A° 1878.
Maaudas 21 October.
J>£ 4527.
Verschijnt taplijls, nilieioirt Mag.
BijucilaijjcB BericHti
Two© om. X> er tïff ste Jaargang'.
ml
"W"
Abonnementsprijs, per kwartaal1.85.
Franco per post, door hot geheeic Rijk. - 2.50.
Afzonderlijke nommers- 0.10.
BUREAU: MARKT, 124.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels
met inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meor- 0.10.
Driemaal plaatsing wordt tegon tweemaal berekend.
By deze Courantbclioort een Bijvoegsel.
Schiedam, 19 October 1S78.
>De Duitschers splitsen zich altijd in afdee-
lingen en coterieën, (lie elkander haten. In
plaats van twee partijen in den staat, tot een
vau welke men zich liet meest voelt aange
trokken, zijn er acht partijen in hrt Duitsche
parlement, op geen van welke eea regeering
ooit volstrekt kan rekenen. De Duitscher isoleert
zich van anderen en houdt zich stokstijf vast
aan zijn corpsgoist. 7,oo tsvee regimenten in
een zelfde stad liggen, dan haten ze elkander,
al zyu al de soldaten geboortig uit hetzelfde
district. Men kan ze niet laten marcheeren
zonder dat ze twisten, men kan ze schier niet
laten mauoeuvreereu zonder dat ze itauf ein-
ander einhauen"enkel omdat de een zwarte
en de andere witte ceinturen diaagt. Ieder
uwer, die soldaat geweest is, weet dit. Dit is
de geest, dien wij allen van de Jmogeschooi
.medebrengen."
Pr is in deze schildering iets, dat hier en
daar aan Heine herinnert, als hij uit de Seinestad,
Sn een zwartgallige bui, zijn vaderland duchtig
over den hekel haalde. Toch komt aan den
genoemden genialen schrijver de eer, dit tafe
reel van het Duitsche volk ontworpen te hebben,
niet toe. Een maatschappelijk hoog boven Heine
verhevene sprak haar uit: 't was vorst Bismarck,
en waarlijk, zijn schildering is bitter maar waar;
ïjj heeft ia elk geval de verdienste der actu-
aliteit, en vooral bij de behandeling van het
wetsontwerp ter beteugeling der sociaal-demo
cratische woelingen, komt het duidelijk uit,
hoezeer de Rijkskanselier met zijn scherpen
blik de tekortkomingen van de natie, die hij
groot maakte, weet te doorgronden. Nu is
Prins Bismarck iemand, die wat zeggen mag,
omdat hij veel heeft gedaan.
'tWns even zoo met onzen Thorbecke, toen
Amsterdam de hartader van Nederland werd ge
noemd, merkte de groote staatsman zeer juist op,
dat die hartader van Nederland dau wel zeer
flauw klopte. Thans, nu frisch bloed door de
aderen van Neèiiands hoofdstad stroomt, wordt
daar Thorbecke's woord meermalen aangehaald,
maar om de vergelijking tusèchen het heden en
het verleden zooveel te juister in het licht te
stellen, en zonder wrok tegen hem, wiens beeld
binnen de muren der door hem indertijd niet
sterk geioemde veste pi ijkt.
Men voelt het, ook Thorbecke had recht
van spreken, hjj die veel gedaan had. Maar dat
geeft nog niet het recht aan deu eersten den
besten onbeteekenenden indeling, om critiek
uit te oefenen. El* is een ras vau lieden, waarvan
exemplaren in elke gemeente, ze zij groot of
kleinworden aangetroffen. Heden keffen ze
tegen de lands-, morgen blafTen ze tegen de
- gemeentelijke politiek. Meteen onbeschaamdheid,
- die gelijken tred houdt met htm nietigheid
voeren'ze het "woord, over alles, *etiJ over'allen,
'jooótti slotte de toehoorder,' als hij niet
W> 1
.-.v.
beter wist, den indruk zou vei krijgen, dat Allah
wel groot is, maar zijn profeet, de criticus in
kwestie, weinig miuder vau beteekenis. Deze
generatie doel echter zeer weiuig kwaad. Men
hoort liet keffen aan, enzwijgt. Weinig beter
gaat het hen, wier zwartgallige aard, en achter
docht lien'du allen, die iets beteekeuen, een
vijand doeu zien, en die om deze reden het
wapen der*critiek hanteeren. Daar de bril,
waardoor deze heeien de maatschappij bekijken
echter zeer beslagen is, zijn hun oordeelvellingen
zoo in het. oog loopend scheef, dat deze lieden
zoo ze al Voor een tijd gehooid worden, spoedig
uitgepraat zijn, en in een wèl verdiend wan
trouwen het even wèl verdiende toon van hun
achterklap vinden. sOok deze categorie vau
ciitici is dus luttel te vreezen.
Ernstiger: echter wordt liet, als rijk begaafije
lieden, dooi' welke oorzaak dau ook, aan de
ziekte der^yavtgalligheid lijden. Men is gewoon
jan.^hej^Pg^zonde vruchten te^ontvangenen
loopt daardoor gevaar de rotte plek ktïn "der
vooi tbreugseleii van een lateren oogst over het
hoofd te "zien, vooral wanneer daarbij nog zooveel
waarachtig goeds te vinden is. Een voorbeeld
hiervan leveren de pennevruchten uit het laatste
tydpeik vau den heer Cd. Busken lluet.
Een half menschenleveu scheidt de dagen,
toen deze geniale schrijver gemoedelijke, maar
toch kiachtige vertoogen leverde iu »La seule
chose nécessaire", »Het eeue noodige", van
die, waarop zijn Nationale Veitoogen het licht
zagen. Sedert eerstgenoemde» tijd heeft de
heei lluet zijn geestelijk ambt vaarwel gezegd;
de journalistiek scheen hem meer aan te trek
ken; wat de ïeden er van geweest zij, doet er
niet toe, maar zjjn liberale begiuselen onder
gingen zulk een wijziging, dat hij bij gelegen
heid van een vei kiezing, bij geteekende adver
tentie den heer D. Koorders, candidaat der
anti-revoiutionuairen, voor liet lidmaatschap der
Tweede Kamer aanbeval. Sedert die dagen
heeft de liberale party het bij den heer Huet
verkorven, en het is tegen de gevaarlijke strek
king o. a. van zijn Natior.ale Veitoogen, dnt
de lieer J. Van Vloten, te velde is getrokken,
met eea waardigheid en gematigdheid, die men
niet altijd bij dezen geleerde aantreft. "We
wenschen dit geschrift van Dr. Van Vloten in
veler hauden; iu de handen van allen, die verstaan,
wat ze lezen. De oud-hoogleeraar haalt menig
woord aan van deu heer lluet, dat bij ten volle
beaamt, maar verzuimt Diet, helaas op ver
keerde gevolgtrekkingen, vernuftige, maar niet
ware invallen, en onbillijke oordeelvellingen
te wijzen.
Wil inen een voorbeeld. Huet schreef, spre
kende tot de Nederlandersof gij al op natio
nale herinneringsdagen gecostumeerde. optoch
ten houdt, de paai deu van 's Koniugs i y tuig
spant, en u aan uw eigen'oranjegezindheid ecu
roes drinkt,, dat geeft niet veellet eenigc
wat er van overblijft is. haarpijn en een lêege
beurs. Men heeft mij erhaa!d,» dst gij, niet
tevreden den 3ü0sten verjaardag der inneming
van Den Briel met groote vreugdebedrijven
gevierd te hebben, daarna in een van uwe
groote steden nog bovendien een monument
hebt opgericht, niet tot gedachtenis aan het
feit, maar teneinde de heugenis te vereeuwigen
der opgewondenheid, waarmee het door u her
dacht is. Wat zal men daarvan zeggeu? Het
ware middel.- om uwe vaderen te eeron, kan
niet zijn, u den eenen dag namens hen te
bedrinken, en den anderen dag een fontein te
bouwen, in wier wateren gij uw gloeiend hoofd
afkoelen en uw bevuild maskeradepak reinigen
kunt." Inderdaad, deze schets is bijtend scherp;
maar ook waar? Met zulke plu ssen krijgt men
lachers en vijandig gestemden op ziju hand.
Doch daarmee is volstrekt de realiteit van
de schildering niet bewezen. In 1872 was de
heer Huet in Indië: de nationale feestvieringen
heeft hij niet bijgewoond durft hy echter ont
kennen, dat duizenden Nederlanders het feest
vaD *"»De '"dageraad 'der Yrijheid''^als" eehchöogs^^
ernstige zaak hebben opgevat? Belachelijk
maken beteekent voor een geestig, scherp
zinnig man weinig; maar in diens mond past
veeleer dau ia menig anderer de bede zom eea
wacht voor de lippen".
Huet verwart twee zaken: de fouten van
liberalen, worden door hem op rekening van
het liberalisme gesteld, en juist dit is door Van
-Vloten- in hethelderste licht gesteld. Zijn
werk hopen we, dat door geen denkend Neder
lander ongelezen zal worden gelaten.
J*jhn
'i
SCHIEDAM, 1» October 1878.
Met genoegen zagen wijdat in de lijst
der bekroonden op de wereldtentoonstelling te
Parijs gedeeltelijk in dit oomnier opge
nomen voorkomen: De Stearine-kaarsen-
fabriek ïApollo", voor bougies, stearine, enz. en
de firma Daniël Visser Zonen, voor jenever,
beiden met de gouden medaille, alsmede de
heer P. J. Willems. voor oleïne en loog, met
eervolle vermelding.
Getrouw aan jyne gewoonte om jaarlijks
een bus te doen aanbieden tot het inzamelen
van liefdegaven, om aan minvermogende stad-
genooten kleederen uittei eikenzal het gezel
schap sDorkas", blijkens achterstaande adver
tentie, zulks ook nu weder doen plaats hebben -
Maandag en Dinsdag a. s.
Mogen onze stadgenooten ook thans doof
milde giften doen blijken van hunne inge
nomenheid met het doel doof genoemd gezel
schap beoogd.
Z. K. H. 'Prins Hendrik heeft den kapel
meester dèr Koninklijke Scherpschutters alhier,
den heer Aug. Larondelle, in een vereerend
schrijven dank betuigd, voor de opdracht van
een feest-ouverturë 'aan HH. KK. BH. Prins
en Prinses Hendrik; ter gelegenheid vau HD.
huwelijk, ea hem tevens deVverzekering ge-
