A°. 1878.
Donderdag 13 Juni.
M 4434
TD "w e, e n D fertigste Jaarganff
..i..
V
V.'
"i
COURANT.
Abonnementsprijs, per kwartaalf 1.85.
Franco per post, door het geheele Rijk. - 2.50.
Afzonderlijke nommers- 0.10.
1
BVRE1Ü! HARKT, JE, 124.
Advertentieprijs: van 1—lü gewone regels,
met inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer.- 0.10»
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
Schiedam, 42 Juni 1878.
Met aigemeene stemmen werd gister door
den Duitschen Bondsiaarl het voorstel tot ont
binding' van den Rijksdag aangenomen. Men
herinnert zich. dat na den aanslag door Hoedel
op 's Keizeis leven gepleegd, aan dit lichaam
voorstellen waren gedaan tot'beteugeling der
woelingen van de sociaal-democraten; doch
dat de Rijksdag deze verwierp. Na dên'tweeden
aanslag kwam natuuihjk deze zaak weder op
hef tapijt, en in het dooi stel aan den Bonds
raad tot ontbinding van den Rijksdag wordt
er»,niet nadruk op gewezen, dat de Regeering
niet het plan heeft de wettelijke vrijheid van
beweging geheel aan banden te leggen, doch
uitsluitend het streven der sociaal-democtaten
te keer te gaao, waardoor de bestaande rechts
toestand in gevaar wordt gebracht.
Een Duitsch blad heeft de rnoeite genomen,
te berekenen, hoe groot de macht der socialisten
in Duitschlaad op staatkundig gebied is; daartoe
heeft het nagegaan, hoeveel pCt. der uitge
brachte stemmen-voor den-Rijksdag aan de"
socialisten in de verschillende staten des Rijks
ten goede kwamenhet miniatuurstaatje Reuss,
oudeie linie, levert het hoogste cijfer, namelijk
51,2 pCt.; het koninkrijk Saksen 38 pCt.het
blad is van meening, dat als alle niet-socialis-
tische pat tijen vast aaueengesioten tegen liet
gemeenschappelijke gevaar ten strijde trekken,
geen enkele socialistische camlidaat in den Rijks
dag komt. En als dit nu werkelijk gebeuit? dan
zal men naar haitelust tegen de sociaal-demo-
ciaten te velde kunnen trekkendan zullen de
rechtbanken en gerechtshoven het nog veel
drukker krijgen dan in de laatste dagen, nu
menigeen een dwaas, een onverzichtig, een
misdadig wooid met jarenlange gevangenis boet.
Maar de woitei van het kwaad zal niet weg
genomen zijn. De Duitschers kunnen in de
voortbrengselen hunner litteiatuur een schat
van gouden leefregelen vinden; mochten ze deze
in de gewichtige dagen, die aanstaande zijn,
met al den einst overdenken, dien ze verdienen 1
Buim veeitig jat en geleden schreef Bónte de
gedenkwaas üige woonlen: »De genezing van
ingewortelde stants-kiankheden moet inet de
meest mogelijke voorzichtigheid worden onder
nomen, Dikwijls worden politieke huidziekten
naar binnen gedreven, en daardoor inwendige,
veel gevaarlijker ongesteldheden, vérooizoakt."
En verder: Dikwijls gelijken vorsten op angs-
itige, onbekwame ruiters, die bij een al te vurig
ipaard, om hel tot staan te brengen, den teugel
kort nerneu, endiet de sporen in.de zjjde diuk-
,ken, waardoor het iu nog doller vaait londrent.
Toen de eeiste aanslag op ziji) leven gepleegd
/jwas, zeide Keizer Wilhelmdat alles iu het
j'Werk gesteld moest woiden, om de verwildering
'des volks voor te komen, dat hot volk ,vau
!rt>
Bod
vervreemd gemakte, en dat de school
niet deugde. Iloarim? Voor twaalf jaren heette
fhet,' dat de school bij Sailowa had ovei wonneu,
Unans getuigt de Keizer dat de school, waar zelfs
1 -
het godsdienstonderwijs verplichtend is, niet
deugt! Neen, de oorzaak, dat duizenden in het
groote Duitsche rijk leerstellingen omhelzen,
die ze maar half of in hef geheel niet begrij
pen, ligt niet by de school, of het zou moeten
zyn, dat ?die school niet was ingericht naar
de eisch» die de zedelijke en maatschappelijke
toestauden! gebiedend voorschrijven. Op machts
ontwikkeling naar buiten was Duitsehlands
streven gericht, de kazernen waren gevuld;
de scholen stonden stil; aan officiereu was er
overvloed,aan onderwijzers gebrek. Als op
het progiamma van den nieuwen Rijksdag
schoolhervorming iu gezonden zin prijkt, dan
zal een volgend geslacht geen woelingen van
sociaal-dembcraten te beteugelen hebben.
Prins Bismarck heelt over deze zaak' ook aan
de Regeerijjgen geschreven, die op liet congres
te Beityn /vertegenwoordigd zullen zijn. Of deze
zaak daar iwerkelijk officieel ter spiake zal
komen, mag op goede gronden worden betwijfeld.
Officieuse igesprekken over de kwestie zullen
er echter wei gevoeld worden, en Prins
Bismaick zal van velschillende zijner collega's
op het congres wel het een en ander kunnen
leeren, dat hem bij het binneaiandmh bestuur
van het Duitsche tijk uitmuutend te stade kan
komen, 't Zou ook geen kwaad kunnen, als
Vorst Goi tschakoff het een en ander in het oor
knoopte, om er winst mede te doen, als hij
weder in de hoofdstad der Czaren zal teiug-
5
gekeerd zijti.
Zal hy echter, waar het de plaats geldt,
die Rusland ouder de Staten van Europa voort
aan zal innemen, voor zulke bagatellen als biu-
«enlandsch bestuur een geopend oog hebben?
Niet onaardig zou het zijn, hem vóur deuaan-
vaug van het congies het boekje van een
Duitschen scljrljver ter lezing aan te bieden,
waarin hij o. a. het volgende kou vinden: Be
zat Rusland de hooghartige trots van Julius
Caesar, liever de eerste in een armoedig dorp
dan de tweede in Rome te willen zijn, het zou
zijn streven om zich westelijk uit te bieideu
onderdrukken, en den blik naar Azië wenden.
Peter de Groote verlegde den zetel van zijn
jeugdig lijk van de gienzen van Azië naar
Europa, om daar iu de leer te gaau. Maar nadat
Rusland geduiende een houderdvijftig jaar de
school der Euiopeesche beschaving heeft bezocht,
keeie het naar Azië teiug, gelyk', Peter de
Gioote na volemdigdeu leeitijd ook naar huis
terug keerde, in Azie kau Ruslaud leetaar
woideu, iu Europa zal het steeds een weinig
geacht scholier blijven. In Azië zouden Ruslands
onderdanen zich vi ij eu gelukkig gevoelen en
hun beiieeiseller betniuneu; als Europeesche
butgeis, zullen ze zich met de meer viijzinnige
béstuieu in Fiaukryk, Engeland en Duits ch
ianti vergelijken en het juk hunuer Regeeiing
Ui likkend aelueu.
Tuikije heeft plan aan het congres eene»
nota iu te leveren, vwaaria liet protesteert
tegen den druk, dien Rusland heeft uitge
oefend, tijdens de onderhandelingen te San Stë-
fanode Sultan beklaagt er zich over f dat
bijna alle bepalingen van dit trnctaat door be
dreigingen van hem zijn afgeperst, en wil...
dat voegt hij er niet bij. Misschien weet de
man zelf niet, wat hij wil. Hy is bang voor
zijn leven, durft zijn paleis niet verlaten,
en met moeite heeft men hem overgehaald een
moskee te bezoeken. Allerlei geruchten loopen
in de hoofdstadzelfs de naam Republiek wordt
genoemd, met Midhat-pacha, den verbannen
Minister, die zich te Londen ophoudt en daar
voor een gunsteling van lord Beaconsfield door
gaat, aan het hoofd. De inwendige toestand
van het rijk der verheven Porte is ,te*n'^énen-
male ellendig. O! die goede oude tijd, toen
een Turksch Minister aan een gezantdie 1 - ai
mededeelde, dat zijn meester eer/beslissende
overwinning had behaald, antwoordde: wat'
ligt er ons aan gelegen, of de hond het zwijn
of het zwijn den hond opvreet,! als de -zaken
van mijn verheven meester maar goed gaanl
Belgie was in.de laatste dagen het .tooneel
van een feilen veikiezingsstryd, 't Ging er met
al de warmte en al de levendigheid naar toe,
die we van onze zuidelijke naburen, gewoon
zijn. De uitslag schijnt te zijn, dat aau de liberale
paitij zoowel in den Senaat, als in de Kamer
der Afgevaardigden de meerderheid komt, ten
gevolge waarvan het Ministerie zal aftreden.
Te Antwerpen waren de tioepen ia de ka
zernen geconsigneerd, gereed om op de eerste
aanvraag dienst te doen.
Van beide zijden was in de dagbladen met
een heftigheid uitgevaren, die zonder weerga
is. Het clericaie Journal de Uruxclles had
gezegd: Vrije instellingen moet men dulden,
gelyk men slechte huizen, bordeelen, duld." De
Gentsche Bien Public liet zich dus uit: »De
Belgische constitutie is een vuilniskarmet
onreinheid gevuld, die besmetting uitdampt.
En La Gazette de Liège wekte de verontwaar
diging op door te betoogen, dat iide vrijheid
in alles en voor allen een verfoeielijke stelling
is, een valsche rneening, eu dat zoo er in 1830
foppery gepleegd is, zulks met deze stelling
het geval is geweest. Le Courier de 'l JUscaut
eindelijk decreteeide; Ja, de keik heafl de
Inquisitie uitgeoefend; zij heeft hare Inquisiteurs
en hare gevangenissen gehad; een en ander is
een recht, dat haar toebehoort, waarvan zij
gebruik maakt, of dat zij opschort, al naar dat
zulks te pas komt. Dat alles lokte een strijd
uit van den nilerhevigsten aard; dat gaf de
tegenpartij met de constitutie in de hand een
wapen, hetwelk zeker tot de overwinning 'der
vrijzinnigen zal hebben bijgedragen.
Heden komt de Tweede Kamerver Staten-
Generaal in den Haag byeen. Haar wacïft de
gewichtige taak der behandeling van het wets
ontwerp op het lager onderwijs. Mc zy die
4
