
\V <i a r s c h u w i n g.
r
€i
TC w ee e n ID r t i g- s t e Jaargang,
BU deze Courant behoort en Bijvoeg
sel; dat morgen-oclitend zal worden
verzonden.
SCHOUW
over de Wateringen en Heinslooten
In l»et Oud- en iSieuw-Wcst-
Frankcland.
Da Secretaris,
A. "W. MULDER.'
- M l
Schiedam, 13 April 1S78.
Welhaast zal het driehonderd jaien geleden
zijn, dat een der grootste geleerden, die Neder
land onder zijne zonen tellen mag, het eerste
levenslicht aanschouwde, Hugo De Gioot, het
«Delftsch Orakel".
De bloem der rechtsgeleerden onzer dagen,
onder het Eere-Vooi zittei schap van Prins
Alexander, wcnscht bij die gelegenheid den
grooten Nederlander een huldebewys te wijdee,
waartoe zij, bij eene dezer dagen verspreide
circulaiie, tot deelneming aansporen. Zijstellen
in deze circulaire de buitengewone verdiensten
van De Groot in het licht, wiens groote werk
De jure lelli ac pacis (over het recht van
oorlog en vrede) eenmaal een allergewichtigste
omwenteling zou veroorzaken in de geschiedenis
van het volkenrecht, ja der geheele beschaving.
Dat deie commissie in haar plan slagen zal,
is buiten allen twijfel, en na korter of langer
tjjd zal Nederland een gedenkteeken rijker
zjjn. Men houde echter wel in het oog,
dat de te biengen hulde alleen den lechts-
geïeerde geldt, niet den staatsman, die tengevolge
der politieke twisten in ons Vaderland met
Oldenbarnevelt, Hoogerbeets en Ledenbei g de
vrjjheid verloor, en den 18en Mei 1619 tot
levenslange gevangenschap op het kasteel
Loeveslein werd veroordeeld, waar hij den
€en Juni daaraanvolgende werd heengevoerd.
En toch, als eenmaal een gedenkteeken voor
den beroemden landgenoot zal verrezen zijn:
dan zal de groote menigte er geheel iets anders
in zien, dan de ontwerpers zich vóorstellen.
Want voof* die menigte is Hugo De Groot een
geheel ander wezen, dan de scherpzinnige
sein ijver van liet recht van oorlog en viede;
zijn wei ken kent zij niet, maar zij weet te
spreken van een zeer beioemde kist, waarin
de groote geleerde zijn gevangenis ontsnapte,
en van de liefderijke vrouw, die hij bezat, en
van hèt puik der dienstmaagden Elsje van'
Houwéniijgen, die het échtpaar in zijn plan
tot ontvluchting behulpzaam was. Welk
Nederlander' herinnert zicli de dagen niet toen
hem deze'gebeui tenis met de levendigste kleuren
wer.i afgemaaid; de spaiiuing, waaiin hij ver
keerde, als hij in zijn verbeelding De Groot
proeven zag nemen, om zifch aati de enge ruimte
te gewennen; de opgewondenheid, die haar
tappunt bereikte, als de gevangene in het
welbekende huis te Gorinchem behouden de
kist verliet, en het gevoel van voldaanheid,
als" hij De Groot eindelijk te Antwerpen door
Greviukhoven, Episcopius en andere gebannen
Remonstrautsche predikanten met de meeste
deelneming zag begioet. Doch deze be-
schouwing der menigte- behoeft-volstrekt voor
de rechtsgeleerden, lie liet initiatief namen
tot het biengen van een hulde aan De Groot,
geen teleurstelling te (zijn. Integendeel, door,
hun bemoeiingen worden „edele gevoelens op
nieuw in den boezem van het volk verlevendigd,
en de aandacht weer eens gevestigd op de
geschiedenis van het Vaderland, die, ja bij
"veeidat buitengewoon groot mag genoemd
worden, veel kleins 'vertoont, maar ook daarom;
te meer een leerschool voor liet tiians legend,
geslacht is.
Eu de geschiedenis van De Groot is een
bij uitstek belangiijke voor het volk; het moet
met altijd piinsen en veldheeren en staats
mannen zien optieden; het moet ook ia de
binnenkamers den blik leeren slaan, waar
zoozeer weid geleden en gestreden: het moet
in een vvooid liet intieme leven van zijn
voorouders als in beeld voor zich zien, en in
dat opzicht is de bedoelde geschiedenis eenig.
De vi ouvv van De Groot is een bij uitnemendheid
Nederlandsche vrouw van den ouden stempel.
nGenaüe viagen", voor haar man, raadde men
haar aan. 'tZou wat, heeft mijn man het
verdiend, nnien sla hem 't hoofd af" zoo was
Maiia van Reigeisbergeu. Toen zij in den
ouderdom vau 29 jaren Loevesteins drempel
overschreed, om bij haai' man te z'yn, bad zij,
de dochter -van aanzienlijke geslachten, het
vooruitzicht, voortaaa den kerker tot verblijf
te hebben, en een huishouding te moeten be
sturen met vierentwintig stuiveis daags. Welnu,
zij Öeed dit, en Gorinchem zag haar meermalen,
met een eenvoudige mand aan den arm, hare
inkoopen ter markt doen, Kwam zij terug op
Loevestein, dan wist zij den gevangene op te
beuren, nu ëens 'Hém opwekkend tot studie,
dan tot beweging,'1 dje'laas, het voortzweepen
van een dryftql^n df énge ruimte? Zoo^wsh"
Maria van Reigersbergen." En "hef plan 'tót
ontvluchting en het gelukken daarvan was
haar werk.
We wenschen de commissie voor het eereblijk
aan De Groot den besten uitslag 'op hare po
gingen toe.
Jl. Woensdags waren de Turken Engelsch
gezind; later zijn ze tot de Russen bekeerd;
de laatste telegrammen getuigen van een nog
maals veranderde stemming, en zij betuigen
thans zeer naïef, dat de bepalingen van het
vredesverdrag van San Stefano door hen slechts
wegens hun diepe vernedering zijn aangenomen.
Dat is een belangrijke bekentenis van de Tur
ken die echter niemand verwonderen zal, eveneens
als hun opmeiking, dat eventueele wijzigingen
in het vredestraktaat hun hoogst welkom zou
den zijn, en dat zij wezenlijk bereid is, de be
loofde hervormingen toe te staan. Hervormen!
daar is een lijk op weg Daar Engeland, het lijk
van een Engelsch dagblad-correspondent, die
een dierlijken Turkschen majooi, welke ia
Tliessnlib op beestachtige manier moordde, tot
menschehjkheid wilde aansporen, en die als
antwoord op zijn vertoogen door het Turksch
gespuis werd neergehouwen. We hopen dat
Lord Beaconsfield zich te Southampton zal be
vinden, als de stoomboot met zijn treuiigen
last daar aankomt. Misschien doet het gezicht
daarvan de opgewondenheid van den edelen
Lord wat bekoelen. Zijne Excellentie, die deze
week in het Huis der Lords, in tegenwoordig
heid van de bloem van Engelands adel en van
prinsen en prinsessen van den bloede een uiterst
oorlogzuchtige redevoering hield, werd kalm
maar waardig door zijn gewezen collega, Lord
Derby beantwoord, die minder woorden ten
beste had voor het hooge publiek, maai' meer
zaken te berde bracht, en die in kalmei tijden
zeer zeker succes roet zijne woorden zou ge
had hebben.
<De verbolgenheid der Russen tegen de Ru-
meniërs is in de laatste dagen op nieuw toe
genomen. Het Rumeensche gouvernement had
namely k gedaan,' wat elke verstandige regeering
<1
COIR ANT.
Abonnementsprijs, per kwartaal. 1.85.
Franco per post, door het geheele Rijk. - 2.50.
Afzonderlijke nommers - 0.10.
KUIIÏ5AU: MA11KT, JS, 134.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels,
met inbegrip van cene Couiant f 1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.1Q.
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gefien art. 9 der Vei ordening op het ïeuugen en
op dorzelver breedte en diepte houden van de" "Wate
ringen en Heinslooten in het Oud- en Nieuw-West-
Frankeland binnen genoemde Gemeente van den 24
Maait/25 April 1865; -
Brengen bij deze ter kennis van de Bruikers >an
Landerijen in genoemd Frankeland, dat op Maandag Jen
6 Afei 1878, des voormiddags ten Negen ure, eene
SGHOüW zal gedreven worden over bovenbedoelde
Wateringen en Heinslooten
Wordende bij deze ieder, dien zulks mogt aangaan,
gewaarschuwd om te zorgen, dat aan het voorge-
schevene bij de bovenaangehaalde Vu'oi demngalsdan
behoorlijk voldaan zij.
En opdat niemand hiervan onwetendheid zoude
kunnen voorwenden, zal deze woi den afgekondigd waar
het-behoort. -
Schiedam, den 13 April 1878.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
P. J. VAN DIJK VAN MATENESSE.
I
- i V M t
»Een vrouw is duizend mannen t'erg,"
zong Vondel van haar, en toer l'rins Maurits
de eerste tijding van De Groot's ontvluchting
ontving, zeideliij: ®ik dacht wel, dat dat zwarte
varhen mij bedriegen zou: ik dacht wei, dat
men hem niet zou opgesloten houden. Het'
ïzwarte" varken was een niet 'zeer kiescb
toespeling op het donker gelaat en de gezetheid
van Mevrouw De Groot. Dioan De Groot later als
Zweedsch gezant aan het, P sanschehof verkeerde,
deed diezelfde'gezetheid zijner viouw den mach
tigen Richelieu een grofheid van dezelfde 3oort
begaan. Hij kende de dame niet, en had het
ongeluk op een receptie ten hove juist aan een
der dochters van sDe Groot'" te vragen wie
toch die paaschos was. ïMljne moeder," was
het antwoord, en de gioote Richelieu had "zeker
wei eens minder pijnlijke oogenblikken beleefd,
als juist dit voor hem moet geweest zijn.
4.
